Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής MSc, Med, PhD Ιεκ αιγεασ – εργοθεραπεια ΜΑΘΗΜΑ: κινησιολογια ΜΑΘΗΜΑ 1: σπονδυλικη στηλη Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής MSc, Med, PhD

Η σπονδυλική στήλη βρίσκεται στη μέση της οπίσθιας επιφάνειας του σώματος και εκτείνεται απο τη βάση του κρανίου έως το κατώτατο σημείο της λεκάνης

Στο σημερινό μάθημα... Δομή, διαρθρώσεις και κινήσεις της σπονδυλικής στήλης Μύες που ενεργούν στη σπονδυλική στήλη Μυϊκή ανάλυση των κινήσεων της κεφαλής και της σπονδυλικής στήλης

Σ Π Ν Δ Υ Λ Ι Κ Η Σ Τ Η Λ

Η ΣΣ χρησιμεύει για.. Να στηρίζει το κεφάλι Να συνδέει άνω με κάτω άκρα Να στηρίζει τον κορμό Να προφύλάσσει τον νωτιαίο μυελό και τις ρίζες των νεύρων

Η σπονδυλική στήλη απότελείται από 3 μέρη: Τους σπονδύλους Το ιερό οστό Τον κόκκυγα Αυχενική Θωρακική Οσφυϊκή Ιεροκοκκυγική Διαιρείται σε 4 μοίρες:

Σχηματίζει και 4 οβελιαία κυρτώματα Αυχενικό (κυρτό μπροστά) Θωρακικό (κυρτό πίσω) Οσφυϊκό Ιεροκοκκυγικό

Οι σπόνδυλοι 24 οστά το ένα πάνω στο άλλο 7 αυχενικοί 12 θωρακικοί 5 οσφυϊκοί Αποτελούνται από 3 μέρη: Το τμήμα που βρίσκεται στη μέση (σώμα) Το πρόσθιο τόξο που βρίσκεται εμπρός Το οπίσθιο τόξο που βρίσκεται πίσω

Το οπίσθιο τόξο ονομάζεται κυρίως τόξο και έχει 7 αποφύσεις, οι 4 είναι αρθρικές (σύνδεση σπονδύλων) και οι 3 μυικές (πρόσφυση μυών)

Μεσοσπονδύλιοι δίσκοι Απορροφούν τα φορτία που παράγονται στη σπονδυλική στήλη κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων Κατά τη νεαρή ηλικία αποτελείται κατά 80-90% από νερό Το πάχος του δεν είναι ίδιο σε όλες τις μοίρες της ΣΣ

Σημαντικότερες λειτουργίες Να διατηρούν την απόσταση μεταξύ των σπονδύλων Να απορροφούν τα φορτία Να διευκολύνουν την κινητικότητα Να της δίνουν σταθερότητα Να αυξάνουν την μηχανική της αντοχή

Οι σύνδεσμοι της σπονδυλικής στήλης Συμβάλλουν στη σταθερότητα Η βασική τους λειτουργία να περιορίζουν την κίνηση πέρα από τα φυσιολογικά όρια

Οι κινήσεις της σπονδυλικής στήλης

Τα βασικά επίπεδα κίνησης Μετωπιαίο ή στεφανιαίο Χωρίζει το σώμα στο πρόσθιο και οπίσθιο τμήμα 2. Εγκάρσιο ή οριζόντιο Χωρίζει το σώμα στο πάνω και κάτω τμήμα 3. Οβελιαίο ή μέσο Χωρίζει το σώμα στο αριστερό και δεξιό τμήμα

Οι κινήσεις της σπονδυλικής στήλης ΚΑΜΨΗ Κλίση του κορμού προς το έδαφος – ευθειάζει το αυχενικό και οσφυϊκό κύρτωμα γιατί έχουν τον ίδιο προσανατολισμό (κυρτό μπροστά) Οβελιαίο επίπεδο

Οι κινήσεις της σπονδυλικής στήλης ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΚΤΑΣΗ Η επιστροφή του κορμού από την κάμψη στην ανατομική θέση, ενώ αν συνεχιστεί ονομάζεται υπερέκταση. Ελευθερία στην αυχενική και οσφυϊκή μοίρα, περιορισμένη στην θωρακική μοίρα Οβελιαίο επίπεδο

Οι κινήσεις της σπονδυλικής στήλης ΠΛΑΓΙΕΣ ΚΑΜΨΕΙΣ Κάμψεις του κορμού προς το πλάι. Περιορισμένες στην θωρακική μοίρα γιατί εμποδίζονται από τις πλευρές Μετωπιαίο επίπεδο

