Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Παρουσίαση με θέμα: "Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εισαγωγή Στόχος Δομή Αντικείμενο

2 Γενικές πληροφορίες Μονάδες ECTS: 5 e-mail: pechtelidis@uth.gr
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Γενικές πληροφορίες Μονάδες ECTS: 5 Πληροφορίες και υλικό του μαθήματος είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα eclass.uth.gr Academia.edu (Yannis Pechtelidis)

3 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Στόχος μαθήματος Κατανόηση των κοινωνιολογικών θεωριών για την εκπαίδευση Εφαρμογή των κοινωνιολογικών ιδεών για την κατανόηση και βελτίωση του εκπαιδευτικού θεσμού

4 Δομή του μαθήματος Διαλέξεις Κριτική των θεωρητικών προσεγγίσεων
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Δομή του μαθήματος Διαλέξεις Κριτική των θεωρητικών προσεγγίσεων Συζήτηση πάνω σε επιλεγμένα κείμενα Σύνδεση με εκπαιδευτική πράξη με παραδείγματα από εμπειρικές έρευνες

5 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Μαθησιακοί στόχοι Επισκόπηση της θεωρίας: θέσεις/παραδοχές, ιστορικές καταβολές, ανάπτυξη Κριτική: δυνατότητες και περιορισμοί στη μελέτη της ανισότητας και του ρόλου της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών Ασκήσεις: ομαδική εργασία μέσα στην τάξη πάνω σε ένα απόσπασμα ή μια ερώτηση σχετική με τη διάλεξη Συμπεράσματα: σημεία κλειδιά, βασικοί όροι Τεστ Αυτοαξιολόγησης

6 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Διδακτική Συνδυασμός διαλέξεων, ασκήσεων και συζητήσεων γύρω από ερωτήματα που θα τεθούν τόσο από εμένα όσο και από εσάς

7 Αξιολόγηση Συμμετοχή στο μάθημα 30%
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Αξιολόγηση Συμμετοχή στο μάθημα 30% Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου 70%

8 Αντικείμενο της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Αντικείμενο της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης Το εκπαιδευτικό σύστημα ως κοινωνικός θεσμός Ο ρόλος του στην κοινωνία Οι συνέπειες πάνω στα νεαρά άτομα και η συμμετοχή του στην (ανα)παραγωγή της ανισότητας.

9 Η φύση της κοινωνιολογίας
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Η φύση της κοινωνιολογίας Διαφωνίες, αντιπαραθέσεις, αβεβαιότητα, αμφιβολία για τις αναλύσεις για τις εκπαιδευτικές πολιτικές, το ρόλο της εκπαίδευσης, τη γνώση (Α.Π.), ισότητα, κλπ. Ανταγωνιστικό πεδίο ερμηνειών της εκπαίδευσης Επίσης, είναι μία αναστοχαστική επιστήμη: ερωτήματα όχι μόνο για την εκπαίδευση αλλά και για τον κλάδο

10 Αναστοχασμός Ερωτήματα για τη φύση της γνώσης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Αναστοχασμός Ερωτήματα για τη φύση της γνώσης Τη σχέση της γνώσης με την εξουσία Τις επιδράσεις της γνώσης πάνω στα υποκείμενα και την πραγματικότητα

11 2 αλληλένδετες διαστάσεις
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης 2 αλληλένδετες διαστάσεις Α) περιγραφική Β) κανονιστική (αξιακές κρίσεις, συστάσεις) Εμείς θα χαράξουμε μια πορεία ανάμεσά τους Διακυβεύονται μια σειρά από αξίες στην εκπαίδευη, ωστόσο είναι δύσκολο να διατυπώσουμε σαφείς και σίγουρες κρίσεις είτε για το τι έχει γίνει είτε για το τι θα γίνει

12 Κοινωνιολογία: επιστήμη και τέχνη
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Κοινωνιολογία: επιστήμη και τέχνη Εξίσου επιστήμη και τέχνη η κοινωνιολογία Δηλαδή είναι από τη μία απρόσωπη, αμερόληπτη και περιγραφική στοχεύοντας στην ανακάλυψη, από την άλλη είναι προσωπική, χρησιμοποιεί τη φαντασία για να ερμηνεύσει την κοινωνική πραγματικότητα και κανονιστική

