Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

1ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Αττικής

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "1ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Αττικής"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Αττικής
Σχολικό έτος Α΄ τετράμηνο

2 Project: Κρασί «Ελλ-οίνων χώρα»

3 Υπεύθυνοι καθηγητές: Ταγκαλάκη Ευθυμία (ΠΕ01) Αντωνίου Γεώργιος (ΠΕ09)

4 Μαθητές που εργάστηκαν:
Αβραμίδης Γεώργιος – Φοίβος Αναστασιάδης Ηλίας Αριδάς Γεώργιος Βλογιαννίτη Ευαγγελία Δημητρακόπουλος Ιωάννης Ζαχαράκης Κυριάκος – Χρήστος Κομίνης Χρήστος Κούτσελος Αλέξης Λαγός Ιωάννης Λιάτσος Γεώργος – Ελευθέριος

5 Μαθητές που εργάστηκαν:
Λώλης Ανδρέας – Ορέστης Μάκαρης Παναγιώτης Μικελάτος Γεράσιμος Μπουκουβάλα Δάφνη Ντέμα Άννυ Παλαφούτας Ιωάννης Πάντος Ελευθέριος Σιδηρόπουλος Κωνσταντίνος Σκούρας Ιωάννης Τσούβαλος Ιωάννης

6 `

7 Ομάδα 1η Οιππότες

8 Οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου

9 Κεφάλαιο 1ο The sexy one Ιστορία Κρασιού

10 Κρασί: Σύμφωνα με τους παλαιοντολόγους το κρασί ευδοκιμούσε πριν από την εποχή των παγετώνων στη περιοχή του Καυκάσου Αμπέλι: Απολιθωμένα κλήματα ηλικίας 60 εκατομμυρίων ετών (πριν ακόμα από την εποχή των παγετώνων ) ευδοκιμούσαν στην πολική ζώνη κυρίως στην Ισλανδία, στη Βόρεια Ευρώπη αλλά και τη βορειοδυτική Ασία Άμπελος η οινοφόρος: το είδος γεννήθηκε μεταξύ Ευξείνου Πόντου, Κασπίας θάλασσας και Μεσοποταμίας Το πρώτο υπόλειμμα κρασιού σε δοχείο βρέθηκε στην επαρχία Henan της Κίνας και έχει ηλικία ετών

11 ΕΛΛΗΝΕΣ Η διαδικασία της αμπελουργίας εικάζεται πως έχει τις ρίζες της στην αγροτική επανάσταση και τη μόνιμη εγκατάσταση πληθυσμών με σκοπό την καλλιέργεια, χρονολογείται δηλαδή γύρω στο π.Χ. Πρώτοι γνωστοί αμπελοκαλλιεργητές θεωρούνται οι αρχαίοι Πέρσες, οι Σημιτικοί λαοί και οι Ασσύριοι.

12 Αιγύπτιοι Φοίνικες Έλληνες
ΕΛΛΗΝΕΣ Η τέχνη της καλλιέργειας του αμπελιού: Αιγύπτιοι Φοίνικες Έλληνες

13 ΕΛΛΗΝΕΣ Πιθανοί δάσκαλοί τους οι ανατολικοί λαοί (Φοίνικες, Αιγύπτιοι). Άλλες αναφορές φέρουν το κρασί να έρχεται από τη Θράκη (ας μην ξεχνάμε ότι η λατρεία του Διονύσου θεωρείται θρακικής – μκρασιατικής προέλευσης).

14 Οι μεγαλύτεροι οινοποιοί που υπήρξαν ήταν οι αρχαίοι έλληνες
Χώρες που πήραν την τέχνη του κρασιού (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) έχουν παράδοση στη παραγωγή κρασιών, χρωστάνε πολλά στους Έλληνες.

15 Κρασί και Αρχαία Ελλάδα
Κεφάλαιο 2ο Κρασί και Αρχαία Ελλάδα

16 Κρασί και αρχαία Ελλάδα
Παλαιότερο πατητήρι στον κόσμο: Αρχάνες Κρήτης Αρχαίοι Έλληνες διέπρεψαν στην οινοποιία, μονοπωλώντας την αγορά για αιώνες Νόμοι σχετικοί με το κρασί (εμπόριο - ποιότητα)

17 Δημοφιλή Κρασιά της Αρχαίας Ελλάδας
Αριούσιος οίνος της Χίου Λέσβιος οίνος (με τα έντονα αρώματα) “υπνωτικός” Θάσιος οίνος κρασιά Δωδεκανήσων γλυκά και μαλακά κρασιά της Θήρας, της Κρήτης και της Κύπρου.

18 Αρχαίες ελληνικές τέχνες και κρασί
Όμηρος: Οδύσσεια ->οινοποσία του Κύκλωπα Ιλιάδα -> ασπίδα Αχιλλέα διακοσμημένη με μια σκηνή τρύγου Ευριπίδης: Σατιρικό δράμα Αλκαίος (μεγάλος λυρικός ποιητής): παροτρύνει «Μηδ’ εν άλλο φυτεύσης πρότερον  δένδρεον αμπέλω...» Πλάτωνας και Ξενοφόντας: ΄΄Συμπόσια΄΄

19 Συμπόσια: Είχαν αποκτήσει κανονισμούς και εθιμοτυπία
Συμπόσια: Είχαν αποκτήσει κανονισμούς και εθιμοτυπία. Πραγματοποιούνταν στην αίθουσα του σπιτιού που λεγόταν “ανδρών”

20 Κρασί και Χριστιανισμός
Κεφάλαιο 3ο Κρασί και Χριστιανισμός

21 Καινή Διαθήκη Γάμος Κανά: ο Χριστός μετατρέπει νερό σε κρασί
Γάμος Κανά: ο Χριστός μετατρέπει νερό σε κρασί Παραβολή καλού Σαμαρείτη: ΚΑΙ ΠΛΗΣΙΑΣΑΣ ΕΔΕΣΕ ΤΑΣ ΠΛΗΓΑΣ ΑΥΤΟΥ ΕΠΙΧΕΩΝ ΕΛΑΙΟΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΝ Μυστικός Δείπνος: Ο Χριστός προσέφερε στους μαθητές του κρασί λέγοντας: «πίετε εξ αυτού πάντες τούτο γαρ εστί το αίμα μου το της καινής διαθήκης το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών».

22 Άγιος Τρύφωνας: προστάτης των αμπελιών
Ευχή Αγίου Τρύφωνα

23 Μυστήρια της Εκκλησίας σχετικά με το κρασί
Θεία Ευχαριστία: άρτος και οίνος μετατρέπονται σε σώμα και αίμα Χριστού Γάμος: το ζεύγος πίνει κρασί από κοινό ποτήριον -> σύμβολο ένωσης

24 Κεφάλαιο 4ο Ήθη και έθιμα κρασιού

25 η ελληνική αμπελουργία υπέστη σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή κατά την επανάσταση του 1821, αλλά κατόπιν γρήγορα οι καλλιεργούμενες εκτάσεις αποκαταστάθηκαν και μάλιστα αυξήθηκαν. Σημαντικό για την ελληνική οινοποιία από την επανάσταση και μετά είναι ότι στην περίοδο αυτή μπήκαν οι βάσεις της ελληνικής οινολογίας και της παραγωγής κρασιού ελεγχόμενης και υψηλής ποιότητας. Το φάσμα των καλλιεργητικών τεχνικών που βοηθούν στην πραγμάτωση του επιθυμητού αποτελέσματος είναι πλατύ και η αγάπη, η φροντίδα και ο σεβασμός που ο άνθρωπος περιβάλλει το αμπέλι του μεταδίδονται στους απογόνους του και περνούν από γενιά σε γενιά.

