Κρυσταλλένια Αλεξανδράκη Ενδοκρινολόγος Επιστ.Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής Αθηνών Πανεπιστημιαός υπότροφος ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ (PCOS)

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ Πρώτη μελέτη πραγματικού επιπολασμού ΣΠΩ ΕΥΡΩΠΗ 1999 Λέσβος/Ελλάδα: 192 γυναίκες ―> 6.77% ΕΥΡΩΠΗ 2000 Μαδρίτη/Ισπανία: 154 γυναίκες ―> 6.5% ΑΜΕΡΙΚΗ 2004 Alabama/Birmingham: 400 γυναίκες ―> 6.6% (ΑΝΑΙΡΕΣΑΝ 1998: 4.0%) Η πιο συχνή ενδοκρινοπάθεια γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας

ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ 1.ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΑΙΜΙΑ (ΥΑ) (ΚΛΙΝΙΚΗ ή/και ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ) 2.ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΩΟΘΥΛΑΚΙΟΡΡΗΞΙΑ (ΟΛΙΓΟ- ΑΡΑΙΟΜΗΝΟΡΟΙΑ: Στειρότητα/υπογονιμότητα: 74%, Δυσλειτουργική αιμορραγία: 29%, Αμηνόρροια: 51%) 3.ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΗ ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΓΝΩΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΠΩ Αποκλεισμός άλλων παθήσεων παρουσία 2 κριτηρίων Rotterdam ESHRE/ASRM-Sponsored PCOS consensus workshop group. Hum Reprod 2004

ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

Kύκλοι σταθερά > 35 μέρες Λιγότερες από 10 περίοδοι /έτος Διαταραχές εμμήνου ρύσεως

≥12 ωοθυλάκια διαμ. 2–9 mm ή / και αυξημένος όγκος ωοθήκης (>10 cm3

ΠάθησηΚλινική/ βιοχημική ΥΑ Διαταραχή έμμηνης ρύσης Μερική έλλειψη 21 ΟΗ/Συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων ++75% Σύνδρομο Cushing+80% Yπερ-PRL+/-85-90% Μεγαλακρία+/-70% Αρρενοποιητικοί όγκοι επινεφριδίων/ωοθηκών % Αντίσταση στην ινσουλίνη+50% Λήψη φαρμάκων++Ποικίλει Διαταραχές θυρεοειδικής λειτουργίας +/-70% Παθήσεις που πρέπει να αποκλείονται

ΟΙ ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΣΠΩ ΟΜΑΔΕΣΥΠΟΜΑΔΕΣΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣ ΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΩΟΘΥΛΑ ΚΙΟΡΗΞΙΑ (ΧΑ) ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟ ΓΟΝΑΙΜΙΑ (ΒΥΑ) ΚΛΙΝΙΚΗ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟ ΓΟΝΑΙΜΙΑ (ΚΥΑ) ΠΟΛΥΚΥΣΤΙ ΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΣΤΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡ ΑΦΗΜΑ (ΠΩ) ΑΑ1ΒΥΑ+ΧΑ+ ΠΩ ± Α2ΒΥΑ+ΧΑ ±Χ Α3ΒΥΑ+ΠΩΧ ± ΒΒ1ΚΥΑ+ΧΑ+ ΠΩ Χ Β2ΚΥΑ+ΧΑ Χ Χ Β3ΚΥΑ+ΠΩΧΧ ΓΧΑ+ΠΩ ΧΧ

ΦΑΙΝΟΤΥΠΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΠΩ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Diamanti-Kandarakis & Panidis, Clinical Endocrinology (2007) 67, 735–742

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Φυσιολογικά η ινσουλίνη έχει: Αγγειοδιασταλτική δράση στο μυϊκό σύστημα των αγγείων => διατήρηση του αγγειακού τόνου και πρόσληψη γλυκόζης (μεσολαβείται από το ΝΟ) Αντιφλεγμονώδη δράση (μεσολαβείται από ΝΟ) Αντιαιμοπεταλική δράση ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ: παράγοντας κινδύνου για μακροαγγειοπάθεια

ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΟΧΗ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ/ Ευγλυκαιμικό προδιαβητικό «καθεστώς» => ↑ καρδιαγγειακού κινδύνου (αθηροσκλήρυνση) ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ σημαντική παράμετρος του Μεταβολικού Συνδρόμου

