Στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου Ενδομήτρια ή εμβρυϊκή ηλικία, Νεογνική ηλικία (0-21 μέρες) Βρεφική ηλικία (21 ημέρες - 12 μήνες) Νηπιακή ηλικία (>1-3 χρόνια) Παιδική ηλικία (>3-12 έτη για αγόρια και 4-10 για κορίτσια) Προεφηβική ηλικία (>12-14 έτη για αγόρια και >10-12 για κορίτσια) Εφηβική ηλικία (>14-20 έτη για αγόρια και >12-18 για κορίτσια), Ενήλικη ηλικία (μετά τα 20 έτη για αγόρια ή 18 για κορίτσια).

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ Μέχρι 4ο μήνα. Ασύμμετρο τονικό αντανακλαστικό λαιμού (Θέση ξιφομάχου) Έντονο μεταξύ 2ου – 4ου Παραμονή μετά 7ο μήνα ένδειξη Ε.Π. Συμμετρικό τονικό αντανακλαστικό λαιμού Αντανακλαστικό του Moro. Έντονο 0-2 μήνες Αντανακλαστικό θηλασμού. Έντονο 0-2 μήνες Άρση κεφαλιού σε πρηνή θέση Ανύψωση στήθους με υποστήριξη άκρων Επιχειρεί να συλλάβει αντικείμενα αλλά αστοχεί, τα φέρνει στο στόμα, παίζει με τα χέρια και τα πόδια του. Μέχρι 4ο μήνα. Αντανακλαστικό της σύλληψης (δραγμού) 1ος μήνας Όταν ένα αντικείμενο τοποθετηθεί στο χέρι του θα το κρατήσει για λίγο, κοιτά και παίζει με τα δάκτυλά του 3 - 4 μηνών Τρομάζει σε δυνατό θόρυβο Αντιδρά σε δυνατό ήχο / κουδουνίστρα σε απόσταση 15 εκ. από το κάθε αυτί Διαφοροποιεί το κλάμα του Παράγει ήχους Παρακολουθεί το πρόσωπο του εξεταστή Χαμογελάει στη μητέρα του όταν του γλυκομιλάει Παίζει με τα χέρια και τα πόδια του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 4 – 8 μηνών Κράτημα του κεφαλιού σε όρθια θέση, ευθυτενές χωρίς υποστήριξη Στρέφεται από την πλάτη προς τις δύο πλευρές Στηρίζει το βάρος του στα πόδια και κάθεται Χοροπηδά υποστηριζόμενο Συλλαμβάνει με τον αντίχειρα, κινεί τα χέρια του σε θέα παιχνιδιών, κρατά το μπουκάλι του, βάζει τη θηλή του μαστού στο στόμα του, μπορεί να φάει μόνο του ένα μπισκότο, μεταφέρει αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο, διασκεδάζει με το να χτυπά αντικείμενα μεταξύ τους. Γελάει δυνατά Γυρίζει όταν ακούει το όνομα του Έλεγχος ακοής με «δοκιμασία απόσπασης της προσοχής» Επαναλαμβάνει συλλαβές «μπαμπαλίζει Παίζει «κου- κου-το» Παίζει με τα χέρια και τα πόδια του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 8 - 12 μηνών Έρπει, μπουσουλάει Κάθεται από την όρθια θέση μόνο του, Στέκεται όρθιο ενώ κρατιέται από έπιπλα (9 μηνών) Περπατά ενώ κρατιέται από έπιπλα (11 μηνών) Αφήνει αντικείμενα ή παιχνίδια, τρώει με τα δάκτυλά του, χρησιμοποιεί κουτάλι με βοήθεια, πίνει με κύπελλο με βοήθεια, κρατά μαρκαδόρους και κάνει σχέδια, σηκώνει μικρά αντικείμενα, βάζει αντικείμενα σε δοχείο και τα βγάζει, χτίζει πύργο με δύο τουβλάκια. Έλεγχος ακοής με «δοκιμασία απόσπασης της προσοχής» Λέει «μαμά, μπαμπά» με νόημα Κατανοεί αρκετές λέξεις Ανταποκρίνεται όταν ακούει το όνομα του Κάνει «αντίο»  Παίζει «κου-πε πε» Δείχνει τι θέλει (όχι με κλάμα )