26 Γιορτές που σχετίζονται με το κρασί
Πρωτοχρονιά Της Μεσοπεντηκοστής περίπου στα μισά του Μάη Της Αναλήψεως Την Μεγάλη Παρασκευή Του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στις 17 Φεβρουαρίου Το Μέγα Σάββατο Της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουνίου Του Αγίου Κηρύκου στις 15 Ιουλίου Της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου Γενέθλια της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου  Του Αγίου Τρύφωνα στις 1 Φεβρουαρίου

27 Γιορτές που σχετίζονται με το κρασί
Την Καθαρά Δευτέρα Των Αγίων Σαράντα στις 9 Μαρτίου Την Κυριακή των Βαΐων  Την Μεγάλη Πέμπτη Το Πάσχα Την πρώτη του Μάη Της Αγίας Μαρίνας στις 17 Ιουλίου Του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου Της υψώσεως του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ ΔΑΦΝΩΝ ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ ΣΤΗ ΣΑΜΟ ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑΣ ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ ΑΜΠΕΛΩΝΑ

28

29 εργάστηκαν (αλφαβητικά)
Αριδάς Γιώργος (κεφάλαιο 2ο) Δημητρακόπουλος Γιαννης (κεφάλαιο 1ο ) Κούτσελος Αλέξης(μουσική επιμέλεια -εικόνες) Λιάτσος Γιώργος (κεφάλαιο 3ο) Σκούρας Γιάννης (κεφάλαιο 4ο)

30 ΤΕΛΟΣ

31 ΚΡΑΣΙ:«ΕΛΛ-ΟΙΝΩΝ ΧΩΡΑ»
Κεφάλαιο Β΄:Το Κρασί στην Ιατρική - Φαρμακευτική , στην  Υγεία και Διατροφή του ανθρώπου. ΗΛΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΛΟΓΙΑΝΝΙΤΗ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΩΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΚΑΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ

32 ΚΡΑΣΙ: ΝΕΚΤΑΡ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
ΚΡΑΣΙ: ΝΕΚΤΑΡ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ!!! ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ) Οι Αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν ιδιαίτερα το κρασί, αφού ο ο ί ν ο ς μαζί με το σ ι τ ά ρ ι και το λ ά δ ι αποτέλεσαν την τριάδα της μεσογειακής διατροφής, γεγονός που οι πρόγονοι μας τιμούσαν ιδιαίτερα γι’ αυτό και το συγκεκριμένο αλκοολούχο ποτό διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην καθημερινή τους διατροφή. Πιο συγκεκριμένα, στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν τέσσερα είδη κρασιού ( το άσπρο, το κιτρινωπό, το μαύρο και το κόκκινο) τα οποία καταναλώνονταν πάντα αφού πρώτα τα είχαν αναμείξει με νερό ( αλμυρό ή γλυκό) και συνόδευαν όλα τα γεύματα των Αρχαίων Ελλήνων τα οποία αποτελούνταν από τηγανίτες βουτηγμένες στο λάδι και γαρνιρισμένες με μέλι, σύκα, δαμάσκηνα από τη Δαμασκό, βραστούς λοβούς, ραπάνια και πίτες παραγεμισμένες με τυρί, μέλι και διάφορα άλλα υλικά.

33 Το γεύμα που φροντιζόταν περισσότερο από όλα από τους προγόνους μας ήταν το δείπνο που αποτελούνταν συνήθως από ψωμί, γλυκίσματα, φρούτα, ελιές, κρέατα, χορταρικά και φυσικά άφθονο κρασί. Οι μόνοι λιτοδίαιτοι ήταν οι Σπαρτιάτες οι οποίοι έπιναν κρασί μόνο της γιορτινές μέρες και το συνόδευαν με λίγο βραστό χοιρινό και καμιά πίτα γλυκιά αλλιώς το καθημερινό τους φαγητό ήταν μία κούπα με μέλανα ζωμό και ένα κομμάτι ψωμί. Οι αρχαίοι , ακόμη, έβαζαν συχνά μέσα στα κρασιά τους και διάφορα αρώματα , όπως θυμάρι, μέντα, γλυκάνισο, δεντρολίβανο, μυρτιά, ακόμη και μέλι, αλλά ποτέ ρετσίνη. Ένα τόσο ευωδιαστό κρασί έπαιρνε και το χαρακτηριστικό του όνομα, το έλεγαν <<τρίμα>>. Τα πιο περιζήτητα κρασιά της εποχής ήταν τα μαύρα και τα κόκκινα τα οποία είχαν γλυκιά γεύση. Τα συγκεκριμένα κρασιά τα συνδύαζαν κυρίως με κρέατα. Και στις δύο εικόνες απεικονίζονται γεύματα των αρχαίων συνοδευόμενα από κρασί

34 Στην σύγχρονη Ελλάδα το κρασί παραμένει το καλύτερο συνοδευτικό για το φαγητό. Πιο συγκεκριμένα, στις μέρες μας μπορούμε να κάνουμε εξαιρετικούς συνδυασμούς κρασιού με φαγητό. Ορισμένοι πολύ πετυχημένοι συνδυασμοί είναι οι παρακάτω. Τα κόκκινα κρέατα πηγαίνουν καλύτερα με λεπτά, φινετσάτα ή μεστά κόκκινα κρασιά ( ανάλογα με τον τύπο του κόκκινου κρέατος). Τα μαύρα κρέατα που προέρχονται από κυνήγι ταιριάζουν με παλαιωμένα ,δυνατά κρασιά με δυνατή γεύση και πλούσιο άρωμα. Τα άσπρα κρέατα σερβίρονται με ροζέ, λεπτά σε γεύση κόκκινα και εύγευστα λεύκα κρασιά. Τα θαλασσινά αναμφίβολα ταιριάζουν μόνο με λεύκα κρασιά εκτός από το κινέζικο που θέλουν μόνο ροζέ οίνο. Τα πιο δύσκολα φαγητά που θέλουν πολύ προσοχή στο συνδυασμό είναι τα αυγά, τα τυριά, τα πάστα ψάρια,τα γλύκα και τα φρούτα. Τα αυγά και τα τυριά θέλουν όξινα κρασιά για να σπάει η λιπαρότητα τους Τα πάστα ψάρια ταιριάζουν συνδυασμός και ταιριάζουν μόνο με το κρασί Μαυροδάφνη που έχει την χαμηλή οξύτητα, το ίδιο ισχύει και για τα φρούτα. Ο αφρώδης οίνος που συμβολίζει την πολυτέλεια σερβίρεται στο τέλος ή στην αρχή του γεύματος σε ψηλά κολονάτα ποτήρια και συνοδεύει εξαιρετικά τα φρούτα και τα γλύκα. Τέλος, τα κρασιά σερβίρονται σε διάφανα ποτήρια ώστε να μην εμποδίζεται το διαυγές χρώμα του οίνου . Επίσης, πολύ σημαντικό είναι το ποτήρι να έχει λεπτό και ψηλό πόδι ώστε να μη πιάνουμε το ποτήρι και να μην μεταβάλουμε τη θερμοκρασία του κρασιού. Από τα παραπάνω κατανοούμε τη σημασία του οίνου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

35 ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΤΟΣ
Στα παλαιότερα χρόνια μέχρι το 1970 στα χωριά και στις κωμοπόλεις δεν υπήρχαν ζαχαροπλαστεία με αποτέλεσμα τα μόνο γλυκά που έτρωγαν να είναι μόνο από φιλέματα η από γλυκίσματα που παρασκεύαζαν οι νοικοκυρές !Τα πιο διαχρονικά φιλέματα είναι από μουστο.Καποια από αυτά είναι : -Το πετιμέζι

36 -Η μουστόπιτα

37 -Τα μουστοκούλουρα

38 -Η μουσταλευριά -Οι μουστόπιτες -Τα ρετσέλια 

39 -Οι τάρτες με κρέμα και σταφύλι
-Οι τάρτες με κρέμα και σταφύλι

40 ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ

41 Το κρασί είναι ένα πολύ σπουδαίο φυσικό φάρμακο,και ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί,λόγω δίαφορων ουσιών που περιέχει στην σύστασή του,κυρίως όμως του οινοπνεύματος και μιας χημικής ουσίας,της ρεσβερατρόλης.Υπάρχουν ποικίλες φαρμακευτικές εφαρμογές του κρασιού,από μοναστηριακή ιατρική ως πρόληψη των αρνητικών επιδράσεων του οργανισμού μας στην έλλειψη βαρύτητας.