Οι κινήσεις της σπονδυλικής στήλης ΣΤΡΟΦΕΣ Κινήσεις που γίνονται στο οριζόντιο ή εγκάρσιο επίπεδο σε έναν κατακόρυφο άξονα

Σπόνδυλοι, αρθρώσεις και κινήσεις της αυχενικής μοίρας της ΣΣ 7 σπονδύλους με μικρό σώμα, μεγάλο τριγωνικό τρήμα και οριζόντιες ακανθώδεις απόφύσεις

1ος αυχενικός σπόνδυλος ΑΤΛΑΣ Στηρίζει το κεφάλι 2 γληνοειδείς κοιλότητες που αρθρώνονται με τους κόνδυλους του ινιακού οστού οι κάτω οριζόντιες αρθρικές επιφάνειες αρθρώνονται με τις αντίστοιχες του 2ου αυχενικού σπονδύλου

2ος αυχενικός σπόνδυλος ΑΞΟΝΑΣ Το κεφάλι μαζί με τον άτλαντα περιστρέφεται γύρω από αυτόν Έχει μία οδοντοειδή απόφυση η οποία αρθρώνεται με την οπίσθια επιφάνεια του πρόσθιου τόξου του άτλαντα

Άρθρωση αυχενικής μοίρας Η ανώτερη αυχενική μοίρα αρθρώνεται με το κεφάλι με 2 αρθρώσεις: Την ατλαντοϊνιακή που σχηματίζεται από τις αρθρικές επιφάνειες του άτλαντα με τις αρθρικές επιφάνειες των κονδύλων του ινιακού οστού Την ατλανοαξονική που σχηματίζεται από τις επίπεδες κατώτερες αρθρικές επιφάνειες του άτλαντα με τις ανώτερες αρθρικές επιφάνειες του άξονα

Η κατώτερη αυχενική περιοχή αποτελείται από τους σπόνδυλους 3 έως 7 και οι αρθρώνονται όπως όλοι οι σπόνδυλοι Η αυχενική μοίρα της ΣΣ είναι η πιο κινητική γιατί σχεδιάστηκε για να εξυπρετει τις ανάγκες της όρασης Εκτελεί 140ο κάμψη – έκταση στο προσθιοπίσθιο επίπεδο, 153ο στροφή στο εγκάρσιο επίπεδο και 91ο πλάγια κάμψη στο μετωπιαίο επίπεδο

Οι μύες της αυχενικής μοίρας 1) ΄Πρόσθιοι μυς του τραχήλου Ενέργεια: Σταθεροποιούν το κεφάλι 2) Προ-σπονδυλικοί μυς Ενέργεια: κάμψη της κεφαλής και του αυχένα 3) Σκαληνοί μυς Ενέργεια: Ανυψώνουν τις 2 πλευρές και συμβάλλουν στην εισπνοή 4) Προσθιοπλάγιοι μυς - Στερνοκλειδομαστοειδής Ενέργεια Όταν ενεργήσουν ταυτόχρονα οι 2 μυς κάμπτουν το κεφάλι προς τα εμπρός. Ο ένας προκαλεί κάμψη προς την ίδια πλευρά ενώ το πρόσωπο στρέφεται προς την αντίθετη

Οι μύες της αυχενικής μοίρας

Σπονδυλοι, αρθρώσεις και κινήσεις της θωρακικής μοίρας 12 σπόνδυλοι Μεγαλύτερο σώμα από τους αυχενικούς και μικρότερο τρήμα Παρουσιάζουν στα πλάγια του σώματος άλλες 4 μικρές αρθρικές επιφάνειες από 2 σε κάθε πλαινό τους μέρος που ενώνονται με τις πλευρές

Κινήσεις της θωρακικής μοίρας Οι κινήσεις της θωρακικής μοίρας περιορίζονται από τις πλευρές Κάμψη, έκταση και συνδυασμός πλάγιας κάμψης και στροφής

Σπονδυλοι, αρθρώσεις και κινήσεις της οσφυϊκής μοίρας 5 οσφυϊκοί σπόνδυλοι Μεγάλο σώμα και μεγάλο τριγωνικό τρήμα Οι ακανθώδεις και εγκάρσιες αποφύσεις είναι οριζόντιες

Κινήσεις της οσφυϊκής μοίρας Κάμψη – έκταση (60ο – 35ο ) Μικρή στροφή (23ο – 5ο ) Πλάγια κάμψη (28ο)