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 12 - 15 μηνών Περπατά μόνο του με πλάγιο βηματισμό Σέρνεται για να ανέβει σκάλες Χτίζει πύργο με 4 τουβλάκια, ανοίγει κουτιά, βάζει δάκτυλο σε τρύπα, γυρνά σελίδες βιβλίου. Υπακούει σε απλές εντολές Δείχνει 3 μέρη του σώματος όταν ερωτηθεί Λέει 3 ή περισσότερες λέξεις εκτός από «μαμά, μπαμπά» Δυσφορεί όταν είναι «λερωμένο» Εξερευνά το περιβάλλον

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 15 - 24 μηνών Περπατά μόνο του, τρέχει, τραβά παιχνίδια, περπατά στις μύτες των δακτύλων, περπατά προς τα πίσω, ανεβαίνει σκάλες, σκαρφαλώνει σε έπιπλα, κάθεται σε μικρές καρέκλες, στέκεται στο ένα πόδι. Πίνει από ποτήρι με ένα χέρι, χρησιμοποιεί κουτάλι χωρίς να χύνει το περιεχόμενο, τραβά κάθετες γραμμές, μουτζουρώνει. Έλεγχος ακοής με «δοκιμασία διάκρισης της ομιλίας» Λέει το όνομα του Φλυαρεί χρησιμοποιώντας δικές του λέξεις Μένει στεγνό την ημέρα  Βάζει τα παπούτσια του ή κάποια ρούχα

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 2 ετών Ό,τι πριν και, Τρέχει με ελάχιστες πτώσεις, κατεβαίνει σκάλες, πηδά, κλωτσά μπάλα, πετάει μπάλα πάνω από το κεφάλι του. Χτίζει πύργο με 8 τουβλάκια, γυρνά πόμολο πόρτας, φτιάχνει τρένο από κύβους. Λέει λέξεις σε πληθυντικό Ενώνει δύο λέξεις για να κάνει μικρές φράσεις Μένει στεγνό την ημέρα Τρώει με κουτάλι και πιρούνι Παίζει μόνο του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 3 - 4 ετών Κάνει πεντάλ σε τρίκυκλο ποδήλατο, ανεβοκατεβαίνει σκάλες εναλλάσσοντας τα πόδια του, χοροπηδά στο ένα πόδι, αποκτά συντονισμό και ισορροπία κινήσεων Περνάει χάντρες σε κλωστή, χτίζει πύργο με τουβλάκια, χρησιμοποιεί ψαλίδι, αντιγράφει κύκλους και σταυρούς, ξεκουμπώνει κουμπιά μπροστά, βουρτσίζει τα δόντια του, δένει τα κορδόνια του. Λέει το όνομα του το φύλο και την ηλικίας του Κάνει προτάσεις με 4 λέξεις Χρησιμοποιεί προθέσεις Αναγνωρίζει 3-4 χρώματα Δίνει πλήρες όνομα  και διεύθυνση Μετράει μέχρι το 10 Μιλάει χωρίς σοβαρά γραμματικά λάθη Αποχωρίζεται για λίγο τη μητέρα του Πηγαίνει στην τουαλέτα μόνο του Πλένει και σκουπίζει τα χέρια του Μοιράζεται τα παιχνίδια του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΑΚΟΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  & ΠΑΙΧΝΙΔΙ 5 - 6 ετών Πηδάει σκοινάκι, έχει πλήρη ενεργητικό έλεγχο μυών, χτυπά καρφί στην κεφαλή του Αντιγράφει γράμματα, Γράφει το όνομά του Χρησιμοποιεί σφυρί και καρφιά. Ντύνεται μόνο του Αναγνωρίζει το δεξί και το αριστερό του χέρι. Έλεγχος ακοής με «ταχύ ακουόγραμμα ελεύθερου πεδίου» Μιλάει με ευχέρεια και ευκρίνεια Συμμετέχει σε ομαδικό παιχνίδι Επιλέγει τους φίλους του Παρηγορεί άλλους σε ανάγκη