42 1.Το οινόπνευμα ή αλκοόλ Το αλκοόλ χρησιμοποιείται ως: -Τονωτικό
-διεγερτικό -Θεραπευτική ουσία για οξείες ασθένειες,όπως αναιμία,φυματίωση,τυφοειδής πυρετός κ.α. -Αντισηπτικό Το αλκοόλ,όταν καταλωνεται σε μικρές ποσότητες και όχι υπερβολικές,επιδράει θετικά και όχι αρνητικά στον οργανισμό,όπως πολλοί άνθρωποι πιστεύουν,με όλες αυτές τις ευεργετικές ιδιότητες.

43 Μύθος όμως αποτελεί το γεγονός ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος από,π.χ. υποθερμία.Έρευνες έχουν αποδείξει ότι το αλκοόλ,και σε τελική ανάλυση το κρασί,μπορεί να δίνει αυτή την αίσθηση ‘’ζεστασιάς’’ όταν καταναλωθεί,αλλά αυτό συμβαίνει μόνο επιφανειακά και όχι στο εσωτερικό του σώματος. Όπως προαναφέρθηκε όμως,το αλκοόλ δεν είναι το μόνο ευεργετκό συστατικό του κρασιού.Το συστατικό με τις περισσότερες ευεργετικές ιδιότητες είναι η ρεσβερατρόλη.

44 2.Ρεσβερατρόλη Η χημική ουσία ρεσβερατρόλη έχει ποικίλες φαρμακευτικές ιδιότητες: -Αντιωξειδωτική δράση,η οποία προλαμβάνει αρώστιες των γειρατιών,όπως το πάρκινσον και το αλτσχάιμερ,όπως και τα ίδια τα γειρατειά -Θεραπεία για τον διαβήτη.Η ρεσβερατρόλη έχει την ιδιότητα να μειώνει το σάκχαρο του αίματος και να προλαμβάνει φθορές από υπερβολική κατανάλωση λιπαρών. -Ρεσβερατρόλη αντί για άσκηση και δίαιτα.Ένα πείραμα που διεξήχθη σε 11 παχύσαρκους εθελοντές έδειξε ότι η χορήγηση χαπιών καθαρής ρεσβερατρόλης είχε το ίδιο αποτέλεσμα με την ελαφριά άσκηση και χαμηλή θερμιδική διατροφή -Πρόληψη αρνητικών επιδράσεων του οργανισμού σε συνθήκες έλειψης βαρύτητας.Η ρεσβσερατρόλη αποτρέπει της συνέπειες της έλλειψης άσκησης στο διάστημα καθώς και άλλες μεταβολές του σώματος σε έλλειψη βαρύτητας,όπως αντίσταση στην ινσουλίνη και μείωση στην πυκνότητα των μετάλλων στα οστά. -Τέλος,η ρεσβερατρόλη μπορεί να χορηγηθεί σε μυικά παράλυτους ασθενείς,όπως για παράδειγμα ένας ασθενής σε αναπηρικό καροτσάκι,ώστε να υπάρξει κάποια μυική ενδυνάμωση.

45 Στη συνέχεια δίνονται μερικές εύκολα εφαρμοζόμενες συνταγές για θεραπεία διαφόρων προβλημάτων.
Αναιμία: Βράζετε κρασί, 100 δράμια αγριάδα, 100 δράμια ζάχαρη, 100 δράμια κινά, 2 χούφτες σκορπίδι (φυτό) και πίνετε το υγρό. Πληγές βαριές: Βράζετε φύλλο κερασιάς μέσα στο κρασί και το φύλλο αυτό το βάζετε στην πληγή. Βγάζετε το φύλλο και πλένετε την πληγή με ρετσινόλαδο. Πόνος αυτιών: Ζωμός αψιθιάς με άσπρο κρασί, ζεστά επιθέματα μαλλιού προβάτου με γλυκό αμυγδαλόλαδο.

46 ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Το κρασί στην αρχαία Ελλάδα,και γενικά στον αρχαίο κόσμο,ως φάρμακο είχε αρκετές χρήσεις: -Αντισηπτικό.Οι αρχαίοι έλληνες αναμείγνειαν το νερό τους με κρασί,για απολύμανση. -Αναμηγμένο με βότανα αλλά και μόνο του,είχε διάφορες θεραπευτικές ιδότητες για τους αρχαίους.Παραδείγματος χάρη,ο Ιπποκράτης χορηγούσε στους ασθενείς με πυρετό κρασί αραιωμένο με λίγο νερο. -Ηταν και τότε γνωστό ότι η κατανάλωση κρασιού,με μέτρο,επιμήκυνε την ζωή των αρχαίων και συνέβαλλε στην αναπαραγωγική διαδικασία. -Το κρασί χρησιμοποιούνταν και ως χαλαρωτικό. Οι Έλληνες είχαν δώσει στον Διόνυσο, το θεό του κρασιού γι' αυτή του την ιδιότητα το όνομα Λύσιος (επειδή έλυνε τη γλώσσα). -Θερμαντικό.Καταναλώνονταν πολύ τον χειμώνα,για να κρατάει το σώμα ζεστό.

47 Ο Ιπποκράτης,διάσημος γιατρός της αρχαιότητας Ο Ιπποκράτης εξετάζει έναν ασθενή του

48 ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΣΙ Ο όρος αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της δεκαετίας του 1840, ενώ αναλύθηκε σε νόσο το 1972 από το γιατρό John Coakley Lettson. Αλκοολισμός σημαίνει δηλητηρίαση από αλκοόλ και παρουσιάζεται σε δύο μορφές, την οξεία και χρόνια μέθη. Στην οξεία μέθη, ανάλογα με την ποσότητα του οινοπνεύματος που έχει καταναλωθεί και την κατάσταση του ατόμου (βαθμό πληρώσεως στομάχου, ιδιοσυγκρασία, φύλο κ.τ.λ.) υπάρχουν διαταραχές συνειδήσεως, αναστολή φραγμών, μειωμένη αντίληψη έως κώμα και θάνατος. Στη χρόνια μέθη έχουμε καθημερινή χρήση μεγάλης ποσότητας αιθανόλης. Τα άτομα αυτά, ανίκανα να αντισταθούν στην αυξημένη επιθυμία τους, οδηγούνται σιγά-σιγά σε αδυναμία να λειτουργήσουν εάν δεν πιουν (συμπτώματα στέρησης), πράγμα καταστροφικό τόσο για τους ίδιους όσο και για τον περίγυρο.

49 Στον χρόνιο αλκοολισμό, παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος (τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση, παραισθήσεις, τρομώδες παραλήρημα) του ήπατος, (αλκοολική κίρρωση, δηλαδή καταστροφή του ιστού του οργάνου) του κυκλοφορικού συστήματος (αρτηριοσκλήρωση). Επιπλέον τα άτομα που πάσχουν από αλκοολισμό παρουσιάζουν συνήθως διαταραχές της συμπεριφοράς, χαρακτηριζόμενες από αστάθεια της ψυχικής διαθέσεως, περιορισμό της ικανότητας κρίσεως και της βουλήσεως, ηθική κατάπτωση. Με απλά λόγια ο όρος αλκοολισμός σημαίνει την υπερβολική χρήση οινοπνεύματος, την εξάρτηση από το οινόπνευμα αλλά και τις βλάβες που αυτό προκαλεί.

