ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ Ιωάννα Διαλυνά Βώροι 13 Νοεμβρίου 2011

Η λίπανση των καλλιεργειών μέχρι τα μέσα του 1800 γινόταν αποκλειστικά με τη χρήση οργανικής ουσίας ζωικής προέλευσης (κοπριά). Ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηματικά με τη θρέψη των φυτών και κυρίως για τη σημασία του αζώτου, ήταν ο Γερμανός χημικός Justus von Liebig ( ) «Το έδαφος είναι πηγή όλων των αγαθών..»

ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 1.Γρήγορη αντίδραση των φυτών 2.Ισχυρή οικονομική ενίσχυση της έρευνας από τις χημικές βιομηχανίες 3.Ευκολία βιομηχανικής παραγωγής 4.Ευκολία μεταφοράς και αποθήκευσης 5.Ευκολία διασκορπισμού στο χωράφι

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 1. Αύξηση της παραγωγής Το μόνο θετικό. Πηγή: kalliergeia.jpg Πηγή:

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 2. Ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων νερών. Νιτρικά και φωσφορικά άλατα καταλήγουν στις λίμνες, στα ποτάμια, στα πηγάδια = νιτρώδη (τοξικά), αίτια παραγωγής στο αίμα της μεθαιμοσφαιρίνης και νιτροσαμίνης = καρκίνος (στον άνθρωπο > 50mgr/lt) Πχ. Ν.Λάρισας,Ν. Κοζάνης, Θράκη, Θεσσαλία (Φάρσαλα, Βελεστίνο κτλ), Μακεδονία(Κοιλάδα Αξιού, Λαγκαδά κτλ), Πελοπόννησος (Αργολίδα) Ευτροφισμός. Πηγή:

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 3. Ρύπανση της ατμόσφαιρας Μέρος νιτρικών στην ατμόσφαιρα = τρύπα του όζοντος Πηγή: Πηγή:

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 4. Εξάρτηση της παραγωγής από τη χημική βιομηχανία. Δεν αγοράζω λιπάσματα σημαίνει δεν παράγω. Περίοδος κρίσης……??????? 5. Εγκατάλειψη της οργανικής λίπανσης των καλλιεργειών με κοπριές ζωικής και φυτικής προέλευσης. Ανεκμετάλλευτες κοπριές. Κάψιμο, απόρριψη υπολειμμάτων καλλιέργειας.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 6. Υποβάθμιση των εδαφών από τη μακροχρόνια αλόγιστη χρήση των χημικών λιπασμάτων. Πανίδα εδάφους κατεστραμμένη 7. Μεγαλύτερη κατανάλωση νερού από τα φυτά. 8. Χαμηλής ποιότητας προϊόντα.

ΕΔΑΦΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ Τα κυριότερα συστατικά του εδάφους είναι:  η άμμος  η άργιλος  η ιλύς Δείκτης γονιμότητας εδάφους = % οργανικής ουσίας Στα ελληνικά εδάφη κυμαίνεται από 1 - 4% = φτωχά

ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Με τον όρο γονιμότητα εννοείται η ικανότητα ενός εδάφους να διασφαλίζει στο χρόνο καλές αποδόσεις. Με τον όρο καλή απόδοση εννοείται η ποσότητα και η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων όπως και η ανθεκτικότητα των φυτών σε εχθρούς-ασθένειες, στις υψηλές- χαμηλές θερμοκρασίες, τη ξηρασία κ.λπ.

Ο ργανική λίπανση = χρήση προϊόντων ζωικής, φυτικής και ορυκτής προέλευσης, κατάλληλων για τη θρέψη των φυτών. Είδη οργανικής λίπανσης ανάλογα με την προέλευση τους : 1.Ζωικής προέλευσης (κοπριά, υποπροϊόντα κτηνοτροφικών μονάδων, σφαγείων κ.λπ.). 2.Φυτικής προέλευσης (υπολείμματα κλαδέματος και καλλιεργειών, χλωρή λίπανση, υποπροϊόντα ελαιουργείων, θαλάσσια φύκη κ.λπ). 3.Ορυκτές ύλες (τύρφες, λιγνίτες κ.λπ).

