Πρώην χρήστες ουσιών ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κος Φραγκούλης Ιωσήφ Μάθημα: Συμβουλευτική κοινωνικά ευάλωτων ομάδων ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ Ομάδα Αρναουτάκη Ιφιγένεια.

Παρουσίαση με θέμα: "Πρώην χρήστες ουσιών ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κος Φραγκούλης Ιωσήφ Μάθημα: Συμβουλευτική κοινωνικά ευάλωτων ομάδων ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ Ομάδα Αρναουτάκη Ιφιγένεια."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Πρώην χρήστες ουσιών ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κος Φραγκούλης Ιωσήφ Μάθημα: Συμβουλευτική κοινωνικά ευάλωτων ομάδων ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ 2014-2015 Ομάδα Αρναουτάκη Ιφιγένεια Καστελιανού Ευφροσύνη Λεμπιδάκη Μαρία Μανουρά Μαρία Φρουδαράκη Αικατερίνη

2 Ουσίες – είδη ουσιών

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εξαρτησιογόνος ή ψυχοδραστική ή ψυχότροπος ουσία είναι κάθε φυσική ή χημική ουσία, η οποία μεταβάλλει τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος, επιδρά στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και χρησιμοποιείται για να αλλάξει τη διάθεση. Η επίδραση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα φέρνει αλλαγές στη συμπεριφορά, στη συναισθηματική του κατάσταση, στην αντίληψη και τη σκέψη του ατόμου.

4 Η επανένταξη των πρώην εξαρτημένων είναι εμπειρία δύσκολη και επώδυνη. Πολλά από τα άτομα αυτά βιώνουν την κοινωνική απομόνωση και συχνά έχουν συναισθήματα κατωτερότητας. Η απουσία γνώσης και εμπειριών σε πολλούς τομείς της ζωής, όπως και η συχνή έλλειψη επαγγελματικής κατάρτισης, εντείνουν τα συναισθήματα μειονεξίας απέναντι στους υπόλοιπους ανθρώπους.

5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Βιολογικοί - γενετικοί παράγοντες Ψυχολογικοί παράγοντες Η ιδιοσυγκρασία Ο ρόλος της οικογένειας Η πίεση των ομότιμων Ο ρόλος του σχολείου Οι κοινωνικές συνθήκες

6 ΣΥΝΟΨΗ Η ουσιοεξάρτηση είναι αποτέλεσμα μιας περίπλοκης αλληλεπίδρασης γενετικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών, βιολογικών, ψυχολογικών, πολιτισμικών και συμπεριφοριστικών παραγόντων. Γι’ αυτό χρειάζεται όλες οι θεραπευτικές προσεγγίσεις να διασταυρώνονται και να συνδυάζονται στοχεύοντας όχι μόνο στην αποχή από τη χρήση ουσιών αλλά και στην κοινωνική επανένταξη και στη μείωση της βλάβης που επιφέρουν στο άτομο και στην κοινωνία οι τοξικές ουσίες.

7 ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ (ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ) Καπνός - Νικοτίνη Αλκοόλ Χασίς ή μαριχουάνα

8 ΤΥΠΟΙ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ Διεγερτικά Κατασταλτικά Παρενεργά

9 Αίτια και παράγοντες που συντελούν στην έναρξη και συνέχιση της χρήσης ουσιών.

10 1. λειτουργούν ως ενισχυτές Για να βιώσουν ευφορία, ευχαρίστηση, ηδονή από τη λήψη αυτών των ουσιών. Για να αντιμετωπίσουν το άγχος που μπορεί να έχουν ή τα καταθλιπτικά συμπτώματα και τη δυσφορία. 2. οι εθιστικές ουσίες ενεργοποιούν τα εγκεφαλικά συστήματα ανταμοιβής, δηλαδή τα συστήματα αυτά που διαμεσολαβούν για να βιώσει κάποιος ηδονή- ευχαρίστηση. Η λήψη εθιστικών ουσιών αυξάνει την απελευθέρωση ενδογενών ουσιών του εγκεφάλου, όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη.