50 Διαγνωστικά κριτήρια Ο αλκοολισμός είναι νόσος και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ανάλογα. Υπάρχουν μεγάλες ομοιότητες -όσο και αν αυτό ξενίζει ορισμένους- μεταξύ ενός αλκοολικού και ενός τοξικομανούς. Ο αλκοολισμός χαρακτηρίζεται από: Ψυχική εξάρτηση: (έντονη επιθυμία για κατανάλωση αλκοόλ, λόγω της ευφορίας και της ευχαρίστησης που αυτή προσφέρει. Σωματική εξάρτηση: (ανάγκη για λήψη αλκοόλ λόγω του γεγονότος οτι ο οργανισμός το χρειάζεται σαν βασικό διατροφικό στοιχείο, ύστερα από χρόνια κατανάλωση). Παρατηρούνται οργανικές και λειτουργικές διαταραχές αν δεν καταναλωθεί αλκοόλ. Αντοχή: Ο αλκοολικός αναζητά ολοένα και μεγαλύτερη ποσότητα για να αισθανθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Απώλεια οποιουδήποτε ενδιαφέροντος και αδιαφορία για τις κοινωνικές του δραστηριότητες. Πρέπει να σημειωθεί τα παραπάνω σημεία χαρακτηρίζουν την τυπική μορφή του αλκοολισμού χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να παρουσιάζει αποκλειστικά αυτά προκειμένου να θεωρηθεί αλκοολικός. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ορίσει τα κριτήρια για τη διάγνωση της εξάρτησης από το οινόπνευμα. Αυτά είναι: Ανοχή. Καθορίζεται ως η ανάγκη συνεχούς αυξανόμενης κατανάλωσης αλκοόλ για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

51 Στέρηση. Εκδηλώνεται με ένα σύνολο συμπτωμάτων (τρόμος, ναυτία, εμετός, κεφαλαλγία κ.τ.λ.) εάν δεν γίνει λήψη αλκοόλ. Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων οινοπνεύματος για μεγάλες περιόδους. Ανεπιτυχείς προσπάθειες διακοπής. Συνεχώς αυξανόμενη προσπάθεια για προμήθεια οινοπνεύματος. Περιορισμός κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων που οφείλονται στη λήψη αλκοόλ. Συνεχιζόμενη χρήση παρά τα προβλήματα υγείας εξαιτίας του οινοπνεύματος. Ο συνδυασμός τριών από τα παραπάνω κριτήρια σε μια περίοδο 12 μηνών θέτει τη διάγνωση της εξάρτησης από την αιθανόλη.

52 ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Μεταξύ του 1975 και του 1980 υπήρξε μια απότομη αύξηση της κατανάλωσης από 5,3, στα 10,2 λίτρα ανά άτομο .Από τότε η κατανάλωση έπεσε για το 1996 στα 8,7 . O AΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ: • Καταστρέφει την υγεία • Διαλύει οικογένειες • Δημιουργεί προβλήματα στο χώρο εργασίας • Ο Δ Η Γ Ε Ι Σ Τ Ο Θ Α Ν Α Τ O ΤΟ ΚΡΑΣΙ Ακόμη οι ήρωες του Ομήρου έπιναν κρασί πριν φύγουν και όταν γύριζαν από τη μάχη, για να ξεδιψάσουν ή να πάρουν δυνάμεις και κουράγιο, με την ψυχοσωματική επίδραση του κρασιού. Το κρασί εμφανίζεται ανά τους αιώνες δεμένο με τον άνθρωπο, και κατέχει εξέχουσα θέση σε πολλούς πολιτισμούς και θρησκείες ως μοναδικό ποτό, αρμονικά συνδεδεμένο με το μέτρο, την καλή σωματική και ψυχική κατάσταση, του ισορροπημένου τρόπου ζωής και τη μακροζωία. Παράλληλα, όμως το οινόπνευμα, το οποίο σε ποσοστό περίπου 12% περιέχεται στο κρασί ευθύνεται και για βλαβερές επιδράσεις στον οργανισμό όταν γίνεται κατάχρηση, όπως στον αλκοολισμό. Προκαλεί άμεσες τοξικές βλάβες στον εγκέφαλο και τα νεύρα, (οίδημα, εκφύλιση) στην καρδιά (μυοκαρδιοπάθεια), στο στομάχι (γαστρίτιδες), στο πάγκρεας (παγκρεατίτιδες), ενώ έμμεσα θεωρείται υπεύθυνο και για άλλες βλάβες που οφείλονται στην κακή, συνήθως, διατροφή των ατόμων που κάνουν κατάχρηση. Παρά το γεγονός ότι οι αλκοολικοί κρασιού είναι ελάχιστοι (1-2% των αλκοολικών) η περιστασιακή κατάχρηση αλλά και ο κακός τρόπος μέτριας χρήσης, προκαλεί προβλήματα, όπως πονοκέφαλο, μείωση της κρίσης, της προσοχής και των αντανακλαστικών (ατυχήματα) αλλαγής της συμπεριφοράς κ.α.

53 Σήμερα γνωρίζουμε ότι το κρασί δρα με την αλκοόλη, τα φαινολικά παράγωγα και τα σαλικυλικά που περιέχει.Η αλκοόλη αυξάνει την HDL ή υψηλής πυκνότητας λιποπρωτείνη (καλή χοληστερίνη) και τα παράγωγα της ( HDL2 και HDL 3) τα οποία εμποδίζουν τη δημιουργία αθηρωματωδών πλακών στα αγγεία. Τα φαινολικά παράγωγα, κυρίως κατεχίνες και κερκετίνη, έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση. Δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου του οργανισμού και εμποδίζουν έτσι την οξείδωση της LDL ή χαμηλής πυκνότητας χοληστερίνη (κακή χοληστερίνη). Η LDL χρειάζεται να οξειδωθεί για να μπορεί να ενσωματωθεί στο τοίχωμα των αγγείων και να σχηματίσει αθηρωματώδεις πλάκες οι οποίες φράσσουν τα αγγεία και αποτελούν τη βάση για σχηματισμό θρόμβων. Φαινολικά παράγωγα βρίσκονται στο φλοιό και γίγαρτα του σταφυλιού και απουσιάζουν συνεπώς από το λευκό κρασί. Οι σαλικυλικές ενώσεις δρουν όπως η ασπιρίνη, και εμποδίζουν συ συγκόλληση των αιμοπεταλίων που είναι το κύριο στοιχείο στον σχηματισμό θρόμβων, βοηθώντας έτσι στην αποφυγή ενδοαγγειακών θρομβώσεων. Υπάρχουν βεβαίως όπως είναι γνωστό περιστασιακές υπερβάσεις του μέτρου, κυρίως σε κοινωνικές συγκεντρώσεις με δυσάρεστες συνέπειες, οι οποίες οφείλονται στο αυξημένο επίπεδο οινοπνεύματος στο αίμα. Το επίπεδο αυτό εξαρτάται από την ολική ποσότητα κρασιού που πίνουμε τη διάρκεια και τον ρυθμό, την απορρόφηση από το έντερο και τον μεταβολισμό από το ήπαρ. Το ήπαρ με την αλκοολική αφυδρογόναση, μεταβολίζει το οινόπνευμα σε ακεταλδεύδη, με ρυθμό περίπου 8 γραμ/ώρα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επιβαρύνει την υγεία

