Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Αρχειονομίας-Βιβλιοθηκονομίας, ΠΜΣ «Επιστήμη της Πληροφορίας» Εργασία στο Μάθημα «Ηλεκτρονική Δημοσίευση» Τίτλος Εργασίας: ««Ο.

Παρουσίαση με θέμα: "Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Αρχειονομίας-Βιβλιοθηκονομίας, ΠΜΣ «Επιστήμη της Πληροφορίας» Εργασία στο Μάθημα «Ηλεκτρονική Δημοσίευση» Τίτλος Εργασίας: ««Ο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Αρχειονομίας-Βιβλιοθηκονομίας, ΠΜΣ «Επιστήμη της Πληροφορίας» Εργασία στο Μάθημα «Ηλεκτρονική Δημοσίευση» Τίτλος Εργασίας: ««Ο Ποιοτικός Έλεγχος στο Ακαδημαϊκό Περιβάλλον Δημοσίευσης: οι προκλήσεις την εποχή της “Κυβερνο-επιστήμης”» Θεοφανώ Κουλούρη Κέρκυρα Ιούνιος 2008

2 “Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience) και Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση Σήμερα οι νέες τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών άλλαξαν σημαντικά τη μορφή και τη λειτουργία της δημοσίευσης του επιστημονικού περιεχομένου και ιδιαίτερα της ηλεκτρονική δημοσίευσης. Σήμερα, η υπερπαραγωγή πληροφορίας στη ψηφιακή της πλέον μορφή και η ανάγκη διακίνησης και αξιοποίησής της, κυρίως μέσω του διαδικτύου, αποτελούν τις προκλήσεις της εποχής μας και επηρεάζουν και το χώρο της ερευνητικής και επιστημονικής κοινότητας. Η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών στην επιστημονική έρευνα είναι πλέον πραγματικότητα και αναμένεται να ενσωματωθεί πλήρως στα συστήματα διάδοσης της επιστημονικής γνώσης. Η χρήση των υπερμέσων και πολυμέσων έκανε δυνατή την ανάπτυξη συστημάτων που βελτιώνουν την επιστημονική γνώση και συμβάλλουν στην διάδοση της στην ευρεία επιστημονική κοινότητα.

3 “Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience) και Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (συν.) Ως Ηλεκτρονική δημοσίευση ορίζεται η παραγωγή, η αποθήκευση, η δημοσίευση και διακίνηση δημοσιευμάτων σε ηλεκτρονική μορφή, με δίαυλο το Διαδίκτυο και προορισμένων να αναγνωσθούν σε οθόνη υπολογιστή ή ειδικών για το σκοπό αυτό συσκευών. Η επιστημονική επικοινωνία βασίζεται στην ηλεκτρονική δημοσίευση. Η παραγωγή και διακίνηση της επιστημονικής γνώσης επιτυγχάνεται μέσα από τις διαδικτυακές επιστημονικές κοινότητες που δίνουν μορφή σε αυτό που ονομάζουμε “ Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience). Η “Κυβερνο-επιστήμη “Cyberscience” συσχετίζεται με το σύστημα ακαδημαϊκής δημοσίευσης το οποίο έχει επαναδιαμορφωθεί με την ανάπτυξη του Web.

4 “Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience) και Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (συν.) Οι ακαδημαϊκοί στην εποχή της επιστήμης στο Διαδίκτυο (Cyberscience), ανταλλάσουν e-mails, συμμετέχουν σε online δημόσιες συζητήσεις, συνεργάζονται από απόσταση, χρησιμοποιούν απομακρυσμένες βάσεις δεδομένων, αναπαράγουν πρότυπα εξομοίωσης στον υπολογιστή τους και διδάσκουν τους φοιτητές τους στο web. Με την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών περιοδικών, οι εκδοτικοί οίκοι παρέχουν τις ανακοινώσεις των περιοδικών online, δημιουργούν μια συνολική γνώση, ελέγχουν και διαχέουν την πληροφορία. Ο τεράστιος όγκος ψηφιακών αρχείων και εγγράφων παρέχει πρόσβαση στην ερευνητική λογοτεχνία. Οι ερευνητικές βιβλιοθήκες μετατρέπονται σε διαδικτυακές “cybraries” παρέχοντας πρόσβαση σε ψηφιακά αποθετήρια όλων των ειδών.

