ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 20 ου ΑΙΩΝΑ. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ « ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ » ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Φωτεινή Τσιμπιρίδου …  Καθηγήτρια : Τμήμα Βαλκανικών Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών Γνωστικό αντικείμενο : Οικονομική και Πολιτική Ανθρωπολογία στην ΝΑ Ευρώπη  Ακαδημαϊκοί τίτλοι : ΔΡ. Εθνολογίας - Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales [ Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών ] Παρίσι, Γαλλία  Ερευνητικά Ενδιαφέροντα : Μελέτη των σχέσεων εξουσίας και της πολιτικής οικονομίας, πολιτικές της θρησκείας ( Ισλάμ ) εθνοτικές, έμφυλες ταυτότητες και κοινωνικά κινήματα. A σχολείται με ζητήματα κουλτούρας του κράτους και εμπειριών του πολίτη έχοντας κάνει έρευνα στην Ελλάδα και στη Μέση Αναπολή ( Σουλτανάτο του Ομάν ), και συνεχίζοντας στην Τουρκία ( Πόλη ). ¨ εχει κάνει ή συμμετέχει στην παραγω γή εθνογραφικών ντοκυμαντέρ.

Μουσουλμανική Μειονότητα Θράκης  Η ετερότητα της περιοχής διακρίνεται από : Τη γλώσσα Τη θρησκεία ( Χριστιανοί - Μουσουλμάνοι ) Τις πολιτικές συγκυρίες και τον δημόσιο λόγο τόσο των πλεινοτικών όσο και των μειονοτικών.  Η Πολυπολιτισμικότητα δηλώνει την συνύπαρξη των ετεροτήτων στον ίδιο πληθυσμό, στον ίδιο χώρο με διαφορετικές ιδιότητες.  Διαχωρισμός ανάμεσα στους κατοίκους της Θράκης σε Κυρίαρχους / πλειονοτικούς Υποδεέστερους / μειονοτικούς

Όροι :  « Πολιτικές του τόπου » : χρησιμοποιείται στο κείμενο για να δηλώσει τις ηγεμονικές σχέσεις της κάθε πλευράς στο θέμα της ετερότητας στη Θράκη.  Εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές ( Ελλάδα – Τουρκία )  Εγκαθίδρυση αποικιακού τύπου νοοτροπία ως προς τους υποδεέστερους.  Οι παραπάνω πολιτικές πλαισιώνονται από τα συμφέροντα της εκάστοτε πλευράς κάθε φορά.  Οι πολιτικές αυτές έχουν την τάση να αποκλείουν ή να ενσωματώνουν άτομα της κάθε πλευράς ( κυρίως μειονοτικοί )-> πολιτισμικές ταυτότητες.

Το Τοπίο :  Η Θράκη θεωρείται « ευαίσθητη περιοχή » διότι συνορεύει με τη Βουλγαρία και την Τουρκία.  Ενσωμάτωσή της στο Ελληνικό Κράτος το  Στον χαρακτηρισμό αυτό οφείλεται και η παρουσία του Άλλου με τα ετερόκλιτα χαρακτηριστικά του.  Όροι στην περιοχή της Θράκης : ‘ Μειονότητα ’: περιλαμβάνει όλους τους μουσουλμάνους. ‘ Μουσουλμανική μειονότητα ’: διαχωρισμός σε χριστιανούς και μουσουλμάνους.

Σχέσεις μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων  Στα αστικά κέντρα γίνονται με βάση την οικονομία, στην ύπαιθρο πλαισιώνονται στην ιδιωτική σφαίρα.  Όχι μικτοί γάμοι εντός Θράκης.  Η ετερότητα του Άλλου δημιουργεί σύνορα στις σχέσεις ακόμη και ανάμεσα στα παιδιά.  Η ελλιπής εκπαίδευση και η γλώσσα καθιστούν την επικοινωνία πιο δύσκολη.

Η πολιτική στο χώρο της Θράκης  Οι πολιτικές στρατηγικές οδηγούν τους μειονοτικούς κατοίκους στη σιωπή, φοβούμενοι μη χάσουν τα ‘ προνόμια ’ που τους προσφέρονται.  Δεν υπάρχει ουσιαστικό κράτος για τη μουσουλμανική μειονότητα.  Η επιστημονική παρέμβαση σε αντίθεση με την πολιτική δημιουργεί νέες σχέσεις.  Δημιουργία σωματείων και συλλόγων και από τις δύο πλευρές ( πλεονοτικούς - μειονοτικούς )  Στόχος ο σχηματισμός πολιτισμικών, εθνοτικών ταυτοτήτων στο χώρο της Θράκης.