54 Εάν το έντερο απορροφήσει μεγαλύτερη ποσότητα και ταχύτερα, όπως συμβαίνει στη δίψα, η περίσσια κυκλοφορεί σε ανάλογα υψηλά επίπεδα στο αίμα, για να μεταβολιστεί με το χρόνο. Θα πρέπει, συνεπώς όταν πρόκειται να υπερβούμε το μέτρο, να ξεδιψούμε πρώτα με νερό για να μειώσουμε την απορροφητικότητα του εντέρου και ακόμη, να επιβραδύνουμε τη διέλευση του κρασιού από το στομάχι προς το έντερο. Τούτο επιτυγχάνεται πίνοντας κρασί με αρκετό βραδύ ρυθμό και μετά από φαγητό. Έτσι παρατείνεται η παραμονή του κρασιού στο στομάχι, όπου αρκετό οινόπνευμα μεταβολίζεται από την αλκοολική αφυδρογονάση του βλεννογόνου. Το ένζυμο αυτό είναι μειωμένο σε γαστρίτιδες και καταστρέφεται από την ασπιρίνη. Στο στομάχι των γυναικών βρίσκεται περίπου το ½ της αφυδρογονάσης των ανδρών, και μεταβολίζεται γι’αυτό το 25% της ποσότητας του οινοπνεύματος των αντρών. Λόγω της φυσιολογικής αυτής διαφοράς, και της μικρότερης ποσότητας αίματος θα πρέπει οι γυναίκες να πίνουν λιγότερο από τους άνδρες. Ας μάθουμε λοιπόν να πίνουμε κρασί όχι σαν πότες αλλά σαν συμποσιαστές, στα χνάρια των αρχαίων προγόνων μας, οι οποίοι έπιναν κρασί στα περίφημα συμπόσια όπου επικρατούσαν ο κανόνας, το μέτρο, η συντροφικότητα, το πνεύμα και η απόλαυση.

55 Ευτύχημα είναι το ότι στη χώρα μας δεν παρουσιάζεται με επικίνδυνη συχνότητα το φαινόμενο αυτό , ενώ σε άλλες χώρες και ιδιαίτερα στις βόρειες - παρουσιάζεται με ξεχωριστή έξαρση . H αποδοχή του προβλήματος του αλκοολισμού είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή του και στη συνέχεια θα χρειαστούν μία σειρά αλλαγών στην συμπεριφορά, στην νοοτροπία και στον τρόπο ζωής του εξαρτημένου ανθρώπου. ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ ΟΤΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ!

56 ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνοδεύεται από κινδύνους για το καρδιαγγειακό σύστημα. Ψηλώνει την πίεση και τον κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια, με αλκοόλ θα υπάρξουν εγκεφαλικά επισόδια,ξαφνικός θάνατος. Ο αλκοολισμός της εγκύου γυναίκας μπορεί με σοβαρές συνέπειες για το παιδί να βρεθεί σε κίνδυνο θανάτου κατά τη γέννηση, μειωμένες πνευματικές ικανότητες και χαμηλό βάρος γέννησης. Το αλκοόλ καταστρέφει τη ζωή. Τα θετικά αποτελέσματα της μέτριας κατανάλωσης του κρασιού για την καρδιά και για την μείωση της πίεσης αποδόθηκαν στις αντιοξειδωτικές ουσίες όπως οι φλαβονοειδείς που περιέχονται σε αυτό. Αυτοί που δεν άρχισαν ακόμα να πίνουν αλκοολούχα ποτά συστήνεται να μην αρχίσουν, ενώ αυτοί που πίνουν να πίνουν με μέτρο. Ένα ποτό ισοδυναμεί με :1)355 χιλιοστά του λίτρου μπίρας   )118 χιλιοστά του λίτρου κρασιού   )και από χιλιοστά του λίτρου πιο δυνατών αλκοολούχων ποτών Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και αλκοολισμός είναι πηγή πολλών κακών, ενώ η μέτρια κατανάλωση δίνει θετικά αποτελέσματα. Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι παρά του αλκοόλ για να βελτιώσει κάποιος την υγεία και να μειώσει τους κινδύνους για την καρδία του.

57 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΩΛΗΣ     ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΛΟΓΙΑΝΝΙΤΗ     ΗΛΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ     ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ     ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΚΑΡΗΣ  

58 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΑΣ
ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΑΣ

59 ΟΜΑΔΑ Γ ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ
Η ΣΥΜΜΟΡΙΑ ΤΩΝ 2Χ2,5 ΟΜΑΔΑ Γ ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ

60 Τα βήματα για την οινοποίηση (ΤΡΥΓΟΣ)
βίντεο

61 ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

62 Κων, & Δημ. Αγγέλου ΟΕ Τηλ: Fax: ης Οκτωβρίου & Μακρυγιάννη 6 Καλύβια τ.κ url:  Κελάρι Παπαχρήστου Τηλ: Fax: ο χλμ. Αθηνών-Σπάτων  Σπάτα τ.κ url:  Κτήμα Δάβαρη Τηλ: Fax: Αγ. Ασώματοι  Κορωπί τ.κ   url:  Κτήμα Ρωξάνης Μάτσα - Μπουτάρη Τηλ: Fax: ο χλμ. Λεωφ. Μαραθώνος Παλλήνη-Πικέρμι τ.κ url: 

63 Οικογένεια Γεώργα Τηλ: 210-6633345 Fax: 210-6633345 Γ
Οικογένεια Γεώργα Τηλ: Fax: Γ.Γεώργα 12, Οινοποιείο:Φεραίου 6 Σπάτα τ.κ url:  Οινοποιία Αναγνώστου Τηλ: Fax: Αδριανού 69 Κορωπί τ.κ url:  Οινοποιείο Κοντογιάννη  Βασ. Πετούρη 16 & Δραγωνέα  Μαρκόπουλο, Αττική  Τηλ:   Έδρα - Γραφεία:  Ζερβουδάκη 59  Κάτω Πατήσια, Αθήνα  Τηλ: Fax: Οινοποιία Δαρεμά Βιολογικοί Αμπελώνες Τηλ: Fax: Σουνίου 2 Μαρκόπουλο τ.κ url: 

64 Πύργος Πετρέζα 3ο χλμ Λεωφ. Σπάτων Πικερμίου ΤΘ 112 τ. κ
Πύργος Πετρέζα 3ο χλμ Λεωφ. Σπάτων Πικερμίου ΤΘ 112 τ.κ Σπάτα τηλ / fax   web:  Παπαναστασίου Γιώργος 19ο χλμ Λεωφ. Σπάτων  τ.κ Σπάτα τηλ   fax ΜΥΛΩΝΑΣ ΜΙΚΡΟΟΙΝΟΠΟΙΪΑ  Τηλ.: Fax: Ιπποκράτους 3 Κερατέα, τ.κ url: 

65 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΥΞΗΣΗ ΕΜΦΑΝΙΣΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ( ΕΩΣ ) Ο ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΙΝΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ( ΕΩΣ ) ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΛΑΔΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ.ΟΜΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ( ) ΕΚΤΙΜΑΤΑΙ ΟΤΙ ΥΠΗΡΞΕ ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ -13% ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΚΕ Η ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΟΥ ΕΦΤΑΣΕ ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ -7.8%.

66 Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΣΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΕΙΔΗ)
ΑΡΧΙΖΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΞΗΣ: ΞΙΝΟΜΑΥΡΟ ,ΛΙΜΝΑΙΟ, ΚΑΙ ΡΟΔΙΤΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΡΥΘΡΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΚΡΑΣΙΩΝ. ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΞΗΣ ΚΡΑΣΙΑ: ΞΙΝΟΜΑΥΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΚΡΑΣΙΩΝ. ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΖΙΤΣΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΚΡΑΣΙΩΝ ΠΟΥ ΒΓΑΖΕΙ ΛΕΥΚΑ ΞΗΡΑ ΚΡΑΣΙΑ.

67 ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ: ΝΕΜΕΑ, ΑΓΙΟΡΓΕΙΤΙΚΟ, ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ ΚΑΙ ΤΗ ΓΝΩΣΤΗ ΜΑΥΡΟΔΑΦΝΗ ΕΙΝΑΙ ΕΡΥΘΡΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΟΚΙΜΑΣΕΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΑΣ. ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΡΑΓΕΙ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΡΟΜΠΟΛΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΛΕΥΚΩΝ ΚΡΑΣΙΩΝ ΜΕ ΕΝΤΟΝΗ ΟΞΥΤΗΤΑ. ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟ ΟΜΟΡΦΟ ΑΙΓΑΙΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΑΡΑΓΕΙ ΤΑ ΕΞΗΣ ΚΡΑΣΙΑ: ΤΟ ΑΣΥΡΤΙΚΟ, ΤΟ ΑΘΗΡΙ, ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΔΙΝΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΞΗΡΩΝ ΚΡΑΣΙΩΝ ΜΕ ΔΥΝΑΤΑ ΑΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Η ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΑΓΕΙ ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΤΣΙΦΑΛΙ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΡΑΣΙΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ,ΔΡΟΣΕΡΑ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΩΔΗ.

