Εισαγωγή στην Κοινωνική Έρευνα Ι

Παρουσίαση με θέμα: "Εισαγωγή στην Κοινωνική Έρευνα Ι"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εισαγωγή στην Κοινωνική Έρευνα Ι
Γαλανάκης Μιχάλης PhD, MSc, Εργασιακός Ψυχολόγος

2 Η έρευνα ταξινομείται σε κατηγορίες με διάφορους τρόπους :
Ως προς τον σκοπό Ως προς την δυνατότητα πρακτικής αξιοποίησης Ως προς τα μεσα συλλογής δεδομένων Ως προς το είδος των δεδομένων Ως προς το είδος της χρησιμοποιούμενης ανάλυσης Ως προς το είδος του ελέγχου των παραγόντων Ως προς το είδος της μεθόδου Ως προς το δείγμα Ως προς τον χώρο Προκαταρκτική, περιγραφική, ερμηνευτική, παρεμβατική Εφαρμοσμένη, βασική, έρευνα δράσης Ψυχομετρική, κοινωνιομετρική Ποιοτική, ποσοτική Επαγωγική, απαγωγική, Συναφειακή, αιτιακή, πειραματική Ιστορική, γενετική, κλινική, εθνογραφική Δειγματοληπτική, δημοσκόπηση, μελέτη περίπτωσης Εργαστηριακή, επιτόπια, βιβλιογραφική

3 Βιβλιογραφική έρευνα Κυριο χαρακτηριστικο η εξεταση της βιβλιογραφιας για την απάντηση του ερευνητικού ερωτήματος. Στόχος η εξάντληση των πηγών. Στάδια : Αναζήτηση, ανάγνωση, αποδελτίωση, συστηματοποίηση, ταξινόμηση ανά ενότητα, συγγραφή. Θεωρείται ότι δεν έχει μεγάλη επιστημονική ισχύ. Λεγεται και συνθετική μελέτη λόγω του βασιζεται σε σύνθεση – συστηματοποίηση υπάρχουσας γνώσης. Η επιτυχία της εξαρτάται : Εξαντλητική αναζήτηση, αυθεντική παρουσίαση στοιχείων, συνθετική ικανότητα ερευνητή, πληρότητα βιβλιογραφικής τεκμηρίωσης. Αποτελεί προοίμιο κάθε είδους έρευνας Αποτελείται από τα εξής μέρη : Α) δεν στηρίζεται σε πρωτογενή δεδομένα Β) τα δεδομένα δεν έχουν συλλεχθεί με βάση ένα συνολικό σχέδιο για να απαντηθεί ένα συγκεκριμένο ερώτημα Εισαγωγή (Σκοπός, ερώτημα), Ανασκόπηση, Αξιολογικός σχολιασμός, 4) Συμπεράσματα, 5) Προτάσεις για περαιτέρω δράσεις

4 Προκαταρκτική έρευνα Μικρής κλίμακας έρευνα για ανιχνευτικούς σκοπούς.
Συνήθως γίνεται πριν την κύρια έρευνα – Λέγεται και πιλοτική. Στόχος ο καθορισμός των ερωτημάτων και του σχεδιασμού της κύριας έρευνας. Μπορεί να γίνει σε όποιο στάδιο επιθυμεί ο ερευνητής. Εφαρμόζεται για νέα ερευνητικά ζητήματα για τα οποία δεν υπάρχει μεγάλη γνώση. Επίσης εφαρμόζεται προκειμένου να δούμε την πορεία των υποθέσεων προτού κάνουμε την κύρια έρευνα. Δεν αποτελεί αυτόνομη – αυτοδύναμη επιστημονική εργασία. Περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο της Μεθόδου στην συγγραφή της κύριας έρευνας.

