Λογιστική παρακολούθηση και αποτίμηση άυλων παγίων στοιχείων

Παρουσίαση με θέμα: "Λογιστική παρακολούθηση και αποτίμηση άυλων παγίων στοιχείων"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Λογιστική παρακολούθηση και αποτίμηση άυλων παγίων στοιχείων
ΔΛΠ 38: Άυλα στοιχεία του ενεργητικού, καθορίζει τα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου ένα στοιχείο να αναγνωριστεί ως άυλο στοιχείο του ενεργητικού Άυλο πάγιο στοιχείο ενεργητικού είναι ένα αναγνωρίσιμο, μη νομισματικό στοιχείο ενεργητικού, χωρίς φυσική υπόσταση, που κατέχει η επιχείρηση. Το άυλο στοιχείο πρέπει να χαρακτηρίζεται από αναγνωρισιμότητα, να ελέγχεται από την επιχείρηση και να προσδοκάται ότι θα αποφέρει μελλοντικά οικονομικά οφέλη. Π.χ. ηλεκτρονικό λογισμικό, άδειες ευρεσιτεχνίας, συγγραφικά δικαιώματα, πελατολόγια, εμπορικά δικαιώματα, εμπορικά σήματα, σχέσεις πελατών και προμηθευτών, μερίδιο αγοράς, άδειες κινητής τηλεφωνίας, άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

2 Αποσαφήνιση των χαρακτηριστικών
Αναγνωρίσιμο είναι το στοιχείο που έχει ατομικότητα και η επιχείρηση μπορεί να εκμισθώσει, πωλήσει, ανταλλάξει ή να διανείμει τα αναμενόμενα από αυτά μελλοντικά οφέλη Η επιχείρηση ελέγχει ένα περιουσιακό στοιχείο αν έχει τη δύναμη να λαμβάνει τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη που απορρέουν από τον υποκείμενο πόρο και επίσης να απαγορεύει την πρόσβαση άλλων σε αυτά τα οφέλη, μέσω π.χ νομικής κατοχύρωσης. Η επιχείρηση προβλέπεται ότι θα προσπορίζεται τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη που απορρέουν από το άυλο στοιχείο. Π.χ. ένα δικαίωμα ευρεσιτεχνίας έχει ατομικότητα, από αυτό η επιχείρηση λαμβάνει οικονομικά οφέλη, ενώ οι υπάλληλοι είναι εχέμυθοι και αναμένεται να μην διαρρεύσουν τα μυστικά που σχετίζονται με αυτό

3 Π.χ. υπεραξίας: εκπαίδευση προσωπικού, εμπειρία προσωπικού, σχέσεις με πελάτες,

4 Μεμονωμένη κτήση άυλων στοιχείων
Για να αναγνωρισθεί ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο θα πρέπει: να είναι αναγνωρίσιμο στοιχείο να υπάρχει έλεγχος των πόρων να υπάρχουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη να μπορεί το κόστος να αποτιμηθεί αξιόπιστα Η αρχική αποτίμηση γίνεται στο κόστος κτήσης του στοιχείου στο οποίο περιλαμβάνονται και όλα εκείνα τα κόστη που αναλαμβάνονται για να τεθεί το στοιχείο αυτό σε χρήση. Π.χ. Η επιχ. 3Α αγοράζει άδεια λογισμικού αντί € με εξάμηνη πίστωση μέσω έκδοσης μεταχρονολογημένων επιταγών. Η τιμή μετρητοίς ανέρχεται σε €

5 Περιγραφή Χρέωση Πίστωση
Άυλα στοιχεία ενεργητικού € Μη δεδουλευμένοι τόκοι – έξοδα € Επιταγές πληρωτέες € Ο λογαριασμός των μη δεδουλευμένων τόκων κλείνει με τη σταδιακή μεταφορά του σε σχετικό λογαριασμό εξόδου (σε επιβάρυνση των αποτελεσμάτων), μέχρι και το τέλος της εξάμηνης πίστωσης

6 Η επιχείρηση 5Β αγόρασε την άδεια εμπορίας του προϊόντος «πληντυρέξ» η αξία της οποίας ανέρχεται σε € Για τον σκοπό αυτό η επιχείρηση αντάλλαξε οικόπεδο λογιστικής αξίας € και εύλογης € Η όποια διαφορά θα καταβληθεί σε μετρητά. Περιγραφή Χρέωση Πίστωση Δικαιώματα χρήσης € Οικόπεδα € Κέρδος από ανταλλαγή παγίων € Ταμείο €

