ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ/ΡΟΜΑ Ιστορία και Πολιτισμός

Παρουσίαση με θέμα: "ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ/ΡΟΜΑ Ιστορία και Πολιτισμός"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ/ΡΟΜΑ Ιστορία και Πολιτισμός
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ/ΡΟΜΑ Ιστορία και Πολιτισμός Παναγιώτης Νταβαρίνος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων

2 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ α. Οι πρώτες αναφορές
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ α. Οι πρώτες αναφορές Ο Ηρόδοτος γράφει: «Ουδείς δύναται να ισχυρισθεί μετά βεβαιότητος ποιοι άνθρωποι κατοικούν βορείως της Θράκης. Πέραν του ποταμού Ίστρου ( Δούναβη) η χώρα φαίνεται έρημος και απέραντος. Έχω πληροφορηθεί ότι οι μόνοι άνθρωποι, οι οποίοι κατοικούν πέραν του Ίστρου, ονομάζονται Σιγύνναι. […] Οι Σιγύνναι συνηθίζουν να φορούν περσικές ενδυμασίες […] και είναι ταχύτατοι αρματοδρόμοι». (Ηροδότου Ιστορίαι, Βιβλίο Ε,9.1-3) Οι Ρωμαίοι, αργότερα, υπέταξαν, μαζί με τους άλλους λαούς της βαλκανικής χερσονήσου, και το λαό των Σιγύννων, ο οποίος είχε εγκατασταθεί παλαιόθεν βορείως της Θράκης και πέραν του ποταμού Δούναβη, όπως γράφει ο Ηρόδοτος, περίπου στη σημερινή Ρουμανία. Πριν ακόμη την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, πυκνές ομάδες της νομαδικής αυτής φυλής είχαν αρχίσει να περιτρέχουν τη Θράκη, τη Μακεδονία και στη συνέχεια τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Οι αρχαίοι Σιγύνναι είναι (με παραφθορά των φθόγγων) οι Τσιγγάνοι ή οι Ρομά, όπως είναι γνωστοί διεθνώς. Ο όρος Ρομ(ά) προέρχεται, πιθανόν, από το εθνικό επίθετο Ρο(υ)μάνος από τη Romania, την επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

3 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ β. Οι Τσιγγάνοι στην Ευρώπη [α]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ β. Οι Τσιγγάνοι στην Ευρώπη [α] Οι πρώτες ειδήσεις, που αναφέρονται στην μετακίνησή τους στις Ευρωπαϊκές Χώρες, χρονολογούνται από το 1417 μ.Χ., όταν πολυάριθμες ομάδες των Ρομά εμφανίσθηκαν στη Γερμανία. Οι τότε χρονογράφοι περιγράφουν τους Τσιγγάνους με το όνομα «Τσιάνοι».

4 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ β. Οι Τσιγγάνοι στην Ευρώπη [β]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ β. Οι Τσιγγάνοι στην Ευρώπη [β] Εμφανίζονται στην Ευρώπη χρονολογικά ως εξής: 1418: Ελβετία 1422: Ιταλία 1427:Γαλλία 1433: Δανία 1445: Ισπανία – Εκεί υπήρχαν ήδη συγγενικές φυλές. 1500: Αγγλία.

5 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ γ. Οι μεταναστεύσεις των Ρομά
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ γ. Οι μεταναστεύσεις των Ρομά Η πρώτη ήταν η αρχική μετανάστευση από την Ινδία στην Ευρώπη,κατά την αρχαιότητα. Η δεύτερη μεγάλη μετανάστευση, η οποία είναι γνωστή ως Aresajipe, ξεκίνησε από τη νοτιοδυτική Ασία προς την Ευρώπη το 14ο (μ.Χ.) αιώνα. Η τρίτη μετανάστευση έγινε από την Ευρώπη προς την Αμερική το 19ο και τον 20ο αιώνα, μετά την κατάργηση της δουλείας των Romani στην Ευρώπη το

6 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ δ. Οι ρατσιστικοί διωγμοί των Ρομά [α]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ δ. Οι ρατσιστικοί διωγμοί των Ρομά [α] Mετά το 1500 μ.Χ. σε όλες τις χώρες της Ευρώπης ασκείται γενικός διωγμός των τσιγγάνικων φυλών. Οι διωγμοί διήρκεσαν 200 περίπου χρόνια. Πολλές ομάδες Ρομά εξοντώθηκαν. Αρκετοί αναγκάστηκαν να γίνουν δουλοπάροικοι ή εντάχθηκαν στους πληθυσμούς των δια-φόρων Χωρών.