Ωμοραχιαίοι, πλευροραχιαίοι, ραχιαίοι Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (νωτιαία επιφάνεια κορμού) Ωμοραχιαίοι, πλευροραχιαίοι, ραχιαίοι Πλευροραχιαίοι: οπίσθιος άνω οδοντωτός, οπίσθιος κάτω οδοντωτός – βοηθητικοί αναπνευστικοί μυς

Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (νωτιαία επιφάνεια κορμού) ΙΔΙΩΣ ΡΑΧΙΑΙΟΙ ΜΑΚΡΕΙΣ ΒΡΑΧΕΙΣ Ακανθεγκάρσιο Ιερονωτιαίο Εγκάρσιο-ακανθώδες Μεσακάνθιοι Μεσεγκάρσιοι Ινιοαυχενικοί Ημιακανθώδης Πολυσχιδής Περιστροφείς νώτων

Ενέργεια ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

ΠΛΑΓΙΑ ΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Ενέργεια ΠΛΑΓΙΑ ΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Ενέργεια ΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (πρόσθια επιφάνεια κορμού) ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ ΟΡΘΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ: Εκφύεται από την ξιφοειδή απόφυση του στέρνου και το κάτω χείλος του χόνδρου της 5-7 πλευράς και καταφύεται στο άνω χείλος του ηβικού οστού δεξιά και αριστερά από την ηβική σύμφυση

ΟΡΘΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ

Ενεργεια: Κάμπτει την ΣΣ και στρεφει τη λεκάνη προς τα πίσω ΟΡΘΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ Ενεργεια: Κάμπτει την ΣΣ και στρεφει τη λεκάνη προς τα πίσω

ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (πρόσθια επιφάνεια κορμού) ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ ΕΞΩ ΛΟΞΟΣ: Είναι 2. Καλύπτει όλο τον έσω λοξό μυ. Εκφύεται από την έξω επιφάνεια και το κάτω χείλος των 7 ή 8 τελευταίων πλευρών και καταφύεται στο έξω χείλος της λαγόνιας ακρολοφίας, στη λευκή γραμμή και τον βουβωνικό σύνδεσμο

ΕΞΩ ΛΟΞΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ

ΕΞΩ ΛΟΞΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ Ενεργεια: ο έξω λοξός της μιας πλευράς κάμπτει τον κορμό προς τη μία πλευρά. Και οι 2 μαζί κάμπτουν τον κορμό.

ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (πρόσθια επιφάνεια κορμού) ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ ΕΣΩ ΛΟΞΟΣ: Είναι 2. Καλύπτεται από τον έξω λοξό μυ. Εκφύεται από μέσο χείλος της λαγόνιας ακρολοφίας, από τις εγκάρσιες απόφύσεις των τελευταίων οσφυϊκών σπονδύλων και απο τα δύο έξω τριτημόρια του βουβωνικού συνδέσμου. Κατα φύεται στο άνω χείλος των 3-4 τελευταίων πλευρών και στη λευκή γραμμή

ΕΣΩ ΛΟΞΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ

ΕΣΩ ΛΟΞΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ Ενεργεια: ο έσω λοξός της μιας πλευράς κάμψη και στροφή του κορμού προς τη μία πλευρά. Και οι 2 μαζί κάμπτουν τον κορμό.

ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (πρόσθια επιφάνεια κορμού) ΠΡΟΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ ΕΓΚΑΡΣΙΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ: Κάτω από τον ορθό και τον έσω λοξό κοιλιακό. Εκφύεται από την έσω επιφάνεια των χόνδρων των 6 τελευταίων πλευρών, από τις εγκάρσιες αποφύσεις των οσφυϊκών σπονδύλων, από το έσω χείλος της λαγόνιας ακρολοφίας και από την έξω μοίρα του βουβωνικού συνδέσμου. Καταφύεται στη λευκή γραμμή

ΕΓΚΑΡΣΙΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ

Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΣ ΜΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΜΟΥ ΕΓΚΑΡΣΙΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΜΥΣ Ενεργεια: Αυξάνει την ενδοκοιλιακή πίεση και σταθεροποιεί την σπονδυλική στήλη Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΣ ΜΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΜΟΥ

ΟΠΙΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ Μυς που ενεργούν στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα (πρόσθια επιφάνεια κορμού) ΟΠΙΣΘΙΟΙ ΚΟΙΛΙΑΚΟΙ ΜΥΕΣ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΣ ΟΣΦΥΙΚΟΣ: Βρίσκεται μεταξύ της λαγόνιας ακρολοφίας, της δωδέκατης πλευράς και των οσφυϊκών σπονδύλων και σχηματίζει το οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα. Εκφύεται από την οπίσθια μοίρα της λαγονιας ακρολοφίας και το άνω χείλος των εγκάρσιων αποφύσεων των 2-3 τελευταίων σπονδύλων και καταφύεται στο κάτω χείλος της 12 πλευράς και το κάτω χείλος των εγκάρσιων απόφύσεων των 4 πρώτων οσφυϊκών

ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΣ ΟΣΦΥΙΚΟΣ ΜΥΣ

ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΣ ΟΣΦΥΙΚΟΣ ΜΥΣ Ενέργεια: Κάμπτει πλάγια τον κορμό έλκοντας τη λεκάνη προς τον θωρακικό λοβό

Ιερό οστό - κόκκυγας Συννένωση των 6 ιερών σπονδύλων κατά την εφηβική ηλικία Έχει σχήμα ανεστραμμένης τετράγωνης πυραμίδας και είναι σφηνωμένο μεταξύ των 2 ανώνυμων οστών Η βάση βρίσκεται προς τα πάνω και αρθρώνεται με την κάτω επιφάνεια του 5ου οσφυϊκού σπονδύλου Η κορυφή βρίσκεται προς τα κάτω και αρθρώνεται με τον κόκκυγα

Ιερο οστούν - κόκκυγας

Kόκκυγας Είναι ένα μικρό οστό με σχήμα τριγωνικής πυραμίδας Προέρχεται από τη συνένωση 4 σπονδύλων Είναι η επιμήκυνση του ιερού οστού και αποτελεί την κορυφή του Ο κόκκυγας είναι ανεπτυγμένος στα ζώα και αποτελεί την ουρά τους

Απόκλίσεις της σπονδυλικής στήλης Σκολίωση, Κύφωση, Λόρδωση

Σκολίωση

Που οφείλονται οι αποκλίσεις

Οι αποκλίσεις οφείλονται σε... Παθολογικά , κληρονομικά αίτια Έλλειψη άσκησης του μυϊκού συστήματος Κακή στάση του σώματος στην καθιστή ή την όρθια θέση (π.χ. στο σχολείο, κατά τη διάρκεια της μελέτης στο σπίτι κ.λπ.), Άνιση κατανομή του βάρους του σώματος λόγω μονόπλευρης και μακροχρόνιας μεταφοράς φορτίου

Σωστή θέση σώματος 1. Ο αγκώνας θα πρέπει να είναι στο ύψος του τραπεζιού. 2. Η πλάτη της καρέκλας θα πρέπει να στηρίζει τη σπονδυλική στήλη στο ύψος της λεκάνης. 3. Το κάθισμα της καρέκλας θα πρέπει να έχει μια ελαφρά κλίση προς τα εμπρός. 4. Και τα δύο πόδια θα πρέπει να ακουμπούν στο δάπεδο.

Λανθασμένες ασκήσεις που πρέπει να αποφεύγονται ΛΑΘΟΣ: Υπερέκταση ΣΩΣΤΗ: Ραχη στο οριζόντιο επίπεδο

Λανθασμένες ασκήσεις που πρέπει να αποφεύγονται ΛΑΘΟΣ: Ανύψωση ΣΩΣΤΟ: Ανύψωση των 2 ποδιών ταυτόχρονα ποδιών με λυγισμένα γόνατα

Λανθασμένες ασκήσεις που πρέπει να αποφεύγονται ΛΑΘΟΣ: Υπερέκταση του λαιμού και το πόδι πάνω από το οριζόντιο επίπεδο ΣΩΣΤΟ: το πόδι στο οριζόντιο επίπεδο

Λανθασμένες ασκήσεις που πρέπει να αποφεύγονται ΛΑΘΟΣ: Κάμψη με ταυτόχρονη στροφή του κορμού ΣΩΣΤΟ: διάταση οπίσθιων μηριαίων και ραχιαίων με ασφάλεια

Λανθασμένες ασκήσεις που πρέπει να αποφεύγονται ΛΑΘΟΣ: Περιστροφές του κεφαλιού ΣΩΣΤΟ: Κλίση της κεφαλής δεξιά αριστερα πάνω κάτω

Λανθασμένες ασκήσεις που πρέπει να αποφεύγονται ΛΑΘΟΣ: άσκηση κοιλιακών ανύψωση μέχρι επάνω ΣΩΣΤΟ: πιο ασφαλής η άσκηση κοιλιακών χωρίς την πλήρη έγερση του κορμού

Ο ασφαλέστερος τρόπος να ανασηκώνουμε αντικείμενα από το έδαφος

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!