ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Σέρογλου Φανή- Πάρης Παπαδόπουλος.

Παρουσίαση με θέμα: "ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Σέρογλου Φανή- Πάρης Παπαδόπουλος."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Σέρογλου Φανή- Πάρης Παπαδόπουλος

2 Θέατρο και εκπαίδευση Winifred Ward Θεραπευτικό Θέατρο
Peter Slade Εκπαιδευτικό Θέατρο D. Heathcote Εμπάθεια Gavin Bolton Μανδύας του ειδικού Το θέατρο Αναλυτικό Πρόγραμμα στην εκπαίδευση

3 Το Θέατρο στην ελληνική εκπαίδευση
Ιδεολογικός φορέας Ξεπερασμένα υποκριτικά στερεότυπα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΙΝΑ Ασφυκτικό σχολικό πρόγραμμα Θεωρείται Χαμηλού κύρους γνωστικό αντικείμενο

4 Γιατί θεατρικές πρακτικές;
Κοινωνικο-πολιτισμικές προσεγγίσεις Διαλεκτικές προσεγγίσεις Μετασχηματισμός των δύσκολων εννοιών των Φ.Ε PISA Ολόπλευρη ανάπτυξη Παιχνίδι Στάσεις και δεξιότητες ενεργού πολίτη

5 Θεατρικές πρακτικές στη διδακτική των Φυσικών Επιστημών
Θεατρικές πρακτικές στη διδακτική των Φυσικών Επιστημών Μορφή τέχνης Εκπαιδευτική μεθοδολογία Εργαλείο έρευνας και παρέμβασης Παντομίμα Αυτοσχεδιασμοί Αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων Παιχνίδια ρόλων Δημόσιες συζητήσεις Εικονικά δικαστήρια Μανδύας ειδικού Σχολικές παραστάσεις

6 Θεατρικές πρακτικές για τη διδασκαλία Φυσικών Επιστημών Θεατρικό είδος
Βασικό χαρακτηριστικό Δραματοποίηση Βασίζεται συνήθως σ’ ένα αφηγηματικό κείμενο Παντομίμα Κίνηση, ήχος και συντονισμός με απουσία λόγου Παιχνίδια ρόλων Παρουσιάσεις Μεταφορικό παιχνίδι Προσομοίωση-ηθικό παιχνίδι Ποικιλία εφαρμογών μέσω αναπαράσταση ενός ή περισσότερων χαρακτήρων Αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων Υπόδηση ρόλου και ανάπτυξη των δικών του επιχειρημάτων μέσω χρήσιμου διαλόγου Δημόσιες συζητήσεις Έκφραση προσωπικών επιχειρημάτων Θεατρικό παιχνίδι-Αυτοσχεδιασμοί Ελεύθερο παιχνίδι αυτοσχεδιασμού Σχολικές Παραστάσεις Υλοποίηση σε κοινό με βάση ένα θεατρικό κείμενο

7 Περίπτωση εφαρμογής Μια σειρά μαθημάτων για τα καιρικά φαινόμενα
Τι καιρό κάνει σήμερα;  ευέλικτη ζώνη  τετάρτη τάξη  15 μαθητές και μαθήτριες 9-10 ετών.  Δημοτικό σχολείο Δρυμού Θεσσαλονίκης.

8       οι μαθητές δεν είχαν διδαχτεί τη φυσική
 οι μαθητές δεν είχαν διδαχτεί τη φυσική ως ξεχωριστό μάθημα  μια εισαγωγή στις φυσικές έννοιες και τα φυσικά φαινόμενα

9 Καιρικά φαινόμενα  βροχή, χιόνι, χαλάζι, άνεμος κύκλος του νερού
 βροχή, χιόνι, χαλάζι, άνεμος κύκλος του νερού  πολυεπίπεδη προσέγγιση  νερό & παιχνίδι  επηρεάζουν τη ζωή μας άμεσα

10 Ευέλικτη ζώνη  περίοδος του αναλυτικού προγράμματος
 περίοδος του αναλυτικού προγράμματος όπου δε διδάσκεται συγκεκριμένο μάθημα  αναπτύσσονται ποικίλα θέματα αντλούνται από τα ενδιαφέροντα των παιδιών σχέδια εργασίας & projects  δύο ώρες την εβδομάδα