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (ΙΑ) : ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (ΙΑ) : Μεταβολικό Σύνδρομο (ΙΑ, Υπερινσουλιναιμία, Δυσλιπιδαιμία, Παχυσαρκία, Αρτηριακή Υπέρταση) ↑ καρδιαγγειακού κινδύνου για Στεφανιαία Νόσο ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΗΛΙΚΙΑΚΥΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΛΙΠΙΔΙΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΙΔΙΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΌΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΠΩ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΣΠΩ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΙΑ => μειωμένη παραγωγή του ΝΟ => μειωμένη αγγειοδιασταλτική δραστηριότητα Υπερινσουλιναιμία ενισχύει τη δραστηριότητα του συμπαθητικού συστήματος Κατεχολαμίνες και γλυκοκορτικοειδή από τα επινεφρίδια Ενδοθηλίνη 1 Ινσουλίνη: ενεργοποιεί το σύστημα Ρενίνης- Αλδοστερόνης- Αγγειοτενσίνης, αυξάνει την έκφραση των υποδοχέων τύπου Ι της Αγγειοτενσίνης

Η λειτουργικότητα του ενδοθηλίου είναι διαταραγμένη στις γυναίκες με ΣΠΩ Βιοχημική μέθοδος: ΕΤ-1 Αιμοδυναμική μέθοδος: FMD (NID), φλεβοαποφρακτική πληθυσμογραφία ΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΣΠΩ ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Η υπερανδρογοναιμία και η ινσουλινο-αντίσταση σχετίζονται θετικά με τη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου Paradisi et al, Circulation 2001, 103, Diamanti-Kandarakis et al, EJE 2005, 152:749–756 Orio et al., JCEM 2004, 89: Tarkun et al., JCEM 2004 Nov;89(11): Lakhani et al, Hum Reprod 2005, 20, Mohiyiddeen et al, J Obstet Gynaecol ;33:165-70

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΣΠΩ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ & ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ β-ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΔ2 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΝΟΧΗΣ ΣΤΗ ΓΛΥΚΟΖΗ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΑΧΥΝΣΗ ΕΣΩ- ΜΕΣΟΥ ΧΙΤΩΝΑ ΚΑΡΩΤΙΔΩΝ ΠΡΟΑΘΗΡΟΓΟΝΟΙ/ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΗΞΕΩΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΝΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΗΠΑΤΟΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ/ ΣΥΣΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΤΙΤΑΝΩΣΗ ΑΓΓΕΙΩΝ

ΣΠΩ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ/ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ ΣΠΩ & ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΠΡΟΑΘΗΡΟΓΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ- ΦΛΕΓΜΟΝΗ: ↑ [CRP], ↑ [sICAM], ↑ [sE- selectin], ↑ [sVCAM], ↑ [WBC], AGEs ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚO Υ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: ↑ [ομοκυστεΐνης], ↑ [AGEs] ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΗΞΕΩΣ: ↑ [ινωδογόνο], ↑ [ΡΑΙ-1] ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΝΟΧΗΣ ΣΤΗ ΓΛΥΚΟΖΗ: 30-40% ΣΔ2:10% (3η– 4η δεκαετία) ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ: ↑ [τριγλυκερίδια], ↓ [HDL] ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ: 50% (κεντρικού τύπου) ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ: 40-46% ΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: ΕΤ-1, FMD, ΦΑΠ ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΕ Σ ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΓΓΕΙΩΝ (↓ ενδοτικότητα, ↑σκληρία)

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΠΩ ΣΠΩ & ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗ ΑΚΜΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ ΑΝΩΟΘΥΛΑΚΙΟΡΡΗΞΙΑ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΑΙΜΙΑΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΑΝΙΖΟΥΣΑ ΑΚΑΝΘΩΣΗ

Μελανίζουσα Ακάνθωση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (ΣΔ2, ΚΑΝ) ΑΤΟΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (εμμηναρχή, ΕΡ, ακμή, υπερτριχωση,F-G, μαιευτικό ιστορικό) ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΓΙΑ 2παθές ΣΠΩ (CS, Acro) Μελανίζουσα ακάνθωση ΒΜΙ, ΑΠ ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΟΧΗΣ: Περιφέρεια μέσης προς περιφέρεια ισχίου

ΚΛΙΜΑΚΑ FERRIMAN-GALLWEY

ΚλIμακα Ferriman-Gallwey

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Μεταβολικό σύνδρομο –Διαταραγμένο προφίλ λιπιδαιμικό –  HDL –  TG ΔΑΓ31% ΣΔ2 7.5% ΣΔ215% Αναπαραγωγή ηλίκια Εμμηνόπαυση