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ 1. Βελτίωση και σταθεροποίηση της δομής του εδάφους. Βαριά εδάφη καλλιεργούνται καλύτερα. 2. Αύξηση της ικανότητας του εδάφους να συγκρατεί νερό. Αποφυγή εκπλύσεων και διάβρωσης εδάφους. Καλύτερη στράγγιση. 3. Αύξηση των μικροοργανισμών του εδάφους. Αποσύνθεση πρωτεϊνών και απελευθέρωση αζώτου. Συμβίωση. 4. Ανάπτυξη εκτεταμένου και υγιούς ριζικού συστήματος των φυτών.

5. Εμπλουτισμός του εδάφους με πλειάδα θρεπτικών στοιχείων. 6. Αργή αποδέσμευση των θρεπτικών της στοιχείων. 7. Κινητοποίηση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους. 8. Μεγαλύτερη ανθεκτικότητα των φυτών σε εχθρούς- ασθένειες, υψηλές- χαμηλές θερμοκρασίες κ.λπ. 9. Παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ

Είδος οργανικής ουσίας ΆζωτοφώσφοροΚάλιοΑσβέστιο Αιγοπροβάτων Πουλερικών Χοίρων Αλόγων Βοοειδών Πούπουλα Φύλλα δένδρων Στάχτη από ξύλα 0,80 2,00 0,45 0,58 0, ,50 - 0,23 1,48 0,19 0,48 0,20 - 0,10 1,50 0,67 0,85 0,60 0,58 0,60 - 0,20 7,00 0,33 2,00 0,08 0,21 0,60 - 1,50 - Θρεπτικά στοιχεία σε οργανική ουσία ζωικής-φυτικής προέλευσης /100 κιλά Πηγή: Βιοκαλλιέργειες, Αναστάσιος Αλκίμος

Σε γενικές γραμμές η ποσότητα θρεπτικών στοιχείων που περιέχονται, κατά μέσο όρο, σε 10 τόνοι χωνεμένης ζωικής κοπριάς μας δίνουν περίπου :  5 0 Kg αζώτου.  20 Kg φωσφόρου  60 Kg καλίου  1 5 Kg μαγνησίου  50 Kg ασβεστίου ΚΟΠΡΙΑ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΠΡΙΑΣ Υπαίθρια Άπλωμα το φθινόπωρο στο αγροτεμάχιο Άνοιξη έναρξη καλλιεργητικής περιόδου Θερμοκήπιο Κατάβρεξη Ηλιοαπολύμανση Περισσότερες λεπτομέρειες: Κ.Τσιμπραγός

ΙΔΙΟΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟ ΚΟΜΠΟΣΤ Κόμποστ Με τι το φτιάχνω; 1.Οποιαδήποτε χλωρή ή ξερή φυτική μάζα του κήπου μας (υπολείμματα κλαδέματος, βοτανίσματος κλπ) 2.Υπολείμματα καλλιέργειας(όχι προσβεβλημένα από ασθένειες) 3.Φύλλα ελιάς, αμπελιού κλπ. 4.Άγρια χόρτα κλπ 5.Ζωική κοπριά 6.Ενεργούς μικροοργανισμούς, σκουλήκια ΌΧΙ 1.Κόκαλα, εντόσθια και κρέατα 2.Τυροκομικά και υπολείμματα φαγητών 3.Άρρωστα φυτά 4.Στάχτη από εμποτισμένα ξύλα

ΙΔΙΟΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟ ΚΟΜΠΟΣΤ Κόμποστ Πώς το φτιάχνω; 1.Σωροί μακρόστενοι 2.Ύψος: έως 1,2 μέτρα 3.Πλάτος: έως 1,5 μέτρα Τι πρέπει να κάνω; 1.Αρκετή υγρασία (Βρέξιμο) 2.Καλό αερισμό. (Ανακάτεμα) 3.Κατάλληλη θερμοκρασία 4.Κατάλληλο ΡΗ : 5,5 έως 7,5 (Προσθήκη ασβεστίου) Πηγή: Πηγή:

ΧΛΩΡΗ ΛΙΠΑΝΣΗ Χ λωρή λίπανση είναι: η κοπή και η ενσωμάτωση φυτικής μάζας η οποία προέρχεται είτε από ζιζάνια που αναπτύχθηκαν ελεύθερα είτε από φυτά που είχαν σπαρ θ εί. Τα φυτά σπέρνονται το φθινόπωρο, παραμένουν για όλο το χειμώνα στο χωράφι και την άνοιξη ενσωματώνονται στο έδαφος.

Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης

ΦΥΤΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΧΛΩΡΕΣ ΛΙΠΑΝΣΕΙΣ 1.Ψυχανθή (βίκος, κουκιά, μπιζέλια κ.α.) 2.Δημητριακά (κριθάρι, βρώμη κ.α.) 3.Σταυρανθή (σινάπι, λαψάνες κ.α.) Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΛΩΡΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ 1.Προστασία από τη διάβρωση των φθινοπωρινών βροχών αλλά και των καλοκαιρινών ανέμων. 2.Προστασία του εδάφους από τη βροχή, τον ήλιο, τον αέρα κ.ά. για μεγάλο χρονικό διάστημα. 3.Προστασία του υδροφόρου ορίζοντα από τα νιτρικά, τα οποία κατακρατούνται και δεν μολύνουν τα υπόγεια ύδατα. 4.Κ αταπολέμηση των ζιζανίων. 5.Κινητοποίηση των θρεπτικών στοιχείων από τα βαθύτερα στρώματα και μεταφορά τους στα επιφανειακότερα. 6. Εμπλουτισμός του εδάφους με μεγάλες ποσότητες οργανικής ουσίας και αζώτου.

Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης ΧΛΩΡΗ ΛΙΠΑΝΣΗ

Για τη νότια Ελλάδα η αποτελεσματικότερη χλωρή λίπανση γίνεται με σπορά, το φθινόπωρο, μείγματος βίκου και κριθαριού και ενσωμάτωση τους όταν ο βίκος βρίσκεται στο στάδιο της άνθισης Αναλογία σπόρου στο μείγμα: βίκος 7-8 Kg ανά στρέμμα κριθάρι 2-3 Kg στρέμμα Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης

Υπολογίζεται ότι ένα στρέμμα χλωρή λίπανση αντιστοιχεί σε 2,5-3,5 τόνους κοπριάς και σε Kg αζώτου. Είναι απαραίτητη όταν δεν γίνεται προσθήκη ζωικής κοπριάς. ΧΛΩΡΗ ΛΙΠΑΝΣΗ

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΛΑΔΕΜΑΤΟΣ Κάψιμο των υπολε ι μμ ά τ ων του κλαδέματος των πολυετών καλλιεργειών (ελαιώνες, αμπελώνες κ.ά. Λάθος καλλιεργητική πρακτική Διότι περιέχουν το 15-30% των θρεπτικών στοιχείων που έχει απορροφήσει το δένδρο, όπως και μεγάλες ποσότητες οργανικής ουσίας

Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ 1.Αμπελώνες Σε γραμμικές φυτεύσεις με τη χρήση καταστροφέα. Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης

2. Ελαιώνες Αξιοποίηση του ξύλου ως καύσιμη ύλη (τζάκια, ξυλόσομπες). Ενσωμάτωση μετά από τεμαχισμό των κλαδιών με καταστροφέα, φρέζα ή επεξεργασία με ειδικά θρυμματιστικά μηχανήματα. Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ

Πηγή: Παπαηλιάκης ΜΙχάλης

Ευχαριστώ πολύ!!