11 Μια εξελισσόμενη σειρά
ενθάρρυνση χαρακτηριστικής δεξιότητας Κίνηση Παντομίμα Κίνηση & ομιλία Αυτοσχεδιασμοί Επιχειρηματολογία Αντιπαράθεση επιχ/των

12 Αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων Εικονικά δικαστήρια
Απλή κίνηση Διάλογοι Παντομίμες Αυτοσχεδιασμοί Παιχνίδια ρόλων Αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων Εικονικά δικαστήρια

13

14 Παντομίμα Απουσία λεξιλογίου-Κίνηση-Ήχος
Αποτελεί καλή εισαγωγική πρακτική και γι’ άλλες θεατρικές πρακτικές Αντισταθμίζει το δύσκολα κατανοητό λεξιλόγιο Βοηθά στην ανάπτυξη οπτικών εννοιών

15 Παντομίμα την απεικόνιση των φαινομένων με ένα μη λεκτικό τρόπο
η φυσική αναπαράσταση επιτρέπει την απεικόνιση των φαινομένων με ένα μη λεκτικό τρόπο

16       οι μαθητές και οι μαθήτριες αγγίζουν βλέπουν και νιώθουν εμπειρικά το νόημα των λέξεων και εννοιών των Φ.Ε.  οι εκφραστικές χειρονομίες αντισταθμίζουν τη δυσκολία που έχουν να εκφράσουν νοήματα μέσα από τη γλώσσα

17 Στάδια υλοποίησης της παντομίμας
1. Παρατήρηση 2. Συμμετοχή 3. Πρακτική – Συντονισμός 4. Παρουσίαση

18 ΠΑΝΤΟΜΙΜΑ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΧIONI
Συνολική διάρκεια: 1΄ Υλικά: Χάρτινος ήλιος, σύννεφα χάρτινα φύλλα, ένα στρώμα γυμναστικής, χαρτάκια μικρά λευκά για νιφάδες χιονιού. Σκηνικό: Τρία παιδιά κάθονται στο στρώμα της γυμναστικής υποδυόμενα το φυσικό στοιχείο του νερού, δηλαδή τις λίμνες τα ποτάμια, τη θάλασσα. Άλλα δύο κρατούν χάρτινα σύννεφα και άλλα δύο, φύλλα (χάρτινα) δένδρων και δίπλα τους ακόμη δύο, παριστάνουν το νερό που βρίσκεται εγκλωβισμένο, στα φύλλα του νερού. Ένα ακόμη παιδί κρατά ψηλά ένα χάρτινο κατακίτρινο ήλιο, ένα ακόμη έχει μια σακούλα με τα λευκά χαρτάκια για να τα μοιράσει στους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του και άλλα δύο θα ρίχνουν χιόνι. Σύνολο μαθητών: δεκατρία (13).

19 ΧΙΟΝΙ

20 ΔΙΑΛΟΓΟΙ

21

22 Εικονικά δικαστήρια

23 Υβριδικό Μοντέλο Έρευνας ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Γλωσσική ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Ενδοπροσωπική Υβριδικό Μοντέλο Έρευνας 3D-5I Διαπροσωπική Κιναισθητική Χωρική Γνωστική Μεταγνωστική Συναισθηματική ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

24 Θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης

25 ΤΥΠΟΙ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ Γλωσσική (Linguistic Intelligence) Λογική-μαθηματική(Logical/Mathematical) Μουσική (Musical Intelligence) Χωρική (Spatial Intelligence) Σωματική (Bodily Intelligence) Διαπροσωπική (Interpersonal Intelligence) Ενδοπροσωπική (Intrapersonal Intelligence) Φυσιοκρατική (Naturalistic Intelligence) Πνευματική (Spiritual Intelligence) Υπαρξιακή (Existential Intelligence)

