Εξουσία και Πολιτική εξουσία

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να κατανοήσουν οι μαθητές την έννοια της εξουσίας. Να οριοθετήσουν την έννοια της κρατικής – πολιτικής εξουσίας. Να μπορούν να συγκρίνουν τις διάφορες μορφές εξουσίας. Να συνειδητοποιήσουν τους λόγους για τους οποίους οι πολίτες στη Δημοκρατία πειθαρχούν στην εξουσία.

Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ, ΔΗΛΑΔΉ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΆΛΛΟΝ Ή ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ. Εξουσία και πολιτική εξουσία Η εξουσία μπορεί να ασκείται με τρόπους που εκτείνονται σ’ ένα ευρύ φάσμα, από τον εξαναγκασμό μέχρι τη χειραγώγηση

Κρατική εξουσία Όταν η εξουσία ασκείται από το κράτος, γίνεται λόγος για άσκηση κρατικής εξουσίας. Κρατική εξουσία είναι η ικανότητα του κράτους να επιτάσσει και να εξαναγκάζει σε συμμόρφωση προς τις επιταγές του.

Μηχανισμοί Κρατικής εξουσίας Η απόλυτη κρατική εξουσία έχει τους μηχανισμούς που της επιτρέπουν να κάμπτει οποιαδήποτε βούληση της αντιτίθεται. Παράδειγμα: τις εξωτερικές απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας, το κράτος τις κάμπτει με τις ένοπλες δυνάμεις, τις εσωτερικές απειλές της δημόσιας τάξης και ασφάλειας τις κάμπτει με τις αστυνομικές δυνάμεις.

Για ποιον λόγο, όμως, πειθαρχούν οι άνθρωποι στην εξουσία; πολιτική εξουσία. Πώς διασφαλίζεται η ελευθερία των πολιτών απέναντι σε ενδεχόμενη αυθαιρεσία αυτών των αντιπροσώπων και γενικότερα των οργάνων της πολιτικής εξουσίας; Με δύο τρόπους:

Διασφάλιση ελευθερία πολιτών έναντι της κρατικής εξουσίας α) Η εξουσία των κρατικών οργάνων είναι νόμιμη. «αρχή του κράτους δικαίου». β) Η σύγχρονη δημοκρατία είναι πλουραλιστική. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές, ενίοτε ανταγωνιστικές, κοινωνικές ομάδες που δραστηριοποιούνται για την επίτευξη των συμφερόντων τους.

Διαφορά κρατικής εξουσίας και εξουσίας κοινωνίας πολιτών Η δράση της «κοινωνίας των πολιτών» διαφέρει από την κρατική στο ότι δεν μπορεί να επιβληθεί καταναγκαστικά (εξουσιαστικά), ασκεί απλώς πίεση και προσπαθεί να επηρεάσει τη διαμόρφωση των πολιτικών αποφάσεων. "Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης.», ΠΛΑΤΩΝ

Εικονογράφηση βιβλίου Henry Moore, Bασιλιάς και Βασίλισσα, 1952 – 1953, Shawhead, Dumfries, Σκωτία (ιδιωτ. συλλογή). Πηγή: Άλκης Χαραμπίδης, Η τέχνη του 20ου αιώνα, Εκδ. University Studio Press, Θεσ/νίκη 1995).

Το Κράτος και η Βία κατά διαταγή του Δία φέρνουν και αλυσοδένουν τον Τιτάνα Προμηθέα στους βράχους του Καυκάσου Ο τιτανικός Προμηθέας βρίσκεται αντίθετος σε μια Εξουσία, παραμένει ανένδοτος στις αρχές του και αντιστέκεται με όλες του τις δυνάμεις απέναντι σε άδικη και σκληρή (όπως περιγράφεται) μορφή εξουσίας, προκειμένου να υπερασπισθεί ένα αίτημα καθολικής σημασίας και σπουδαιότητας. Δρα με πλήρη συνείδηση και προκαλεί υβριστικά το αντίπαλο κράτος καταδικάζεται για αυτή του την αυθάδεια και ανευλάβεια, υφίσταται τα φοβερότερα μαρτύρια και οδηγείται (τουλάχιστον στη φάση αυτή της τριλογίας) στη σωματική εξόντωση, στο πάθος κατά την αριστοτελική έννοια του όρου.