13 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Η αξία της ισότητας Γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε ένα κοινωνικό φαινόμενο και όχι φυσικό: ίσες ευκαιρίες, αποκλεισμός, ταξικότητα, σεξισμός, ρατσισμός, καταπίεση, διακρίσεις, κλπ. Η γλώσσα μας λοιπόν έχει ένα έντονο κανονιστικό περιεχόμενο (αξιακή κρίση για τα περιγραφόμενα πράγματα) Η αποφυγή ή απάλειψη αυτών των όρων οδηγεί στην απονεύρωση της επιστήμης

14 Σκοπός Επίλυση προβλημάτων ανισότητας, αδικίας και κατάχρησης εξουσίας
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Σκοπός Επίλυση προβλημάτων ανισότητας, αδικίας και κατάχρησης εξουσίας Κατανόηση των προβλημάτων της εκπαίδευσης Τροφοδότηση της κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής μέσα από τις εξηγήσεις μας και τη γνώση που παράγουμε

15 Ιστορική αναδρομή εκπαιδευτικού θεσμού
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Ιστορική αναδρομή εκπαιδευτικού θεσμού Το σχολείο είναι πρόσφατος θεσμός Ιδεολογία αστικής κοινωνίας: Αρχή του δικαιώματος στη μόρφωση για όλους Η μόρφωση επιτρέπει τη λειτουργία πολιτικού συστήματος Η άσκηση του «εκλέγειν» και το εκπαιδευτικό σύστημα

16 Το σχολείο και η ανάπτυξη της αστικής κοινωνίας
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Το σχολείο και η ανάπτυξη της αστικής κοινωνίας Επίλυση οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων Μισθωτή εργασία και εξειδίκευση Δικαίωμα του εκλέγειν Πειθαρχία

17 Υποχρεωτική εκπαίδευση και ισότητα
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Υποχρεωτική εκπαίδευση και ισότητα Γαλλική επανάσταση και εγκυκλοπαιδιστές Εθνική ανεξαρτησία και ολοκλήρωση, οικονομική ανάπτυξη, πολιτική εξυγίανση, ορθή λειτουργία πολιτεύματος

18 Στόχος της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Στόχος της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης Η μελέτη του πώς πραγματοποιείται η επιλογή, οργάνωση και μετάδοση γνώσεων, αξιών, αρχών και πεποιθήσεων. Η μελέτη της σχέσης του σχολείου με άλλους κοινωνικούς θεσμούς, η κοινωνική σύνθεση του σχολικού πληθυσμού Οι δράσεις στο μικρο-επίπεδο της καθημερινής σχολικής ζωής

19 Πώς διαμορφώθηκε η Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης;
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Πώς διαμορφώθηκε η Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης; Η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης προβάλει ως τομέας έρευνας τη δεκαετία του 1950 και στις αρχές του 1960. Αυξανόμενο κυβερνητικό ενδιαφέρον για ταχεία οικονομική ανάπτυξη και άσκηση κοινωνικού ελέγχου οδηγεί σε αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση.

20 Στόχοι των δυτικών παρεμβατικών κρατών
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Στόχοι των δυτικών παρεμβατικών κρατών Η προσαρμογή του σχολείου: στις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς, η ικανοποίηση της αυξημένης ζήτησης για εκπαίδευση από τους νέους, η πολιτική-ιδεολογική αντιμετώπιση της «σοσιαλιστικής» ιδεολογίας.