26 στις Φυσικές Επιστήμες (Μοντέλο 5I)
Το μοντέλο της πολλαπλής νοημοσύνης στη διδασκαλία και μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες (Μοντέλο 5I) Γλωσσική νοημοσύνη Αυξανόμενη κατανόηση και παραγωγή λόγου. Μειωμένη ανάγκη για τη στήριξη του/της εκπαιδευτικού στη γραπτή έκφραση. Χρήση άγνωστου επιστημονικού λεξιλογίου. Μεγαλύτερη διατήρηση της γνώσης. Έκφραση συναισθημάτων Ενδοπροσωπική νοημοσύνη Αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση Αυτοέλεγχος Λήψη αποφάσεων Αυξανόμενη ανεξαρτησία Διαπροσωπική νοημοσύνη Κοινωνικές κι επικοινωνιακές δεξιότητες Συνεργασία Αποδοχή της διαφορετικότητας Συμμετοχή των παιδιών μέσα από ομάδες συνομήλικων Κιναισθητική νοημοσύνη Χρήση σωματικών-κινησιακών συμβόλων Πραξιακές δεξιότητες Ικανότητα για προσεκτική παρατήρηση και αναπαραγωγή σκηνών – μίμηση Χωρική νοημοσύνη Αίσθηση του χώρου, προσανατολισμός Δημιουργική φαντασία Νοητική αντίληψη κι αναπαράσταση

27 στις Φυσικές Επιστήμες (Μοντέλο 3D)
Το μοντέλο της τρισδιάστατης προσέγγισης της διδασκαλίας και μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες (Μοντέλο 3D) Γνωστική διάσταση Εμπλοκή στη μάθηση Ικανότητες λύσης προβλημάτων Διαχείριση του περιεχομένου των φυσικών επιστημών Μάθηση και συλλογισμός μέσα από την παρατήρηση και το πείραμα Μεταγνωστική διάσταση Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας Η φύση της επιστήμης σε σχέση με: τον τρόπο διεξαγωγής της τη μέθοδό της την ιστορική της εξέλιξη την ηθική της τη φιλοσοφία της Σύνθεση ιδεών με στόχο την επιχειρηματολογία Σύνθεση ιδεών με στόχο την έκφραση ερωτημάτων και την αναζήτηση σχέσεων αιτιότητας Συναισθηματική διάσταση Εξερευνώντας αξίες και στάσεις διαφορετικές από τις δικές τους Αύξηση των κινήτρων και του ενδιαφέροντος των μαθητών Θετικό κλίμα τάξης Αίσθηση ότι η εργασία τους έχει νόημα

28 ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ
επιστήμονες μεγάλοι παιδιά κάθε ομάδα έχει τη δική της οπτική για τα καιρικά φαινόμενα

29

30

31 τη φύση του ρόλου των παιδιών τη θεματολογία που αναπτύσσεται
Οι δεξιότητες που αφορούν τη μεταγνωστική διάσταση της μάθησης, ενεργοποιούνται σε σχέση με: τη φύση του ρόλου των παιδιών τη θεματολογία που αναπτύσσεται την κορύφωση των συναισθημάτων που δημιουργούν αυθόρμητες συμπεριφορές και αυθεντική κουβέντα

32 Δεν υιοθετούσε διδακτικό ρόλο:
Οι μεταγνωστικές δεξιότητες ενθαρρύνονται σε μαθησιακό περιβάλλον, όπου ο δάσκαλος: Δεν υιοθετούσε διδακτικό ρόλο: δε δημιουργούσε στατικά μονοδιάστατα νοήματα δεν υπήρχε πιεστική καθοδήγηση δεν απαιτούσε συγκεκριμένες απαντήσεις δεν ήταν εκπρόσωπος της έγκυρης επιστημονικής γνώσης