11 3. κινητοποιούν τη συμπεριφορά μέσω περιβαλλοντικών ερεθισμάτων με τα οποία έχουν συσχετιστεί-συνδεθεί κατά το παρελθόν. Τέτοια εξαρτημένα ερεθίσματα φαίνεται ότι μπορούν να προκαλέσουν υποτροπή σε πρώην χρήστες. 4. Το σύνδρομο στέρησης κατά κανόνα χαρακτηρίζεται από δύο διακριτές ομάδες συμπτωμάτων: τα φυσικά ή σωματικά (π.χ., ρίγη, κοιλιακό άλγος) και τα συναισθηματικά ( π.χ., δυσφορία, ευερεθιστότητα, άγχος, ανηδονία, καταθλιπτική διάθεση, ακαταμάχητη επιθυμία για χρήση). Τα συμπτώματα αυτά προκαλούν δυσφορία και για να τα αποφύγει ο χρήστης συνεχίζει να λαμβάνει την εξαρτησιογόνο ουσία. Έτσι το άτομο εισέρχεται σε ένα φαύλο κύκλο.

12 5. Σύμφωνα με τη θεωρία της κοινωνικής μάθησης, οι έφηβοι μαθαίνουν παρατηρώντας τις συμπεριφορές προτύπων όπως οι γονείς, τα αδέλφια και οι σύντροφοι και τα πρότυπα με αυθεντία τείνουν να έχουν μεγαλύτερη επίδραση. 6. Προδιαθεσικοί παράγοντες από την οικογένεια είναι δυσάρεστα γεγονότα, όπως η οικονομική κατάρρευση, οι χαλαρές οικογενειακές σχέσεις ή το διαζύγιο των γονέων, η ύπαρξη ασθένειας ή θανάτου στην οικογένεια.

13 7. Πολλοί έφηβοι χρησιμοποιούν εθιστικές ουσίες για λόγους προσαρμογής στην παρέα 8. γιατί αισθάνονται ως «ενήλικοι» 9. από περιέργεια 10. ή γιατί είναι της μόδας 11. ή ακόμη στο πλαίσιο μιας αποκλίνουσας συμπεριφοράς, όπως κακή επίδοση στα μαθήματα, έλλειψη στόχων, απαισιοδοξία, μοναξιά κ.λπ.

14 12. Η άγνοια γύρω από το θέμα των ναρκωτικών είναι μια από τις κυριότερες αιτίες της διάδοσής τους. Ο διαχωρισμός σκληρών και μαλακών ναρκωτικών, οι φράσεις κλισέ «κάνε ένα … τσιγάρο» ή «αυτός είναι χρήστης χασίς χωρίς να έχει κανένα πρόβλημα», είναι το λιγότερο ύποπτες, αφού πολύ καλά γνωρίζουμε από τους μηχανισμούς δράσης των ουσιών αυτών στη φυσιολογία και βιοχημεία του οργανισμού, ότι βλάβες προκαλούν όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες. 13. Οι δόλιοι τρόποι που οι έμποροι ναρκωτικών πλησιάζουν τα υποψήφια θύματά τους. Ένα χάπι στο ποτό, ένα αυτοκόλλητο στο δέρμα, μπορεί να οδηγήσουν τον ανύποπτο «πελάτη» σε οδυνηρούς δρόμους.

15 ΧΡΗΣΤΕΣ ΟΥΣΙΩΝ Επιπτώσεις από την χρήση ουσιών

16 Επιπτώσεις Στην υγεία του χρήστη Στην κοινωνική ζωή του χρήστη Στην οικογένεια του χρήστη Στην κοινωνία

17 Επιπτώσεις στην υγεία του χρήστη Καπνός Αλλοίωση της γεύσης και της όσφρησης. Φαρυγγίτιδα. Έλκος στομάχου. Ταχυκαρδία. Καρκίνος της στοματικής κοιλότητας και του ανώτερου αναπνευστικού. Αλκοόλ Δυσκολία στον συντονισμός των κινήσεων και την ταχύτητα αντίδρασης. Ζάλη – Πονοκέφαλο – Στομαχόπονο - Απώλεια μνήμης. Διαταραγμένη συμπεριφορά. Κίρρωση του ήπατος. Καρκίνος του πεπτικού συστήματος.

