ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΣΤΗΝ ΓΕΝΙΚΉ ΨΥΧΟΛΟΓΊΑ - ΧΕΙΜΕΡΙΝΌ ΕΞΆΜΗΝΟ - ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΆΡΙΣΑ 2015 Δήμητρα Παπαστεργίου Ψυχολόγος MSc

Τι είναι Ψυχολογία ;;  Μπορούμε να την ορίσουμε ως την μελέτη του νου.  Ή ως και την μελέτη της συμπεριφοράς.  Ή απλά ως την μελέτη των ανθρώπων ( αν και έρευνες αφορούν και μελέτη των ζώων )  Για πάνω από 120 χρόνια που υπάρχει η ψυχολογία έχει οριστεί με διαφορετικούς τρόπους πολλοί από τους οποίους αντανακλούν τα εκάστοτε ενδιαφέροντα και τις αντιλήψεις που επικρατούν.

 Η ψυχολογία είναι παντού.  Ψυχολόγοι συμμετείχαν στην διαμόρφωση του πιλοτηρίου ενός αεροσκάφους  Στην επιλογή χρωμάτων για ταχυφαγεία  Στην κατασκευή σωστών νοσοκομείων και παιδικών σταθμών  ………………….

Ιστορική αναδρομή  Οι απαρχές της ψυχολογίας ως αυτόνομης επιστήμης τοποθετούνται στην Λειψία.  Το 1879 στο πανεπιστήμιο της Λειψίας ο Wilhelm Wundt ίδρυσε το πρώτο πειραματικό εργαστήριο.  Οι καταβολές της ψυχολογίας είναι φιλοσοφικές, όμως η πειραματική μέθοδος είναι αύτη που ανάγει την ψυχολογία σε επιστήμη.

Rene Descartes( )  Οι αναζητήσεις του Descartes συμβολίζουν το πέρασμα από την Αναγέννηση στη σύγχρονη περίοδο της επιστήμης.  Απάντηση στο σύνθετο πρόβλημα σχέσης σώματος - ψυχής  Τα δύο αυτά λειτουργούν ξεχωριστά και το ένα δεν επηρεάζει το άλλο.  Η παραπάνω θεωρία είναι γνωστή ως καρτεσιανός δυισμός.

 Σώμα μηχανή, διεργασίες αυτόματες  Νους έδρα ψυχής Τα 2 αυτά στοιχεία επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω του εγκεφάλου χωρίς ο νους να είναι μέρος του. Η ιδέα αυτή αποτέλεσε την βάση της δυτικής ιατρικής, τέθηκε όμως υπό αμφισβήτηση

Βρετανικός εμπειρισμός  Πέρα από τον Descartes πολλοί φιλόσοφοι του 16 ου -19 ου αιώνα επηρέασαν την διαμόρφωση της ψυχολογίας.  Ανάμεσα σε αυτούς διακρίνουμε τους John Locke,George Berkeley, David Hume, David Harley, Thomas Brown, James Mill, John Stuart Mill.

John Locke ( )  Η γνώση προσλαμβάνεται μέσω των αισθήσεων.  Δεν υπάρχει κληρονομημένη γνώση.  Αποτέλεσε με τις διακηρύξεις του πρόδρομος του συμπεριφορισμού - Τα μόνα έγκυρα αποτελέσματα για τον άνθρωπο συνάγονται από την συμπεριφορά που δημιουργούν τα εξωτερικά συναισθήματα.  Ο νους αποκτά τον πλούτο των ιδεών από την εμπειρία και παύει να είναι tabula rasa.

George Berkeley ( )  Συνεχίζει το έργο του J. Locke  Η αντίληψη είναι η μόνη πραγματικότητα για την οποία μπορούμε να είμαστε βέβαιοι  Θεωρία για την αντίληψη του βάθους η αντίληψη της τρίτης διάστασης προϊόν μάθησης  Ερμηνεία μιας καθαρά ψυχολογικής λειτουργίας με βάση το συνειρμό των αισθημάτων

David Hume( )  Διαφοροποίηση ανάμεσα στις ιδέες και τις εντυπώσεις  Εντυπώσεις : Βασικά στοιχεία πνευματικής ζωής  Ιδέες : Εμπειρίες απουσία των ερεθισμών Αποτελούν ασθενή αντίγραφα των εντυπώσεων  Απλές ιδέες και εντυπώσεις γίνονται σύνθετες με τον συνειρμό

David Hartley( )  Θεωρείται ιδρυτής του Συνειρμισμού. Διαμόρφωσε τις προηγούμενες απόψεις σε θεωρία  Βασικός νόμος συνειρμού = Συνάφεια μέσω του οποίου προσπάθησε να ερμηνεύσει μνήμη, συλλογισμό, συναισθήματα  Δεύτερη βασική αρχή : Επανάληψη οδηγεί σε ανώτερα συστήματα σκέψης.