5 Εφαρμοσμένη έρευνα – Βασική έρευνα
Η βασική έρευνα δεν ενδιαφέρεται για την πρακτική αξιοποίηση. Η γνώση για την γνώση. Κίνητρο της είναι αποκλειστικά τα πνευματικά ενδιαφέροντα. Γίνεται συνήθως εντός εργαστηρίου. Εξετάζει τα φαινόμενα σε μοριακό – μικροσκοπικό επίπεδο. Στόχος ο εντοπισμός θεμελιωδών σχέσεων, παραμέτρων και πρωτογενών παραγόντων. Κέντρο της η θεωρία Κυρίως τέτοιες έρευνες γίνονται στον κλάδο της γνωστικής ψυχολογίας Η εφαρμοσμένη έρευνα γίνεται για κάποιο προκαθορισμένο πρακτικό σκοπό. Κριτήριο η άμεση αξιοποίηση της παραγώμενης γνώσης. Κέντρο της η πράξη. Υλοποιείται σε καταστάσεις όμοιες με αυτές στις οποίες πρόκειται να αξιοποιηθούν τα πορίσματα της. Κυρίως τέτοιες έρευνες υλοποιούνται στη μαιευτική, στην σχολική και κλινική ψυχολογία. Η διάκριση μεταξύ των 2 είναι περισσότερο θεωρητική παρά ουσιαστική Δεν υπάρχει διαφοροποίηση ως προς την επιστημονική αξία των ευρημάτων τους.

6 Έρευνα δράσης Κύρια Χαρακτηριστικά
Το ζητούμενο της είναι μια συγκεκριμένη γνώση για ένα συγκεκριμένο πρακτικό πρόβλημα. Ενεργή και ισότιμη συμμετοχή ανθρώπων του πεδίου σε όλη την έρευνα. Αυτοαξιολόγηση – Ανατροφοδότηση σε όλα τα στάδια της. Δεν έχει γενικευτικό χαρακτήρα (διαφορά με την εφαρμοσμένη έρευνα). Έχει σαφή τοποχρονικά όρια. Χαρακτηρίζεται από ελαστικότητα στην τήρηση των μεθοδολογικών κανόνων. Η κύρια επιδίωξη της είναι να συνδυάσει ταυτόχρονα την έρευνα με την εφαρμογή. Αποτελεί μικρής έκτασης επιτόπια έρευνα με συνεργασία επιστημόνων και επαγγελματιών με στόχο την διερεύνηση και άμεση εφαρμογή λύσης για συγκεκριμένα προβλήματα. Χρησιμοποιείται κυρίως στην Παιδαγωγική.

7 Δημοσκοπική έρευνα Συστηματική συλλογή εμπειρικών δεδομένων για μια υπάρχουσα κατάσταση, σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, σε δείγματα μεγάλου μεγέθους. Στόχος η περιγραφή τάσεων και συμπεριφορών. Πρόκειται για συγκυριακή έρευνα και χρησιμοποιείται συνεπικουρικά για την λήψη αποφάσεων. Τα συνήθη μέσα που χρησιμοποιεί είναι το έντυπο ερωτηματολόγιο και η ατομική συνέντευξη. Βασικό κριτήριο για την αξία των πορισμάτων της είναι η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος. Τα ευρήματα παρουσίαζονται με κατανομές συχνότητας και είναι ποσοτικά. Στηρίζεται κυρίως σε ερωτήματα κλειστού τύπου. Είναι μέθοδος νατουραλιστικής – συναφειακής έρευνας και δεν επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων για σχέσεις αιτίας αιτιατού.

8 Μελέτη περίπτωσης 5) Είναι ο αντίποδας της δημοσκόπησης.
6) Έχει βάθος άλλα όχι εύρος. 7) Τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι η παρατήρηση, η ατομική συνέντευξη και τα προβολικά τεστ. 8) Συχνά μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά – συμπληρωματικά σε ευρείας δειγματοληψίας έρευνες. 9) Μπορεί να χρησιμοποιθεί σαν προκαταρκτική έρευνα για να διασφαλιστεί μια πρώτη εικόνα ενός θέματος. Είναι η διεξοδική σε βάθος ανάλυση των χαρακτηριστικών μιας μονάδας ή μιας ατομικής περίπτωσης ενός πληθυσμού. Μπορεί σαν περίπτωση να αναφέρεται μια οικογένεια, ένα σχολείο, ένα χωριό κοκ. Είναι μια δειγματοληπτική έρευνα με δείγμα =1. Στόχος η γενίκευση και η εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων.

