Η Διαθεματική Προσέγγιση των Φυσικών Επιστημών στο Γυμνάσιο

Παρουσίαση με θέμα: "Η Διαθεματική Προσέγγιση των Φυσικών Επιστημών στο Γυμνάσιο"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η Διαθεματική Προσέγγιση των Φυσικών Επιστημών στο Γυμνάσιο
Ασημίνα Κοντογεωργίου Φυσικός Σχολική Σύμβουλος

2 Μερικά ερωτήματα…. Μπορούμε να συνεχίσουμε την παραδοσιακή μορφή διδασκαλίας; Θέλουμε να συνεχίσουμε την παραδοσιακή μορφή διδασκαλίας; ΝΑΙ ΟΧΙ Γιατί; ΝΑΙ ΟΧΙ

3 Μερικές σκέψεις Η αμφισβήτηση των υπαρχόντων επιστημονικών αντιλήψεων σχετικά με τη φύση και τις διαδικασίες απόκτησης γνώσης Οι ραγδαίες αλλαγές στις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, που συντελούνται στην εποχή μας Ο προβληματισμός για την αναποτελεσματικότητα του παραδοσιακού σχολικού συστήματος

4 Μερικές σκέψεις Υπαγορεύουν την αναγκαιότητα να αναθεωρηθούν οι καθιερωμένες πρακτικές που αφορούν: το περιεχόμενο, τη μορφή οργάνωσης των σχολικών προγραμμάτων, τις διδακτικές προσεγγίσεις, τις μορφές οργάνωσης της σχολικής τάξης και της σχολικής μονάδας.

5 Μερικές σκέψεις Δεν θεωρείται ικανοποιητική η καθιερωμένη πρακτική απόλυτης οργάνωσης σχολικής γνώσης σε ανεξάρτητα, διακριτά σχολικά μαθήματα.

6 Μερικές σκέψεις Διότι καθιστά τη σχολική γνώση αποσπασματική, αφηρημένη, μη συσχετιζόμενη άμεσα με τα βιώματα, τις ανάγκες και τις αντιλήψεις των μαθητών. Αποτέλεσμα: Γίνεται αδιάφορη και μετατρέπεται σε απλό άθροισμα πληροφοριών.

7 Διεπιστημονικά, Διαθεματικά και Ενιαία Προγράμματα Σπουδών
Μέσα σε αυτό το κλίμα αμφισβητήσεων και αντιπαραθέσεων, διαμορφώθηκαν διαφορετικού τύπου προγράμματα σπουδών, που τοποθετούνται καθένα με τον τρόπο του στα ερωτήματα: του περιεχομένου της οργάνωσης της διδακτικής της σχολικής γνώσης

8 Διεπιστημονικά, Διαθεματικά και Ενιαία Προγράμματα Σπουδών
Διεπιστημονικά προγράμματα διατηρούν τα διακριτά και αυτοτελώς διδασκόμενα μαθήματα Διαθεματικά προγράμματα καταργούν τα διακριτά και

9 Διαθεματικότητα - Διεπιστημονικότητα

10 Διεπιστημονικά, Διαθεματικά και Ενιαία Προγράμματα Σπουδών
Η διεπιστημονικότητα Συσχετίζει το περιεχόμενο των διαφορετικών μαθημάτων ώστε να αναδείξει την αλληλεπίδρασή τους και να οδηγήσει σε όσο το δυνατό πιο σφαιρική μελέτη του περιεχομένου τους. Η διαθεματικότητα Αντικαθιστά τα διακριτά μαθήματα με θέματα που παρουσιάζουν είτε προσωπικό ενδιαφέρον για τους μαθητές, είτε γενικότερο ενδιαφέρον για την κοινωνία και τον πολιτισμό

11 Από τους προβληματισμούς αυτούς οδηγούμαστε στην πρόταση του Δ.Ε.Π.Π.Σ.
Οι παραδοχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ. Η σχολική γνώση, για λόγους ψυχολογικούς και διδακτικούς, πρέπει: Να παρουσιάζει ενοποιημένη μορφή της πραγματικότητας. Οι αποσπασματικές πληροφορίες δεν συνιστούν γνώση.

12 Οι παραδοχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ. Να συνδέεται με τις εμπειρίες των μαθητών, για να είναι κατανοητή και ενδιαφέρουσα. Διαφορετικά, θα παραμείνει ανενεργό σώμα αποσπασματικών και αδιάφορων πληροφοριών. Να προσεγγίζεται με διερευνητικές μεθόδους, ώστε η γνώση να οικοδομείται σταδιακά από τους ίδιους τους μαθητές. Θα τους προσφέρει νέες δυνατότητες σκέψης, κρίσης και δράσης για την αντιμετώπιση των καταστάσεων της καθημερινότητας.

13 Γενικές αρχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ
Στο Δ.Ε.Π.Π.Σ. διατηρούνται τα διακριτά μαθήματα, αλλά ταυτόχρονα προωθούνται τρόποι συσχέτισης της γνώσης σε δύο (2) άξονες: Τον Κατακόρυφο Άξονα (Ενιαίος) Τον Οριζόντιο Άξονα (Διαθεματικός)

14 Γενικές αρχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ
Στον κατακόρυφο άξονα συσχέτισης επιδιώκεται να εξασφαλιστεί στο ίδιο μάθημα εσωτερική συνοχή και ομαλή ροή της γνώσης από ενότητα σε ενότητα, από τάξη σε τάξη από βαθμίδα σε βαθμίδα.

