ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 2016:
Επιδημιολογικά δεδομένα χρόνιων νοσημάτων, παγκοσμίως Σύγκριση των πιο συχνών αιτιών θανάτου τη δεκαετία, 2010 & 2012 (WHO Fact sheet 2014)
Θάνατοι από καρδιαγγειακές παθήσεις / κάθε αιτία / πληθυσμού
Προτυποποιημένη θνησιμότητα από ισχαιμική καρδιοπάθεια <65 ετών, σε ευρωπαϊκές χώρες (θάνατοι/ κατοίκους) WHO, European Health for All, Database 2008
Οικονομικές διαστάσεις Τα καρδιαγγειακά νοσήματα: υπολογίζεται ότι κοστίζουν στην οικονομία της Ε.Ε. 169 δισ. € ετησίως (κατά κεφαλήν κόστος 372 €) Απορροφούν το 10% των συνολικών δαπανών υγειονομικής περίθαλψης το οποίο αντιστοιχεί σε €/ετησίως. Το 1/4 της φαρμακευτικής δαπάνης αφορά σκευάσματα για καρδιαγγειακά νοσήματα που ισοδυναμεί σε 1,5 δις. €/ετησίως Η απώλεια παραγωγικότητας αντιπροσωπεύει το 1/3 του συνολικού κόστους όλων των νοσημάτων ( € λόγω της θνητότητας και σε €, λόγω της νοσηρότητας) British Heart Foundation & Health Economics Research Center 2008
Παράγοντες κινδύνου Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι οι 3 σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία είναι Το κάπνισμα Η καθιστική ζωή Η ανθυγιεινή διατροφή … γιατί είναι παράγοντες που μπορούν να τροποποιηθούν.
Αυτοεκτίμηση των παραγόντων που συνεισφέρουν στην πρόκληση ενός καρδιαγγειακού επεισοδίου Fourth Joint Task Force of the ESC 2007
Κάπνισμα H Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες σε σχετικό αριθμό κατανάλωσης τσιγάρων, στην Ευρώπη. Μεταξύ των ετών 1970 – 1995 η κατανάλωση τσιγάρων από άτομα 35 – 69 ετών αυξήθηκε κατά 152%, ενώ παράλληλα οι θάνατοι που οφείλονται στο κάπνισμα παρουσίασαν αύξηση ίση με 160%. Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε. η Ελλάδα καταλαμβάνει διεθνώς την έβδομη θέση στην διαφημιστική δαπάνη για καπνό Η συχνότητα των καπνιστικών συνηθειών μεταξύ των ενηλίκων ανδρών εκτιμάται ίση με 47% ενώ στις γυναίκες μειώνεται στο 39%. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 5% των αγοριών και κοριτσιών ηλικίας ετών δηλώνουν ότι καπνίζουν τουλάχιστον ένα τσιγάρο ημερησίως.
Tobacco and nicotine consumption in the EU Greece is the EU country with the highest rate of tobacco consumption (more than 40%) followed by Bulgaria (39%) and Hungary (38%). On the contrary, countries such as Sweden and Finland have the lowest rates, respectively 16% and 21%. Industrially produced cigarettes are the most consumed tobacco products in the EU Eurobarometer survey on tobacco
Καπνιστικές συνήθειες (μελέτη ΑΤΤΙΚΗ, ) ΓυναίκεςΆνδρες 47% 39%
Μελέτη ΑΤΤΙΚΗ ©
Κάπνισμα
53% Μελέτη ΑΤΤΙΚΗ ©
Σωματική δραστηριότητα, Κάπνισμα και Ηλικία εμφάνισης ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ Μέση ηλικία καρδιαγγειακής νόσου 64 έτη 68 έτη άνδρεςγυναίκες 67 έτη 69 έτη Σωματικά δραστήριοι 57 έτη 62 έτη Καπνιστές άνδρεςγυναίκες άνδρες γυναίκες Συνολικό δείγμα Μελέτη ΑΤΤΙΚΗ ©
Παθητικό κάπνισμα Η ακούσια έκθεση στον καπνό τσιγάρου, πίπας, πούρου κλπ. Στις επιδημιολογικές έρευνες ορίζεται ως έκθεση στον καπνό του περιβάλλοντος για >30-45 λεπτά ημερησίως. «One bartender, waitress or club worker dies in the UK every week because of breathing in second-hand cigarette smoke»
Παθητικό κάπνισμα & Στεφανιαία νόσος Μη καπνιστές που ζουν με καπνιστές έχουν 25-30% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. To παθητικό κάπνισμα αυξάνει την καρδιαγγειακή θνησιμότητα κατά 20-25% Στις ΗΠΑ περίπου 33,951 καρδιαγγειακοί θάνατοι/ ετησίως αποδίδονται στο παθητικό κάπνισμα Πιθανοί μηχανισμοί: των επιπέδων της HDL-χοληστερόλης & της οξειδωμένης LDL-χοληστερόλης τα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών (CRP) στένωση του αγγειακού τοιχώματος των επιπέδων των ελεύθερων ριζών «οξειδωτικό στρες»
N Engl J Med Mar 25;340(12):920-6.