9 Από το μερικό προς το γενικό
Επαγωγική έρευνα Από το μερικό προς το γενικό Γενικός Κανόνας Ο ερευνητής ξεκινάει από ένα γενικό πρόβλημα και αφήνει τα δεδομένα να υποδείξουν ποιοι είναι οι σημαντικοί παράγοντες και ποιες υποθέσεις μπορούν να διατυπωθούν για τις μεταξύ τους σχέσεις. Επαγωγές - Υποθέσεις 2 3 4 1 Παρατήρηση & ανάλυση περιπτώσεων

10 Από το γενικό προς το μερικό
Απαγωγική έρευνα Από το γενικό προς το μερικό Θεωρητικές Παραδοχές Ο ερευνητής ξεκινάει από κάποιες παραδοχές σχετικά με το ποιες μεταβλητές είναι σημαντικές και για τις πιθανές τους σχέσεις. Στην συνέχεια συλλέγει δεδομένα προκειμένου να στηρίξει ή να απορρίψει την αρχική παραδοχή του. Απαγωγές - Υποθέσεις 2 3 4 1 Συλλογή εμπειρικών δεδομένων

11 Νατουραλιστική έρευνα
Μικρός βαθμός ελέγχου παραγόντων. Μελετάει σχέσεις εντός του φυσικού τους περιβάλλοντος. Δεν επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων για αιτιακές σχέσεις. Αφήνει τις ενδιάμεσες μεταβλητές να επιδράσουν και στην συνέχεια είτε αγνοεί την επίδραση τους είτε την απαλείφει. 5) Εξετάζει συνάφειες. 6) Ο ερευνητής δεν μεσολαβεί και δεν επηρεάζει τις μεταβλητές. 7) Οδηγεί σε περιγραφικά αποτελέσματα και χρησιμοποιείται κυρίως σε περιπτώσεις μελέτης νέων μεταβλητών.

12 Πειραματική έρευνα Μεγάλος βαθμός ελέγχου τρίτων παραγόντων.
Υλοποιείται στο εργαστήριο. Στόχος η εξακρίβωση αιτιακών σχέσεων. Ομάδα ελέγχου. Εξίσωση ομάδων. Μεγάλος βαθμός εμπλοκής ερευνητή. 5) Είναι απαιτητική χρονικά και οικονομικά. 6) Στόχος η γενίκευση 7) Αποτελεί την βάση για την διατύπωση θεωριών

13 Επιλογή έρευνας Η πολυμεθοδολογική προσέγγιση είναι ο
κανόνας στην σύγχρονη επιστημονική έρευνα Σκοπός έρευνας Είδος μεταβλητών Χρονικοί, χωρικοί και οικονομικοί περιορισμοί Μεθοδολογικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο ερευνητή Πρότερες έρευνες στον τομέα

14 Ο κύκλος της ερευνητικής διαδικασίας
Διατύπωση θεωριών Επιπτώσεις για την πράξη Ερευνητικό πρόβλημα Δομικά μοντέλα Πρόληψη Εννοιολογικός ορισμός Ερμηνεία Γενίκευση Ερευνητικές υποθέσεις Λειτουργικός ορισμός μεταβλητών Περιγραφή Κατασκευή ψυχομετρικών εργαλείων Ανάλυση δεδομένων Μελέτη πραγματικότητας

15 Ανακεφαλαίωση Ποιοι παράγοντες καθορίζουν το χρησιμοποιούμενο είδος έρευνας? Ποιο είδος έρευνας είναι το καλύτερο? Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εφαρμοσμένης και βασικής έρευνας? Ποια είναι η διαφορά μεταξύ επαγωγικής και απαγωγικής έρευνας? Ποια είναι η διαφορά μεταξύ νατουραλιστικής και πειραματικής έρευνας?

16 Τα στάδια της επιστημονικής έρευνας
Στο επόμενο μάθημα: Τα στάδια της επιστημονικής έρευνας Επιλογή & διατύπωση του ερευνητικού προβλήματος Σχεδιασμός ερευνητικής διαδικασίας Εκτέλεση έρευνας – συλλογή δεδομένων Ανάλυση δεδομένων – ερμηνεία Συγγραφή της ερευνητικής μελέτης

17