7 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ δ. Οι ρατσιστικοί διωγμοί των Ρομά [β]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ δ. Οι ρατσιστικοί διωγμοί των Ρομά [β] Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η θέση των Ρομά αρχίζει να γίνεται δυσκολότερη. Οι πε-ρισσότερες Χώρες τους θεωρούν ανεπιθύμη-τους και τους θέτουν σοβαρά εμπόδια και πε-ριορισμούς. Στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ρομά διώ-κονται από το χιτλερικό καθεστώς σκληρότε-ρα και από τους Εβραίους.

8 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ε. Οι Τσιγγάνοι στην Ελλάδα [α]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ε. Οι Τσιγγάνοι στην Ελλάδα [α] Οι αρχαίοι Τσιγγάνοι, μόλις έφτασαν στην Ευρώπη, συνάντησαν την Ελληνική γλώσσα. Κατά τις περιόδους της Ρωμαιοκρατίας και της Τουρκοκρατίας οι Τσιγγάνοι υπέφεραν, όπως και ο ελληνικός λαός, το ζυγό της ξένης δουλείας. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης είχε Τσιγγάνους οργανοπαίχτες, για να διασκεδάζουν τα παλικάρια του μετά τον αγώνα της μάχης.

9 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ε. Οι Τσιγγάνοι στην Ελλάδα [β]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ε. Οι Τσιγγάνοι στην Ελλάδα [β] Μετά την Επανάσταση του 1821 εντάχθηκαν στην ελληνική κοινωνία και ασχολήθηκαν με το γενικό εμπόριο και με τη σιδηρουργία. Λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής (1922) πολλοί Τσιγγάνοι ήρθαν ως πρόσφυγες, μαζί με τους άλλους Έλληνες, στην Ελλάδα. Οι Έλληνες Τσιγγάνοι ασχολούνται με το εμπόριο στις λαϊκές αγορές, με τις εποχιακές εργασίες, με την ανταλλαγή ζώων στις εμποροπανηγύρεις και με τη μουσική.

10 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ α. Πολιτισμικές αξίες
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ α. Πολιτισμικές αξίες Υπάρχουν αρκετές κοινές πολιτισμικές αξίες σε όλους τους Ρομ: Πίστη στην οικογένεια Πίστη στην ύπαρξη Θεού Αφοσίωση σε πρότυπα και κανόνες, που ποικίλλουν από φυλή σε φυλή και Προσαρμοστικότητα στους μεταβαλλόμενους όρους διαβίωσης και επιβίωσης.

11 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ β. Ήθη και έθιμα
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ β. Ήθη και έθιμα Ο τσιγγάνικος γάμος Τα κεράσματα του γάμου Η εκλογή του αιρετού άρχοντα Η μητριαρχική οργάνωση της ομάδας Η σημαντικότερη εορτή των Ρομά είναι η εορτή της Άνοιξης (23 Απριλίου-01 Μαΐου) .

12 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ γ. Θρησκεία
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ γ. Θρησκεία Οι Ρομά χαρακτηρίζονται από μεγάλη προ-σαρμοστικότητα στο θέμα της θρησκείας. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι πιθανόν κατά την αρχαιότητα η ηλιολατρεία να ήταν η θρησκεία τους. Σήμερα οι διάφορες φυλές είναι πιστές στο θρήσκευμα της Χώρας, στην οποία κατοικούν. Στην Ελλάδα π.χ. αναφέρονται ως Χριστιανοί ορθόδοξοι από το Στη Δυτική Ευρώπη αναφέρονται ως Χριστιανοί καθολικοί κ.λ.π..

13 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ δ. Η γλώσσα των Ρομά
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ δ. Η γλώσσα των Ρομά Οι Ρομά δεν έχουν γραπτή γλώσσα και υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην καταγραφή, στη διατήρηση και στη μελέτη του γλωσσικού τους ιδιώματος. Οι διάφορες ομάδες ομιλούν ιδιώματα, που έχουν αρκετά μεγάλη σχέση μεταξύ τους και συναπαρτίζουν την «τσιγγάνικη διάλεκτο». Συνήθως, η διάλεκτος αυτή χρησιμοποιείται μεταξύ τους ως συνθηματική γλώσσα. Στις επαφές τους με τους εντόπιους χρησιμοποιούν τη γλώσσα του τόπου, στον οποίο διαμένουν.

