Μπάτσιος Πάρις Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α Μπάτσιος Πάρις Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
Προκαρκινικές και βλάβες γεννητικών οργάνων Η περιοχή των των γεννητικών οργάνων πέραν της ιδιαίτερης σημασίας που έχει για όλους μας, σεξουαλική και γενετήσια, είναι και ιδιαίτερη λόγω της μη - ή μικρής- έκθεσης στον ήλιο. Στην περιοχή εμφανίζονται νοσήματα φλεγμονώδη, μεταδοτικά (αφροδίσια), εκδηλώσεις συστηματικών νοσημάτων, προκαρκινωματώδεις και καρκινικές βλάβες με κοινή ή ιδιαίτερη εικόνα. Θα παρουσιάσουμε μια σειρά νοσημάτων της περιγγενητικής περιοχής, με βάση την κλινική εικόνα και την μορφή των βλαβών, που έχουν καθημερινό και επιστημονικό ενδιαφέρον και πρέπει να έχουμε υπόψιν όταν πρέπει να διαφοροδιαγνώσουμε κάποιο πρόβλημα της περιοχής αυτής.
Πλάκες στο πέος και όσχεο Φλεγμονώδη νοσήματα Νοσήματα δέρματος και βλεννογόνων Συστηματικά νοσήματα Νεοπλασματικά νοσήματα
Φλεγμονώδη νοσήματα Μαλακό έλκος, Σύφιλις HPV σχετιζόμενες φλεγμονές (Κονδυλώματα οξυτενή, ενδοεπιδερμικό επιθηλίωμα των Borst -Jaddassohn, Ακανθοκυτταρικο καρκίνωμα in situ και διηθητικό) Ερύθρασμα Ποικιλόχρους πιτυρίαση Οζίδια από ψώρα
Νοσήματα δέρματος και βλεννογόνων Σκληροατροφικός λειχήνας Πλασματοκκυταρική βαλανίτιδα Ψωρίαση Λειχήνας (ομαλός, nitidus, lichen simplex chronicus (Νευροδερματίτιδα))
Συστηματικά νοσήματα σ.Reitter Σταθερό φαρμακευτικό εξάνθημα Nόσος Αδαμαντιάδη Bechet
Νεοπλασματικά νοσήματα Ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα in situ Μυρμηκιώδες καρκίνωμα Ψευδοεπιθηλιωματώδης και μυρμηκιώδης βαλανίτιδα Διηθητικό ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα Εξωμαστική Paget Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
Οζίδια και όγκοι πέους και οσχέου με η χωρίς εξέλκωση Φλεγμονώδη νοσήματα Καλοήθεις νεοπλασματικές βλάβες Κακοήθεις νεοπλασματικές βλάβες
Φλεγμονώδη νοσήματα HPV (Κονδυλώματα οξυτενή, ενδοεπιδερμικό επιθηλίωμα των Borst -Jaddassohn, Ακανθοκυτταρικο καρκίνωμα in situ και διηθητικό) Βουβωνικό κοκκίωμα, (Donovanosis) Εν τω βάθει μυκητιασικές βλάβες Χρόνιες ερπητικές ελκώσεις υποτροπιάζουσες Οζίδια από άκαρι ψώρας
Καλοήθεις νεοπλασματικές βλάβες Σμηγματορροικές κερατιάσεις Σπιλοσπιλοκυτταρικοί σπίλοι
Κακοήθεις νεοπλασματικές βλάβες Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC) Μυρμηκιώδες καρκίνωμα γεννητικής χώρας Ψευδοεπιθηλιωματώδης, υπερκερατωσική βαλανίτις Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα Σάρκωμα Kaposi
Σκληροατροφικός λειχήνας
Σκληροατροφικός λειχήνας Η νόσος είναι χρόνια και χαρακτηρίζεται απο ατροφικές λευκωπές πλάκες της πρωκτογεννητικής περιοχής (εικόνα του αριθμού 8) και στα δύο φύλλα, με προτίμηση το θήλυ σε αναλογία 10/1. Στους άνδρες εμφανίζεται στην μέση ηλικία αλλά και στα αγόρια με φίμωση. Είναι ασυμπτωματική αλλά σε ανδρες με φίμωση μπορει να προκαλεί καύσος, κνησμό, επώδυνη στύση κ.α. Το τελικό στάδιο της νόσου είναι η ξηρωτική αποφρακτική βαλανίτιδα (xerotica obliterans)
Νόσος Αδαμαντιάδη - Behcet
Νόσος Αδαμαντιάδη - Behcet Είναι πολυσυστηματική νόσος που χαρακτηρίζεται απο υποτροπιάζουσες ελκωτικές άφθες στοματικής κοιλότητας, γεννητικών οργάνων, ραγοειδίτιδα, θρομβοφλεβίτιδα, αρθρίτιδα, και νευρολογικές εκδηλώσεις. Εμφανίζεται σε νεαρούς άνδρες της Μεσογείου και της Ιαπωνίας. Οι άφθες στα γεννητικά όργανα είναι μεγάλες, επώδυνες, βαθειές και εντοπίζονται στο όσχεο και στο πέος. Η θεραπεία είναι για τις άφθες τοπική με ισχυρά στεροειδή ή ενδοβλαβική έγχυση και συστηματική όταν υπάρχουν και άλλες εκδηλώσεις με colchicine, thalidomade, Dapsone, Prednisone, azathioprine κ.α.