ΣΠΩ και Δείκτες Ινσουλινο-αντίστασης (IR) Ευγλυκαιμική υπερινσουλιναιμική αντλία: μέθοδος αναφοράς για την εκτίμηση της IR, αλλά η εφαρμογή της είναι τεχνικά δύσκολη (ακριβή, επεμβατική, δυσχερής, χρονοβόρος) Μαθηματικά μοντέλα εκτίμησης της IR (τιμές γλυκόζης/ ινσουλίνης, νηστείας ή κατά τη διενέργεια καμπύλης σακχάρου) Diamanti-Kandarakis et al, JCEM 2004, 89: DeFronzo RA et al, Am J Physiol 1979, 237:E214-23

ΔΕΙΚΤΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΟΧΗΣ που περιγράφουν μια στατική φυσιολογική κατάσταση (τιμές νηστείας) των υπό μελέτη ατόμων Δείκτης GIR: GIR = Γλυκόζη νηστείας / ινσουλίνη νηστείας Δείκτης ΗΟΜΑ-R: ΗΟΜΑ = [INS νηστείας (μU/ml) x GLU νηστείας (mmol/liter)] / 22.5 Δείκτης QUICKI: QUICKI= 1/ [log (INS νηστείας) + log (GLU νηστείας)] Orio et al, JCEM ;89: Legro RS et al, JCEM 1998;83:2694–2698

ΔΕΙΚΤΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ β-ΚΥΤΤΑΡΩΝ: Δείκτης ΗΟΜΑ-B: ΗΟΜΑ-B = [20xINS νηστείας (μU/ml)] / [GLU νηστείας (mmol/liter) - 3.5] Δείκτης προγνωστικός της 1 ης φάσης έκκρισης ΙΝΣ (1st PHIS) : [1.289 x ΙΝΣ 30’ (pmol/L)] - [138.7 x GLU 30’ (mmol/L)] + [3.772 x ΙΝΣ νηστείας (pmol/L)] Δείκτης προγνωστικός της 2 ης φάσης έκκρισης ΙΝΣ (2nd PHIS): [ x ΙΝΣ 30’ (pmol/L)] - [26.07 x GLU 30’ (mmol/L)] + [ x ΙΝΣ νηστείας (pmol/L)]. Άλλοι Δείκτες Ινσουλινο-αντίστασης (IR)

ΔΕΙΚΤΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΟΧΗΣ που περιγράφουν μια δυναμική φυσιολογική κατάσταση (τιμές κατά τη διενέργεια της καμπύλης σακχάρου) των υπό μελέτη ατόμων AUCGIR = Εμβαδόν κάτω από την καμπύλη για τη Γλυκόζη / Εμβαδόν κάτω από την καμπύλη για την ινσουλίνη MATSUDA (M) = / τετραγωνική ρίζα [(Γλυκόζη νηστείας x ινσουλίνη νηστείας) x (μέση τιμή γλυκόζης x μέση τιμή ινσουλίνης κατά την OGTT)] ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ (SI-index)= [ x BMI] - [ x ΙΝΣ 120’ (pmol/L)] -[ x GLU 90’(mmol/L)] Katz A et al, JCEM : Bergman RN J Clin Invest : Matsuda M, DeFronzo RA Diabetes Care 2004;27:S11-S14

Ορμονολογικός έλεγχος Υπερανδρογοναιμία Ωοθηκικής προέλευσης τεστοστερόνη Δ4Α DHEA Επινεφριδιακής προέλευσης DHEAS  SHBG=  free T  FAI

Στεροιδογένεση γονάδες και επινεφρίδιο (διακεκομμένες γραμμές). Τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή των ανδρογόνων είναι παρόμοια υπό τον ελεγχο των LH και ACTH. 17β-HSD: 17β- hydroxysteroid dehydrogenase Alexandraki & Kaltsas, Front Horm Res. 2013;40:142-57

Ορμονολογικές Εξετάσεις Υπεροιστρογοναιμία –Αυξημένη δραστηριότητα των ωοθυλακίων –Πρώιμη ευαισθησία στην LH –Υψηλά επίπεδα οιστρόνης –Χαμηλά επίπεδα SHBG/ παχυσαρκία –Αυξημένη ελεύθερη E2