18 Επιπτώσεις στην υγεία του χρήστη Ναρκωτικά Σωματικά Παραποίηση των αισθήσεων, της μνήμης, της κρίσης. Δύσπνοια. Απώλεια ελέγχου των μυών και των κινήσεων. Βλάβες στη λειτουργία της καρδιάς και του εγκεφάλου. Αναπνευστικές λοιμώξεις. Ηπατίτιδα. AIDS. Παράλυση της αναπνοής. Κώμα. Θάνατος. Ψυχολογικά Διαταραχή αντίληψης του χρόνου. Απώλεια μνήμης και συνείδησης. Άγχος. Πανικός. Συναισθηματική αστάθεια. Κατάθλιψη. Παράνοια. Αυτοκτονικές τάσεις.

19 Επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή του χρήστη Ο εθισμός είναι ένας τρόπος ζωής που απαιτεί τη σπατάλη χρόνου και ενέργειας για την εθιστική συμπεριφορά. Όλες οι διαστάσεις της προσωπικής και διαπροσωπικής ζωής παραμελούνται και παρακμάζουν. Παρορμητική συμπεριφορά. Δυσκολία σύναψης σταθερών και δημιουργικών προσωπικών σχέσεων. Δυσκολία προσαρμογής στους κοινωνικούς κανόνες, στόχους και αξίες. Κοινωνική απομόνωση. Αποξένωση.

20 Επιπτώσεις στην οικογένεια του χρήστη Καπνός Κίνδυνος διακοπής της κύησης (ακόμα και σε παθητικές καπνίστριες). Μεγάλο οικονομικό κόστος. Επιπτώσεις στην υγεία του καπνιστή αλλά και όσων βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Αλκοόλ Κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών βλαβών στο έμβρυο. Μειωμένη ικανότητα ανάληψης ευθυνών. Προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις του ζευγαριού. Ενδοοικογενειακή βία. Προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής και συμπεριφοράς των παιδιών. Ατυχήματα.

21 Επιπτώσεις στην οικογένεια του χρήστη Ναρκωτικά Εξάρτηση του βρέφους από τα ναρκωτικά. Ανικανότητα ανάληψης ευθυνών. Αδυναμία εργασίας. Οικονομική εξαθλίωση. Προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις του ζευγαριού. Ενδοοικογενειακή βία. Προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής και συμπεριφοράς των παιδιών.

22 Επιπτώσεις στην κοινωνία Καπνός Αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας. Αλκοόλ Αύξηση ατυχημάτων. Βίαιη συμπεριφορά. Αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας. Ναρκωτικά Αντικοινωνικότητα. Επιθετικότητα. Παραβατικότητα. Διάβρωση των ηθικών αξιών. Βία και εγκληματικότητα.

23 Πρόληψη και Αντιμετώπιση…

24 ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ – ΑΛΚΟΟΛ Η σύγχρονη μάστιγα των νέων. Παίρνει ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις και εξαπλώνεται ταχύτατα και στην επαρχία. Τα ερωτήματα πολλά ???????? Υπάρχει Πρόληψη?????? Υπάρχει Αντιμετώπιση?????? Ποια είναι η θέση της Πολιτείας?????

25

26 Η πρόληψη, η ενημέρωση κυρίως μέσω της εκπαίδευσης και των ΜΜΕ, οι πολιτικές απεξάρτησης και επανένταξης, η προσπάθεια στροφής της νεολαίας μας στο μαζικό λαϊκό αθλητισμό, η ανάπτυξη του σχολικού αθλητισμού είναι μερικά μόνο μέτρα που η πολιτεία οφείλει να προωθεί αδιάκοπα και ανεξαρτήτως κόστους. Παράλληλα θα πρέπει να επανεξεταστεί η ποινικοποίηση της χρήσης, αφού στα χρόνια που εφαρμόστηκε δεν επέλυσε κανένα απολύτως πρόβλημα. Η πολιτεία μέσω των διωκτικών αρχών και της δικαιοσύνης οφείλει να στραφεί στο κυνήγι και την παραδειγματική τιμωρία των καλλιεργητών και των εμπόρων και όχι των χρηστών, οι οποίοι χρειάζονται βοήθεια και όχι εγκλεισμό σε φυλακή. Φαινόμενα διαφθοράς, ανοχής, διαπλοκής και συγκάλυψης θα πρέπει να τιμωρούνται.