7 Ιδιοπαραγωγή – έρευνα και ανάπτυξη
Η καταχώρηση και αρχική αποτίμηση ενός εσωτερικά δημιουργούμενου άυλου παγίου στοιχείου (ιδιοπαραγωγή) ταξινομεί τη δημιουργία του στοιχείου σε 2 φάσεις, αυτή της έρευνας και αυτή της ανάπτυξης. Έρευνα είναι η πρωτότυπη αναζήτηση που αναλαμβάνεται για την κατάκτηση νέων επιστημονικών, τεχνικών & άλλων γνώσεων. Ανάπτυξη είναι η εφαρμογή των επιτευγμάτων της έρευνας για την παραγωγή νέων προϊόντων, συσκευών ή μεθόδων πριν από την έναρξη της εμπορικής παραγωγής ή χρήσης.

8 Ιδιοπαραγωγή – έρευνα και ανάπτυξη
Η αρχική αποτίμηση γίνεται στο κόστος κτήσης του στοιχείου στο οποίο περιλαμβάνονται και όλα εκείνα τα κόστη που αναλαμβάνονται για να τεθεί το στοιχείο αυτό σε χρήση. Όλες οι δαπάνες έρευνας θα πρέπει να καταχωρούνται στα αποτελέσματα της χρήσης στην οποία πραγματοποιούνται Όλες οι δαπάνες ανάπτυξης θα πρέπει να καταχωρούνται στα αποτελέσματα της χρήσης στην οποία πραγματοποιούνται

9 Απόκτηση μέσω ενοποίησης επιχειρήσεων
Ένα άυλο στοιχείο του ενεργητικού κατά την ενοποίηση επιχειρήσεων θα πρέπει να αναγνωρίζεται εφόσον ικανοποιούνται τα γνωστά κριτήρια. Τα άυλα στοιχεία αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία απόκτησής τους. Αν αυτό το άυλο στοιχείο διαπραγματεύεται σε κάποια ελεύθερη αγορά, η πιο κατάλληλη τιμή είναι η τελευταία τιμή πώλησης του στοιχείου. Αν δεν υπάρχει τέτοια αγορά, εύλογη τιμή θεωρείται το ποσό που η επιχείρηση θα διέθετε την ημερομηνία εξαγοράς σε συνθήκες μιας ακριβοδίκαιης συναλλαγής. Τέλος, η εύλογη αξία θα μπορούσε να είναι η παρούσα αξία των εκτιμώμενων μελλοντικών καθαρών ταμειακών ροών από το άυλο στοιχείο.

10 Η έννοια της υπεραξίας Η απόκτηση μιας επιχείρησης από μία άλλη πραγματοποιείται προκειμένου να αυξηθεί η αποδοτικότητας της αγοράστριας. Από την επιτυχή δράση της πωλούμενης επιχείρησης δημιουργούνται άυλα στοιχεία τα οποία δεν συγκεντρώνουν τα προαναφερόμενα κριτήρια αναγνώρισης όπως π.χ. η εμπειρία του προσωπικού, η καλή σχέση επιχείρησης με πελάτες και προμηθευτές, το μερίδιο αγοράς. Αυτά τα άυλα στοιχεία συνιστούν την «υπεραξία» η οποία καταχωρείται στα βιβλία του αγοραστή κατά την αγορά μετοχών (άρα μητρική – θυγατρική), κατά τη συγχώνευση επιχειρήσεων με απορρόφηση, κατά τη συγχώνευση επιχειρήσεων δι΄ εξαγοράς. Η υπεραξία είναι ίση με τη διαφορά του ολικού τιμήματος αγοράς και της πραγματικής αξίας των επιμέρους περιουσιακών της στοιχείων.

11 Απόκτηση άυλου στοιχείου του ενεργητικού από ενοποίηση επιχειρήσεων
Μπορεί το άυλο στοιχείο του ενεργητικού να αποτιμηθεί αξιόπιστα; ΟΧΙ, τότε θα συμπεριλαμβάνεται στην υπεραξία (goodwill) ΝΑΙ, υπάρχει ενεργός αγοράς; OXI, τότε η τιμή θα είναι η τιμή που προκύπτει μεταξύ 2 μερών σε μία καθαρά εμπορική συναλλαγή Εύλογη αξία = η τιμή που προκύπτει από την αγορά

12 Άσκηση (1) Η επιχείρηση ΤΤ εξαγοράζει το 80% της επιχείρησης 55 αντί ποσού € Ο ισολογισμός (σε λογιστικές αξίες) της 55 είναι: Περιγραφή Λογιστική αξία Άυλα 0 Πάγια Αποσβεσμένα πάγια (67.500) Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Σύνολο ενεργητικού Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικά Κέρδη εις νέον Υποχρεώσεις Σύνολο παθητικού