Συνδυασμός βιοχημικών μεθόδων και αιμοδυναμικών μη επεμβατικών, υψηλής επαναληψιμότητας τεχνικών στον ίδιο χρόνο:  [ΕΤ-1], hsCRP, sICAM, selectin, AGEs => διαταραχή αγγειακής αντιδραστικότητας  FMD => ενδοθηλιακή δυσλειτουργία μακροκυκλοφορία (ΝΟ) Παρατεταμένος χρόνος επίτευξης της μέγιστης αιματικής ροής αντιβραχίου => ακεραιότητα περιφερικής αγγειακής αντιδραστικότητας με καθυστέρηση αγγειοδραστικής απάντησης => Στοιχεία πρώιμης διαταραχής της μικροκυκλοφορίας Αποκατάσταση της διαταραγμένης λειτουργίας ενδοθηλίου σε επίπεδο παρόμοιο με ομάδα μαρτύρων μετά 6μηνη χορήγηση μετφορμίνης Διαταραγμένη λειτουργία ενδοθηλίου στα αγγεία νεαρών γυναικών με ΣΠΩ: προηγείται ανιχνεύσιμης πάχυνσης του τοιχώματος των περιφερικών αγγείων ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Diamanti-Kandarakis EJE 2005;152:749-56, Diamanti-Kandarakis Hum Reprod. 2006;1: Alexandraki Hormones (Athens). 2006;5:126-36, Diamanti-Kandarakis EJCI 2006;36:691-7 Diamanti-Kandarakis Metabolism 2007;56:

Θεραπεία: Συμπτωματική Δίαιτα- Διατροφή Άσκηση Φαρμακευτική αγωγή –Ινσουλινο- ευαισθητοποιητές –Αντισυλληπτικά- ενημέρωση για  πρόσληψης άλατος –Αντι-ανδρογόνα Τρόπος ζωής

Ενεργειακή πρόσληψη Βάρος Σώματος Απώλεια Βάρους: Άσκηση Απώλεια βάρους =  Eνεργειακής πρόσληψης  Eνεργειακής κατανάλωσης Ενεργειακή κατανάλωση

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΒΗΜΑ ΑΝΩΟΘΥΛΑΚΙΟΡΡΗΞΙΑ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗ/ ΑΚΜΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΜΜ. ΡΥΣΕΩΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ KΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ ΑΝΤΙΑΝΔΡΟΓΟΝΑ/ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ

ΑΝΤΙΑΝΔΡΟΓΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιανδρογόνα Αλληλεπίδραση με υποδοχείς των ανδρογόνων. Αμιγή αντιανδρογόνα: συναγωνιστικοί αναστολείς τεστοστερόνης/ DHT στο επίπεδο του υποδοχέα των ανδρογόνων. ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ασφαλής αντισύλληψη α) Στεροειδή Αντιανδρογόνα Οξεϊκή Κυπροτερόνη Η προσθήκη αιθυλικής οιστραδιόλης ενισχύει δραστικότητά ΣΠΙΡΟΝΟΛΑΚΤΟΝΗ Ανταγωνιστής της αλδοστερόνης Κανρενόνη, ασθενές αντιανδρογόνο 0.020/ mg αιθινυλοιστραδιόλη+3 mg δροσπιρενόνε β) Μη Στεροειδή Αντιανδρογόνα Σιμετιδίνη ΦΛΟΥΤΑΜΙΔΗ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗΣ Ριζική αποτρίχωση Laser/ Φωτόλυση κρέμες/ κερί ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΛΩΠΕΚΙΑΣ Μινοξιδιλίνη Σπιρονολακτόνη Φιναστερίδη (?αποτελεσματική) Χειρουργικές επεμβάσεις

ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΤΕΣ Διγουανίδιο μετφορμίνη: παχύσαρκα/ λεπτόσωμα (Πρωτόκολλα αναπαραγωγής + κλομιφαίνη) D-chiro-ινοσιτόλη (ΙΝS-1) Βελτίωση μεταβολικών ΚΑΙ αναπαραγωγικών διαταραχών

ΣΠΩ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ/ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ ΣΠΩ & ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ ΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ: ↓ ΣΑΠ/ΔΑΠ ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ : ↓ ΕΤ-1 ΦΛΕΓΜΟΝΗ: ↓ [CRP], ↓ [sVCAM], ↓ WBC (PMN) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚOΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ↓ επίπεδα AGEs ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΗΞΕΩΣ: ↓ [ΡΑΙ-1] ΙΝΣΟΥΛΙΝΟ-ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ: ↑ ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑ: ↓ (± γλυκόζη νηστείας) ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ:↑ HDL ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ : ↓ BMI, ↓ WHR ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ: ↓10% ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΑΙΜΙΑ: ↓ ΤΤ (25-60%), ↓ fT (20- 73%), ↓ Δ4A (25-50%), ↓ 17OHP (50%), ↓ DHEAS (28-40%), ↑ SHBG ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ↑ συχνότητας κύκλων (ωορρηξίας), εμφύτευσης εμβρύου, ↑ τεχνητής γονιμοποίησης, ↑ [glycodelin], ↓ [AMH], ↓ ωοθυλακίων