Πλασματοκκυταρική βαλανίτις (Zoon's)
Πλασματοκκυταρική βαλανίτις (Zoon's) Εμφανίζεται συνήθως στην μέση η μεγαλύτερη ηλικία σαν μονήρη (σπάνια περισσότερες), ασυμπτωματική, ερυθρά ή δίκην κόκκινου πιπεριού, αστραφτερή, επίμονη πλάκα στην βάλανο ή στο έσω πέταλο της πόσθης. Αντίστοιχη κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί στα έξω γεννητικά όργανα στην γυναίκα (plasma cell vulvitis) ή και στο βλεννογόνο του στόματος (plasma cell mucosis). Η διάγνωση πρέπει να επιβεβαιωθεί ιστολογικά, λόγω της κλινικής ομοιότητας με την ερυθροπλακία Quyerat (ακανθοκυτταρικό in situ) Θεραπεία της νόσου είναι η τοπική χρήση μέτριας δυναμικότητας στρεοειδών, με υποτροπή σε διακοπή τους, όπως και η περιτομή.
Πέμφιγα
Πέμφιγα Η νόσος χαρακτηρίζεται απο απώλεια της συνοχής των κυττάρων με αποτέλεσμα το σχηματισμό πομφολύγων και διαβρώσεων σε δέρμα και βλεννογόνους. Η κοινή πέμφιγα μπορεί να εμφανίσει βλάβες και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή σπανιότερα να εντοπίζεται μόνο εκεί. Η βλαστική πέμφιγα εμφανίζεται στις μηρογεννητικές πτυχές, σαν βλαστικές, υγρώσσουσες, μυρμηκιώδεις βλάβες, ή μπορεί να εμφανιστεί μόνον στη βάλανο, ως υγρώσσουσα βλαστική πλάκα, βαθιάς κόκκινης χροιάς με διαβρώσεις και ανώμαλα υπερκερατωσικά χείλη .
Πέμφιγα Η φυλλώδης πέμφιγα εμφανίζεται σαν διαβρωτικές πλάκες στις μηρογεννητικές πτυχές, συνοδευόμενη απο ψωριασιοειδές ή σμηγματορροικό εξάνθημα στον κορμό, κεφαλή και πρόσωπο. Η καλοήθης οικογενής πέμφιγα (Hailey-Hailey) παρουσιάζεται ως διάχυτο ερύθημα με διαβρώσεις ή μυρμηκιώδη εικόνα, στο όσχεο, έσω επιφάνεια μηρών και περίνεο. Η θεραπεία μπορεί να είναι μόνο τοπική, στις εντοπισμένε μορφές ή συστηματική σε γενικευμένη και είναι αυτή της πέμφιγας (κορτιζόνη, ανοσοκατασταλτικά κλπ).