Το Κράτος και η Βία Ο τιτανικός Προμηθέας δρα με πλήρη συνείδηση και προκαλεί υβριστικά το αντίπαλο κράτος καταδικάζεται για αυτή του την αυθάδεια και ανευλάβεια, υφίσταται τα φοβερότερα μαρτύρια και οδηγείται στη σωματική εξόντωση.

Βιβλίο: Πολιτική και Δίκαιο ΔΙΔ. ΕΝΟΤΗΤΑ: 7.1 Εξουσία και πολιτική εξουσία, 7.2 Πολιτικά συστήματα, 7.8 φαινόμενα λαϊκισμού- Προπαγάνδας,. Βιβλίο: Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή: Διδ. Ενότητες: κεφ. 2 Κοινωνικές ομάδες: 2.1 Διακρίσεις και χαρακτηριστικά των κοινωνικών ομάδων, Διακρίσεις των κοινωνικών ομάδων, 2.3 συνοχή και διάλυση της ομάδας. ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 2 διδ. ώρες για την προβολή της ταινίας και 1 διδ. ώρα για το Φύλλο Εργασίας. «Το Κύμα» μία απολυταρχική κοινότητα, με ηγέτη τον καθηγητή, στηρίζεται στις αρχές «Δύναμη μέσα από την Πειθαρχία!» «Δύναμη μέσα από την Ομαδικότητα!» «Δύναμη μέσα από τη Συζήτηση!».

Υπόθεση της ταινίας Ο καθηγητής Βένγκερ βλέπει νέους καθηλωμένους στην ασφάλεια (εφησυχασμό) που τους προσφέρουν οι ισχυροί κοινωνικοί θεσμοί, να μην αντιλαμβάνονται ότι το πρόβλημα μπορεί να ξεκινήσει από μέσα οποιαδήποτε στιγμή. θα προσπαθήσει να αφυπνίσει του μαθητές του και θα τους καταστήσει μέλη μιας οντότητας, του «Κύματος». Όταν όμως θα χάσει τον έλεγχο εκείνο θα εξαπλωθεί με μανία και θα τους πνίξει.

Υπόθεση της ταινίας Προκειμένου να κάνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον και με αφορμή το σχόλιο ενός μαθητή του πως «δεν μπορεί σήμερα να ξανα-υπάρξει φασισμός, σοφίζεται ένα παιχνίδι ρόλων: Ο ίδιος αναλαμβάνει το ρόλο του ηγέτη και οι μαθητές του το ρόλο των ακολούθων του. Οι τελευταίοι ανταποκρίνονται με ενθουσιασμό στις ανάγκες του «ρόλου». Πειθαρχούν με χαρά σε μια σειρά κανόνων συμπεριφοράς, ονοματίζουν την μικρή κοινωνία τους «Το κύμα», φορούν ένα είδος ενιαίας στολής, επινοούν έναν κοινό χαιρετισμό, φιλοτεχνούν ένα διακριτικό σήμα, μαθαίνουν τελικά να αντιλαμβάνονται ο ένας τον άλλο ως μέλη μιας εκλεκτής ομάδας, όπου όλοι είναι ίσοι με όλους.

Υπόθεση της ταινίας Οι μαθητές θα οδηγήσουν το πείραμα σε απόλυτη επιτυχία και, χωρίς να το καταλάβουν, θα αρχίσουν να υποκύπτουν στη διακριτική γοητεία του φασισμού.

Υπόθεση της ταινίας Φτάνουμε στο. Ο καθηγητής ζητά να σταματήσουν αφού το πείραμα ολοκληρώθηκε και απεδείχθη πως όλα είναι πιθανά, πως ο φασισμός μπορεί να εμφανιστεί από το πουθενά, αλλά υπάρχουν μαθητές που φοβούνται να μείνουν ξανά μόνοι, έξω από την ομάδα, έξω από την «οικογένειά» του, όπως θεωρούσαν το Κύμα.