27 Νόμος… Στοχεύει στο να ελέγξει την παραγωγή, την διάθεση και την κατανάλωση των παράνομων ουσιών. Ενεργεί και στο επίπεδο της πρόληψης. Μέσω της επιβολής του νόμου θεωρείται ότι η χρήση των ναρκωτικών μπορεί να περιοριστεί ή και να εξαλειφθεί από τη «μείωση της προσφοράς» τους. Αφαιρώντας τις ουσίες από την αγορά, γίνεται πιο δύσκολο στους χρήστες να τις εντοπίσουν. Ακόμα όμως κι αν οι ουσίες βρεθούν, η τιμή τους θα είναι τόσο υψηλή και οι χρήστες θα αποθαρρύνονται να τις προμηθευτούν.

28 Προγράμματα Πρόληψης μειώνουν τους παράγοντες που οδηγούν στη χρήση καλύπτουν όλες τις μορφές κατάχρησης νόμιμων και παράνομων ναρκωτικών στοχεύουν στην τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας είναι προσαρμοσμένα σε κάθε άτομο ή και σε κάθε ομάδα ανθρώπων ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, όπως την ηλικία, το φύλο και την εθνικότητα τους παρεμβαίνουν το συντομότερο δυνατό (ήδη από την προσχολική ηλικία)

29 Προγράμματα Εκπαίδευσης Πληροφορούν σχετικά με τα είδη των ναρκωτικών, τη χρήση τους, καθώς και τις συνέπειές της, Πληροφορούν σχετικά με την έκταση της χρήσης, Ενημερώνουν για την ποινική αντιμετώπιση των χρηστών, Σύμφωνα με τα προγράμματα αυτά: μόνο όταν είμαστε οπλισμένοι με τις κατάλληλες γνώσεις, μπορούμε να αποφύγουμε συνειδητά τα ναρκωτικά.

30 Έρευνες έχουν δείξει ότι τα προγράμματα σε αρκετές περιπτώσεις είναι αποτελεσματικά. Ωστόσο άλλες έρευνες δείχνουν ότι η γνώση δεν ασκεί ιδιαίτερη επίδραση καθώς φαίνεται ότι οι νέοι συνεχίζουν να «πειραματίζονται» προκειμένου να «μάθουν από μόνοι τους» για τα Ναρκωτικά.

31 Αντιμετώπιση… Το πρώτο βήμα: Το στάδιο της άρνησης του προβλήματος ( ο εξαρτώμενος πιστεύει ότι δεν έχει κάποιο πρόβλημα και δεν δέχεται συμβουλές ή θεραπεία) Το στάδιο της αποδοχής του προβλήματος (προβληματίζεται με τα υπέρ και τα κατά της εξάρτησης και της θεραπείας)

32 ΘΕΡΑΠΕΙΑ……. Θεραπεία νοείται η απαλλαγή από σωματικούς και ψυχικούς πόνους που προκαλεί η εξάρτηση. Η απεξάρτηση στοχεύει και στην κοινωνική επανένταξη… Η Θεραπεία: Συνδυάζεται με συμβουλευτικές ατομικές ή ομαδικές……… Δεν αποκλείει την χρήση φαρμάκων στις περιπτώσεις που κρίνονται απαραίτητες…. Αντιμετωπίζει και την ψυχολογική εξάρτηση…

33 Παραδείγματα προγραμμάτων στην Ελλάδα Στα προγράμματα υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ παρέχεται φαρμακευτική θεραπεία με μεθαδόνη και ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Λειτουργούν 56 μονάδες φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης σε όλη την Ελλάδα. Ορισμένες από τις προϋποθέσεις για να γίνει δεκτό ένα άτομο στη θεραπεία υποκατάστασης στη χώρα, είναι η ηλικία και η προηγούμενη προσπάθεια θεραπείας σε «στεγνό θεραπευτικό πρόγραμμα».