21 Η εκπαίδευση πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Η εκπαίδευση πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων Η αύξηση των μαθητών και σπουδαστών θέτει στις κυβερνήσεις πρόβλημα ενσωμάτωσης τους στην αγορά εργασίας και μετατρέπει το εκπαιδευτικό σύστημα σε πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων, προκαλώντας το ενδιαφέρον των ειδικών

22 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Τα κυριότερα ρεύματα  Η Κλασική Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, η οποία αξιοποιεί τα εννοιολογικά συστήματα των Μάκρο-Μίκρο προσεγγίσεων δηλαδή των δομικών, ερμηνευτικών, αλλά και συνδυαστικών προσεγγίσεων, για να διερευνήσει τη σχέση ανάμεσα στην κοινωνική και στην εκπαιδευτική ανισότητα

23 Μάκρο-κοινωνιολογικές (δομικές) προσεγγίσεις
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Μάκρο-κοινωνιολογικές (δομικές) προσεγγίσεις Οι νέες συνθήκες μετά τη γαλλική και βιομηχανική επανάσταση έθεσαν ως προτεραιότητα της Κοινωνιολογίας τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας. Στόχος ήταν η πρόβλεψη και ο έλεγχος των εξελίξεων στο πεδίο υλικής αναπαραγωγής και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής διαμέσου της μελέτης του πεδίου της συμβολικής αναπαραγωγής. Οι νέες συνθήκες μετά τη γαλλική και βιομηχανική επανάσταση έθεσαν ως προτεραιότητα της Κοινωνιολογίας τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας. Στόχος κοινωνιολόγων, όπως ο Κοντ και ο Ντυρκάιμ, ήταν η πρόβλεψη και ο έλεγχος των εξελίξεων στο πεδίο υλικής αναπαραγωγής και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής διαμέσου της μελέτης του πεδίου της συμβολικής αναπαραγωγής. Αυτές οι αγωνίες όρισαν το αρχικό πλαίσιο της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης. · 

24 Κύριες μάκρο-θεωρήσεις
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Κύριες μάκρο-θεωρήσεις Λειτουργισμός, Δομολειτουργισμός Συγκρουσιακές θεωρήσεις: μαρξικές αναλύσεις και θεωρία του πολιτισμικού κεφαλαίου Στόχος του Ντυρκάιμ η αναπαραγωγή των βασικών κανόνων και αξιών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πειθαρχία και άρα η κοινωνική σταθερότητα. Πιστός στη θετικιστική παράδοση θεωρούσε τα κοινωνικά γεγονότα και φαινόμενα «πράγματα», τα οποία μπορούν να παρατηρηθούν, να μετρηθούν, να συγκριθούν και να οδηγήσουν στην εξαγωγή αναμφισβήτητων πορισμάτων. · Σ’αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε η δομολειτουργική προσέγγιση στην εκπαίδευση με κυριότερο εκπρόσωπο τον Πάρσονς. Η κοινωνία θεωρείται ως δομή που εκδηλώνει τις λειτουργίες της με βάση ένα πλέγμα λειτουργικά αλληλοεξαρτώμενων στοιχείων. Ο εκπαιδευτικός θεσμός βασικό στοιχείο της δομής που συμβάλλει στη λειτουργία και διατήρηση της συνοχής της κοινωνίας. Ανάδειξη του κοινωνικοποιητικού ρόλου της εκπαίδευσης. Επίσης, προβάλλεται η αναγκαιότητα συγκρότησης και νομιμοποίησης των κοινωνικών ιεραρχιών και κοινωνικού καταμερισμού εργασίας και αναδεικνύεται ο επιλεκτικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης. Σύνδεση εκπαίδευσης με οικονομική ανάπτυξη. · Στον αντίποδα δομολειτουργισμού αναπτύχθηκαν οι συγκρουσιακές θεωρήσεις: οι μαρξικές αναλύσεις και οι αναλύσεις του πολιτιστικού κεφαλαίου αναδεικνύουν τον αναπαραγωγικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης, η οποία υποστηρίζουν ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Χρήση της εκπαίδευσης για αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Κυριότερες θεωρήσεις είναι οι εξής:  Η ριζοσπαστική θεωρία των Bowles και Gintis: η εκπαίδευση προετοιμάζει τα παιδιά για τους ρόλους που θα παίξουν ως ενήλικες στην καπιταλιστική κοινωνία.  Η αντιφατική θέση του Althusser, περί αυτονομίας του εκπαιδευτικού θεσμού, ο οποίος όμως σε «τελική ανάλυση» είναι ελεγχόμενος από την οικονομία.  Οι θέσεις του Bourdieu τονίζουν τον καθοριστικό ρόλο του πολιτισμικού κεφαλαίου της οικογένειας στην αναπαραγωγή της κυρίαρχης ταξικής δομής.