Βιώνοντας την ετερότητα - Χριστιανοί  Η Θράκη ως περιθωριοποιημένη από το ελληνικό κράτος  Ένας τόπος με δύο κόσμος  Οι Θρακιώτες προσλαμβάνουν τον εαυτό τους μέσα από τις αντιλήψεις των Ελλήνων εκτός Θράκης  Οι Θρακιώτες ως υποδεέστεροι σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες  Στιγματίζονται από την παρουσία την μειονότητας

Βιώνοντας την ετερότητα - Μουσουλμάνοι  Αποκλεισμός της μειονότητας : Βασικό στοιχείο η γλώσσα Δεύτερον η ετερότητα στη μειονότητα ( γυναίκες – περιθωριακοί της μειονότητας ) Μουσουλμανική ενδυμασία Η εργασία ( αστικά κέντρα - ύπαιθρος )

Διακρίσεις και « εσωτερικοί οριενταλισμοί »  Διακρίσεις στο εσωτερικό της μειονότητας : Υποκατηγορίες των μουσουλμάνων -> Πομάκοι, Τσιγγάνοι, Τούρκοι, κλπ ) Γυναίκες και περιθωριακοί  « Εσωτερικός οριενταλισμός » η διαφορετικότητα στο εσωτερικό της διαφορετικότητας.  Διακρίσεις ανάμεσα στους Έλληνες της Θράκης : Σε νέους και παλιούς, όπου οι νέοι είναι οι πρόσφυγες ( Πόντιοι, Ρωσοπόντιοι, Σαρακατσάνοι, κλπ ) Δεν θεωρούνται όμοιοι ως προς το κράτος.

Πομάκοι και νεωτερικότητα  Μετακινούνται στα αστικά κέντρα -> νεωτερικότητα με οικονομικούς όρους  Όρος « επανισλαμισμός » προσπάθεια ενσωμάτωσης ή διαφοροποίησης των ομάδων μεταξύ τους ( πχ Πομάκοι από Τούρκους )  Επιδιώκουν την δημιουργία ταυτότητας με τα δεδομένα της σημερινής εποχής  Ωστόσο παραμένουν στο περιθώριο

Πρόσφυγες  Πρόσφυγες ως ετερότητα στο χώρο της Θράκης  Οι νεοφερμένοι ελληνοποιούνται, αλλά τοποθετούνται στο χώρο της Θράκης  Θεωρούνται υποδεέστεροι τόσο από τους πλειονοτικούς όσο και από τους μειονοτικούς  Αντιμετωπίζονται σαν ο Άλλος, ο ξένος  Η τμηματοποίηση της Θράκης δεν έγκειται μόνο στους αλλόθρησκους αλλά και στους ομόθρησκους.  Στοιχείο διαφοροποίησης η γλωσσική διάλεκτος κάθε ομάδας.

Νέες διαφορές της Πολυπολιτισμικότητας  Ανάδυση εθνικιστών και από τις δύο πλευρές, τόσο εντός όσο και εκτός Θράκης  Ο εθνικισμός ή ο πατριωτισμός σήμερα γίνεται μέσα από τον γραπτό λόγο αλλά και τον προφορικό ( εφημερίδες, σύλλογοι  Η Πολυπολιτισμικότητα παίρνει τη μορφή πολιτικού λόγου  Οι υποδεέστεροι κάθε κατηγορίας επανέρχονται στο προσκήνιο μέσα από πολιτιστικά δρώμενα ( παραστάσεις, χοροί, κλπ )  Στόχος η εξάλειψη της ετερότητας μέσα στην ετερότητα.

 Ένα ζήτημα που έγκειται στην περιοχή της Θράκης είναι η παρουσία των νεοφερμένων ελλήνων χριστιανών προσφύγων ( Πόντιοι, Ρωσοπόντιοι, Σαρακατσάνοι, Καπαδόκες, κλπ ), οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή οικειοθελώς πριν την υποχρεωτική ανταλλαγή που επέβαλλε η συνθήκη της Λωζάννης. Οι ίδιοι αυτοί κάτοικοι αντιμετωπίζονται ως υποδεέστεροι τόσο από τους πλειονοτικούς όσο και από τους μειονοτικούς κατοίκους της Θράκης, γιατί πιστεύεται ότι συμβαίνει αυτό ;  Οι μειονοτικές ομάδες της Δυτικής Θράκης ( τόσο οι μουσουλμάνοι όσο και οι χριστιανοί ) παραμένουν υποδεέστεροι παρόλες τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού τους και διαφοροποίησης τους από το μόρφωμα της μειονότητας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι προσλαμβάνονται ως « ξένοι » ή οφείλεται στην κοινωνική τους διάταξη στο χώρο της περιοχής της Θράκης ; ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ : Τέλος ….