34

35 Συμβουλευτική πρώην χρηστών ουσιών

36 Φορείς που εκτελούν προγράμματα για εξαρτημένα από ουσίες άτομα (π.χ. ναρκωτικά, αλκοολισμός) Στην Ελλάδα οι υπηρεσίες που παρέχονται στον τομέα της εξάρτησης προσφέρονται από: Από το κρατικούς φορείς (Υπουργείο Υγείας) Μη κυβερνητικές οργανώσεις Ιδιωτικούς Φορείς

37 Κρατικοί φορείς 1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ 2. ΟΚΑΝΑ (Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών) 3. ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ. Εποπτεύουσα αρχή : Υπουργείου Υγείας.ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΟΥ ΚΕ.Θ.Ε.Α. ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΕ.Θ.Ε.Α. 4. Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. Μονάδα Απεξάρτησης Τοξικομανών, Αλκοολικών. Το πρόγραμμα απεξάρτησης «18 ΑΝΩ» που λειτουργεί στο πλαίσιο του Ψ.Ν.Α., άρχισε να λειτουργεί το 1969 έως το 1995 που χωρίστηκε σε δύο ανεξάρτητα τμήματα, των τοξικομανών και των αλκοολικών. 5. Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΝΠΔΔ. 6. Αιγινήτειο Νοσοκομείο - Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία (Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν.)

38 ΜΗ ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ 1. Πρόγραμμα Επανένταξης Απεξαρτημένων Δ. Καλλιθέας "ΘΗΣΕΑΣ« 2. Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός "Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ 3. SOS DRUGS 4. Πανελλήνιος Αντιναρκωτικός Αγώνας (Π.Α.ΝΤ.Α) 5. Σωματείο Βοήθειας Συνανθρώπων μας "ΦΙΛΗΜΩΝ« 6. Κέντρο Συμπαραστάσεως, Πρόνοιας "ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ" "Η ΕΛΠΙΔΑ« 7. Σύνδεσμος Αποκατάστασης Τοξικομανών ΣΤΑ 8. Πανελλήνιος Σύνδεσμος Γονέων και Κηδεμόνων για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και την πάταξη του εγκλήματος 9. Ελληνική Εταιρεία ενάντια στην εξάρτηση (4Ε) 10. Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών 11. Μητρόπολη Δημητριάδος 12. Σύλλογος Γονέων και Φίλων Θεραπευτικής Κοινότητας Ιθάκης 13. Ανώνυμοι Αλκοολικοί και Ανώνυμοι Εξαρτημένοι 14. Επιτροπή Ναρκωτικών, Θέματος 117 LIONS ΕΛΛΑΣ – ΚΥΠΡΟΣ 15. ΚΕΣΑΝ (Κρήτη) Μίνωος και Αρχαγγέλου, Θέρισος 16. ΚΙΝΗΣΗ "ΠΡΟΤΑΣΗ" (Δήμος Πάτρας) 17. Κέντρο Κοινωνικής ΠαρέμβασηςΑνδρούτσου 4, 174 55 Aλιμος 18. Κέντρο Κοινωνικής Παρέμβασης και Ενημέρωσης Ηρώων Πολυτεχνείου 2, 731 00 - Πολύκεντρο Χανίων.

39 Οργανωμένα κέντρα παρέμβασης στο Ηράκλειο ΚΕΣΑΝ (Κέντρο Πρόληψης Ηρακλείου Κρήτης) Σκοπός του: Πρόληψη των εξαρτήσεων και προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας στην τοπική κοινότητα. ΚΕ.Θ.Ε.Α. «ΑΡΙΑΔΝΗ» (Κέντρο θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων). Συμβουλευτικό Κέντρο Ενηλίκων Ηρακλείου Σκοπός του: Προετοιμασία και κινητοποίηση χρηστών για την εισαγωγή τους στο Θεραπευτικό Πρόγραμμα, παροχή υπηρεσιών ενημέρωσης συμβουλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης χρηστών και οικογενειών Ο.ΚΑ.ΝΑ. (Εθνικός οργανισμός Κατά Των Ναρκωτικών) (Υπουργείο Υγείας ). Θεραπευτική Μονάδα Υποκατάστασης Ηρακλείου Σκοπός του: Θεραπεία χρηστών από ναρκωτικές ουσίες με τη βοήθεια υποκατάστατων φαρμάκων σε συνδυασμό με ψυχοκοινωνική υποστήριξη