Υπόθεση της ταινίας Την πρώτη μέρα θα τους ζητήσει να τον αποκαλούνε κύριο και να σηκώνονται όρθιοι όταν παίρνουν το λόγο. Τη δεύτερη μέρα θα τους μιλήσει για την αξία της κοινότητας, για τη δύναμη που έχουν οι πολλοί όταν γίνονται μια γροθιά. Την τρίτη μέρα θα βρούνε όνομα για την ομάδα, το «Κύμα», και χαιρετισμό. Την τέταρτη μέρα όλοι με χαρά θα φορέσουν λευκά πουκάμισα. Τα παιδιά αγκαλιάζουν το εγχείρημα γιατί δεν είναι ευχαριστημένα από το παρόν μας. Την πέμπτη μέρα τα πράγματα έχουν ξεφύγει και ο καθηγητής αποφασίζει να τελειώσει το πείραμα Ο καθηγητής μας δεν αποδέχεται το φασισμό και τα παιδιά είναι απλοί και κανονικοί μαθητές. Το ολοκαύτωμα αποτέλεσε μια από τις παράλληλες λογικές του πολιτισμού μας. Μια λογική που πηγάζει από τις διάφορες αυθεντίες και τις διάφορες εξουσίες που αθόρυβα περπατάνε γύρω μας.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αφού παρακολουθήσετε την προβολή της ταινίας του Dennis Gansel «Το Κύμα» (Die Welle, 2008), να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Ποια είναι η υπόθεση της ιστορίας (σε λίγες γραμμές). 2. Ο καθηγητής επιβλήθηκε ως αρχηγός της ομάδας των μαθητών. Με ποιο τρόπο; Και γιατί;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3. O καθηγητής ασκούσε εξουσία στην ομάδα των μαθητών του; Αν ναι, ποια χαρακτηριστικά είχε η εξουσία του; 4. Οι μαθητές, βλέπουμε στην ταινία, έγιναν πειθήνια όργανα στα χέρια του καθηγητή, γιατί; 5. Η ψυχολογική κατάσταση ενός ατόμου είναι ένας παράγοντας θετικός για την επιβολή υπακοής; Πότε και γιατί;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6. Ο καθηγητής «επέβαλλε» την μεταστροφή της ομάδας σε ένα αυταρχικό σώμα ή η μεταστροφή ήταν «φυσική» εξέλιξη; Πώς έγινε αυτό και γιατί; Τι ήταν εκείνο που έκανε τους μαθητές να υπακούουν στα κελεύσματα του καθηγητή;. 7. Γνωρίσαμε τις κοινωνικές ομάδες στην Κοινωνική Αγωγή. Η ομάδα που δημιούργησε ο καθηγητής σε τι διαφέρει από τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες (αρχές, λειτουργία, δραστηριότητες, κλπ.).

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 8. Η ομάδα του καθηγητή έγινε ένα είδος «κινήματος»: α) βάσει ποιών αρχών έγινε κίνημα και β) τι διαφέρει από τα άλλα κοινωνικά κινήματα; 9. Τι πρόσφερε στα μέλη της η δημιουργία μιας τέτοιας ομάδας; 10. Είναι εύκολο να δημιουργηθεί τελικά μια ναζιστική ή φασιστική ομάδα; (όπως συνάγεται από την ταινία). 11. μπορείτε να αναφέρεται τρόπους που μια εξουσία μπορεί να εδραιωθεί στο λαό; (αν και έχει αντιδημοκρατική συμπεριφορά;)