Thomas Brown ( )  Δευτερεύοντες νόμοι συνειρμού Διάρκεια Ζωηρότητα Συχνότητα Πρόσφατον Καθορίζουν ισχύ των συνειρμών

James Mill( ) John Stuart Mill ( )  Αισθήματα = πρωτογενή στοιχεία συνείδησης (James Mill) από όπου πηγάζουν οι ιδέες.  Συνειρμική διαδικασία ενεργητική  Πρόδρομος της Μορφολογικής σχολής ( John S Mill)

Συμπερασματικά …  Η σχολή της Βρετανικής - Συνειρμικής Φιλοσοφίας έδωσε νέο θεωρητικό πλαίσιο πιο εμπειρικό  Σπουδαιότητα της αίσθησης  Συνειρμός = μηχανισμός σύνθεσης των στοιχείων της εμπειρίας  Εφαρμογή φυσικής παρατήρησης και πειράματος

Charles Darwin( )  Η συμβολή του είναι σπουδαία.  Διαδικασία μεταλλαγής των ειδών μέσω προσαρμογής στις περιβαλλοντικές αλλαγές  Επιβίωση ισχυρότερου ή φυσική επιλογή Μάθηση = προσαρμογή  Παρουσίαση ανθρώπου ως τμήμα εξελικτικού συνεχούς ( ημερολόγιο ανάπτυξη.

 Wilhelm Wundt Έρευνα σε πολλούς τομείς Έμφαση σε συνείδηση και στοιχεία συνειδητής εμπειρίας  William James Ψυχική εμπειρία Εύρος σε νοητική λειτουργία, συναίσθημα, νεογέννητο βρέφος  Herman Ebbinghaus Μελέτες μνήμης Εξαιρετικός τρόπος έρευνας

Συμπεριφορισμός  Αμφισβήτησε την ενδοσκόπηση  Κύριοι εκπρόσωποι J.B.Watson, B.F.Skinner  Σύμφωνα με αυτούς η μελέτη του νου είναι αδύνατη, το μόνο που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι η συμπεριφορά  Ακόμη, αναζητήθηκε η ύπαρξη βασικών μονάδων που συνθέτουν την συμπεριφορά με την μορφή συνειρμών

Ευρωπαϊκή Ψυχολογία  Έδωσε έμφαση στη διαμόρφωση ολιστικών θεωριών για την ψυχολογική λειτουργία  Μορφολογική θεώρηση (Gestalt) Η συνολική εμπειρία είναι πιο σημαντική από το σύνολο των μερών της.  Jean Piaget Μελέτη της εξέλιξης της ανθρώπινης γνώσης Στηρίχθηκε στο γεγονός ότι η εξέλιξη του ατόμου ακολουθεί την εξέλιξη των ειδών

Γνωστική Επανάσταση  1950 και 1960  Άνοδος τεχνολογίας των υπολογιστών  Β ’ Παγκόσμιος Πόλεμος - Αμυντική τεχνολογία Ενδιαφέρον για την μελέτη του τρόπου πρόσληψης και επεξεργασίας πληροφοριών

 Γνωστική Έρευνα περιελάμβανε : Νοερές εικόνες στην αναπαράσταση Διεργασίες λήψης αποφάσεων Λύση προβλημάτων Συναγωγή συμπερασμάτων

 Η γνωστική επανάσταση επηρέασε όλες τους κλάδους της ψυχολογίας στο πως οι άνθρωποι κατανοούν τις εμπειρίες τους.

 Θέματα όπως πως αναπτύσσεται η κατανόηση των παιδιών, η μελέτη κοινωνικών γνωστικών λειτουργιών, μελέτη του stress, των ονείρων και του ύπνου άρχισαν να μελετώνται εκτενώς  Σύνθεση μεταξύ των ανθρωπιστικών και εμπειρικών θέσεων.

Τομείς Ψυχολογίας  Γνωστική Ψυχολογία  μνήμη, μάθηση, αντίληψη, γλώσσα  Ψυχομετρία  τεστ προσωπικότητας  Ψυχοφυσιολογία  Διερεύνηση stress και λειτουργίας εγκεφάλου

 Κοινωνική Ψυχολογία  αλληλεπίδρασης των ανθρώπων  κοινωνική συμμόρφωση  υπακοή στην εξουσία  στάσεις  προκαταλήψεις  Εξελικτική Ψυχολογία  Στάδια ανάπτυξης του ατόμου σε όλες τις εκφάνσεις

Κληρονομικότητα - Περιβάλλον  Αποτελεί έντονη διαμάχη ανάμεσα σε δυο κατηγορίες  Γενετιστές ( Νατιβιστές )  Ανάπτυξη προκύπτει από εγγενείς παράγοντες - κληρονομημένα χαρακτηριστικά  Εμπειριστές  Ανάπτυξη εξαιτίας εμπειρίας και μάθησης

 Σήμερα οι δύο θεωρίες αλληλοσυνδέονται  Οι βιολογικές προδιαθέσεις είναι οδηγός ανάπτυξης προς ορισμένες κατευθύνσεις  Εμπειρία επιδρά στον τρόπο εκδήλωσης της ανάπτυξης

 Ευχαριστώ για την προσοχή σας !!!!!!!!!!!