40 «Επαγγελματική Συμβουλευτική πρώην χρηστών ουσιών» Το θέμα της εργασίας και της απασχόλησης είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τον πληθυσμό των πρώην χρηστών ουσιών που βρίσκονται στην φάση της επανένταξης, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, καθώς οι δείκτες ανεργίας συνεχώς αυξάνουν. Οι βασικές δυσκολίες που οι πρώην χρήστες αντιμετωπίζουν στην εύρεση εργασίας, αφορούν στην έλλειψη βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων ως αποτέλεσμα της διακοπής του σχολείου, στην έλλειψη επαγγελματικής εμπειρίας και στην κοινωνική προκατάληψη

41 Οι δραστηριότητες εκπαίδευσης, επαγγελματικού προσανατολισμού και κατάρτισης είναι αναπόσπαστο κομμάτι των υπηρεσιών που παρέχουν τα θεραπευτικά προγράμματα των κέντρων των φορέων που αναφέρθηκαν και συνδέονται άρρηκτα με το στόχο της κοινωνικής επανένταξης. Αντιμετωπίζουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές ελλείψεις που συνοδεύουν συνήθως τη μακροχρόνια χρήση ουσιών και ενισχύουν τη θεραπευτική διαδικασία ως πορεία αυτογνωσίας, επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας και οργάνωσης μιας νέας ζωής με ποιότητα και νόημα.

42 Τα άτομα που είναι πρώην χρήστες ουσιών συνήθως δεν έχουν τελειώσει το Λύκειο και έχουν πολύ λίγα εφόδια για την αγορά εργασίας. Από μελέτη που δίνει το ΚΕ.Θ.Ε.Α. (2002) οι έφηβοι πρώην χρήστες αφήνουν το σχολείο γύρω στα 15 τους χρόνια.

43 25 πανελλαδικά προγράμματα επανένταξης λειτουργούσαν το 2011 σε: ΚΕ.Θ.Ε.Α.(17) Το ΚΕ.Θ.Ε.Α. αναπτύσσει σημαντική δραστηριότητα στον τομέα της κοινωνικής υποστήριξης και επανένταξης, με μια σειρά προγραμμάτων και υπηρεσιών που περιλαμβάνουν και Εναλλακτικά - Μεταβατικά Σχολεία Ο.ΚΑ.ΝΑ(3) Εξειδικευμένα Κέντρα Κοινωνικής και Επαγγελματικής Ένταξης, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη Ψ.Ν.Α(3) (Ψυχιατρικό νοσοκομείο Αθηνών«18 ΑΝΩ» Εκτός των άλλων περιλαμβάνει και ένα Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης και το Σχολείο του «18 ΑΝΩ». Ψ.Ν.Θ(2) (Ψυχιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης)

44

45

46 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Όλοι μας έχουμε την τάση για εξάρτηση. Μπορεί να είναι κάτι απλό, όπως το να βλέπουμε πολύ τηλεόραση ή να τρώμε ένα συγκεκριμένο γλυκό. Αν όμως η απόλαυση μιας ουσίας ή δραστηριότητας μας προκαλεί αρκετά προβλήματα ώστε τελικά τo τίμημα που πληρώνουμε είναι μεγαλύτερο από το όφελος, ίσως χρειάζεται να πάρουμε την απόφαση να σταματήσουμε. Επειδή η εθιστική συμπεριφορά από τη φύση της είναι δύσκολο να ξεπεραστεί, είναι σκόπιμο να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ή σε ένα κέντρο απεξάρτησης προκειμένου να έχουμε την κατάλληλη υποστήριξη. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τους λόγους που μας οδήγησαν στην εξάρτηση, να μάθουμε να ελέγχουμε τις παρορμήσεις μας και να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα χρησιμοποιώντας άλλες μεθόδους.

47 ...γιατί ο δρόμος των εξαρτήσεων είναι αδιέξοδος και οδηγεί στο θάνατο … Nuggets.mp4

48 Βιβλιογραφικές Πηγές Διερεύνηση των δυσκολιών στην επαγγελματική προετοιμασία και ένταξη των ατόμων που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό. Η περίπτωση των πρώην εξαρτημένων από τοξικές ουσίες( Παρασκευή Θεοφίλου) http://www.special-edition.gr/pdf_ees/pdf_ees_53/theofilou.pdf Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ναρκωτικά (2008 – 2012) http://ygeiamap.gov.gr/wp- content/uploads/2012/08/NARKOTIKA_TELIKO_LOW.pdf