25  Μίκρο-ερμηνευτικές προσεγγίσεις
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης  Μίκρο-ερμηνευτικές προσεγγίσεις Τονίζουν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης δράσης, η οποία συνδέεται με ανάγκες, κίνητρα και συμφέροντα δρώντων. Φαινομενολογία Συμβολική αλληλεπίδραση Εθνογραφία Φαινομενολογία: στόχος διερεύνησης το «φαινόμενο», το οποίο συνδέεται με τα ίδια τα πράγματα, όπως αυτά αποκαλύπτονται στη συνείδησή μας. Υποστηρίζεται ότι, τα στερεότυπα επηρεάζουν τις διαισθητικές συλλήψεις των φαινομένων. · Εθνομεθοδολογία: αμφισβητεί την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης και σταθερής κοινωνικής τάξης και μελετά τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα υποκείμενα για να ορίσουν την περίσταση. · Συμβολική αλληλεπίδραση: έμφαση στην έννοια της «ανάληψης ρόλου». Ερμηνεία των εντάσεων, διαπραγματεύσεων και σχέσεων ανάμεσα στους μετέχοντες στη σχολική εμπειρία.

26  Συνδυαστικές προσεγγίσεις
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης  Συνδυαστικές προσεγγίσεις Η κοινωνική πραγματικότητα συγκροτείται και αλλάζει τόσο από τους δομικούς περιορισμούς όσο και από τη δυναμική της ανθρώπινης δράσης. Κριτικός μαρξισμός: η οικονομία επιβάλλει συμπεριφορές στα υποκείμενα, ωστόσο, αυτά έχουν τη δυνατότητα να μετασχηματίσουν ως ένα βαθμό το περιβάλλον.

27  Η Νέα Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης  Η Νέα Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Διερευνά τις αιτίες των εκπαιδευτικών ανισοτήτων και της σχολικής αποτυχίας κάποιων μαθητών, αναδεικνύουν το ρόλο της κοινωνικά κατασκευασμένης γνώσης, του κοινωνικού προσδιορισμού των όψεων της ικανότητας των μαθητών και την ιδεολογική διάσταση της παιδαγωγικής θεωρίας των εκπαιδευτικών.

28 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Δικαίωμα στη μόρφωση Στη γαλλική επανάσταση γεννιέται το δημοκρατικό αίτημα του δικαιώματος να μορφωθούν όλοι ανεξαιρέτως, το οποίο στηρίζεται σε 2 αρχές: Α) Η παιδεία μέσο χειραφέτησης από άγνοια Β) Ισότητα όλων των πολιτών Υποχρεωτική μαζική εκπαίδευση

29 Η ιστορία της αντίληψης της «εκπαιδευτικής ισότητας»
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Η ιστορία της αντίληψης της «εκπαιδευτικής ισότητας» Μέχρι πρόσφατα η εκπαιδευτική πυραμίδα αντιστοιχούσε στην κοινωνική στρωμάτωση Το αίτημα της εκπαίδευσης του λαού εξαντλούνταν με την πρόσβαση στο δημοτικό Η καθολική εκπαίδευση σήμαινε απλά ότι ο λαός δεν είναι αναλφάβητος

30 Η εκπαίδευση αγαθό για λίγους
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Η εκπαίδευση αγαθό για λίγους 1913: 12% αγοριών κ 5% κοριτσιών απολυτήριο δημοτικού 1930: 40% πληθυσμού αναλφάβητο (60% γυναίκες) Τέλη 20ου : 2,6% ενεργού πληθυσμού αναλφάβητο, οι ημιαναλφάβητοι/λειτουργικά αναλφάβητοι 3,7% Βελτίωση αλλά και συγκάλυψη ανισοτήτων