5 “Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience) και Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (συν.) Διακρίνουμε νέους τύπους ακαδημαϊκών δημοσιεύσεων, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν με το παραδοσιακό ακαδημαϊκό περιβάλλον, αλλά μπορούν να δημιουργηθούν σε ψηφιακά σχήματα. Τα υπερκείμενα ( hypertext) προσφέρουν μια διαφορετική γνώση, τα πολυμέσα ενισχύουν τους τρόπους μεταβίβασης μηνυμάτων στον αναγνώστη και των αποτελέσματων της επικοινωνίας της έρευνας μέσω των βάσεων δεδομένων. Ο τρόπος με τον οποίο οι ερευνητές επικοινωνούν μεταξύ τους, αποτελεί σήμερα μια βασική πρόκληση για τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες που δίνονται μέσα από το Web. Μια από τις προκλήσεις που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον εδώ είναι η Αξιολόγηση της Ποιότητας των δημοσιευμάτων.

6 “Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience) και Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (συν.) Ο ποιοτικός έλεγχος στις ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις είναι από τις καινοτομίες της Κυβερνο-επιστήμης με προοπτική επανασχηματισμού και βελτίωσης. Παρόλο που υπάρχει έντονη αντιπαράθεση για τον όγκο των δημοσιεύσεων, που διατίθεται μέσω του διαδικτύου και τον κίνδυνο που εγκυμονεί να οδηγήσει σε χαμηλότερης ποιότητας ακαδημαϊκά δημοσιεύματα. Οι παραδοσιακές καθιερωμένες διαδικασίες του ποιοτικού ελέγχου στο σύστημα ακαδημαϊκής δημοσίευσης αποτελούν τη βάση του σημερινού μηχανισμού αξιολόγησης της ποιότητας. Oι μηχανισμοί αυτοί αναδιαμορφώνονται και βελτιώνονται στο περιβάλλον της ηλεκτρονικής δημοσίευσης.

7 “Κυβερνοεπιστήμη” (Cyberscience) και Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (συν.) Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν μια απέραντη συλλογή επιστημονικών πόρων και πηγών στο διαδίκτυο, με σκοπό να είναι ανοιχτές για χρήση από την ευρεία επιστημονική κοινότητα. Η κρίση και η αξιολόγηση των ακαδημαϊκών και του επιστημονικού τους έργου είναι σταθερές αξίες που διέπουν τη λειτουργία της επιστημονικής ακαδημαϊκής κοινότητας. Ο ακαδημαϊκός ερευνητής κρίνεται και μάλιστα αυστηρά από τους συναδέλφους του σε κάθε περίπτωση που υποβάλλει τις εργασίες του προς δημοσίευση. Το ήθος της κρίσης διαπερνά την ακαδημαϊκή κοινότητα και συγκροτεί μια ακαδημαϊκή κουλτούρα.

8 Μέθοδοι αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Peer Review Mια από τις αρχές που διέπουν την ακαδημαϊκή δημοσίευση είναι αξιολόγηση της ποιότητας του δημοσιευμένου υλικού. Ένα σημαντικό μέρος της επιστημονικής επικοινωνίας αποτελείται από την αναφορά στα ερευνητικά αποτελέσματα με τη μορφή προσχεδίων, ανακοινώσεων συνεδρίων και ακαδημαϊκών άρθράρθρων με συγκριτική κριτική αξιολόγηση. Ο συμβατικός καθιερωμένος τρόπος αξιολόγησης της ποιότητας είναι το Peer Review. Πρόκειται για ένα σύστημα κριτικής αξιολόγησης από ομότιμους συναδέλφους. Η αξιολόγηση peer review, παρέχει στους αναγνώστες ένα καθιερωμένο οδηγό για τον ποιοτικό έλεγχο του υλικού που υποβάλλεται προς δημοσίευση, δίνοντας ένα είδος πιστοποίησης στα ίδια τα περιοδικά, στους συγγραφείς και στο υλικό τους.