68 ΚΡΑΣΙΑ ΑΠΟ ΚΟΚΚΙΝΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΓΙΑΝΝΙΩΤΙΚΟ ΑΓΙΟΡΓΕΙΤΙΚΟ ΚΟΛΛΙΝΙΑΤΙΚΟ
ΚΟΤΣΙΦΑΛΙ ΛΗΜΝΟ ΠΑΤΡΙΝΟ ΣΤΑΥΡΟΧΙΩΤΙΚΟ ΦΚΙΑΝΩ ΚΡΑΣΙΑ ΑΠΟ ΛΕΥΚΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΑΓΟΘΜΑΣΤΟΣ ΑΣΠΡΟΧΙΩΤΙΚΟ ΒΗΛΑΝΑ ΡΟΔΙΤΗΣ ΝΤΕΜΠΙΝΑ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ

69 ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΚΡΑΣΙΩΝ

70

71

72

73

74 PROJECT 4 ΕΛΛ-ΟΙΝΩΝ ΧΩΡΑ
ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ: ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ ΦΟΙΒΟΣ ΚΟΜΙΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΕΜΑ ΑΝΝΥ ΠΑΛΑΦΟΥΤΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΒΑΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΤΑΓΚΑΛΑΚΗ ΕΦΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ

75 ΤΕΛΟΣ

76

77 Το κρασί στις τέχνες Ελλ-οίνων χώρα
Κρασί: Ελλ-οίνων χώρα

78 Εισαγωγή Η ομαδική αυτή εργασία με τίτλο «Ελλλ-οίνων χώρα» πραγματοποιείται στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας, με την επιμέλεια των καθηγητών κ.Ταγκαλάκη Ευθυμία και κ.Αντωνίου Γεώργιο. Σκοπός της εργασίας είναι να μελετηθεί διαχρονικά η σχέση του οίνου με τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία, την ποίηση, τα δημοτικά τραγούδια, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη μουσική και τις γελοιογραφίες. Η εργασία αποτελείται απο δέκα κεφάλαια αφιερωμένα σε κάθε μία απο τις παραπάνω ενότητες. Τέλος παρατίθεται βιβλιογραφικό σημείωμα με σκοπό την τεκμηρίωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην εργασία. Τα μέλη της ομάδας που ονομάζεται «τα πέντε αστέρια του οίνου», είναι οι: Κυριάκος Ζαχαράκης, Γιάννης Λαγός, Μάκης Μηκελάτος, Δάφνη Μπουκουβάλα και Λευτέρης Πάντος.

79 Ανακαλύψαμε το κρασί... ...στην ποίηση ...στα δημοτικά τραγούδια
...στην αρχαία ποίηση ...στην πεζογραφία ...στα βιβλία ...στο θέατρο ...στον κινηματογράφο ...στα ευφυολογήματα ...στις γελοιογραφίες ...στη ζωγραφική ....στα τραγούδια

80 Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είδη
της μεσογειακής χλωρίδας είναι το αμπέλι, φυτό πολύ πλατιά διαδεδομένο στον ελλαδικό χώρο με συνεχή παρουσία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στη νεοελληνική λογοτεχνία είναι πάμπολλες οι αναφορές τόσο στο ίδιο το φυτό όσο και στα προϊόντα του.

81 Το κρασί στην Ποίηση

82 Ελύτης Αετόμορφα έχει τα ψηλά βουνά στα ηφαίστεια κλήματα σειρά
Αετόμορφα έχει τα ψηλά βουνά στα ηφαίστεια κλήματα σειρά ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ξύλινο τραπέζι το κρασί το ξανθό με την κηλίδα του ήλιου Ο Ελύτης, γράφει στο “Άξιον Εστί” : Ελαιώνες κι αμπέλια μακριά ως τη θάλασσα, Κόκκινες ψαρόβαρκες πιο μακριά ως τη θύμηση… Στη συλλογή “Προσανατολισμοί”: Στη συλλογη “Ο ήλιος ο ηλιάτορας ”: Εσείς στεριές και θάλασσες τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές….

83 Κάλβος Μπάιρον Ελεύθερα ,αχαλίνωτα μέσα εις τα αμπέλια τρέχουν
Και ο Κάλβος στο ποίημα του “ Τα ηφαίστεια ” δίνει μια ζωντανή εικόνα της φύσης, γεμάτη δύναμη και ορμή. Ελεύθερα ,αχαλίνωτα μέσα εις τα αμπέλια τρέχουν τα άλογα και εις την ράχην τους το πνεύμα των ανέμων κάθεται μόνον. Μπάιρον Ξακουστό πρέπει να ήταν το σαμιώτικο κρασί, μια και ο Μπάιρον στα “Νησιά της Ελλάδας” προτρέπει: ….Με σαμιώτικο πάλι το ποτήρι ας γεμίσει….

84 Ρίτσος Από την ίδια οπτική γωνία βλέπει και ο Ρίτσος τον τρύγο στο ομώνυμο ποίημα του. Τα μουλάρια στον ανήφορο της Πέτρας, και τα γαϊδουράκια μες στ’ αγκάθια, ψάθες και μαχαίρια και καλάθια, μες στ’ αμπέλια γέλια. Βαλαωρίτης Ήταν επίσης το κρασί η μικρή καθημερινή πολυτέλεια του φτωχού αγρότη και όποιος το είχε ένοιωθε πολύ τυχερός. Εγώ που με τα νύχια μου αναποδογυρίζω το λόγκο και τα ριζιμιά, για να σας τα στολίζω με κλήματα μου δεν τρυγώ, και που ποτέ λίγο κρασί κεφαλιακό τη γλώσσα μου να βρέχω.

85 Βάρναλης Στον πρόλογο της ποιητικής συλλογής του «Σκλάβοι πολιορκημένοι», πρωταγωνιστής είναι ο Κωνσταντής, δέσμιος των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών της εποχής . Γράφει για αυτόν ο Βάρναλης Πάλι μεθυσμένος είσαι , δυόμισι ώρα της νυχτός Κι’ αν τα γόνατά σου τρέμαν , εκρατιόσουνα στητός Μπρός σε κάθε τραπεζάκι . –«Γεια σου Κωνσταντή βαρβάτε! -Καλησπερούδια αφεντικά πώς τα καλοπερνάτε; Ένας σου ’δινε ποτήρι κι άλλος σου ’δινεν ελιά Έτσι πέρασες γραμμή της γειτονιάς τα καπελιά.

