ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β’ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο - Κ ΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 2.1 Το δουλοκτητικό σύστημα 2 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1/9 Τρόπος οργάνωσης της οικονομίας Υπάρχει σε κάθε κοινωνία. Μέσω αυτού οι άνθρωποι παράγουν τα αγαθά που τους είναι αναγκαία. Δεν είναι σταθερός. Αλλάζει στο χώρο και στο χρόνο. Παραδείγματα: Μεσαίωνας-σήμερα, οικονομία Η.Π.Α.-Ιαπωνίας Ο τρόπος οργάνωσης της οικονομίας συνιστά το οικονομικό σύστημα. 3 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2/9 Οικονομικό σύστημα Είναι οι τρόποι και τα μέσα με τα οποία μια κοινωνία προσπαθεί να παραγάγει και να διανείμει τα αγαθά. Οικονομικό σύστημα Είναι ταυτόχρονα και κοινωνικό σύστημα. Η παραγωγή και η διανομή των αγαθών είναι κοινωνικές δραστηριότητες και προσδιορίζουν κοινωνικές σχέσεις. Οικονομικό σύστημα Η κοινωνία δεν είναι άθροισμα ατόμων, αλλά σύνολο κοινωνικών σχέσεων. Ο τρόπος παραγωγής καθορίζει το είδος και την ποιότητα των κοινωνικών τους σχέσεων. 4 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 3/9 Παραγωγικοί συντελεστές ΕργασίαΓηΚεφάλαιο Επιχειρηματικότητ α 5 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 4/9 Δουλοκτητικό σύστημα Αναπτύχθηκε στην αρχαιότητα. Η γη και τα εργαλεία παραγωγής ανήκουν σε ιδιώτες ή στην κοινότητα. Η εργασία γίνεται κυρίως από δούλους, οι οποίοι είναι ιδιοκτησία κάποιου ιδιώτη ή της κοινότητας. 6 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 5/9 Η δουλεία είναι ακραία μορφή εκμετάλλευσης. Οι δούλοι δεν έχουν κανένα δικαίωμα. Είναι ιδιοκτησία του αφέντη τους. Ο αφέντης τους χρησιμοποιεί όπως επιθυμεί. Οι δούλοι δεν έχουν ωράριο. 7 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 6/9 Η γη και τα εργαλεία παραγωγής ανήκουν κυρίως στο κράτος. Κύρια πηγή δούλων ήταν οι πόλεμοι. Ανατολικές αυτοκρατορίες (Μεσοποταμία, Αίγυπτος) 8 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 7/9 Οι δούλοι προέρχονται είτε από πολέμους είτε από χρεοκοπία. ο Σόλων με τη Σεισάχθεια κατάργησε το δανεισμό με εγγύηση το «σώμα». Η χειρωνακτική εργασία θεωρείται υποτιμητική. Οι δούλοι δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα. Η μη ιδιοκτησία δούλου ήταν ένδειξη φτώχειας. Αρχαία Ελλάδα 9 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 8/9 -Αιχμάλωτοι πολέμου εργάζονταν ως δούλοι. -Θεωρούνταν «πράγματα», όχι πρόσωπα. -Αναπτύχθηκε εκτεταμένο εμπόριο δούλων. -Χρησιμοποιούνταν και ως μονομάχοι. -Εκεί ξέσπασαν οι μεγαλύτερες εξεγέρσεις δούλων. Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 10 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.1 Τ Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 9/9 Ο χριστιανισμός αμφισβήτησε το δουλοκτητικό σύστημα. Το δουλοκτητικό σύστημα ξεπεράστηκε, αλλά δεν εξαφανίστηκε (ΗΠΑ 16 ος -18 ος αιώνας). Στην Ελλάδα το Α’ Σύνταγμα της Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου (1821) απαγόρευσε τη δουλεία, ενώ στις ΗΠΑ το 1861 οι δούλοι ήταν 4 εκ. 11 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο - Κ ΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 2.2 Το φεουδαρχικό σύστημα 12 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1/7 Απελευθερωμένοι δούλοι και πρώην ελεύθεροι πολίτες νοικιάζουν και καλλιεργούν μικρά τμήματα. Λέγονται δουλοπάροικοι και είναι δεμένοι με τη γη. Τα λατιφούντια, τεράστια αγροκτήματα, αυτονομούνται, η κρατική εξουσία δεν μπορεί να τα ελέγξει. Προστατεύονται από αυτόνομα στρατιωτικά σώματα. Φεουδαρχική κοινωνία Δημιουργήθηκε στους κόλπους του δουλοκτητικού συστήματος μετά τη διάλυση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. 13 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2/7 Είδη ιδιοκτησίας Οίκος Ανήκει στο φεουδάρχη και την εκμεταλλεύεται για τον εαυτό του. Γη, κατοικία, εργαλεία, ζώα, αποθήκες, σταύλοι, αγρότες. Μικρά κτήματα Νοικιάζονται από τον φεουδάρχη στους δουλοπάροικους. Υποχρέωση καταβολής κάποιας αμοιβής. 14 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 3/7 Πρόσοδος σε εργασία (αγγαρεία) Εφαρμόστηκε στην αρχή της φεουδαρχίας. Οι αγρότες εργάζονταν ορισμένες ημέρες στο κτήμα του γαιοκτήμονα χωρίς αμοιβή. Πρόσοδος σε προϊόντα 12ος αιώνας και μετά. Ο φεουδάρχης παίρνει ένα ποσοστό από τη σοδειά των δουλοπάροικων. Πρόσοδος σε χρήμα 14 ος αιώνας και μετά. Καταβολή ενοικίου σε χρήμα. Αγροτικές εξεγέρσεις. 15 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 4/7 Εκκλησία Λειτουργούσε ως «συλλογικός φεουδάρχης». Είχε στην κατοχή της μεγάλες εκτάσεις γης που καλλιεργούσαν οι δουλοπάροικοι. Δικαιολογούσε τη φεουδαρχία στη συνείδηση των αγροτών. Υποστήριζε ότι η άνιση διάρθρωση του κόσμου ήταν δοσμένη από το Θεό και κάθε εξέγερση ήταν αμαρτία. 16 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 5/7 ΒασιλιάςΦεουδάρχεςΙππότεςΔουλοπάροικοι 17 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 6/7 18 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

2.2 Τ Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 7/7 Ανάπτυξη εμπορίου.Ανάπτυξη πόλεων. ΟΙ αστοί πρωτοστατούν στη διαμόρφωση εθνικών κρατών. Επιδιώκουν ενοποιημένη εσωτερική αγορά. Εθνικό κράτος χωρίς βασιλιά και περιορισμένη δύναμη φεουδαρχών. Γαλλική Επανάσταση. 19 Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος