Η ΣΕΛΗΝΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ APOLLO

ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1)Πρόλογος. 2)Tα πρώτα βήματα-Ο δρόμος για την Σελήνη- Αμερικανικά και Σοβιετικά Σχέδια. 3)Το διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ. 5)Επίλογος. 6)Βιβλιογραφία.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Όπως ήδη γνωρίζουμε,η διαστημική εποχή άρχισε στις 4 Οκτωβρίου 1957 όταν η τότε Σοβιετική Ένωση έθεσε σε τροχιά τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο με το όνομα «Σπούτνικ 1». Έτσι,για πρώτη φορά στην ιστορία ο άνθρωπος έστειλε στο Διάστημα ένα δικό του δημιούργημα το οποίο «χαιρέτιζε» μια νέα εποχή για την ανθρωπότητα.Τα επόμενα χρόνια,

και συγκεκριμένα το διάστημα όλη η ανθρωπότητα παρακολουθούσε από τις τηλεοράσεις μια από τις μεγαλύτερες εξερευνήσεις της Ιστορίας.Δηλαδή,27 συνολικά αστροναύτες περπάτησαν και εξερεύνησαν 6 διαφορετικές περιοχές της Σελήνης.Παρέμειναν στην επιφάνεια της επί μέρες και ήταν καλά προφυλαγμένοι από το εχθρικό σεληνιακό

περιβάλλον.Όταν τελείωσε το πρόγραμμα αυτό, οι τηλεοράσεις έπαψαν να το μεταδίδουν.Και όμως,οι ερευνητές ακόμα και σήμερα μελετούν τα δείγματα που μας έφεραν οι αστροναύτες του προγράμματος «Απόλλο»(Apollo).Έτσι,η Σελήνη μετατράπηκε από άγνωστο ουράνιο σώμα σε έναν οικείο πλέον κόσμο.

Τα πρώτα βήματα-Ο Δρόμος προς την Σελήνη Για να φτάσει κάποιος στην Σελήνη χρειάζεται ένας ισχυρότατος πύραυλος,ο οποίος θα έχει την δυνατότητα να μεταφέρει ωφέλιμο φορτίο το οποίο θα περιλαμβάνει τους αστροναύτες και την διαστημοσυσκευή.Πως θα επιτευχθεί αυτό???? Αν και οι βασικές ιδέες προώθησης ενός πυραύλου στο κενό ήταν ήδη γνωστές,όπως και τα πολλά ενός πολυωρόφου πυραύλου

με ποιόν τρόπο οι μηχανικοί θα μετέφεραν τους αστροναύτες στην Σελήνη???? Οι μηχανικοί γνώριζαν και μελετούσαν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των 2 πιθανών τρόπων προσεγγίσεων:την «Μέθοδο Άμεσης Ανόδου» και την «Συνάντηση σε τροχιά γύρω απ’την Γη»

Η πρώτη βασιζόταν στην χρησιμοποίηση ενός πανίσχυρου πυραύλου και θα μετέφερε τους αστροναύτες απευθείας στην Σελήνη.Οι διαστάσεις του θα έπρεπε να είναι τεράστιες.Θα έπρεπε να είναι έτσι σχεδιασμένος έτσι ώστε να προσσεληνωθεί με την «ουρά» ώστε με το πέρας της αποστολής να εκτοξευτεί από την Σελήνη και να επιστρέψει στην Γη.Έτσι

δημιουργήθηκε το εξής ερώτημα:Πως θα μπορούσαν 3 αστροναύτες να βγάλουν εις πέρας το πρόγραμμα αυτό???? Έτσι έγινε σιγά-σιγά κατανοητό ότι τα τεχνητά προβλήματα είναι τεράστια ενώ οι τόνοι καυσίμων θα είχαν και ανάλογη κοστολόγηση. Αν αρκετοί μηχανικοί της NASA επέλεγαν αυτήν την μέθοδο,τότε συνειδητοποίησαν ότι

τα τεχνολογικά προβλήματα για την απευθείας πτήση προς την Σελήνη αλλά και η επιτάχυνση του πυραύλου θα είχε ως αποτέλεσμα την υλοποίηση της εντελώς αδύνατη. Η δεύτερη προσέγγιση της οποίας υποστηρικτής ήταν ο von Braun και η ομάδα του, ήταν η «Συνάντηση σε τροχιά γύρω απ’την Γη».

Αυτή η μέθοδος βασιζόταν στην χρησιμοποίηση 2 μικρότερων πυραύλων οι οποίοι θα μετέφεραν στο Διάστημα 2 επιμέρους διαστημοσυσκευές οι οποίες θα συναντιόντουσαν σε τροχιά γύρω απ’την Γη όπου θα συνδεόταν μεταξύ τους σαν ένα διαστημικό σταθμό.Από τις 2 διαστημοσυσκευές που θα ενώνονταν θα προέκυπτε μια τρίτη,η οποία θα γέμιζε με

καύσιμα,θα αποσυνδεόταν από τις υπόλοιπες 2 για να μεταφέρει τους αστροναύτες στη Σελήνη. Μετά την ολοκλήρωση της θα επέστρεφαν στην Γη.Στα θετικά αυτής της μεθόδου περιλαμβάνεται το γεγονός ότι απαιτούνται λιγότερο ισχυροί πύραυλοι οι οποίοι βέβαια υπήρχαν αφού οι τότε νέοι πύραυλοι τύπου “Saturn” ήταν στα τελευταία στάδια της ανάπτυξης τους.

Η μέθοδος αυτή είχε μια μεγάλη βάση οπαδών μέσα στην NASA και άνθρωποι κυρίως ο von Braun γνώριζε ότι η κατασκευή μιας πλατφόρμας για τις ανάγκες των πυραύλων Saturn θα μπορούσε να είναι πολλαπλών χρήσεων όπως επιστημονικές και στρατιωτικές.Έτσι,στα τέλη του 1961 με αρχές 1962 συστήθηκαν 2 ομάδες εργασίας με σκοπό να αξιολογήσουν τις 2

μεθόδους προκειμένου να επιλέξουν την καλύτερη.

ΣΟΒΙΕΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ Την ίδια περίοδο που οι ΗΠΑ έκανα τα πρώτα βήματα τους για την κατάκτηση του Διαστήματος με απώτερο στόχο την αποστολή επανδρωμένων διαστημοσυσκευών στην Σελήνη,η Σοβιετική Ένωση πέτυχε σημαντικές «πρωτιές».Πιο συγκεκριμένα,στις 4 Οκτωβρίου τέθηκε σε τροχιά ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος,ο «Σπούτνικ». Ήταν η αρχή της διαστημικής εποχής.

Σηματοδότησε επίσης την «διένεξη» μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και ΗΠΑ για την κατάκτηση του Διαστήματος.Ένα μήνα αργότερα,οι Σοβιετικοί εκτόξευσαν και δεύτερο δορυφόρο,τον «Σπούτνικ» 2 στις 3 Νοεμβρίου 1957.Τότε έκανε κάτι πολύ σημαντικό:μετέφερε τον πρώτο ζωντανό ζωντανό οργανισμό στο διάστημα,την σκυλίτσα «Λάικα»,η οποία δυστυχώς δεν

επέζησε περισσότερο από λίγες ώρες λόγω της υψηλής θερμοκρασίας στο εσωτερικό της διαστημοσυσκευής.Βέβαια,χωρίς αμφιβολία είναι η θρυλική μεταφορά του πρώτου ανθρώπου στο διάστημα,του Yuri Gagarin(Γιούρι Γκαγκάριν) στις 12 Απριλίου 1961 με την διαστημοσυσκευή “Votok” 1.Το συγκεκριμένο πρόγραμμα,που σημαίνει «Ανατολή» αποτελούνταν από μια σειρά

τολμηρών αλλά και απλά σχεδιασμένων διαστημοπλοίων και με βάρος κιλών με δυνατότητα χωρητικότητας μόλις ενός ατόμου. Με το Vostok πέταξαν συνολικά 6 κοσμοναύτες, και καταρρίφθηκαν 3 πρωτιές:η πρώτη φορά που βρίσκονταν συγχρόνως 2 διαστημόπλοια στο διάστημα αλλά και η μεγαλύτερη παραμονή του ανθρώπου στο διάστημα(Valery Bykovski)

με το Vostok 5 αλλά και πρώτη γυναίκα που πέταξε στο Διάστημα(Valentina Tereskova) στις 16 Ιουνίου 1963 με το διαστημόπλοιο Vostok 6. Μια άλλη σημαντική πρωτιά είναι ο πρώτος περίπατος στο διάστημα και έγινε από τον Aleksey Leonov στις 18 Μαρτίου Από τότε ήταν φανερό ότι οι Σοβιετικοί ετοίμαζαν μια επανδρωμένη αποστολή στην Σελήνη.

Δηλαδή έχουν ήδη κατασκευάσει την διαστημοσυσκευή που θα μετέφερε τους πρώτους αστροναύτες στην Σελήνη,έναν χρόνο πριν την θρυλική πτήση του Apollo 11.Ο κύριος εκφραστής της σοβιετικής διαστημικής «σχολής» του 1950 και 1960 ήταν ο μηχανικός Sergey Korolyov ο οποίος στα πρώτα χρόνια του διαστημικού ανταγωνισμού καθοδήγησε με

εντυπωσιακό τρόπο το πρόγραμμα των διαστημικών της αποστολών.Παράλληλα,έγιναν σχέδια για την κατάκτηση της Σελήνης αλλά δεν έγιναν ευρέως γνωστά.Έγιναν γνωστά μετά την κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος (Δεκέμβριος 1991).Ο βασικός πύραυλος για το πρόγραμμα αυτό ήταν ο τεράστιος πύραυλος Ν-1, ένας κολοσσός 4 ορόφων και 43 μηχανών!!!!

Ήταν μεγαλύτερος ακόμα και από τον Saturn V!!! Αυτή ήταν μια ιδιαίτερη πρόκληση διότι για να επιβιβαστεί στην σεληνάκατο,ο κοσμοναύτης πρέπει να κάνει έναν υποχρεωτικό εξωτερικό περίπατο στο Διάστημα.Με αυτό το σκεπτικό ήλπιζαν οι Σοβιετικοί ότι θα στείλουν άνθρωπο στην Σελήνη 1 χρόνο πριν τους Αμερικανούς.

Τα προβλήματα που αντιμετώπισαν στην προσπάθεια τους για βελτίωση των γιγάντιων πυραύλων ήταν ένα μεγάλο εμπόδιο αφού και οι 4 προσπάθειες που έγιναν για την εκτόξευση του Ν-1 απέτυχαν.Η βασική αιτία ήταν ο(ξαφνικός) θάνατος του Korolyov το 1966.Φυσικά το πρόγραμμα συνεχίστηκε αλλά χάθηκε η εμπνευσμένη καθοδήγηση.

Στην συνέχεια στράφηκαν στην κατασκευή διαστημικών σταθμών και το κατάφεραν εκτοξεύοντας τον πρώτο διαστημικό σταθμό στην ιστορία,τον Salyut 1 τον Απρίλιο του 1971.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ Μετά το τέλος των αποστολών Mercury το 1963,το πρόγραμμα “Apollo” ήταν στο στάδιο του σχεδιασμού του με πολλά ερωτηματικά των οποίων η επίλυση θα έκρινε με διαφορά τι σημαίνει επιτυχία και αποτυχία.Το μόνο που χρειάζονταν ήταν μια διαστημοσυσκευή η οποία θα επέτρεπε στον αστροναύτη να ελέγχει πλήρως της πλοήγησης του(αποσπώμενου)θαλαμίσκου

προσσελήνωσης τόσο κατά την διαδικασία προσεδάφισης όσο και κατά την διαδικασία επανασύνδεσης του με τον θάλαμο διακυβέρνησης.Παράλληλα δημιουργήθηκαν πολλά ερωτηματικά όπως η δυνατότητα προσέγγισης των 2 διαστημοσυσκευών με km/h ή το αν ήταν δυνατό οι αστροναύτες να εργαστούν σε συνθήκες

μειωμένης βαρύτητας.Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα,σχεδιάστηκε το πρόγραμμα Gemini (Δίδυμοι).Διηρκησε από το 1963 και τελείωσε το 1966 και σχεδιάστηκε με κύριο στόχο την ανάπτυξη και αξιολόγηση των νέων τεχνικών πτήσης και πλοήγησης στο Διάστημα.οι οποίες θα ήταν άκρως απαραίτητες για το πρόγραμμα Apollo.Σε αντίθεση με αυτά,τα Gemini

ήταν περισσότερο ευέλικτα αφού όχι μόνο μπορούσαν να μεταβάλλουν την τροχιά τους αλλά και να ενωθούν με άλλα διαστημόπλοια. Επίσης περιλάμβαναν ακόμα σημαντικές τεχνολογικές βελτιώσεις όπως π.χ computer, εκτοξευόμενα καθίσματα αλλά και ραντάρ πτήσης.Οι κύριοι στόχοι του ήταν 4: Α)να ελεγχθεί η αντίδραση οργανισμών και

μηχανημάτων σε πτήσεις μεγάλης διάρκειας σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Β)να βελτιωθούν οι μέθοδοι προσεδάφισης της διαστημοσυσκευής σε συγκεκριμένο και προεπιλεγμένο σημείο. Γ)να αποδειχτεί ότι ένας αστροναύτης θα μπορούσε με σχετική ευκολία και αποδοτικότητα να εργαστεί εκτός του διαστημοπλοίου και

Δ)να γίνουν πειραματικές προσεγγίσεις διαστημοσυσκευών σε τροχιά.

H πρώτη απόπειρα για να πραγματοποιηθεί ένα «διαστημικό» ραντεβού έγινε τον Δεκέμβριο του 1965 από την διαστημοσυσκευή Gemini VII με πλήρωμα τους Frank Borman και Jim Lovell,η οποία ήταν η τέταρτη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος «Δίδυμοι».Το δύσκολο αυτό εγχείρημα ολοκληρώθηκε με επιτυχία αποδεικνύοντας έτσι ότι η προσέγγιση 2

διαστημοπλοίων στο Διάστημα ήταν εφικτή.

ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΗΠΑ ΑPOLLO 1 Το πιο επιτυχημένο μέχρι στιγμής διαστημικό πρόγραμμα είναι αυτό των ΗΠΑ κατά την διάρκεια της πενταετίας Δηλαδή,άρχισε με το «αριστερό».Ένα από τα χειρότερα ατυχήματα που έγιναν ήταν αυτό της 27 ης Ιανουαρίου 1961 όταν οι αστροναύτες Gus Grissom,Ed White,και Roger Chaffee σκοτώθηκαν όταν το διαστημόπλοιο Apollo 1 ανατινάχθηκε μόλις λίγα δευτερόλεπτα ύστερα

από την εκτόξευση.Αξιοσημείωτο είναι ότι προετοιμάζονταν καιρό για αυτήν την αποστολή παρόλο που η αποστολή είχε σχεδιαστεί να γίνει στις 21 Φεβρουαρίου.Ο πύραυλος της αποστολής ήταν ο Saturn 1B.Στις 1μ.μ οι αστροναύτες μπήκαν στο διαστημόπλοιο τους και περίπου 5 ώρες μετά,δηλαδή στις 6:31μ.μ ο αστροναύτης που πιθανολογείται να είναι ο Chaffee είπε:

«Fire, I smell fire».2 δευτερόλεπτα αργότερα είπε: >Σε πολύ λίγο χρόνο η φωτιά εξαπλώθηκε σε όλο την καμπίνα. Η τελευταία επικοινωνία με το πλήρωμα ήρθε 17 δευτερόλεπτα αργότερα,όταν σταμάτησε η τηλεμετρία.Η αποστολή πήρε στην συνέχεια την ονομασία Apollo 204 αλλά στο αρχείο της NASA πάντα θα μνημονεύεται ως Apollo 1.

ΑPOLLO 2 Η αποστολή Apollo 2 ήταν η 2 η αποστολή του προγράμματος Apollo.Εκτοξεύτηκε στις 25 Απριλίου 1962 με τον πύραυλο Saturn I. Οι προετοιμασίες για την συγκεκριμένη αποστολή διήρκησε μόλις 2 μήνες από την άφιξη του πρώτου επιπέδου του πυραύλου μέχρι την εκτόξευση της 25 ης Απριλίου 1962.Όπως και η πρώτη αποστολή,έτσι και αυτή είχε τροχιά υπό-τροχιακή.

Μέσα σε 2 λεπτά και 2,56 δευτερόλεπτα, στάλθηκαν κρίσιμες εντολές έτσι ώστε ο πύραυλος να εκτοξευθεί όπως προγραμματίστηκε. Στην συνέχεια,καθορίστηκε και το ύψος του πυραύλου του οποίο σταθεροποιήθηκε στα 160 χιλιόμετρα.Είχε την κωδική ονομασία SA-2.Δεν υπήρξε τόπος προσεδάφισης της αποστολής αυτής διότι αποτέλεσε ουσιαστικά ένα test

το οποίο υλοποίησε τους στόχους της δυστυχώς αποτυχημένης προηγούμενης αποστολής.Δεν ήταν επανδρωμένη.Καταστράφηκε στις 25 Απριλίου 1962.

APOLLO 3 Η διαστημική αποστολή Apollo 3,ήταν η 3 η αποστολή του διαστημικού προγράμματος Apollo.Είχε την κωδική ονομασία SA-3. Εκτοξεύτηκε στις 16 Νοεμβρίου 1962 και καταστράφηκε την ίδια μέρα.Η περίοδος εκείνη ήταν τεταμένη για τις ΗΠΑ λόγω της «κρίσης των πυραύλων» στην Κούβα.Ως εκ τούτου, απαγορεύτηκε στον κόσμο να δει την εκτόξευση.

Η αποστολή αυτή περιείχε περισσότερα καύσιμα απ’ότι οι 2 προηγούμενες αποστολές και η μέγιστη ταχύτητα της αποστολής ήταν 167 χιλιόμετρα.Επίσης,τα πρόσθετα καύσιμα που προστέθηκαν επέτρεψαν στους μηχανικούς του πυραύλου να δουν αν ο πύραυλος «αντιδράει» σε πιο αργές επιταχύνσεις.Όταν έφτασε στο μέγιστο ύψος του,η ταχύτητα του έγινε σταθερή.

APOLLO 4 Το διαστημόπλοιο Apollo 4 ήταν το 4 ο της διαστημικής σειράς Apollo.Ήταν η πρώτη αποστολή η οποία εκτοξεύτηκε με τον 3 επιπέδων πύραυλο Saturn V.Ήταν σχεδιασμένη για να διαπιστωθεί αν ο πύραυλος Saturn V μπορεί να διαπεράσει την γήινη βαρύτητα.Οι εκπληκτικές εικόνες της Γης που τράβηξε το διαστημόπλοιο λήφθηκαν από την κάμερα που βρίσκονταν στην άκατο του διαστημοπλοίου ενώ βρίσκονταν στο

απόγειο της τροχιάς του απ’την Γη.Οι στόχοι της αποστολής ήταν οι δοκιμές του διαστημικού σκάφους,οι δοκιμές της θερμικής του ασπίδας,η επανείσοδος στην ατμόσφαιρα,το στάδιο της αποκκόλησης των διάφορων σταδίων του πυραύλου και τέλος,την εγκατάσταση του συστήματος για έκτακτη ανάγκη.Η αποστολή αυτή ήταν απόλυτα επιτυχημένη.Ήταν ο πρώτος

ο οποίος έκανε προσεδάφιση.Το μέρος της προσεδάφισης του ήταν στην Χαβάη στις 9 Νοεμβρίου 1967 με απόκλιση 16 χιλιομέτρων από το σημείο προσεδάφισης.Εκτοξεύθηκε την ίδια μέρα απ’το ακρωτήριο Canaveral των ΗΠΑ.

ΑPOLLO 5 Η αποστολή Apollo 5 ήταν η 5 η αποστολή του προγράμματος Apollo.Σκοπός της αποστολής ήταν η δοκιμή της σεληνακάτου,για πρώτη φορά στο διάστημα.Η σεληνάκατος παρέμεινε στο διάστημα να περιτριγυρίζει την Γη.Οι πύραυλοι εκτόξευσης και προσγείωσης κατέπεσαν στην Γη και αποτεφρώθηκαν κατά την επάνοδο τους στην ατμόσφαιρα.Ύστερα απ’την εκτόξευση,το 2 ο επίπεδο του πυραύλου αποκολλήθηκε από το

κυρίως σώμα του πυραύλου και μπήκε σε τροχιά γύρω από την Γη και σε ύψος 163*222 μέτρα,με περίοδο 88,3 λεπτά και κλίση 31,63 μοίρες.Στην συνέχεια,πραγματοποιήθηκε μια προγραμματισμένη κάθοδος του πυραύλου μέσα σε 4 λεπτά και 39 δευτερόλεπτα.Αυτό έγινε με στόχο την προσομοίωση καθόδου στην σεληνιακή επιφάνεια.Αργότερα,έγινε ένα

εναλλακτικό σχέδιο όπου είχε διάρκεια μόλις 26 δευτερόλεπτα και η επιτάχυνση έγινε σε μόλις 4 δευτερόλεπτα!!!!! Στο τέλος,ύστερα από 11 ώρες και 10 λεπτά πολλών δοκιμών,το διαστημόπλοιο κατέπεσε στην Γη όπου και αποτεφρώθηκε.

ΑPOLLO 6 Το Apollo 6 ήταν η 5 η αποστολή του προγράμματος Apollo.Ήταν η τελευταία μη επανδρωμένη πτήση με πυραύλους Saturn στα πλαίσια του προγράμματος Apollo.Σκοπός της αποστολής ήταν η δοκιμή του πυραύλου για την μεταφορά ενός διαστημοπλοίου και μιας σεληνακάτου,2 απαραίτητα εξαρτήματα που προέβλεπε το διαστημικό πρόγραμμα για τις κατοπινές αποστολές στην Σελήνη.

Εκτοξεύθηκε στις 4 Απριλίου 1968 από την εξέδρα εκτόξευση LC-39Α.Κατά την διάρκεια της αποστολής δημιουργήθηκαν 3 προβλήματα.Πιο συγκεκριμένα,2 λεπτά και 5 δευτερόλεπτα μετά την εκτοξεύση,στον πύραυλο Saturn V εντοπίστηκε ένα σοβαρό πρόβλημα στα μηχανικά του μέρη τα οποία σύμφωνα με τους μηχανικούς εκείνης της εποχής δεν ήταν σοβαρά και δεν

«έβλαψαν» την αποστολή.Λόγω ενός ελαττώματος της κατασκευής,τα διαρθρωτικά panel χάθηκαν.Τέλος,ύστερα από την αποκόλληση του πρώτου επιπέδου,2 από τις 5 μηχανές του κινητήρα του πυραύλου J-2X σταμάτησαν πρόωρα.Επίσης,το διαστημόπλοιο απέτυχε να κάνει την περιφορά της Γης από ύψος 175 χιλιομέτρων και ως εκ τούτου,βρέθηκε σε

σημείο να βρίσκεται μόλις 172,1*223,1 χιλιόμετρα πάνω απ’την Γη.Ύστερα από 2 τροχιές,το 3 ο επίπεδο του πυραύλου απέτυχε να πυροδοτήσει τους κινητήρες του,και στην συνέχεια,μπήκε σε απόγειο ,4 χιλιομέτρων απ’ότι ήταν σχεδιασμένο,το οποίο ήταν χιλιόμετρα.Τέλος,η σεληνάκατος πυροδοτήθηκε 9 ώρες και 50 λεπτά πιο μετά απ’το καθορισμένο.

ΑPOLLO 7 To Apollo 7 ήταν η 7 η αποστολή του διαστημικού προγράμματος Apollo.Εκτοξεύτηκε στις 11 Οκτωβρίου 1968 και ήταν η πρώτη επανδρωμένη αποστολή του Apollo.Το πλήρωμα απαρτίζονταν από τους Walter Schirra,Don Eisele και Walter Cunningham.Η περίοδος της αποστολής ήταν 11 ημέρες.Σκοπός της ήταν η δοκιμασία του νέου θαλαμίσκου πλοήγησης. Επίσης,έγιναν και κάποιες δοκιμές του τρόπου με

τον οποίο τα πληρώματα των επόμενων αποστολών θα μπορούσαν να μπαίνουν και να βγαίνουν από την σεληνιακή τροχιά.Σε γενικές γραμμές ήταν επιτυχημένη εκτός από κάποια προβλήματα που εντοπίστηκαν στα ηλεκτρικά συστήματα.Στην συνέχεια,η αποστολή προσθαλασσώθηκε στις 22 Οκτωβρίου,ανοιχτά των Βερμούδων.

APOLLO 8 Το Apollo 8 ήταν η 8 η αποστολή του διαστημικού προγράμματος Apollo.Εκτοξεύτηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1968 και το πλήρωμα του απαρτίζονταν από τον Frank Borman,James Lovell και William Anders.Η αποστολή είχε ως στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από την Σελήνη και στην συνέχεια να επιστρέψει στην Γη.Στην επανδρωμένη αυτή αποστολή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ο γιγαντιαίος πύραυλος Saturn.

Οι 3 αστροναύτες ήταν οι πρώτου που μπήκαν σε τροχιά γύρω από την Σελήνη.Επίσης,ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που αντίκρισαν την αθέατη πλευρά της Σελήνης και τράβηξαν την γνωστή φωτογραφία που έδειχνε την Γη να «επιπλέει» στην άβυσσο του Διαστήματος.Στην αποστολή προσαρμόστηκε με επιτυχία τηλεοπτική κάμερα η οποία έστελνε ζωντανά στην Γη

εκπομπές από τις διάφορες φάσεις της αποστολής.Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 10 περιφορές γύρω από την Σελήνη σε απόσταση 112 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της.

APOLLO 9 Το Apollo 9 ήταν η 9 η αποστολή του προγράμματος Apollo.Εκτοξεύτηκε στις 3 Μαρτίου 1969.Το πλήρωμα αποτελούνταν από τον James McDivvit,τον Russel Schweickart και τον David Scott.Κύριος σκοπός της αποστολής ήταν η δοκιμασία της αποστολής σε τροχιά γύρω από την Γη.Στις 10 ημέρες της αποστολής, δοκιμάστηκε ο τρόπος με τον οποίο θα γίνονταν μια ενδεχόμενη αποσύνδεση και επανασύνδεση

της σεληνακάτου με τον θαλαμίσκο που θα βρίσκονταν παράλληλα σε τροχιά.Κατά την διάρκεια της αποστολής,δοκιμάστηκε και η διαστημική στολή όπου θα φορούσαν οι αστροναύτες όταν θα περπατούσαν στην Σελήνη. Η αποστολή έληξε στις 13 Μαρτίου και προσθαλασσώθηκε στον Ατλαντικό.

APOLLO 10 Το Apollo 10 ήταν το 10 ο διαστημόπλοιο του διαστημικού προγράμματος Αpollo.Εκτοξεύτηκε στις 18 Μαΐου 1969.Στόχος της αποστολής ήταν η δοκιμή της σεληνακάτου και η φωτογράφηση της περιοχής της «Θάλασσας της Νηνεμίας» όπου 2 μήνες μετά θα προσεδαφιζόταν η σεληνάκατος του Apollo 11.Το πλήρωμα απαρτίζονταν από τους Thomas Stafford,John Young και Eugene Cernan.

Καθώς ο John Young περιφέρονταν γύρω από την Σελήνη,οι Cernan και Stafford χρησιμοποιώντας την σεληνάκατο έφτασαν σε απόσταση 9,5 χιλιομέτρων από την επιφάνεια. Μετά το τέλος της επιχείρησης άρχισαν οι ελιγμοί της σεληνακάτου για την επανασύνδεση της με τον θαλαμίσκο.Η όλη διαδικασία διήρκησε 2 ώρες.3 ώρες μετά η διαστημοσυσκευή

κατευθύνθηκε προς την Γη και με την πυροδότηση της μηχανής του θαλαμίσκου ξέφυγε από την βαρυτική έλξη της Σελήνης.Η όλη επιχείρηση μεταδόθηκε έγχρωμα και απευθείας από την Γη.

APOLLO 11. Το Apollo 11 ήταν το 11 ο διαστημόπλοιο του διαστημικού προγράμματος Apollo.Ήταν η πρώτη επανδρωμένη προσεδάφιση στην Σελήνη στις 20 Ιουλίου 1969.Το πλήρωμα απαρτίζονταν από τον Neil Armstrong,Edwin “Buzz” Aldrin και Michael Collins.Εγκατέστησαν διάφορα όργανα μελέτης και συνέλλεξαν 21,5 κιλά πετρωμάτων. Στόχος της αποστολής ήταν η προσσελήνωση και ο περίπατος 2 αστροναυτών στην

σεληνιακή επιφάνεια.Οι πρώτοι 2 αστροναύτες έκαναν τον πρώτο περίπατο στην επιφάνεια της Σελήνης με πρώτο τον Armstrong του οποίου τα πρώτα λόγια μόλις πάτησε την επιφάνεια ήταν: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο,ένα γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα».Το ταξίδι διήρκησε 4 μέρες:από την εκτόξευση του στις 16 Ιουλίου μέχρι και την προσεδάφιση στις 20 Ιουλίου.

Οι 2 αστροναύτες εξερεύνησαν την επιφάνεια της Σελήνης επί 2,5 ώρες και η προσπάθεια του μεταδόθηκε απευθείας στη Γη.Η αποστολή επέστρεψε στην Γη στις 24 Ιουλίου.Με την επιστροφή του οι 3 αστροναύτες μπήκαν σε καραντίνα για 18 ημέρες για την αποφυγή μετάδοσης μικροβίων από τη Σελήνη.

APOLLO 12 To Apollo 12 ήταν το 12 ο διαστημόπλοιο του διαστημικού προγράμματος Apollo και ήταν η 2 η επανδρωμένη προσεδάφιση στην Σελήνη.Το πλήρωμα του αποτελούνταν από τον Pete Conrad,Richard Gordon και Allan Bean.Η προσεδάφιση έγινε στον Ωκεανό των Καταιγίδων, περιοχή στην οποία προσεδαφίστηκε και το Surveyor 3.Μεταξύ των στόχων της αποστολής ήταν η συλλογή τμημάτων απ’το Surveyor

και η συλλογή 34,4 κιλών πετρωμάτων και η εγκατάσταση ενός πλήρους εργαστηρίου μελετών,γνωστό ως ALSEP.Επιβιβαζόμενοι στην σεληνάκατο,οι Conrad και Bean προσσεληνώθηκαν στην Σελήνη ενώ ο Gordon παρέμεινε στον τροχιακό θάλαμο.

APOLLO 13 Το Apollo 13 είναι το 13 ο διαστημόπλοιο του διαστημικού προγράμματος Apollo.Απέτυχε να προσεδαφιστεί στην Σελήνη επειδή συνέβη έκρηξη που κατάστρεψε τα συστήματα ενέργειας και πλοήγησης του Θαλάμου Υπηρεσιών.Η σεληνάκατος κατέληξε στο να χρησιμοποιηθεί ως ναυαγοσωστική λέμβος κατά την διάρκεια του ταξιδιού επιστροφής.Κύριος στόχος της αποστολής ήταν ένας ακόμα περίπατος στην

Σελήνη και η συλλογή πετρωμάτων.Την 2 η ημέρα της αποστολής και ενώ το διαστημόπλοιο βρισκόταν σε απόσταση km απ’την Γη μια δεξαμενή υγρού οξυγόνου εξερράγη μέσα στον θάλαμο υπηρεσιών αχρηστεύοντας τον. Στην συνέχεια,πάρθηκε εντολή να επιστρέψουν αμέσως στην Γη αφού πρώτα το διαστημόπλοιο έκανε μια τροχιά γύρω από την Σελήνη.

Για τις επόμενες 90 ώρες οι 3 αστροναύτες χρησιμοποίησαν την σεληνάκατο Aquarius, που ήταν κατασκευασμένη για 2 άτομα και για παραμονή μόνο 45 ωρών.Η θερμοκρασία μέσα στην σεληνάκατο περιορίστηκε στους -2 ο C.Η επάνοδος του έγινε με απόλυτη επιτυχία!!!!!

APOLLO 14 To Apollo 14 ήταν το 14 ο διαστημόπλοιο του διαστημικού προγράμματος Apollo αλλά και η 3 η επανδρωμένη αποστολή στην Σελήνη. Προσεδαφίστηκε δίπλα στον κρατήρα Fra Mauro και τοποθέτησαν τον διερευνητικό σταθμό ALSEP.Το πλήρωμα απαρτιζόταν από τον Allan Shepard ο οποίος ήταν ο πρώτος Αμερικανός που πήγε στο διάστημα,τον Stuart Roosa και τον Edgar Mitchell.

Η αποστολή έγινε 9 μήνες μετά από την αποτυχημένη αποστολή Apollo 13 αλλά και 13 χρόνια ακριβώς από την επιτυχημένη εκτόξευση του πρώτου αμερικανικού δορυφόρου Explorer 1.Ο τόπος προσεδάφισης της αποστολής ήταν η περιοχή Fra Mauro,δίπλα στην περιοχή όπου ήταν προγραμματισμένο να προσεδαφιστεί το Apollo 13.Ο θάλαμος διακυβέρνησης της αποστολής είχε το όνομα “Kitty Hawk”.Το όνομα της σεληνακάτου ήταν «Αντάρης» από το ομώνυμο λαμπρότερο άστρο

του αστερισμού του Σκορπιού αλλά και ένα από τα φωτεινότερα άστρα που βοήθησαν στην πτήση και πλεύση του διαστημοπλοίου.Για τον διοικητή της αποστολής Alan Sheppard η πτήση αυτή υπήρξε το τέλος μιας δεκαετούς αναμονής. Παρόλο που ο 47χρονος τότε αστροναύτης ήταν ο πρώτος Αμερικανός ο οποίος πέταξε στο διάστημα,η συμμετοχή του στις διαστημικές αποστολές της NASA που ακολούθησαν αποκλείστηκε λόγω μιας πάθησης στα αυτιά του η οποία όμως θεραπεύτηκε ύστερα από μια

ειδική τους άλλους 2 αστροναύτες της αποστολής ήταν η παρθενική τους πτήση στο Διάστημα.Και οι τρεις τους είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον διπλάσιο χρόνο εκπαίδευσης στην Γη απ’ότι οι αστροναύτες του Apollo 11.Η επιπλέον εκπαίδευση δεν έγινε για κάποιο συγκεκριμένο λόγο αλλά ήταν αποτέλεσμα της αναβολής της εκτόξευσης που κρίθηκε αναγκαία ύστερα από την αποτυχία του Apollo 13. Επιπλέον το μεγαλύτερο μέρος του τελευταίου μήνα πριν την εκτόξευση οι 3 αστροναύτες

εισήλθαν σε μια «πρακτική καραντίνα». Αυτό ήταν μια νέα διαδικασία που είχε σκοπό μα εξασφαλίσει ότι κανένας από τους 3 αστροναύτες δεν θα αρρώσταινε.Έτσι,το πρώτο από τα 3 νέα χαρακτηριστικά της αποστολής αυτής αφορούσε ακριβώς τις τροποποιήσεις.Αποφασίστηκε να τοποθετηθεί μια εφεδρική μπαταρία στον θάλαμο υπηρεσιών για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης,αποφασίστηκε να αποθηκευτούν επιπλέον 18 κιλά πόσιμου νερού εντός του θαλαμίσκου και μια τρίτη δεξαμενή οξυγόνου σε περίπτωση

καταστροφής των άλλων 2.Η προσθήκη της τρίτης δεξαμενής και η τροποποίηση των άλλων 2 δεν θεωρήθηκαν αρκετές.Γι’αυτό και οι 3 δεξαμενές διαχωρίστηκαν και προφυλάχτηκαν έτσι ώστε να αποφευχθούν τυχόν βλάβες σε μια δεξαμενή.Η δεύτερη καινοτομία αφορούσε ένα νέο πείραμα σύμφωνα με το οποίο οι 2 αστροναύτες θα πυροδοτούσαν ειδικές βόμβες Στην επιφάνεια της Σελήνης προκειμένου να προκαλέσουν σεισμικά κύματα των οποίων η ανάλυση θα χρησίμευε για την μελέτη της