86 Ζ. Παπαντωνίου Πολλά και γνωστά είναι και τα παιδικά ποιήματα που αναφέρονται στο αμπέλι και τα προϊόντα του. Από τα πιο γνωστά το «Τσιριτρό» του Ζ. Παπαντωνίου. Σε μια ρώγα από σταφύλι Έπεσαν οχτώ σπουργίτες Και τρωγόπιναν οι φίλοι! Τσίρι-τίρι,τσιριτρό. Τσιριτρί,τσιριτρό! Εχτυπούσανε τις μύτες Και κουνούσαν τις ουρές Κι είχαν γέλια και χαρές. Τσίρι-τίρι,τσιριτρό, Τσιριτρί,τσιριτρό Πώ πω πώ πω σε μια ρώγα φαγοπότι και φωνή! Την αφήκαν αδειανή. Τσίρι-τίρι,τσιριτρό, Τσιριτρί,τσιριτρό! Και μεθύσαν κι όλη μέρα Πάνε δώθε ,πάνε πέρα, τραγουδώντας στον αέρα: Τσίρι-τίρι,τσιριτρό, Τσιριτρί,τσιριτρό

87 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΣΤΑ

88 Δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς
Στα δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς αναφέρεται συχνά το σταφύλι και το κρασί. Ο πρωταγωνιστής, άρρωστος στην ξενιτιά, εύχεται: Να είχα νερ’απ’τον τόπο μου και μήλ’απ’τη μηλιά μου, σταφύλι ροδοστάφυλο απ’την κληματαρία μου Δημοτικά ακριτικά τραγούδια Και στα ακριτικά τραγούδια για να τονιστεί η ανδρεία των παλικαριών, παρουσιάζονται να τρώνε, να πίνουνε και να περιφρονούν τους εχθρούς: Χήρας υγιός εγεύεντο σε μαρμαρένια τάβλα. Χρουσά ΄ταν τα πιρούνια ντου κι ολάργυρα τα πιάτα Κι η κόρ’απού τόνε κερνά ασημοκουκλωμένη. Μ’η μάναν του στη μια μεριά φτάνει ξαγκριγεμένη. -«Γεύγεσαι,γιε μου,γεύγεσαι κι οι Φράγκοι σ’επλακώσαν». -«Πρόβαλε,μάνα μου,να ιδείς πόσες χιλιάδες είνιαι, Κι αν είνιαι δυο,να χαίρομαι,κι αν είνιαι τρεις,να πίνω Κι αν είνιαι περισσότεροι,σελώσετε το μαύρο».

89 Το κρασί στην Αρχαία ποίηση
‘’Πρώτος ν’αρχίσω ξέρω τον διθύραμβο του βασιλιά Διονύσου το ωραίο τραγούδι, όταν το κρασί μου κεραυνοβολήσει το μυαλό.’’ Αρχίλοχος

90 Του Κρασιού και του Έρωτα
Αμπέλι μου καλέ πλατύφυλλο και κοντοκλαδεμένο μα τη θάλασσα, κοντούλα και γιομάτη δεν σ’ αντάμωσα Για δεν ανθείς καλέ για δεν καρπείς, σταφύλια για δεν κάνεις μα τον ουρανό, μα την αλυσιδίτσα που ‘χεις κόρη μ’ στο λαιμό. Με χρέωσες καλέ παλιάμπελο κι εγώ θα σε πουλήσω μα τη θάλασσα, κοντούλα και γιομάτη δεν σ’ αντάμωσα. Μη με πουλάς καλέ αφέντη μου κι εγώ σε ξεχρεώνω μα τον ουρανό, μα την αλυσιδίτσα που ‘χεις κόρη μ’ στο λαιμό. 6ο π.Χ. / λυρικός ποιητής Αλκαίος από τη Λέσβο “Πίνε, μέθα, Μελάνιππε, μαζί μου: τι νομίζεις; Στο στρόβιλο του Αχέροντα μπαίνοντας, το μεγάλο To πέρασμα διαβαίνοντας, πως τ’άσπρο φώς του ήλιου θα ξαναδείς; μα έλα, πάψε να σκέφτεσαι το χώμα, είμαστε νέοι, κι άλλοτε πάλι τα’παμε, άσε να υποφέρει εκείνος που’ν’η ώρα του. Έξω βοριάς φυσάει, ας πιούμε εμείς γλυκό κρασί που τους καημούς γιατρεύει.’’

91 Το κρασί στην Πεζογραφία

92 Καρκαβίτσας Κοσμάς Πολίτης
Ο Καρκαβίτσας στο διήγημα του “Η θάλασσα” αναφέρει: Όταν κάθιζαν στον καφενέ να ρουφήξουν το ναργιλέ, κουνούσαν το κεφάλι και στενάζοντας έλεγαν: -Η θάλασσα δεν έχει πια ψωμί. Ας είχα ένα κλήμα στη στεριά και μαύρη πέτρα να ρίξω πίσω μου. Με αυτό ήθελε να δείξει πόσο διαδεδομένη και επικερδής ήταν η καλλιέργεια του αμπελιού ακόμη στα νησιά. Κοσμάς Πολίτης Ο Κοσμάς Πολίτης στο μυθιστόρημα του“Τέρμα”,γράφει στα στην περιοχή της Σμύρνης : Από τη σκάλα ανηφόριζες ξεκούραστα τη δημοσιά. Περνούσε ανάμεσα σε αμπέλια, το χώμα ήτανε μαύρο, παλιά στρώματα λάβα - λέγανε πως τα Δύδιμα ήταν σβησμένα ηφαίστεια- τα κλήματα φτουρούν σε τέτοια γης κι η ρώγα είναι όλο φωτιά και το κρασι παχύ, να το ΄κοβες με το μαχαίρι.

93 Καζαντζάκης “ Αναφορά στο Γκρέκο” (καταστροφή σταφίδας)
Όλοι πετάχτηκαν απάνω, κατασκόρπισαν, καθένας έτρεχε κατά το αμπέλι του, όπου είχε απλώσει τη σταφίδα της χρονιάς κι ως έτρεχαν, ολοένα και σκοτείνιαζε ο αγέρας, κρεμάστηκαν μαύρες πλεξούδες από τα σύννεφα, ξέσπασε η μπόρα. Γέμισαν τ’αυλάκια, πήραν να τρέχουν οι δρόμοι σαν ποταμοί, φωνές ακούστηκαν γοερές από το κάθε αμπέλι . Άλλοι βλαστημούσαν,άλλοι φώναζαν την Παναγία να τους λυπηθεί, να βάλει το χέρι της, και στο τέλος θρήνος ξέσπασε πίσω από τις ελιές στο κάθε αμπέλι [….] Μαζί με τα νερά κυλούσαν αγκαλιές αγκαλιές τα μισοξεραμένα σταφύλια, ο μόχτος της χρονιάς, έτρεχαν κατά τη θάλασσα και χάνουνταν. Ο θρήνος δυνάμωνε, μερικές γυναίκες είχαν χωθεί ως τα γόνατα μέσα στα νερά και μάχονταν να περισώσουν λίγη σταφίδα. Άλλες,όρθιες στην άκρα του δρόμου, είχαν βγάλει τις μπολίδες τους και συρομαδιούνταν. Ένα παρόμοιο γεγονός αναφέρει και ο Ξενόπουλος. Με το κρασί επισφραγίζονται οι όρκοι, όπως φαίνεται στη σύναξη των καπεταναίων, στο μυθιστόρημα «Καπετάν Μιχάλης» :   Τους έφεραν κρασί, έσταξαν στη γης, πήραν κι έδωκαν όρκους. Οι τρεις πρωτόγεροι σηκώθηκαν από το μακροσκάμνι τους. Ο ήλιος ήθελε ένα κοντάρι να βασιλέψει, πήρε τέλος η συντυχιά.

94 Νίκος Κάσδαγλης Γ.Άννινου
Νίκος Κάσδαγλης Το αμπέλι ήταν μέρος της προίκας του κοριτσιού. Ο Νίκος Κάσδαγλης στο διήγημά του “Χώμα και νερό” αναφέρει: Μου δώσανε προίκα έν’ αμπέλι, όλο αμερικάνικο κλήμα. Βγάνει διαλεχτό σταφύλι για το τραπέζι , όχι κρασοστάφυλα… Το κρασί είναι επίσης παρηγοριά στους καημούς και καταφύγιο στις τύψεις. Στο «Χώμα και νερό» του Κάσδαγλη διαβάζουμε: Ο μεγάλος αδερφός έσπρωξε το μικρό στην καρέκλα του. -Πίνε και μη μιλάς! Πάλι τα ‘καμες θάλασσα[…] Ο Ανέστης έσκυψε στο ποτήρι του. Ντρεπότανε.. Γ.Άννινου Το κρασί έχει πρωτεύουσα θέση στο καθημερινό τραπέζι του Έλληνα. Ακόμα και στο νηστίσιμο όπως φαίνεται στο διήγημα “Η Σαρακοστή”.