14 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ε. Κυριότερες φυλές Ρομά στην Ελλάδα
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ε. Κυριότερες φυλές Ρομά στην Ελλάδα Γιαβούζηδες Γκαβιέροι Καλπαζάνηδες Καραγιανναίοι Μπράγκηδες Ρουντάροι Τσικληρήδες Χαλδούπηδες

15 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ στ. Κυριότερα ελληνικά επώνυμα Ρομά
Καραχάλιος Μαλαντρίνος Νάτσος Νταλίπης Σαρπουνιάς Σάτρας Τσιλιγγιρής.

16 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ζ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ/ΡΟΜΑ ζ. Μεγάλοι δημιουργοί και καλλιτέχνες, που εμπνεύσθηκαν από την τσιγγάνικη παράδοση Βιζυηνός Γ., Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου (1883) Δροσίνης Γ., Το βοτάνι της αγάπης [1926] Θερβάντες, Μ., Η Γυφτοπούλα [1575] Λιστ Φρ., Ουγγρική Ραψωδία, [1863] Μεριζέ Πρ., Κάρμεν (1847) Μπετόβεν Λ., Στη μακρινή αγαπημένη, [1816] Παλαμάς Κ.,Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου ( ) Παπαδιαμάντης, Αλ., Η Γυφτοπούλα (1884) Ρισπέν Ζαν, Μιάρκα, η κοπέλα με την αρκούδα, (1883) Σκωτ Ουώλτερ, Η κυρά της λίμνης, [1810] Σούμπερτ Φρ., Lieder, [1815].

17 Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου [α]
Ο μεγάλος ποιητής του Νέου Ελληνισμού Κωστής Παλαμάς στο επικό έργο του «Δωδεκάλογος του Γύφτου ( ) υμνολογεί με τους Δώδεκα Λόγους του τις συμβολικές μορφές του Γύφτου και της γύφτισσας Τσιγγάνας. Στο Δωδέκατο Λόγο του ο υμνωδός ποιητής μας καταλήγει:

18 Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου [β]
«Και θα ζήση ο λόγος, τ’ άλογα κι άνθρωποι κι αγρίμια, η πλάση, σαν τα αγνά και τα ωραία δέντρα στα μεγάλα δάση. Μ’ εμάς πρώτος τη μελλούμενη μοίρα υπέρτατη, στερνή, Γύφτε, ζήσε την επάνω στο προφητικό βιολί !»

19 Βιβλιογραφία Hude Car. Herodoti Historiae, [192730] (1998), Oxford Classical Texts, tom. post., pp 3-4,Oxford Βασιλειάδου Μ.,Παυλή-Κορρέ Μ., (1996), Η εκπαίδευση των τσιγγάνων στην Ελλάδα, ΥπΕΠΘ/Γ.Γ.Λ.Ε., Αθήνα Γκόβαρης Χρ. (2009), «Διαπολιτισμική εκπαίδευση και το δίλημμα των πολιτισμικών διαφορών», Φιλολογική, τ.109, Ελληνοεκδοτική, Αθήνα, σς 78-82 Δαμανάκης Μ.(1997), Μετανάστευση και Εκπαίδευση, Gutenberg, Αθήνα Κόμης Κ. (1998),Τσιγγάνοι (ιστορία, δημογραφία, πολιτισμός),Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα Μήτσης Ναπ. (2008), Ο απολογισμός μιας διετούς παρέμβασης [Πρόγραμμα Εκπαίδευσης των Παιδιών Ρομά] ( ), Ενημερωτικό Δελτίο Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Μάιος 2008, τ.2, Βόλος Ντούσας Δ,(1991), «Οι φυλετικές διακρίσεις στην εκπαίδευση των τσιγγάνων», Επιστημονικό Βήμα του Δασκάλου τ.3, Αθήνα Πασπάτης Α. (1857), Μελέτη περί των Τσιγγάνων και της γλώσσης αυτών, Εκδ. Πανδώρα, [Αθήναι] Τερζοπούλου Μ., Γεωργίου Ιω.(19982), Οι Τσιγγάνοι στην Ελλάδα. Ιστορία-Πολιτισμός, ΥπΕΠΘ/Γ.Γ.Λ.Ε., [Αθήνα].

20 Μια πολυπολιτισμική τάξη του Γυμνασίου Paul Eluard στο Montreuil του Παρισιού [α]

21 Μια πολυπολιτισμική τάξη του Γυμνασίου Paul Eluard στο Montreuil του Παρισιού [β]