σύνθεσης του υπεδάφους της Σελήνης. Τέσσερις μέρες μετά την εκτόξευση του, το διαστημόπλοιο εισήλθε σε σεληνιακή τροχιά και σχεδόν 24 ώρες μετά,η σεληνάκατος αποσυνδέθηκε από την κύρια διαστημοσυσκευή και προσσεληνώθηκε νότια του Ισημερινού της Σελήνης και βόρεια του κρατήρα Fra Mauro. Λίγες ώρες αργότερα,άρχισε ο σεληνιακός περίπατος ο οποίος διήρκησε σχεδόν 5 ώρες. Η περιοχή της προσσελήνωσης περιέχει μικρούς και μεγάλους κρατήρες και είναι διάσπαρτη από

μικρούς σεληνιακούς όγκους οι οποίοι έχουν το μέγεθος όσο ένα λεωφορείο.

APOLLO 15 To Apollo 15 ήταν η 15 η αποστολή του To Apollo 15 ήταν η 15 η αποστολή του διαστημικού προγράμματος Apollo και εκτοξεύτηκε στις 26 Ιουλίου 1971 από το Ακρωτήριο Kennedy.Το πλήρωμα απαρτιζόταν από τον David Scott,αρχηγό της αποστολής, τον Alfred Worden,πιλότος του θαλαμίσκου διακυβέρνησης και τον πιλότο της σεληνακάτου James Irwin.Ήταν η 4 η επανδρωμένη αποστολή στην Σελήνη και προσεδαφίστηκαν στην περιοχή

Hadley-Apennine.Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ένα αυτοκίνητο «τζιπ» το οποίο επέτρεψε στους αστροναύτες Scott και Irwin να μετακινηθούν σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων.Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο είχε μήκος 3 μέτρα,πλάτος 1,8 μέτρα και βάρος 220 κιλά!!! Ένας από τους κύριους στόχους της αποστολής ήταν να πραγματοποιηθούν 3 περίπατοι αλλά και συλλογή πετρωμάτων.Συνολικά,οι αστροναύτες περπάτησαν 27,9 χιλιόμετρα.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της αποστολής ήταν τα ακόλουθα: 1)Να γίνουν για πρώτη φορά 3 σεληνιακές περιηγήσεις. 2)Κατά την διάρκεια των σεληνιακών περιηγήσεων,οι αστροναύτες Scott και Irwin θα φορούσαν νέες στολές οι οποίες θα είχαν μεγαλύτερη ευελιξία και παράλληλα περιορίζοντας τους κινδύνους από την έκθεση στην ακτινοβολία.

3)Το συνολικό βάρος του διαστημοπλοίου ήταν μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά. 4)Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ηλεκτροφόρο όχημα τύπου «τζιπ» και επέτρεψε στους αστροναύτες να κινηθούν σε απόσταση μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά. 5)Η σεληνάκατος σχεδιάστηκε έτσι ώστε να παραμείνει στην Σελήνη για διπλάσιο χρόνο από ότι οι προηγούμενες αποστολές. 6)Η λεπτομερής μελέτη της Σελήνης θα γίνονταν από 3 ειδικές φωτογραφικές μηχανές

και μιας κεραίας που εξέπεμπε ακτίνες λέιζερ. 7)Τεχνητός δορυφόρος θα τίθονταν σε τροχιά γύρω από την Σελήνη και τα δεδομένα του θα συνέχιζαν να αποστέλλονται για μήνες μετά την ολοκλήρωση των αποστολών Apollo 15 και 8. Η περιοχή που προσεδαφίστηκε το Apollo 15 βρίσκεται στην νότιο-ανατολική ακτή της «Θάλασσας των Βροχών» και το όνομα της το οφείλει στην οροσειρά Απέννινα,μια από τις ψηλότερες οροσειρά αλλά και στην χαράδρα Hadley η οποία είναι μια από τις βαθύτερες

χαράδρες που υπάρχουν στην Σελήνη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η οροσειρά των Απεννίνων σχηματίστηκε παράλληλα με την λεκάνη της Θάλασσας των Βροχών από την τιτάνια σύγκρουση ενός τεράστιου ουράνιου σώματος στην επιφάνεια της Σελήνης,κάτι το οποίο προκάλεσε την «εκτόξευση» πολλών σεληνιακών πετρωμάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Πριν την έναρξη της αποστολής πολλοί επιστήμονες πίστευαν ότι τα περισσότερα σεληνιακά δείγματα αποτελούνταν από υλικά τα

οποία εκτινάχτηκαν από την Θάλασσα των Βροχών. Οι αστροναύτες έκαναν και πολλά άλλα πράγματα όπως ο πρώτος διαστημικός περίπατος που έγινε από τον Worden.Τελικά το πλήρωμα επέστρεψε ασφαλές στην Γη στις 7 Αυγούστου 1971.

APOLLO 16 To Apollo 16 είναι η 5 η επανδρωμένη αποστολή στην Σελήνη και ο τόπος προσεδάφισης είναι ο Καρτέσιος.Το πλήρωμα αποτελούνταν από τον John Young,Thomas Mattingly και Charles Duke.Για δεύτερη φορά χρησιμοποιήθηκε το αυτοκίνητο «τζίπ». Στην σεληνιακή επιφάνεια οι αστροναύτες Young και Duke βγήκαν από την σεληνάκατο και έθεσαν ως στόχο να κάνουν 3 περιόδους

εξερεύνησης και εκτέλεσης πειραμάτων. Ένα μεγάλο μέρος της 1 ης εξερευνητικής περιόδου,η οποία διήρκησε 7 ώρες και 11 λεπτά αποτέλεσε η εγκατάσταση ενός αυτόματου επιστημονικού σταθμού ALSEP. Στην 2 η εξερευνητική περίοδο που διήρκησε 7 ώρες και 23 λεπτά,οι 2 αστροναύτες κατευθύνθηκαν προς ένα σύμπλεγμα 5 κρατήρων οι οποίοι ήταν σε απόσταση 4km από την σεληνάκατο τους.Σε αυτήν την περιοχή δεν κατάφεραν να εντοπίσουν ενδείξεις