15 Γενικές αρχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ
Η συνοχή αυτή επιχειρείται να διασφαλίστει μέσα από την εννοιοκεντρική οργάνωση της γνώσης και, ταυτόχρονα, μέσα από την απάλειψη πρωθύστερων και επικαλύψεων στη διδακτέα ύλη.

16 Γενικές αρχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ
Κατά τον οριζόντιο άξονα επιχειρείται η διασύνδεση των Προγραμμάτων Σπουδών γνωστικών αντικειμένων με την ανάδειξη κοινών θεμελιωδών διαθεματικών εννοιών.

17 Γενικές αρχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ
Οι έννοιες αυτές διδάσκονται διαδοχικά στο πλαίσιο διαφορετικών μαθημάτων. Έτσι εξασφαλίζεται η δυνατότητα, κατά τη διδασκαλία ενός θέματος από τη σκοπιά μιας επιστήμης, να αξιοποιούνται γνώσεις και εμπειρίες που έχει ήδη αποκτήσει ο μαθητής από τη διδασκαλία άλλου διδακτικού αντικειμένου. Τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα λειτουργούν υποστηρικτικά το ένα του άλλου.

18 που περιέχονται στα Δ.Ε.Π.Π.Σ. και Α.Π.Σ Αλληλεπίδραση
π.χ. συνεργασία, συλλογικότητα, σύγκρουση, εξάρτηση, ενέργεια… Διάσταση π.χ. χώρος-χρόνος… Επικοινωνία π.χ. κώδικας, συμβολισμός, πληροφορία… Μεταβολή π.χ. εξέλιξη, ανάπτυξη, περιοδικότητα… Μονάδα-Σύνολο π.χ. άτομο, μόριο, κύτταρο, προσωπικότητα, κοινότητα, κοινωνία… Ομοιότητα-Διαφορά π.χ. ισότητα, ομοιότητα, διαφορά… Πολιτισμός π.χ. παράδοση, τέχνη… Σύστημα π.χ. δομή, ταξινόμηση, οργάνωση, ισορροπία, νόμος, κλίμακα, συμμετρία… ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ που περιέχονται στα Δ.Ε.Π.Π.Σ. και Α.Π.Σ

19 Παράδειγμα διεπιστημονικότητας
Ο ατμοσφαιρικός αέρας μέσα από την Φυσική και την Χημεία της Β΄ Γυμνασίου

20 Παράδειγμα διαθεματικότητας
ΒΙΟΛΟΓΙΑ κεφάλαιο 1ο Η κατάταξη των ανθρώπων σε φυλές Η έννοια της φυλής στήριξε κοινωνικές διακρίσεις και αποκλεισμούς κοινωνικών ομάδων Ιστορία – Θρησκευτικά – επιστημονική βιβλιογραφία – λογοτεχνικά κείμενα – άρθρα – διαδίκτυο Οι συνθετικές εργασίες μπορούν να αποτελέσουν: Άρθρα για την εφημερίδα του σχολείου Να αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του

21 Σχεδιασμός Α.Π.Σ. Θεσμοθετούνται διαθεματικές προσεγγίσεις εντός των διακριτών μαθημάτων και εκτός αυτών στα πλαίσια κοινής σύμπραξης διαφορετικών μαθημάτων. Εντός των μαθημάτων διατίθεται 10% του ετήσιου διδακτικού χρόνου για την εκπόνηση διαθεματικών σχεδίων εργασίας (projects). Εκτός των πλαισίων συγκεκριμένου μαθήματος, συγκροτούνται ενιαία ανεξάρτητα «διαθεματικά» μαθήματα (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Αγωγή).

22 Μέθοδος Project: Επιλέγονται θέματα από διάφορα επιστημονικά πεδία.
Επιλέγονται θέματα από διάφορα επιστημονικά πεδία. Εξετάζονται έτσι ώστε: να αναδεικνύονται η σχέση και τα σημεία τομής των δεδομένων από τις διαφορετικές επιστήμες και η διασύνδεσή τους με την καθημερινή ζωή.

23 Ο ρόλος του καθηγητή Σε συνεργασία με συναδέλφους του των άλλων ειδικοτήτων θα ανοίξει ορίζοντες στους μαθητές, θα τους συντονίσει, θα τους καθοδηγήσει στην εύρεση του πληροφοριακού υλικού, θα τους βοηθήσει στις επισκέψεις τους θα φροντίσει για τη διάχυση της πληροφορίας και της εμπειρίας την οποία αποκόμισαν, οργανώνοντας παρουσιάσεις ή συντονίζοντας συζητήσεις.

24 Τι επιτυγχάνουμε; Κατανόηση βασικών εννοιών Πλέγμα βασικών εννοιών
διαμόρφωση σύγχρονης επιστημονικής σκέψης πολιτιστική συνεισφορά της επιστήμης κατανόηση καθημερινής εμπειρίας Εναλφάβητος πολίτης Καλλιέργεια δεξιοτήτων Λειτουργική γνώση Εννοιολογική κατανόηση Λογική ανάλυση και σύνθεση

25 Κεφάλαιο 6: Θερμότητα Διαθεματική εργασία: Από τον Ήρωνα στον Watt
(10% του διατιθέμενου χρόνου) Βιομηχανική επανάσταση Θερμική μόλυνση Φαινόμενο του θερμοκηπίου Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Βιογραφίες επιστημόνων που συνέβαλλαν στην ανάπτυξη των θερμικών μηχανών

26 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!