9 Μέθοδοι αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Peer Review (συν.) Η διαδικασία του ποιοτικού ελέγχου γίνεται ανώνυμα, ο αξιολογητής/κριτής δεν γνωρίζει το όνομα του συγγραφέα του άρθρου που αξιολογεί, όπως επίσης και ο συγγραφέας δεν μαθαίνει το όνομα του αξιολογητή του. Οι κρίσεις των αξιολογητών δεν γνωστοποιούνται στους συγγραφείς. Ο επιμελητής έκδοσης αφού λάβει μια εργασία, κάνει μια πρώτη αξιολόγηση και προωθεί το άρθρο στους αξιολογητές. Η αξιολόγηση των υποβολών γίνεται από έναν ή δύο αξιολογητές/κριτές. Η ευθύνη της επιλογής των άρθρων που θα δημοσιευτούν ανήκει αποκλειστικά στο περιοδικό.

10 Μέθοδοι αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Peer Review (συν.) Πρόκειται για την διαδικασία αποτίμησης του επιστημονικού υλικού με σκοπό να αξιολογηθεί η σπουδαιότητα, η αυθεντικότητα, η εγκυρότητα, η τεχνική του αξιοπιστία και επικαιρότητα. Η επιλογή των αξιολογητών γίνεται από τον επιμελητή έκδοσης του περιοδικού ή την επιτροπή που το επιμελείται. Οι αξιολογητές/κριτές (reviewers/referees), προέρχονται από την ακαδημαϊκή κοινότητα, είναι ερευνητές ή καθηγητές και είναι κατά κανόνα ομότιμοι συνάδελφοι των συγγραφέων που αξιολογούν. Οι αναφορές των αξιολογητών δίνονται τον επιμελητή έκδοσης του περιοδικού ή την επιτροπή που το επιμελείται καθώς και οι σχετικές αναθεωρήσεις και συστάσεις προς τον συγγραφέα της εργασίας.

11 Μέθοδοι αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Peer Review (συν.) Μειονεκτήματα της συμβατικής μορφής ποιοτικού ελέγχου (Peer Review) είναι: Υποκειμενικότητα αξιολογήσεων Μεροληψία αξιολογητών Κίνδυνος κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας Χρονοβόρα διαδικασία. Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της κριτικής αξιολόγησης από ομότιμους είναι η καθυστέρηση της έκδοσης που οφείλεται στην καθυστέρηση της διανομής του υλικού προς τους αξιολογητές ιδιαίτερα στην έντυπη μορφή δημοσίευσης.

12 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review Επομένως διαπιστώνεται ότι η αξιολόγηση peer review θα πρέπει να λειτουργεί στο επίπεδο της επιστημονικής επικοινωνίας και να διαμορφωθεί σε μια διαδικασία αξιολόγησης μέσω διαδραστικών μεθόδων. Το 2001 στο εργαστήριο του CERN, ανακοινώθηκε η εργασία για το Open Archives Initiative (OAI), η οποία επικεντρώθηκε στην Πρωτοβουλία Ανοιχτής Πρόσβασης (OAI) και στο Peer Review των περιοδικών στην Ευρώπη. Ο σκοπός αυτού του εργαστηρίου ήταν να κινητοποιήσει μια ομάδα ευρωπαίων επιστημόνων και βιβλιοθηκονόμων που θέλουν να παίξουν ενεργό ρόλο σε ένα σύστημα αυτο-διαχείρισης για την ηλεκτρονική επιστημονική επικοινωνία που θα λειτουργεί ως μέσο για την αντιμετώπιση της κρίσης στα ηλεκτρονικά περιοδικά. Ένα τέτοιο σύστημα θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις τεχνικές προδιαγραφές που προτάθηκαν από το Open Archives Initiative (OAI).