Δερματικό κέρας του πέους
Δερματικό κέρας του πέους Υπερκερατωσική, εκφυτική βλάβη της κερατίνης στο έδαφος πολλαπλών νοσημάτων όπως : Ακανθοκυτταρικό (SCC), Βασικοκυτταρικό (BCC) καρκίνωμα, Σμηγματορροική κερατίαση, Κονδυλώματα, υποτροπιάζουσες βλάβες έρπη απλού ή Ζωστήρα ή σπιλοκυταρικού σπίλου. Αιτιολογικοί παράγοντες θεωρούνται οι χρόνιες φλεγονές της περιοχής και η χρόνια μεγάλου βαθμού φίμωση Κλινικά η βλάβη θυμίζει κέρατο ρινόκερου και πρέπει να αφαιρείται ολόκληρη η βλάβη, παράλληλα η shave και να γίνεται βιοψία για αποκλεισμό SCC
Βαλανίτιδα του Civatte (REKMB)
Βαλανίτιδα του Civatte (REKMB) Η βαλανίτιδα του Civatte θεωρείται χαμηλού βαθμού, in situ ή και διηθητικού SCC της βαλάνου. Είναι σπάνια και περιγράφηκε πρώτη φορά το 1960. Είναι μονήρης, σαφώς αφοριζόμενη ,με πολλαπλές στοιβάδες υπερκερατωσική (σε άνδρες με περιτομή) πλάκα, ασυμπτωματική ή μπορεί να είναι επώδυνη στην επαφή. Η διάγνωση είναι ιστολογική και η πορεία δεν είναι πλήρως γνωστή, λόγω των λίγων γνωστών περιστατικών. Μυρμηκιώδες καρκίνωμα αναπτύσσεται σε βλάβες REKMB με διάρκεια 4-30 χρόνια 5% 5-FU τοπικά, ή Mosh είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου
Εξωμαστική ν.Paget (EMPD)
Εξωμαστική ν.Paget (EMPD) Εμφανίζεται σε ηλικιωμένους 3 φορές συχνότερα στις γυναίκες. Η πρωτοπαθής εστία είναι συνήθως στην πρωκτογεννητική χώρα, παχύ έντερο ή μασχάλες. Η νόσος της βαλάνου επίσης μπορεί να εμφανιστεί και 7 η περισσότερα έτη μετά την αντιμετώπιση πρωτοπαθούς νόσου της ουρήθρας ή της κύστης. Κλινικά η νόσος εμφανίζεται σαν μονήρης κηλιδώδης ή ελαφρώς επηρμένη πλάκα, ασυμπτωματική ενίοτε κνησμώδης, ιώδης ή ερυθρή μπορεί όμως και καφεομελαίνη, και σπανιότερα ως πολλαπλές στην ίδια περιοχή πλάκες. Η διάγνωση γίνεται με βιοψία και η αντιμετώπιση είναι χειρουργική (Mohs). Η πρόγνωση γενικά είναι καλή λόγω της μεγάλης ηλικίας και της αργής εξέλιξης, οι μεταστάσεις είναι στους λεμφαδένες μετά από μακροχρόνια πορεία της νόσου και ο θάνατος οφείλεται συνήθως σε συνοδά ή άλλα νοσήματα. Η διαφορική διάγνωση αφορά φλεγμονώδη κυρίως νοσήματα όπως μυκητίαση, ερύθρασμα, ανάστροφο ψωρίαση, πέμφιγα, και νεοπλασματικά όπως BCC, SCC
Sarcoma Kaposi
Sarcoma Kaposi Πρόκειται περί οιδηματωδών οζιδίων ερυθροιώδους χροιάς, οφειλομένων σε υπερπλασία του αγγειακού ενδοθηλίου ιογενούς αιτιολογίας (ερπητοιός 8, HIV). KS βλάβες εμφανίζονται στο όσχεο και πέος, ασυμπτωματικές εκτός των περιπτώσεων που οι βλάβες είναι υπερκερατωσικές, ελκωτικές και είναι επώδυνες. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί οίδημα στο όσχεο και το πέος λόγω λεμφικής προσβολής στη λεκάνη. Η θεραπεία είναι τοπική καταστροφή των βλαβών (διαθερμοπηξία, κρυοπηξία, Laser), ή συστηματική αντι-HIV, ραδιοθεραπεία ή χημειοθεραπεία
Δερματικό Τ-cell Λέμφωμα (Σπογγοειδής μυκητίαση)
Δερματικό Τ-cell Λέμφωμα (Σπογγοειδής μυκητίαση) Κλινικά μπορεί να εμφανιστεί σαν όζος που αυξάνεται γρήγορα και σχηματίζει σκληρή διάχυτη πλάκα που διηθεί όλα τα εξαρτήματα της περιοχής, να εμφανίσει εξέλκωση και να συνοδεύεται απο πριαπισμό όταν εντοπισθεί στο πέος. Η θεραπεία των δερματικών βλαβών στα πρώιμα στάδια της νόσου έχει καλό αποτέλεσμα μπορεί και ίαση. Αυτή μπορεί να είναι : φωτοθεραπεία, φωτοχημειοθεραπεία, τοπική χημειοθεραπεία, electron beam ραδιοθεραπεία