13 Άσκηση (2) Η επιχείρηση 55 δραστηριοποιείται στην παραγωγή μονωτικών υλικών και έχει αναπτύξει και εμπορεύεται μία φόρμουλα για την παραγωγή συγκεκριμένου προϊόντος. Τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης της φόρμουλας τα έχει καταχωρήσει για τα επόμενα 5 έτη, ενώ στη συνέχεια μπορεί να γίνει χρήση από οποιαδήποτε επιχείρηση. Η 55 προσδιόρισε την αξία του άυλου στοιχείου για τα 5 έτη στα € Ο προσδιορισμός της αξίας έγινε με την τεχνική της προεξόφλησης των αναμενόμενων ταμειακών ροών. Έστω ότι οι εύλογες αξίες έχουν ως εξής: Περιγραφή Λογιστική αξία Εύλογη αξία Άυλα Πάγια Αποσβεσμένα πάγια (67.500) (73.650) Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Σύνολο ενεργητικού Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικά Κέρδη εις νέον Υποχρεώσεις Σύνολο παθητικού

14 Κατά την ενοποίηση ισχύουν τα εξής:
Περιγραφή Λογιστική αξία Εύλογη αξία 80% εύλογης αξίας Άυλα Πάγια Αποσβεσμένα πάγια (67.500) (73.650) (58.920) Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Σύνολο ενεργητικού Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικά Κέρδη εις νέον Υποχρεώσεις Σύνολο παθητικού Με αξία συμμετοχής στις € και καθαρή θέση στις εύλογες τιμές ίση με €94.000, η υπεραξία είναι € Στην περίπτωση που εξετάζεται, δεν υπάρχει μία ενεργός αγοράς για την αναγνώριση της αξίας του άυλου πάγιου στοιχείου. Ο γενικός κανόνας για αυτές τις περιπτώσεις είναι η αξία του άυλου στοιχείου να μην προκαλεί αρνητική υπεραξία. Άρα,

15 Στην περίπτωση που εξετάζεται, δεν υπάρχει μία ενεργός αγοράς για την αναγνώριση της αξίας του άυλου πάγιου στοιχείου. Ο γενικός κανόνας για αυτές τις περιπτώσεις είναι η αξία του άυλου στοιχείου να μην προκαλεί αρνητική υπεραξία. Άρα, το μέγιστο ποσό που μπορεί να εμφανιστεί το άυλο στοιχείο είναι € , οπότε η υπεραξία γίνεται μηδέν. Αν υπήρχε μία ενεργός αγορά για το άυλο στοιχείο του ενεργητικού, θα μπορούσε να αποτιμηθεί και σε μεγαλύτερη αξία (με βάση τις τιμές που θα προέκυπταν από την αγορά), χωρίς να παίζει ρόλο αν θα δημιουργηθεί αρνητική υπεραξία (διαφορά ενοποίησης)

16 Άσκηση Την 2/1/2002 η ΒΒΒ αγόρασε τοις μετρητοίς το 30% των μετοχών της Πεζό ΑΕ αντί ποσού € Η λογιστική και η εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων της Πεζό, την 2/1/2002, είχαν ως εξής: Λογιστική αξία Εύλογη αξία Πάγια Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Υποχρεώσεις (12.000) (14.000) Ίδια κεφάλαια

17 Συμμετοχή σε συγγενείς επιχειρήσεις 9.000
Αγορά τοις μετρητοίς Συμμετοχή σε συγγενείς επιχειρήσεις 9.000 Συμμετοχή στην Πεζό Εύλογη αξία (26.000x30%) = 7800 Υπεραξία ( ) = 1.200 Διαθέσιμα

18 Αγορά μετοχών εξοφλητέων με ίδιες μετοχές της αγοράστριας
Ας υποθέσουμε ότι το τίμημα αγοράς των μετοχών συμφωνήθηκε να εξοφληθεί με μετοχές που θα εκδώσει η αγοράστρια και ότι η μετοχή της εταιρείας αυτής έχει ονομαστική αξία € 6, ενώ η εύλογή της αξία είναι € 10. Η ΒΒΒ θα εκδώσει 900 (9000 / 10) νέες μετοχές και θα τις δώσει στους πωλητές της Πεζό, οπότε θα διενεργήσει την εγγραφή: Συμμετοχή σε συγγενείς επιχειρήσεις 9.000 Συμμετοχή στην Πεζό Εύλογη αξία (26.000x30%) = 7800 Υπεραξία ( ) = 1.200 Μετοχικό κεφάλαιο (μετοχές 900x6) Διαφορά από την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο (μετοχές 900x4)