13 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review (συν.) Tο Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Επιστημών βασιζόμενο στα αποτελέσματα του εργαστηρίου του CERN, μετά από δύο χρόνια δημοσίευσε μια σύντομη πολιτική για θέματα που αφορούν την Ανοιχτή Πρόσβαση και την Κριτική αξιολόγηση των επιστημονικών εργασιών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του εργαστήριου του CERN, διαπιστώθηκε ομόφωνα ότι η πιστοποίηση της επιστημονικής εργασίας αποτελεί βασικό στοιχείο του συστήματος της επιστημονικής επικοινωνίας καθώς το νέο ψηφιακό περιβάλλον παρέχει καινοτόμες δυνατότητες που εναρμονίζονται με την πρωτοβουλία της ποιοτικής πιστοποίησης των επιστημονικών εργασιών. Οι προτεινόμενες, νέες επιστημονικές μετρήσεις που θα μπορούσαν να εξαχθούν από ένα πλήρως ηλεκτρονικό επικοινωνιακό περιβάλλον, περιλαμβάνουν ένα επίπεδο συζήτησης που δημιουργείται με την υποβολή της ανακοίνωσης στο εκδοτικό σύστημα.

14 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review (συν.) Οι νέοι αυτοί μηχανισμοί αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου που βρίσκουν εφαρμογή στο WWW, δίνουν τη δυνατότητα για ένα peer review περισσότερο αποτελεσματικό και δίκαιο. Ο ποιοτικό έλεγχος των ακαδημαϊκών δημοσιεύσεων αποκτά μια πραγματικά επαναστατική διάσταση, αφού τα γνωρίσματα του open peer review και της open peer commentary στο δημοσιευμένο και υπό εξέλιξη επιστημονικό υλικό προσφέρουν αμερόληπτους δείκτες για την εγκυρότητα και σπουδαιότητα της επιστημονικότητας σε όλες της τις μορφές και σε όλα τα στάδια.

15 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review (συν.) Τα χαρακτηριστικά αυτού του νέου ηλεκτρονικού επικοινωνιακού συστήματος ακαδημαϊκής δημοσίευσης θα περιλαμβάνουν τα εξής: Open Peer Review: Ανοιχτή κριτική αξιολόγηση από ομότιμους που επιτρέπει στους συγγραφείς να γνωρίζουν την ταυτότητα των αξιολογητών τους. Commentary-Based review: Αξιολόγηση που βασίζεται στο σχολιασμό και διενεργείται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο αξιολόγησης εφαρμόζεται ανοιχτή πρόσβαση. Community Based review: Αξιολόγηση που βασίζεται στο κριτικό σχολιασμό της επιστημονικής κοινότητας. Usage-based review: Αξιολόγηση που βασίζεται σε στατιστικά χρήσης, μετρήσεις στατιστικών στοιχείων πρόσβασης ως δείκτης σπουδαιότητας.

16 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review (συν.) Στη διαδικασία της κριτικής αξιολόγησης (peer review) με την παραδοσιακή μορφή, εφαρμόζονταν μια μοναχική δραστηριότητα, ενώ η ανοιχτή διαδικασία επικοινωνίας στην αξιολόγηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα διάλογο όπου οι ιδέες διαμορφώνονται και βελτιώνονται. Στην περίπτωση του ιατρικού περιοδικού, British Medical Journal (BJM), χρησιμοποιούσαν ένα κλειστό σύστημα peer review, όπου οι συγγραφείς δεν γνώριζαν ποιός αξιολογούσε τις εργασίες τους, ενώ οι αξιολογητές ήξεραν τα ονόματα των συγγραφέων. Εφάρμοσαν μια άλλα πολιτική με την οποία οι συγγραφείς γνωρίζουν την ταυτότητα των αξιολογητών. Ο επιδιωκόμενος σκοπός του περιοδικού είναι να εφαρμόσει ένα σύστημα αξιολόγησης του ποιοτικού ελέγχου των εκδόσεων, δίνοντας πρόσβαση σε όποιον ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει την όλη διαδικασία στο Web.

17 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review (συν.) Η αλλαγή στην πολιτική αυτή στηρίχτηκε σε ένα ηθικά, ισχυρό επιχείρημα που έχει να κάνει με το ότι δεν είναι σωστό για κάποιον να δώσει μια σωστή κρίση για μια εργασία άλλων μυστικά. Και ενώ η τεχνολογία επιτρέπει την ανωνυμία, αυτό δεν εφαρμόζεται γιατί δεν ταιριάζει στον ανοιχτό χαρακτήρα του συστήματος. Άλλες παρόμοιες περιπτώσεις περιοδικών που εφαρμόζουν παρόμοια μέθοδο ποιοτικού ελέγχου είναι και το Internet Health: Journal of research Application Communication & Ethics και το JAMA το περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου.