31 Αρχές δεκαετίας 1960 45% απολυτήριο δημοτικού
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Αρχές δεκαετίας 1960 45% απολυτήριο δημοτικού 10% κατώτερη επαγγελματική εκπαίδευση 45% εξαετές γυμνάσιο 30% απολυτήριο γυμνασίου Συμπέρασμα: οι περισσότεροι βγαίνουν στην αγορά εργασίας με απολυτήριο δημοτικού

32 Αίτημα εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Αίτημα εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης «Να σπουδάσουν οι φτωχοί!» Εισάγεται από Η.Π.Α. ο όρος «ισότητα εκπαιδευτικών ευκαιριών» Θεωρία ανθρώπινου κεφαλαίου Παπανούτσος: «ίσες ευκαιρίες σε όλους» Η έννοια της ισότητας εκλεπτύνεται: από το 1960 η ισότητα χάνει το ταξικό κ σεξιστικό περιεχόμενό της

33 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Αντισταθμίσματα Η ισότητα συνδέεται με την οικονομική ανάπτυξη κ προσαρμογή του σχολείου στις ανάγκες της αγοράς Από το 1960 κ μετά η ισότητα σημαίνει εξάλειψη των κοινωνικών διαφορών κ κοινωνικών εμποδιών Δεν αρκεί η κρατική παροχή σχολείων, βιβλίων, δασκάλων, ανάγκη να προστατευτούν τα παιδιά από φτωχές οικογένειες που έχουν ανάγκη την εργασία παιδιού – υποτροφίες

34 Ισότητα και αξιοκρατία
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Ισότητα και αξιοκρατία Επιλογή των άριστων, των καλών, των μέτριων, κακών μαθητών Σημαντική αλλαγή στην αντίληψη της ισότητας: Παροχή ίσων ευκαιριών Συσχέτιση της ισότητας με την αξιοκρατία Κυρίαρχη πεποίθηση: 2 κατηγορίες μαθητών – οι ικανοί για γράμματα και οι ικανοί για χειρωναξία

35 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Κοινωνική ισότητα Μόνο κριτήριο για σχολική πρόοδο είναι οι διανοητικές ικανότητες και η επιθυμία για μόρφωση Παπανούτσος: η κοινωνική δικαιοσύνη πραγματώνεται όταν οι διανοητικά ικανότεροι ακολουθούν την ανώτερη εκπαίδευση Αίτημα πλήρους κοινωνικής ισότητας ώστε μόνο η ατομική ικανότητα να επιδρά στο ποιος θα προχωρήσει

36 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Θεωρητική παραδοχή Η άνιση επίδοση είναι φυσική συνέπεια ατομικών διαφορών ευφυίας ή διαφορετικών ικανοτήτων ή έφεσης στη μόρφωση Σύνοψη: Άρση κοινωνικών εμποδίων για την πρόοδο των φυσικά ικανών Οι άνθρωποι διαιρούνται από τη φύση σε ικανούς κ μη ικανούς για γράμματα

37 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Ερώτημα Αν υποθέσουμε ότι όλοι έχουν ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, τότε όλοι όσοι αριστεύουν έχουν μεγαλύτερες διανοητικές κανότητες από εκείνους που έχουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις;

38 Ικανότητα: «δώρο» της μοίρας ή της κοινωνίας;
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Ικανότητα: «δώρο» της μοίρας ή της κοινωνίας; Στατιστικά: Η επίδοση ταυτίζεται με την κοινωνική προέλευση Η σχολική επίδοση αναπαράγει την κοινωνική διαστρωμάτωση Αυτό το συμπέρασμα αντιφάσκει με «κοινή λογική»: η άνιση επίδοση φυσική συνέπεια των ατομικών διαφορών

39 Τα σχολικά κριτήρια είναι ουδέτερα;
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Τα σχολικά κριτήρια είναι ουδέτερα; Το σχολείο δεν είναι αξιοκρατικό Μέσω της φαινομενικής «αξιολογικής ουδετερότητάς» του αναπαράγει την ταξική διαστρωμάτωση Πίστη αρκετών εκπαιδευτικών στην ουδετερότητα των κριτηρίων, στη διαίρεση παιδιών σε αυτά που έχουν και στα άλλα που δεν έχουν διανοητικά χαρίσματα

40 «Αξιοκρατική» επιλογή σχολείου
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης «Αξιοκρατική» επιλογή σχολείου Α) η άνιση επίδοση οφείλεται στην κοινωνική προέλευση ατόμων Β) η άνιση επίδοση επιβιώνει και μετά την άρση των οικονομικών και κοινωνικών εμποδίων Γ) η αξιολογική κλίμακα σχολείου αναπαράγει την ταξική διαστρωμάτωση κοινωνίας

41 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Θέση Η πλειονότητα των κοινωνιολόγων αναγνωρίζει ότι το σχολείο αναπαράγει την ανισότητα Η παροχή ίσων ευκαιριών δεν αρκεί για να εφαρμοστεί η ισότητα στην εκπαίδευση Η διερεύνηση των διαδικασιών της συμβολικής αναπαραγωγής, που συμβάλλει και στη διαμόρφωση των κοινωνικών ιεραρχιών, στρέφεται τόσο στις δράσεις που αναπτύσσονται στο εσωτερικό του εκπαιδευτικού συστήματος όσο και στις διασυνδέσεις των εκπαιδευτικών πρακτικών με φαινόμενα και λειτουργίες που εκδηλώνονται στην ευρύτερη κοινωνική δομή. Έτσι έχουν διαμορφωθεί:

42 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Ερευνητικά δεδομένα Τα αίτια σχολικής αποτυχίας των παιδιών λαϊκών στρωμάτων είναι κοινωνικά: Α) οι χαμηλές επιδόσεις, κακή βαθμολογία, απουσία ενδιαφέροντος αφορά μαζικά τα παιδιά από χαμηλά στρώματα Β) τα παιδιά από αυτά τα στρώματα που έχουν άριστες επιδόσεις είναι εξαίρεση Η άνιση επίδοση δεν είναι κάτι φυσικό Υψηλή στατιστική συνάφεια ανάμεσα στην καταγωγή κ την επίδοση

43 19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Μεθοδολογική απορία Αν το αίτιο της άριστης επίδοσης είναι η υψηλή ατομική ευφυία τότε θα υπήρχαν στατιστικά σημαντικά ποσοστά άριστων μαθητών σε όλες τις κοινωνικές ομάδες Δεν είναι δυνατό η φύση να μοίρασε την ευφυία με κοινωνικά κριτήρια

44 Τα αίτια σχολικής αποτυχίας
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Τα αίτια σχολικής αποτυχίας Γνωστά: η ισότητα όχι τόσο πλήρης Οι μαθητές από αδικημένα κοινωνικά στρώματα εκπαιδεύονται σε χειρότερες συνθήκες Άγνωστα: ο εκπαιδευτικός θεσμός υποτιμάει τη μαθησιακή ικανότητα, τη γλώσσα, την κουλτούρα των μαθητών από μειονότητες, εργατικά κ αγροτικά στρώματα Συχνά αυτά τα παιδιά αξιολογούνται από εκπαιδευτικούς ως αδιάφορα για το σχολείο κ χωρίς έφεση για μάθηση

45 Κριτήριο δείκτη νοημοσύνης
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Κριτήριο δείκτη νοημοσύνης Μέτρηση του βαθμού ευφυίας με διάφορα τεστ Βαθμολογία γνώσεων, τρόπων σκέψης ενός ορισμένου πολιτισμού κ μιας κουλτούρας – προκαθορισμός αποτελέσματος Μπορεί να μετρηθεί η ευφυία; Τι ποσοστό κληρονομείται; Πόσο μπορεί να την επηρεάσει το περιβάλλον; Θέσεις βιογενετικής

46 Μη αποδοχή επιστημονικών δεδομένων
19/4/2017 Γιάννης Πεχτελίδης Μη αποδοχή επιστημονικών δεδομένων Οφείλεται στην κοινωνική ανισότητα κ την τάση υπεράσπισης των προνομίων από τις ομάδες που τα κατέχουν Οφείλεται στις προκαταλήψεις που στηρίζουν την ανισότητα κ εμποδίζουν τη διαμόρφωση ιδεών για άλλους πιο δίκαιους τρόπους οργάνωσης της κοινωνίας