«Ενδυναμώνοντας τη σχολική κοινότητα μέσα από προγράμματα Κοινωνικής & Συναισθηματικής Μάθησης και Υποστήριξης Συνομηλίκων- Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ENABLE» This project was co-funded by the Daphne Programme of the European Union. This publication is the sole responsibility of the author and the Commission is not responsible for any use that may be made of the information contained therein. Ελένη Παπαμιχαλάκη, Εκπαιδευτικός, ΒΑ English Lang & Lit, MEd, Μέλος ΠΟΔΠ της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γ ' Αθήνας, Συνεργάτης Προγράμματος ΑΡΙΑΔΝΗ/ΕΚΠΑ, Ambassador προγράμματος ENABLE.

Όταν το σχολείο γίνεται αφόρητο… «Μπαμπά, μαμά... ελπίζω μια μέρα να μπορέσετε να με μισείτε λίγο, λιγότερο. Δεν αντέχω να πηγαίνω στο σχολείο και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το αποφύγω» Τα λόγια του εντεκάχρονου από την Ισπανία που έβαλε τέλος στη ζωή του τον περασμένο Οκτώβρη.

Νέες τάσεις στην αντιμετώπιση του Εκφοβισμού: Τα Π ρογράμματα Κ οινωνικής και Σ υναισθηματικής Μ άθησης Στόχος των προγραμμάτων Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης είναι τα παιδιά: Να αναπτύξουν αυτογνωσία. Να μάθουν να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους. Να αναπτύξουν κοινωνική επίγνωση. Να καλλιεργήσουν καλές διαπροσωπικές δεξιότητες. Να επιδεικνύουν υπευθυνότητα στη λήψη αποφάσεων.

Κοινωνική και Συναισθηματική Μάθηση Πολλαπλά οφέλη Τα παιδιά που λαμβάνουν κοινωνική και συναισθηματική μάθηση ωφελούνται σημαντικά σε κοινωνικό και ακαδημαϊκό επίπεδο (μετά-ανάλυση 213 προγραμμάτων) Οι συμμετέχοντες μαθητές επέδειξαν βελτίωση στις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες τις στάσεις απέναντι στους ιδίους, στους άλλους και στο σχολείο στην κοινωνική τους συμπεριφορά και τη διαγωγή τους στην τάξη στα προβλήματα συμπεριφοράς στα συναισθηματικά προβλήματα, όπως το άγχος και η κατάθλιψη Οι μαθητές είχαν αυξημένη σχολική εμπλοκή και βελτίωση κατά 11% της σχολικής τους επίδοσης Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta‐analysis of school‐based universal interventions. Child Δevelopment,82(1), Τα παιδιά που λαμβάνουν κοινωνική και συναισθηματική μάθηση ωφελούνται σημαντικά σε κοινωνικό και ακαδημαϊκό επίπεδο (μετά-ανάλυση 213 προγραμμάτων) Οι συμμετέχοντες μαθητές επέδειξαν βελτίωση στις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες τις στάσεις απέναντι στους ιδίους, στους άλλους και στο σχολείο στην κοινωνική τους συμπεριφορά και τη διαγωγή τους στην τάξη στα προβλήματα συμπεριφοράς στα συναισθηματικά προβλήματα, όπως το άγχος και η κατάθλιψη Οι μαθητές είχαν αυξημένη σχολική εμπλοκή και βελτίωση κατά 11% της σχολικής τους επίδοσης Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta‐analysis of school‐based universal interventions. Child Δevelopment,82(1),

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ENABLE

Σύμπραξη 6 φορέων σε 5 Ευρωπαϊκές χώρες

Σχεδιασμός Το Πρόγραμμα ENABLE έχει σχεδιαστεί ως μια μέθοδος για την πρόληψη του εκφοβισμού, την ενημέρωση και ενδυνάμωση των παιδιών, τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονιών και την προώθηση ενός θετικού κλίματος στα σχολεία, ώστε οι μαθητές θα νιώθουν ασφαλείς.

Πρόγραμμα Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης Μιά σειρά απο 10 μονόωρα μαθήματα (εβδομαδιαία)

9 Πρόγραμμα Υποστήριξης Συνομηλίκων Μια σειρά από 10 εκπαιδευτικές συναντήσεις Κάποιοι μαθητές εκπαιδεύονται ώστε να διοργανώνουν εκστρατείες για την αποτροπή του σχολικού εκφοβισμού να ενθαρρύνουν τη θετική συμπεριφορά και να υποστηρίζουν τους ευάλωτους μαθητές Οι Υποστηρικτές λαμβάνουν την απαιτούμενη κατάρτιση και διαρκή υποστήριξη και καθοδήγηση από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό, προκειμένου να ανταποκριθούν στον ρόλο τους Κάποιοι μαθητές εκπαιδεύονται ώστε να διοργανώνουν εκστρατείες για την αποτροπή του σχολικού εκφοβισμού να ενθαρρύνουν τη θετική συμπεριφορά και να υποστηρίζουν τους ευάλωτους μαθητές Οι Υποστηρικτές λαμβάνουν την απαιτούμενη κατάρτιση και διαρκή υποστήριξη και καθοδήγηση από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό, προκειμένου να ανταποκριθούν στον ρόλο τους