18 Νέες μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση, Open Peer Review (συν.) Κάποια από τα μειονεκτήματα της διαδικασία της ανοιχτής κριτικής ομότιμης αξιολόγησης (Open Peer Review) είναι: Αρκετά άρθρα μπορεί να μην πάρουν καθόλου σχόλια, ιδιαίτερα αυτά που δεν είναι αρκετά επιστημονικά. Η αξιολόγηση δεν γίνεται πάντα από πιστοποιημένους εμπειρογνώμονες και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανεξέλεγκτη και χαμηλής ποιότητας δημοσιεύσεις.

19 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (Commentary Based Review) Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν και από τις δύο μορφές αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου (peer review και open peer review) δοκιμάστηκαν τα μικτά μοντέλα από τους επιμελητές εκδόσεων των πρωτοπόρων περιοδικών. Πρόκειται για μια εναλλακτκή μέθοδος ποιοτικού ελέγχου που δανείζεται την ιδέα της ευθύτητας και της διαφάνειας και εφαρμόζεται στην διαδικασία της κριτικής αξιολόγησης. Όπως για παράδειγμα, τα σχόλια των αξιολογητών/κριτικών θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα για ανοιχτή διερεύνηση και ανταλλαγή απόψεων. Θα αναφέρω κάποια παραδείγματα ηλεκτρονικών περιοδικών για να παρουσιάσω τη διαδικασία αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου που εφαρμόζουν τα μικτά συστήματα (Commentary Based Review).

20 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (Commentary Based Review)-Παραδείγματα περιοδικων Το (ETAI) Electronic Transactions on Artificial Intelligence είναι ένα ηλεκτρονικό περιοδικό που χρησιμοποιεί το internet για την επιστημονική επικοινωνία. Για τη διανομή των άρθρων Για την διαδικασία της αξιολόγησης Για την βιβλιογραφική υποδομή και Πολλές άλλες εφαρμογές. Στο ΕΤΑΙ εφαρμόζεται η διαδικασία της αξιολόγησης σε δύο φάσεις: Στην πρώτη φάση της αξιολόγησης η διαδικασία είναι ανοιχτή και επιτρέπει στην ομότιμη επιστημονική κοινότητα να υποβάλλουν ερωτήσεις στον συγγραφέα και να δημιουργούν μια συζήτηση για τις υποβολές και τις αξιολογήσεις. Η δεύτερη φάση που ακολουθείται στο περιοδικό είναι το λεγόμενο “reffereing”, κατά την οποία τα αναμενόμενα αποτελέσματα από την κριτική αξιολόγηση της πρώτης φάσης σχολιάζονται εκτενέστερα.

21 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση ( Commentary Based Review) – Παραδείγματα περιοδικών Μετά από αυτές τις δύο φάσεις, τα άρθρα που γίνονται δεκτά για δημοσίευση στο περιοδικό ΕΤΑΙ, κυκλοφορούν σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. Η ηλεκτρονική έκδοση που είναι διαθέσιμη δωρεάν ή όχι, περιλαμβάνει και άλλες πληροφορίες σχετικές με τις προηγούμενες αξιολογήσεις του άρθρου. Το περιοδικό JIME (Journal of Interactive Media in Education) εφαρμόζει τη μέθοδο αξιολόγησης που βασίζεται στη διαδραστική φύση της ομότιμης αξιολόγησης. Συνδυάζει την ανώνυμη αξιολόγηση με την ανοιχτή κριτική από ομότιμους σε ένα επόμενο στάδιο. Με διαφορετικούς συμμετέχοντες στα διάφορα στάδια κατά την διάρκεια όλης της διαδικασίας αξιολόγησης.

22 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση ( Commentary Based Review) – Παραδείγματα περιοδικών (συν.) Αυτό το περιβάλλον της αξιολόγησης παρέχει την ευκαιρία να επανασχεδιαστεί το συμβατικό μοντέλο αξιολόγησης των εκδόσεων και να γίνει πιο ανοιχτό, δυναμικό και διαδραστικό. Το μικτό μοντέλο αξιολόγησης του περιοδικού JIME, δίνει τη δυνατότητα στους συγγραφείς να διατυπώνουν τις κρίσεις τους, Οι αξιολογητές να γνωστοποιούνται και να δίνουν τεκμηριωμένες αξιολογήσεις για τα άρθρα. Καθώς επίσης όλη η επιστημονική κοινότητα στο σύνολο της έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει την υποβολή της προτού τη δημοσιεύσει.