Παθητικό κάπνισμα και Υγεία Ο ΠΟΥ αναφέρει … «Second hand smoke or passive smoking has been investigated in several studies before and it is now evident that the risk of illness from SHS is 2% to 10% that of the risk from active smoking».
Παθητικό κάπνισμα και συμβάματα 30-ημερών Panagiotakos DB, et al. Heart 2007 Η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα αυξάνει κατά 61% την πιθανότητα εμφάνισης συμβαμάτων Μελέτη GREECS ©
Παθητικό κάπνισμα και πρόγνωση 6-μηνών, σε ασθενείς με ΟΣΣ P<0.05P<0.07 P<0.009 Panagiotakos DB., et al., Heart 2007 Μελέτη GREECS ©
Παθητικό κάπνισμα και 10ετής καρδιαγγειακός κίνδυνος 48% των ασθενών που διέκοψαν το κάπνισμα δήλωσαν έκθεση στο παθητικό κάπνισμα στην εργασία ή/και στο σπίτι 54% των μη καπνιστών, με νέα καρδιαγγειακά επεισόδια στη 10ετία, δήλωσαν έκθεση στο παθητικό κάπνισμα έναντι 46% χωρίς νέα επεισόδια Οι ασθενείς που δήλωσαν έκθεση στο ΠΚ στην εργασία, στο σπίτι και σε χώρους αναψυχής είχαν 33% μεγαλύτερο κίνδυνο νέων καρδιαγγειακών επεισοδίων (θανατηφόρων ή μη) και 27% θανατηφόρων επεισοδίων Notara V. et al. Tob Induc Dis 2015:13:38 Μελέτη GREECS ©
Μέτρα Πρωτογενούς & Δευτερογενούς Πρόληψης Η AHA/ACC (2011) υποδεικνύει στόχους πρόληψης: smoking cessation blood pressure control healthy diet lipid management physical activity weight management diabetes management Smith SC et al., J Am Coll Cardiol 2011
Δράσεις της ελληνικής Πολιτείας Η πρώτη (ιστορικά) απαγόρευση του καπνίσματος στην Ελλάδα, από το Βασιλέα Όθων (1856)
Δράσεις της Πολιτείας Ο κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία από την έκθεση σε παθητικό κάπνισμα έχει αναγνωριστεί από την Πολιτεία. Π.χ. Υπουργικές Αποφάσεις (A2/1989, A2g/1980, 4508/ 1990 and Y3/4322/1993, ΥΑ 1001/2003, Ν.3730/2008). Παρόλα αυτά, περίπου 4-5 / 10 συνανθρώπους μας δήλωσε καπνιστής και 6-7 / 10 συνανθρώπους μας δήλωσε έκθεση σε παθητικό κάπνισμα!
Τόποι έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα από μη καπνιστές (μελέτη ΑΤΤΙΚΗ)
Εφαρμογή μέτρων κατά του καπνίσματος και μείωση των εισαγωγών από ΟΣΣ
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ 16/10/2010 Δεν υπάρχουν παθητικοί καπνιστές, υπάρχουν αντιπαθητικοί αντικαπνιστές» ΤΑ ΝΕΑ 16/10/2010
Η Ελλάδα δεν ανήκει πλέον στις χώρες χαμηλού καρδιαγγειακού κινδύνου! Πολλοί παράγοντες έχουν συνδράμει σε αυτό το γεγονός … Η Πολιτεία, οι Φορείς, αλλά και οι ιατροί κατά την άσκηση της καθημερινής πράξης οφείλουν να θέσουν σε … εφαρμογή το «Κάλλιον του Θεραπεύειν, το Προλαμβάνειν!»
Ο «αριθμός» της υγιούς καρδιάς 0 κάπνισμα 3 mmol>LDL 5 mmol>ολική χοληστερίνη 140 > συστολική αρτηριακή πίεση 5 μερίδες φρούτα, λαχανικά /ημέρα 3 χιλιόμετρα την εβδομάδα άσκηση 0 παχυσαρκία