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 12. μπορείτε να αναφέρετε τη διαφορά άσκησης εξουσία σε μια ομάδα από εκείνη της πολιτικής εξουσίας. 13. Οι άνθρωποι υπακούουν στην πολιτική εξουσία, γιατί; ΠΗΓΕΣ Το σχολικό βιβλίο (βιβλίο μαθητή και βιβλίο καθηγητή του μαθήματος «Πολιτική και Δίκαιο» της Β΄ Γενικού Λυκείου των Καλλιόπης Παπακωνσταντίνου – Λεωνίδα Κατσίρα. Το Βιβλίο Εκπαιδευτικού για το παραπάνω σχολικό βιβλίο Το Τετράδιο Εργασίας και Έρευνας του Μαθητή στο μάθημα της Κοινωνιολογίας Γ΄ Τάξης Γενικού Λυκείου, ως συμπλήρωμα του ομώνυμου σχολικού βιβλίου των Μ. Παπαϊωάννου – Ρ. Κασιμάτη – Σ. Γεωργούλα – Ι. Πράνταλου.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (1) «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (1) …..Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. ….Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία δημιουργείται ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο …. Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια, αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. Απόσπασμα από Κείμενο του συνθέτη Μάνου Χατζιδάκι για το νεοναζισμό και τον εθνικισμό που έγραψε τον Φεβρουάριο του 1993, λίγους μήνες πριν τον θάνατό του, το οποίο είχε δημοσιευτεί στο πρόγραμμα αντιναζιστικής συναυλίας που είχε δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων με έργα Βάιλ, Λίστ και Μπάρτον, εφημερίδα Ελευθεροτυπία.βλ. και

ΔΡ ΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (2) [Εργασία των μαθητών στο σπίτι με θέμα: Τι είναι φασισμός;] Να αναφέρουν παραδείγματα καθημερινότητας ● Φασισμός είναι όταν ένας σύζυγος χτυπάει την σύζυγο του για να την «συμμορφώσει». ● Φασισμός είναι όταν ένας πατέρας χτυπάει το χέρι του στο τραπέζι και ουρλιάζει «Αυτό που λέω εγώ θα γίνει». ● Φασισμός είναι όταν μια μητέρα δεν ακούει τα παιδιά της, δεν αφουγκράζεται τις ανάγκες τους, δεν σέβεται τις επιθυμίες τους, δεν τα ενθαρρύνει να εκφραστούν γιατί είναι πολύ «απασχολημένη» για να τα κάνει όλα αυτά και προσπαθεί να επιβληθεί με φωνές και επιπλήξεις. ● Φασισμός είναι όταν ο ένας από τους δύο γονείς υιοθετεί το ξύλο και τις άλλες μορφές βίας (ψυχολογική) ως παιδαγωγική μέθοδο παριστάνοντας τον κόκορα ή την κότα ανάλογα, και ο άλλος απλά παρακολουθεί αμέτοχος παριστάνοντας την πάπια ή την στρουθοκάμηλο. Ακόμα χειρότερα βέβαια αν τις ίδιες πρακτικές ακολουθούν και οι δύο γονείς. ● Φασισμός είναι όταν ο δάσκαλος ξεχνάει ότι ο ρόλος του είναι να διαμορφώσει υγιείς και ολοκληρωμένες προσωπικότητες και εκμεταλλεύεται την έδρα του μόνο για να επιβάλλει τις απόψεις του, κάνει διακρίσεις και φέρεται με απολυταρχικό τρόπο. ● Φασισμός είναι και όταν οι μαθητές απομονώνουν ή και ασκούν βία εναντίον των συμμαθητών τους όταν αυτοί δεν τους «αρέσουν» γιατί διαφέρουν από την μάζα. ● Φασισμός είναι όταν ο εργοδότης δεν πληρώνει τους υπαλλήλους του, τους εξοντώνει απειλώντας τους με την ανεργία ● Φασισμός είναι όταν ο αστυνομικός ρίχνει χημικά και κροτίδες και κάνει κατάχρηση εξουσίας. ● Φασισμός είναι όταν ο δημόσιος υπάλληλος βολεμένος στην μονιμότητα του δεν κάνει σωστά την δουλειά του και αδιαφορεί για τις ανάγκες των ανθρώπων που καλείται να εξυπηρετήσει. ● Φασισμός είναι όταν οι δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν την δύναμη που τους δίνει η θέση τους όχι για να ενημερώσουν αλλά για να εκβιάσουν, να χειραγωγήσουν, και να επιβάλλουν τις πρακτικές που διατάχθηκαν. ● Φασισμός είναι όταν σε ένα πάνελ ή σε μια συζήτηση δεν ακούμε και δεν σεβόμαστε τον συνομιλητή μας, δεν του δίνουμε χρόνο να μιλήσει και ουρλιάζουμε για να επιβάλλουμε τις απόψεις μας. ● Φασισμός είναι ακόμα κι όταν παρκάρουμε το αυτοκίνητο μας όπου μας βολεύει αδιαφορώντας αν θα προκαλέσουμε κυκλοφοριακό χάος, ή αν εμποδίζουμε την πρόσβαση πεζών στο πεζοδρόμιο ή όταν πετάμε απ’ το μπαλκόνι τα σκουπίδια μας επειδή έτσι μας βολεύει αδιαφορώντας για το που και πως θα καταλήξουν. Αδιαφορώντας για το κοινωνικό σύνολο και το περιβάλλον. ● Φασισμός είναι να βλέπουμε έναν άντρα να χαστουκίζει μια γυναίκα μπροστά στις κάμερες και εμείς να «κάνουμε πλάκα», ή να λέμε «εδώ που τα λέμε της χρειαζόταν» γιατί δεν την πολυσυμπαθούμε, λες και καλούμαστε να κρίνουμε το θύμα κι όχι την πράξη. ● Φασισμός είναι να αδιαφορούμε για έναν χτυπημένο άνθρωπο στον δρόμο μόνο και μόνο γιατί έχει διαφορετικό χρώμα ή εθνικότητα από εμάς.

ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ (3) 1. Ποιος είδε κράτος λιγοστό (Γεώργιος Σουρής) Ποιος είδε κράτος λιγοστό σ’ όλη τη γη μοναδικό, εκατό να εξοδεύει και πενήντα να μαζεύει; Να τρέφει όλους τους αργούς, νά ‘χει επτά Πρωθυπουργούς, ταμείο δίχως χρήματα και δόξης τόσα μνήματα; Νά ‘χει κλητήρες για φρουρά και να σε κλέβουν φανερά, κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε τον κλέφτη να γυρεύουνε; 2. Προσχέδιο δοκιμίου πολιτικ ῆ ς ἀ γωγ ῆ ς (Μ. Αναγνωστάκης (Θεσσαλονίκη Ἀ θήνα 2005): Ἰ ατρ ὸ ς ἀ κτινολόγος, ποιητ ὴ ς κα ὶ δοκιμιογράφος.). Πηγή: Ο ἱ τσαγκαράδες ν ὰ φτιάσουν ὅ πως πάντα γερ ὰ παπούτσια Ο ἱ ἐ κπαιδευτικο ὶ ν ὰ συμμορφώνονται μ ὲ τ ὸ ἀ ναλυτικ ὸ πρόγραμμα το ῦ Ὑ πουργείου Ο ἱ τροχονόμοι ν ὰ σημειώνουν μ ὲ σχολαστικότητα τ ὶ ς παραβάσεις Ο ἱ ἐ φοπλιστ ὲ ς ν ὰ καθελκύουν διαρκ ῶ ς νέα σκάφη Ο ἱ καταστηματάρχες ν ᾿ ἀ νοίγουν κα ὶ ν ὰ κλείνουν σύμφωνα μ ὲ τ ὸ ἑ κάστοτε ὡ ράριο Ο ἱ ἐ ργάτες ν ὰ συμβάλλουν ε ὐ συνείδητα στ ὴ ν ἄ νοδο το ῦ ἐ πιπέδου παραγωγ ῆ ς Ο ἱ ἀ γρότες ν ὰ συμβάλλουν ε ὐ συνείδητα στ ὴ ν κάθοδο το ῦ ἐ πιπέδου καταναλώσεως Ο ἱ φοιτητ ὲ ς ν ὰ μιμο ῦ νται το ὺ ς δασκάλους τους κα ὶ ν ὰ μ ὴ ν πολιτικολογο ῦ ν Ο ἱ ποδοσφαιριστ ὲ ς ν ὰ μ ὴ δωροδοκο ῦ νται πέραν ἑ ν ὸ ς λογικο ῦ ὁ ρίου Ο ἱ δικαστ ὲ ς ν ὰ κρίνουν κατ ὰ συνείδησιν κα ὶ ἐ κτάκτως μόνον, κατ ᾿ ἐ πιταγ ὴ ν Ὁ τύπος ν ὰ μ ὴ γράφει ὅ,τι πιθαν ὸ ν ν ὰ ἐ μβάλλει ε ἰ ς ἀ νησυχίαν το ὺ ς φορτοεκφορτωτάς Ο ἱ ποιητ ὲ ς ὅ πως πάντα ν ὰ γράφουν ὡ ρα ῖ α ποιήματα. Σημ.: Πρόκειται περ ὶ προσχεδίου, ὡ ς ὁ τίτλος, κα ὶ προσφέρεται ε ἰ ς ἐ λευθέραν δημοσίαν συζήτησιν. Μετ ὰ τ ὰ ς ἀ κουσθησομένας ἀ πόψεις θ ὰ γίνει τελικ ὴ ἐ πεξεργασία ὑ π ὸ ὁ μάδος ἐ γκρίτων Ποιητ ῶ ν κα ὶ θ ὰ παραδοθε ῖ ε ἰ ς τ ὸ κοιν ὸ πρ ὸ ς γν ῶ σιν κα ὶ ἀ ναμόρφωσιν. 3. Μ. Μπρέχτ. «Εγχειρίδειο πολέμου»…… «το ψωμί του λαού»… κλπ.