Παρέμβαση με μετφορμίνη βελτίωσε λειτουργία ενδοθηλίου Ανεξάρτητα από μεταβολές BMI (  ολικής χοληστερόλης)  διάρκειας και μεγέθους αντιδραστικής υπεραιμίας: πιθανόν μικρότερου βαθμού ιστική βλάβη κατά την ισχαιμία Μετφορμίνη στην ενδοθηλιακή λειτουργία δεν είναι γνωστοί μέσω: κατασταλτικής δράσης στην κυκλοφορία ανδρογόνων πιθανής βελτίωσης ευαισθησίας ινσουλίνης (μη ανιχνεύσιμη με δείκτες παρούσας μελέτης) διαφορετικών μηχανισμών βελτίωσης της δυσλιπιδαμία ς ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΜΕ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ

METABOΛΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Γυναίκες με ΣΠΩ: ιδιαίτερο βιολογικό πρότυπο με μεταβολικές και ορμονικές δράσεις στο ενδοθήλιο ακόμα και χωρίς προφανείς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου Παρουσία διαταραγμένης λειτουργίας ενδοθηλίου, πρώιμα: βελτιώθηκε χορήγηση μετφορμίνης για έξι μήνες Ανεξάρτητη επίδραση του ΣΠΩ στην ΕΔ ΣΥΣΤΑΣΗ: 1.Διερεύνηση παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου: Πρωτογενή Πρόληψη (διάγνωση ΣΠΩ) => Ανίχνευση Αγγειακών Μεταβολών- Πρόδρομες Κλινικές Εκδηλώσεις Καρδιαγγειακών Διαταραχών => καθυστέρηση εξέλιξης Υποκλινικής Αθηροσκληρυντικής διεργασίας (υψηλού κινδύνου πληθυσμό) 2.Κλινικές στρατηγικές θεραπείας (↓ ανδρογόνων/βελτίωση ΙΑ) => πιθανόν πρόληψη κινδύνου για Στεφανιαία Νόσο στο γυναικείο πληθυσμό (μείωση νοσηρότητας) ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ = ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΧΧ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΧΧ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ειδικός τύπος του ΜΣ που σχετίζεται με το φύλο Ινσουλινο-αντοχή και υπερινσουλιναιμία μακροπρόθεσμες διαταραχές

ΑΝΩΟΘΥΛΑΚΙΟΡΡΗΞΙΑ Απλές μέθοδοι αποκατάστασης της ωορρηξίας -Αν οι γυναίκες είναι υπέρβαρες μια μικρή (5-10%) μείωση βάρους πιθανόν  ΣΒ και αποκατάσταση ωορρηξίας   αποβολών 1 ου 3μήνου   % διαβήτη κύησης -Γαστρικό μανίκι, λαπαροσκοπική περίδεση: υπέρβαρες με αποτυχία  ΣΒ παρά τη μεταβολή τρόπου ζωής

Period Day 1 Day 9 stop clomiphene Day scan Day 5 start clomiphene Ovulation + intercourse +/- trigger Day 21 Progesterone If no response increase dose ΚΙΤΡΙΚΗ ΚΛΟΜΙΦΑΙΝΗ Χαμηλού κόστους και κινδύνου, δίδυμη (5-7%) και τρίδυμη κύηση (0.3%)- ποσοστό ανταπόκρισης: 60-85% Ποσοστό κύησης 50% μετά από 6 ωορρηκτικούς κύκλους ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ: χρήσιμη στις γυναίκες με αντίσταση στην κλομιφαίνη- μονοθεραπεία γυναίκες με  ΒΜΙ

FSH Ovulation Induction Protocol 25-50iu/day Increase dose by 50% Increase dose by 50% Starting dose Scan d14 Scan d7 Scan d21 hCG 5000u Follicle =16mm ΓΟΝΑΔΟΤΡΟΦΙΝΕΣ Συνθετική FSH για τη διέγερση της ωορρηξίας- κυρίως στις γυναίκες με αντίσταση στην κλομιφαίνη- σπάνια δεν απαντούν Επιπρόσθετη διέγερση

-αντικατέστησε την παλαιότερα εφαρμοζόμενη μέθοδο της σφηνοειδούς εκτομής της ωοθήκης -Αποκατάσταση ωορρηξίας σε 60-80% των γυναικών εντός ολίγων μηνών -Μειωμένος κίνδυνος πολλαπλών κυήσεων Λαπαροσκοπικός ηλεκτροκαυτηριασμός των ωοθηκών με laser (drilling ωοθηκών)

ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ (ΙN VITRO FERTILISATION)  ευαισθησία στα φάρμακα

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