Πώς συνδυάζονται η Κοινωνική και Συναισθηματική Μάθηση και η Υποστήριξη Συνομηλίκων στο Πρόγραμμα enable Τα μαθήματα Συναισθηματικής & Κοινωνικής Μάθησης: δημιουργούν ένα σχολικό περιβάλλον που μεταφέρει σαφείς προσδοκίες για θετική συμπεριφορά και τις αξίες που πρέπει να ενστερνίζονται οι μαθητές προσφέρουν υποστήριξη στους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και το προσωπικό που τους επιτρέπει να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες Το Πρόγραμμα Υποστήριξης Συνομηλίκων διευκολύνει: τη μαθητοκεντρική διδασκαλία τη συνεργασία με την οικογένεια, την κοινότητα και άλλες βασικές ομάδες ενδιαφερομένων τη σύνδεση με άλλες σχολικές πρωτοβουλίες την ενίσχυση των μηνυμάτων που προωθούνται στα μαθήματα ΚΣΜ Τα μαθήματα Συναισθηματικής & Κοινωνικής Μάθησης: δημιουργούν ένα σχολικό περιβάλλον που μεταφέρει σαφείς προσδοκίες για θετική συμπεριφορά και τις αξίες που πρέπει να ενστερνίζονται οι μαθητές προσφέρουν υποστήριξη στους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και το προσωπικό που τους επιτρέπει να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες Το Πρόγραμμα Υποστήριξης Συνομηλίκων διευκολύνει: τη μαθητοκεντρική διδασκαλία τη συνεργασία με την οικογένεια, την κοινότητα και άλλες βασικές ομάδες ενδιαφερομένων τη σύνδεση με άλλες σχολικές πρωτοβουλίες την ενίσχυση των μηνυμάτων που προωθούνται στα μαθήματα ΚΣΜ

Εφαρμογή Υλοποίηση από εκπ/κούς μέσα στην τάξη 18 πιλοτικά σχολεία Α/θμιας & Β/θμιας εκπ/σης Δημόσια & Ιδιωτικά Σχολεία Ευαισθητοποίησης Μαθητές Ε & ΣΤ Δημοτικού & Α Γυμνασίου Εκπαιδευτικές ημερίδες & εργαστήρια Ενημερωτικές εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης Συλλόγων Γονέων & Κηδεμόνων Υλικό για Γονείς Παραπομπές /προτεραιότητα στη Πανεπιστημιακή κλινική Ψυχο-εκπαίδευση Γονέων Αξιολόγηση Προγράμματος με Ανώνυμα Ερωτηματολόγια και Ομάδες Εστίασης Υλοποίηση από εκπ/κούς μέσα στην τάξη 18 πιλοτικά σχολεία Α/θμιας & Β/θμιας εκπ/σης Δημόσια & Ιδιωτικά Σχολεία Ευαισθητοποίησης Μαθητές Ε & ΣΤ Δημοτικού & Α Γυμνασίου Εκπαιδευτικές ημερίδες & εργαστήρια Ενημερωτικές εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης Συλλόγων Γονέων & Κηδεμόνων Υλικό για Γονείς Παραπομπές /προτεραιότητα στη Πανεπιστημιακή κλινική Ψυχο-εκπαίδευση Γονέων Αξιολόγηση Προγράμματος με Ανώνυμα Ερωτηματολόγια και Ομάδες Εστίασης

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Εκπαίδευση Πρεσβευτών (Οκτώβριος 2015) Ενημέρωση-εκπαίδευση εκπαιδευτικών (Νοέμβριος 2015) Συμπληρωματική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών των των πιλοτικών σχολείων και ενημέρωση γονέων (Δεκέμβριος 2015 & Ιανουάριος 2016) Προ-μετρήσεις-έρευνα (Ιανουάριος 2016) – Ερωτηματολόγια – Παρατηρήσεις – Focus groups Εφαρμογή στη τάξη (Ιαν- Απρίλιος 2016 για Δ/θμια) Ιαν- Μάιος 2016 για Α/θμια) Μετά-μέτρηση (Μάιος 2016) Αξιολόγηση (Ιούνιος συγκεντρωτικά αποτελέσματα διαθέσιμα στο διαδίκτυο τον Αύγουστο 2016) Εκπαίδευση Πρεσβευτών (Οκτώβριος 2015) Ενημέρωση-εκπαίδευση εκπαιδευτικών (Νοέμβριος 2015) Συμπληρωματική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών των των πιλοτικών σχολείων και ενημέρωση γονέων (Δεκέμβριος 2015 & Ιανουάριος 2016) Προ-μετρήσεις-έρευνα (Ιανουάριος 2016) – Ερωτηματολόγια – Παρατηρήσεις – Focus groups Εφαρμογή στη τάξη (Ιαν- Απρίλιος 2016 για Δ/θμια) Ιαν- Μάιος 2016 για Α/θμια) Μετά-μέτρηση (Μάιος 2016) Αξιολόγηση (Ιούνιος συγκεντρωτικά αποτελέσματα διαθέσιμα στο διαδίκτυο τον Αύγουστο 2016)

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ 13