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (4) 1. Tο μυθιστόρημα του γερμανού συγγραφέα Tόμας Mανν, Mαγικό βουνό που γράφτηκε στη διάρκεια του Mεσοπολέμου, απηχεί συμβολικά με τους κώδικες της λογοτεχνίας πολλές πτυχές της ιδεολογικής αντιπαράθεσης μεταξύ δημοκρατίας / ορθολογισμού και φασισμού/ανορθολογισμού. Διαβάστε το κλασικό αυτό μυθιστόρημα και προσπαθήστε να εντοπίσετε αποσπάσματα, επεισόδια ή κεφάλαια που περιγράφουν την παραπάνω ιδεολογική αντιπαράθεση.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (5) 2. Δείτε τις κινηματογραφικές ταινίες: "Το αυγό του φιδιού" του Μπέργκμαν, "Λίστα του Σίντλερ" του Σπίλμπεργκ, "Αντίο παιδιά" του Λουί Μαλ και "Η ζωή είναι ωραία" του Μπενίνι κυρίαρχους άξονες της φασιστικής και ναζιστικής ιδεολογίας. και ανιχνεύστε στη θεματολογία τους, τους κυρίαρχους άξονες της φασιστικής και ναζιστικής ιδεολογίας. Στη συνέχεια να αναζητήσετε ελληνικές ταινίες με ανάλογη θεματολογία.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (6) "O Nαζισμός είναι ένα φαινόμενο που δύσκολα φαίνεται ότι μπορεί να υπαχθεί σε ορθολογική ανάλυση. Mε ηγέτη που μιλούσε σε τόνους Aποκάλυψης για παγκόσμια εξουσία ή καταστροφή και για καθεστώς στηριγμένο σε μια εντελώς αποκρουστική ιδεολογία φυλετικού μίσους, μία από τις πολιτιστικά και οικονομικά πιο προηγμένες χώρες της Eυρώπης [...], εξαπέλυσε ένα παγκόσμιο παρανάλωμα που φόνευσε 50 εκατομμύρια άτομα περίπου και διέπραξε αγριότητες - που κορυφώθηκαν στη μηχανοποιημένη μαζική δολοφονία εκατομμυρίων Eβραίων - τέτοιας φύσης και κλίμακας, που δεν το χωρά η φαντασία. Aντιμέτωπες με το Αουσβιτς, οι ερμηνευτικές ικανότητες του ιστορικού φαίνονται πράγματι μηδαμινές". Eric Hobsbawm, H Eποχή των Άκρων, Aθήνα 1999, σελ (Aπόσπασμα από το βιβλίο του I. Kershaw, The Nazi Dictatorship: Perspective of Interpretation, Λονδίνο 1993, σελ. 3-4).