95 Λιλίκα Νάκου Ιωαν. Κονδυλάκης Έλλη Αλεξίου
Και η Λιλίκα Νάκου στο μυθιστόρημα της “Γη της Βοιωτίας” αναφερόμενη στον παππού και στο φίλο του τον κυρ- Νάσο γράφει : Ερχόταν καμιά φορά κι ο ίδιος στο σπίτι. Ο παππούς τον ανέβαζε στην κάμαρά του, τον κερνούσε κρασί, και τα λέγαν οι δυο τους Ιωαν. Κονδυλάκης Στο διήγημα “Κακό συναπάντημα” του Ιωαν. Κονδυλάκη ο παπάς μπαίνοντας στο σπίτι του Σιφογιάννη λέει στη Σιφογιάννενα : -Φέρε και κρασί. Ο αγάς μου παράγγειλε να πιούμε και στην υγειά του. Έλλη Αλεξίου «Κατάφορτα τα αέρινα κύματα» Μια μέρα της πέταξε δοκιμαστικά μια ρώγα σταφύλι .Ενθουσιάστηκε η πέρδικα. Την τραβολογούσε σ ’όλο το χώρο . Την τσίμπαγε, την άνοιξε, έφαγε τα κουκούτσια, τη γλέντησε καλά καλά την αναπάντεχη ευωχία.Από τότε κι έπειτα το ’ χε εξασφαλισμένο το σταφύλι της καθημερινά…

96 Βιβλία που έχουν ως κεντρικό θέμα το κρασί
ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΤΟΥ ΝΤΑΡΜΟΥ Κυρκιτανός Χρήστος Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ Λότη Πέτροβιτς-Ανδριτσοπούλου ΛΗΚΥΘΟΣ Ή ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ ΤΟ ΚΡΑΣΙ Ναπολέων Λαπαθιώτης

97 "Η αλεπού και τα σταφύλια"
Αίσωπος "Η αλεπού και τα σταφύλια"  (...όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια)

98 Το κρασί στο θέατρο Κάτω από την ευεργετική επίδραση του αττικού κρασιού, της ψυχικής χαράς και πνευματικής ελευθερίας ο Θέσπις αυθόρμητα, αντί να τραγουδήσει το διθύραμβο με τους άλλους συγχορευτές του κατά τη διάρκεια μιας γιορτής του Διονύσου, θεού του κρασιού, στάθηκε απέναντί τους και απήγγειλε. Εκείνη τη στιγμή γεννήθηκε το θέατρο, κάτω από τον αττικό ουρανό και τους ατμούς του κρασιού.

99 Θεατρικά έργα Γλέντι, κρασί ,αγάπη ( Η άμαξα)
Γαλλικό θέατρο  κωμωδία του 19ου αι. (1829) Συγγραφέας: Προσπέρ Μεριμέ Μετάφραση: Γεώργιος Ν. Πολίτης

100 Το κρασί στον κινηματογράφο

101 Ξένος κινηματογράφος Sideways (2004) - Πλαγίως Bottle Shock (2008)
This Earth is Mine (1959) A Good Year (2006) – Μία καλή χρονιά Mondovino (2004) - Ο Κόσμος του Κρασιού

102 Ο...μεθύστακας του ελληνικού κινηματογράφου
Ορέστης Μακρής Ο πασίγνωστος «μεθύστακας» του ελληνικού κινηματογράφου ενσαρκώνει ανεπανάληπτα το μεθυσμένο. Ο Ορέστης Μακρής , σαν μπεκρής, μετέφερε στον ελληνικό κινηματογράφο όλους τους καημούς και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας της εποχής του. Σκιαγράφησε με επιτυχία πολλούς χαρακτήρες της καθημερινής ζωής .Γνωστότερη ταινία του Ορέστη Μακρη ,οπου εμφανίζεται μεθυσμένος, είναι «Ο Μεθύστακας». Αλλη κλασσική ελληνική ταινία που πρωταγωνιστεί το κρασί είναι η «Φωνάζει ο κλέφτης» με τον Ντίνο Ηλιόπουλο.

103 Φωνάζει ο κλέφτης Ο μεθύστακας

104 Κρασί και Ευφυολογήματα
Τόσο για τους πλούσιους όσο και για τους φτωχούς, το κρασί είναι το ευτυχές αντίδοτο για την θλίψη. Ευριπίδης θεατρικός συγγραφέας, ( π.Χ.) Κανένα ποίημα δεν γράφτηκε ποτέ από ένα πότη του νερού Όμηρος , Έλληνας ποιητής έπος, (όγδοο αιώνα π.Χ.) Το κρασί, αν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα και με μέτρο, ανάλογα με τον οργανισμό κάθε ανθρώπου είναι άριστο για την υγειά όσο και για την αρρώστεια. Ιπποκράτης, αρχαίος ιατρός.

105 Στο νερό βλέπει κανείς το πρόσωπό του, αλλά στο κρασί βλέπει κανείς την καρδιά του άλλου. Γαλλική παροιμία Ένα βαρέλι του κρασιού μπορεί να κάνει περισσότερα θαύματα από μια εκκλησία γεμάτη από αγίους. Ιταλική παροιμία Η μέθη δεν είναι σφάλμα του κρασιού, αλλά και του άνδρα. Κινέζικη παροιμία Ο οίνος τίποτα δεν εφευρίσκει, μόνο φλυαρεί. Σίλλερ

106 Επίσκεψη στο Πατητήρι στις 16.11.2011

107 Δεν θυμάμαι τι μου είπε η γυναίκα μου
Δεν θυμάμαι τι μου είπε η γυναίκα μου. Να πιω δύο ποτήρια και να γυρίσω στις δέκα ή να πιω δέκα και να γυρίσω στις δύο;

108 Το παραμύθι του κρασιού
Χωρίς παραμύθι δύσκολα τα πράγματα. Παραμύθι, κρασί, καλοκαίρι και κεράσια κι όλα καλύτερα... Οινοποιείο του κτήματος του Ανέστη Μπαμπατζιμόπουλου, 10 ζωγραφιές που λένε ένα αλλιώτικο παραμύθι στον καθένα που τις κοιτάζει και θέλει αλήθεια να ακούσει τα χρώματα να μιλούν... Στεφανία Βελντεμίρη

109

110

111 Η Ιταλίδα καλλιτέχνις Elisabetta Rogai από τη Φλωρεντία χρησιμοποιεί στα έργα της ως πηγή έμπνευσης το κρασί. Με μια διαφορά, όμως! Δεν το πίνει αλλά ζωγραφίζει με αυτό τους πίνακές της!

112

113 Το κρασί στα τραγούδια Ελληνική δισκογραφία Ξένη δισκογραφία
Summer wine, Nancy Sinatra A casa d’Irene, Nico Fidenco Κόκκινο κρασί, Παντελής Θαλασσινός Με το τραγούδι με το κρασί, Νίκος Παπάζογλου Φέρτε μια κούπα με κρασί, Πόλυ Πάνου Εμείς κρασί δεν ήπιαμε, Ψαραντώνης Το θάνατο γυρεύει στο κρασί, Σαββίδου - Τόπαλης Πιές γλυκό κρασί, Νίκος Περδίκης Λίγο κρασί λίγο θάλασα και το αγόρι μου, Μαρινέλλα Εγώ θα κόψω το κρασί, Τώνης Μαρουδας

114 Στην υγειά σας Δάφνη Μπουκουβάλα Λεύτέρης Πάντος Κυριάκος Ζαχαράκης
Γάννης Λαγός Μάκης Μικελάτος Στην υγειά σας


Κατέβασμα ppt "1ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Αττικής"

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google