33 Χαρακτηριστικές φράσεις των παιδιών, όπου καταγράφεται η μεταγνωστική διάσταση της μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας- Δημοκρατικού χαρακτήρα Εσείς (οι επιστήμονες) που τα ξέρετε όλα, πέστε τα. Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας Χρηστικού χαρακτήρα Μην τους ακούτε θα μείνετε αγράμματοι Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας- Πολιτιστικού χαρακτήρα Μην τους ακούτε παιδιά μου. Η βροχή στ’ αλήθεια σχηματίζεται από το θεό Δία όταν κλαίει. Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας Ηθικού χαρακτήρα Εσείς νομίζετε ότι τα ξέρετε, αλλά δεν ξέρετε πώς να τα εξηγήσετε και λέτε κάποιο τρόπο που φαντάζεστε, ενώ τώρα η επιστήμη έχει προχωρήσει και …και.. Σύνθεση ιδεών με στόχο την έκφραση ερωτημάτων και την αιτιολόγηση Μπορεί να βγει το ουράνιο τόξο χωρίς ήλιο; Η φύση της επιστήμης Δεν μπορείς να τα ξέρεις όλα για τον κόσμο, δεν μπορείς να απαντήσεις σ’ όλες τις ερωτήσεις.

34 Συμμετοχή στη συζήτηση:
Κορύφωση στα εύκολα και προσιτά ερωτήματα & την έντονη διαφωνία. Κλασσική συμμετοχή τριών συνομιλητών όπου απαιτούνται εκτεταμένες και δύσκολες απαντήσεις.

35 Χρήση απλοποιημένου επιστημονικού λεξιλογίου από τους μαθητές και τις μαθήτριες κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης επιχειρημάτων Επιστημονικό λεξιλόγιο Τα παιδιά εκφράστηκαν Εξατμίζεται Πηγαίνει ψηλά Συμπύκνωση υδρατμών, δημιουργία βροχής. Σχηματίζονται σύννεφα, που όταν κρυώσουν πέφτει νερό σα βροχή. Ανάλυση φωτός μέσα από τις σταγόνες του νερού. Βγαίνει το ουράνιο τόξο, γιατί το φως έχει εφτά χρώματα. Ηλιακές ακτίνες Ηλιαχτίδες

36 Οι μαθητές και οι μαθήτριες επιχειρηματολογούν:
Με: Απλούς ισχυρισμούς Με: Δικαιολογίες Επικαλούμενοι: Θεωρίες Επικαλούμενοι: Στοιχείων Οι ερωτήσεις ξεκινούν με: Γιατί Οι απαντήσεις ξεκινούν με: Επειδή ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ

37 Πώς αντιλαμβάνονται τις έννοιες των φυσικών επιστημών οι μαθητές και οι μαθήτριες ;
ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας Νοητική αντίληψη κι αναπαράσταση Χρήση άγνωστου επιστημονικού λεξιλογίου ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ:

38 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Αποτελούν ελκυστικό εκπαιδευτικό εργαλείο
Οι θεατρικές πρακτικές στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: Αποτελούν ελκυστικό εκπαιδευτικό εργαλείο Δίνουν υψηλά ποσοστά στην εμπλοκή στη μάθηση Διαλύουν το μύθο της Φυσικής ως ερμητικής επιστήμης Μετασχηματίζουν τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών Ενισχύουν τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών Γεφυρώνουν την πρακτική με τη θεωρητική γνώση Ενισχύουν τη γλωσσική νοημοσύνη

39 Φυσικές Επιστήμες για όλους και για όλες, μέσα από τις θεατρικές πρακτικές
Μαθητές και μαθήτριες: Μακροπρόθεσμα αποτελέσματα…….. Οικονομικοί Μετανάστες Άτομα με κινητικά προβλήματα Κορίτσια & Αγόρια

40 Φυσικές Επιστήμες για όλους και για όλες, μέσα από τις θεατρικές πρακτικές
Γονείς Συνάδελφοι Εργαστήρια: Θεσσαλονίκη-Αθήνα-Καστοριά-Ρέθυμνο

41 Ο κύκλος των παιχνιδιών ρόλων Παρακολουθούν τα βιντεοσκοπημένα δρώμενα
Οι εκπαιδευτικοί παρακολουθούν ένα βίντεο 20’ του Galileo ή του Einstein ή του Faraday Παρακολουθούν τα βιντεοσκοπημένα δρώμενα Παίζουν τα δικά τους παιχνίδια ρόλων Κρατούν σημειώσεις Σχηματίζουν ομάδες