ηφαιστειακής δραστηριότητας.Σύμφωνα με τις τότε πρόχειρες ενδείξεις,η περιοχή αυτή σχηματίστηκε από τα συντρίμμια που εκτινάχτηκαν από αρχέγονες προσκρούσεις μετεωριτών. Η Τρίτη εξόρμηση διήρκησε λιγότερο:5 ώρες και 40 λεπτά και αυτό οφείλεται στην καθυστερημένη προσσελήνωση της σεληνακάτου.Οι 2 αστροναύτες κατευθύνθηκαν προς τον μεγέθους 1km κρατήρα North Ray και συνέχισαν την συλλογή πετρωμάτων

και σκόνης.Παράλληλα,ο πιλότος του θάλαμου διακυβέρνησης Thomas Mattingly συνέχισε να χειρίζεται τα πειραματικά όργανα του επιστημονικού χώρος του θαλάμου υπηρεσίας SMI και μέτρησε την χημική σύνθεση της σεληνιακής επιφάνειας. Τέλος εφόσον ολοκλήρωσε με επιτυχία τους στόχους της,η αποστολή προσθαλασσώθηκαν στις 29 Απριλίου στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό.

APOLLO 17 To Apollo 17 είναι η τελευταία επανδρωμένη αποστολή στην Σελήνη.Εκτοξεύτηκε στις 7 Δεκεμβρίου 1972 και με αυτό σηματοδοτήθηκε η αρχή του τέλους του πιο πετυχημένου διαστημικού προγράμματος στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η προσσελήνωση έγινε στην περιοχή Taurus-Littrow και οι αστροναύτες συνέλεξαν 109 κιλά πετρωμάτων!!!!!!

Επίσης στο πλήρωμα ήταν και ο πρώτος (ειδικευμένος) γεωλόγος που πήγε στην Σελήνη,ο Harrison Schmitt.Τα άλλα 2 μέλη του πληρώματος ήταν ο «παλαίμαχος» αστροναύτης του Apollo 10 Eugene Cernan ο οποίος ήταν και συνοδός του Schmitt στην αποστολή. Ο πιλότος του θαλάμου διακυβέρνησης ήταν ο Ronald Evans.Η περιοχή της προσσελήνωσης ήταν σχεδιασμένη στο να εγκατασταθεί ένας σταθμός ALSEP και αποτελείται κυρίως από μια κοιλάδα περιβαλλόμενη από 3 βουνά.

Το μεγαλύτερο μέρος της κοιλάδας επικαλύπτεται σε βάθος αρκετών μέτρων από ένα είδος σκούρου χώματος ηφαιστειακής μάλλον προέλευσης.Ο σκούρος αυτός μανδύας που καλύπτει την περιοχή της προσσελήνωσης είναι διάστικτος από αρκετούς μικρούς κρατήρες ηφαιστειακής επίσης προέλευσης. Επιπλέον,η συγκεκριμένη περιοχή περιλαμβάνει αρκετούς κρατήρες πρόσκρουσης και μια μεγάλη κατολίσθηση.

Η αποστολή περιλάμβανε 3 εξόδους/εξορμήσεις. Η πρώτη έξοδο διήρκησε 7 ώρες και 12 λεπτά και κύριος στόχος της ήταν η αποβίβαση και συναρμολόγηση του σεληνιακού οχήματος Rover 3 και η εγκατάσταση του ALSEP. Στην συνέχεια με ένα ειδικό γεωτρύπανο τοποθέτησαν ένα όργανο-μετρητή το οποίο συνέλεξαν στο τέλος της πρώτης 7ωρης εξερεύνηση. Στην 2 η εξόρμηση επικεντρώθηκαν στην εδαφική εξερεύνηση της περιοχής νότια και δυτικά του

σημείου προσσελήνωσης στην διάρκεια της οποίας οι Schmitt και Cernan κάλυψαν συνολική απόσταση 20 km.Από τις πιο σημαντικές εξερευνήσεις που έκαναν ήταν η επίσκεψη στο νότιο-ανατολικό χείλος του κρατήρα Nansen. Η 3 η και τελευταία εξόρμηση διήρκησε 7 ώρες και 15 λεπτά και κάλυψαν απόσταση 12 km / Συνολικά έγιναν 4 σταθμεύσεις και 9 δευτερεύουσες στην διάρκεια των οποίων συνέλεξαν δείγματα του σεληνιακού εδάφους. Με την ολοκλήρωση της οι Schmitt και Cernan

επέστρεψαν στην σεληνάκατο και επανασυνδέθηκαν με τον θάλαμο διακυβέρνησης. Με την μεταφορά όλων των σεληνιακών δειγμάτων στην κύρια διαστημοσυσκευή,η αποστολή επέστρεψε χωρίς κανένα πρόβλημα και προσθαλασσώθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1972.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συνολικά 6 επανδρωμένες αποστολές προσεδαφίστηκαν στην Σελήνη σε μια προσπάθεια επιβεβαίωσης της αμερικάνικης πρωτοπορίας στο διάστημα. Οι αστροναύτες επιβίωσαν σε έναν κόσμο χωρίς βαρύτητα και αναγκάστηκαν να βρουν νέους τρόπους ώστε να βαδίζουν χωρίς να έχουν μικροατυχήματα.Στην συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ένα ειδικό σεληνιακό αυτοκίνητο με ταχύτητα

19 km/h.Στην επιφάνεια της Σελήνης οι αστροναύτες για να υπολογίσουν την εσωτερική της δομή χρησιμοποίησαν διάφορα όργανα και σεισμογράφους. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η εξερεύνηση της Σελήνης δεν ήταν παρά μόνο η αρχή μιας νέας εποχής για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Για την παρουσίαση η βιβλιογραφία ήταν η εξής: 1)Lunar and Planetary Institute (LPI) 2)NASA Lunar Exploration 3)ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΗ ΣΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗ εκδόσεις Ευγενίδειο Πλανητάριο.