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα πέους και οσχέου Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα πέους και οσχέου
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα πέους και οσχέου Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα πέους και οσχέου Λόγω της εντόπισης (μικρή έκθεση στον ήλιο) η νόσος είναι σπάνια (13 περιπτώσεις σε μελέτη του 90 στις ΗΠΑ), σπανιότερη στο όσχεο και σε σκουρόχρωμους. Εκδηλώνεται συνήθως ως βλατίδα (pearl) με ευρυαγγείες, η έχοντας την ελκωτική μορφή της νόσου, την ουλωτική ή την επιφανειακώς επεκτεινόμενη
Μυρμηκιώδες καρκίνωμα των γεννητικών οργάνων (GVC)
Μυρμηκιώδες καρκίνωμα των γεννητικών οργάνων (GVC) Είναι η παλαιότερα γνωστή καλοήθης γιγαντιαία μορφή των οξυτενών κονδυλωμάτων των Buschke-Lowenstein, που το 1948 ο Ackerman το κατέταξε στο φάσμα του SCC. Εμφανίζεται στην πρωκτογεννητική χώρα και αποτελεί το 5-24% των κακοηθειών του πέους. Είναι αγνώστου αιτιολογίας, η αιτιολογική σχέση HPV και GVC δεν έχει αποδειχθεί, αλλά είναι στους καθοριστικούς παράγοντες μαζί με την κακή υγειηνή και προυπάρχουσες δερματοπάθειες όπως ο σκληροατροφικός λειχήνας που πιθανώς συμβάλλουν στην εμφάνισή του. Η διάγνωση είναι ιστολογική, η πορεία είναι η αργή και η επέκταση τοπική,ενώ οι μεταστάσεις σπάνιες και η πρόγνωση συνήθως πολύ καλή. Θεραπεία εκλογής είναι η Mohs η όποια άλλη χειρουργική.
Κακόηθες μελάνωμα βαλάνου και οσχέου
Κακόηθες μελάνωμα βαλάνου και οσχέου Αποτελεί το 1% των όγκων του πέους. Η νόσος εμφανίζεται στα 60-70 έτη, είναι σπάνιο η πρώτη εστία να είναι στο όσχεο, και όπως στις υπόλοιπες περιπτώσεις άρχεται είτε σε υπάρχουσα μελαγρωματική βλάβη είτε de novo. Οι βλάβες είναι ασυμπτωματικές ή μπορεί να αιμορραγούν. Συνήθως όταν διαγιγνώσκεται η βλάβη είναι στο 1cm κατά μέσο όρο και εντοπίζεται 67% στη βάλανο. Η πρόγνωση είναι φτωχή λόγω των πρώιμων μεταστάσεων με τα λεμφικά αγγεία, και οι ασθενείς πεθαίνουν μέσα στο 1-3 έτη. Η θεραπεία επιβάλλει ακρωτηριασμό 1-3 cm όταν εντοπίζεται στη βάλανο.
SCC in situ
SCC in situ SCC in situ όταν περιορίζεται στην βάλανο αναγνωρίζεται ως ερυθροπλακία Queyrat, ενώ η εντόπιση σ΄ άλλα σημεία καλείται ν. Bowen. H διαφοροποίηση είναι ιστορική και η ακριβής ονομασία είναι SCC in situ. Οι συχνότεροι αιτιολογικοί παράγοντες θεωρείται ότι είναι HPV εκδηλώσεις, χρόνιες βαλανοποσθίτιδες, κακή υγιεινή της περιοχής και ο σκληροατροφικός λειχήνας. Κλινικά εμφανίζεται σαν πλάκα με σαφή και ανώμαλα όρια, λεία και βελούδινη επιφάνεια, που αιμορραγεί εύκολα και συνοδεύεται απο φίμωση. Η βλάβη είναι μονήρης όταν συνοδεύεται απο βαλανοποσθίτιδα και πολλαπλές όταν συνδυάζεται με βλάβες HPV. Θεραπευτικά όταν συνυπάρχουν HPV βλάβες προτιμάται η διαθερμοπηξία, κρυθεραπεία, θεραπεία με Laser, ή τοπική χρήση 5- FU ή imiqιuimod η κρέμα. Στη χρόνια βαλανοποσθίτιδα, σε κακή υγιεινή ή παρουσία μικροδιηθήσεων ιστολογικά εφαρμόζεται η χειρουργική εξαίρεση (Mohs)
Καλό Καλοκαίρι