23 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση ( Commentary Based Review) – Παραδείγματα περιοδικών (συν.) Στο περιοδικό JIME, τα άρθρα που υποβάλλονται αξιολογούνται κατά αρχήν από τρεις αξιολογητές/κριτές που είναι αναγνωρισμένοι για την συνεισφορά τους στις αξιολογήσεις. Καταχωρούν τις αξιολογήσεις τους με μια σειρά από κριτικές και σχόλια σε ένα ιδιωτικό site sto web. Και εκεί δίνεται η δυνατότητα στους αξιολογητές να κάνουν ανώνυμες καταχωρήσεις που συνήθως δεν το κάνουν γιατί προτιμούν να αποκαλύπτονται. Έτσι οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να απαντήσουν στα κριτικά σχόλια των αξιολογητών ταυτόχρονα. Η φάση αυτή της αξιολόγησης open commentary review στο περιοδικό JIME, είναι ανοιχτή για ένα μήνα από την επίσημη υποβολή προς δημοσίευση..

24 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση ( Commentary Based Review) – Παραδείγματα περιοδικών (συν.) Μετά από το στάδιο της ανοιχτής αξιολόγησης και του σχολιασμού, ο διορισμένος επιμελητής του περιοδικού JIME καταχωρεί μια εκδοτική αναφορά με τις πιο σημαντικές επισημάνσεις και υποδείξεις για τους συγγραφείς Και στη συνέχεια αφού γίνει αποδεκτό το άρθρο για δημοσίευση το περιοδικό JIME συνεχίζει να διατηρεί την ανοιχτή επικοινωνιακή διαδικασία για το αναθεωρημένο δημοσιευμένο άρθρο. Τα πιο ενδιαφέροντα σημεία και σχόλια των αξιολογητών δημοσιεύονται με το τελικό κείμενο, δίνοντας τη δυνατότητα στο αναγνωστικό κοινό να συνεισφέρουν στις αξιολογήσεις του. Μέσω του περιοδικού JIME, οι συγγραφείς μπορούν να καταχωρούν συνδέσμους υποδεικνύοντας παρεμφερείς δημοσιεύσεις.

25 Μικτά συστήματα αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση ( Commentary Based Review) – Παραδείγματα περιοδικών (συν.) οι αναγνώστες μπορούν να καταχωρούν σχόλια και συνδέσμους υποδεικνύοντας εργασίες στις οποίες δεν έγινε αναφορά ή δεν υπήρχαν όταν γράφτηκε το άρθρο. Όλοι όσοι είχαν κάποια συνεισφορά στο άρθρο θα λαμβάνουν ειδοποιητικά e-mail για τις νέες σχετικές καταχωρήσεις στο forum του περιοδικού. Άλλα μικτά συστήματα μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν δυο ή παραπάνω στάδια αναθεώρησης, ένα ανοιχτό, και ένα επόμενο περιορισμένο, αντίθετα με το περιοδικό JIME. Σ΄ αυτή τη περίπτωση η διαδικασία της κριτικής αξιολόγησης από ομότιμους θα προηγείται του διοριζόμενου αξιολογητή ή της φάσης της αναθεώρησης από την επιτροπή της επιμέλειας έκδοσης. Τα δημόσια σχόλια θα ενημερώνουν τους σχολιαστές και τον επιμελητή έκδοσης.

26 Μέθοδοι Αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (αυτόματες μέθοδοι ποιοτικού ελέγχου) Έχουν αναπτυχθεί διάφορα προγράμματα με λογισμικό για να βοηθήσουν την αξιολόγηση της εκδοτικής διαδικασίας ώστε να γίνεται πλέον ηλεκτρονικά και γρήγορα. τέτοια λογισμικά είναι το Allen Track, Edikit, Rapid Review, Manuscript Central. Ο ποιοτικός έλεγχος χρησιμοποιεί λογισμικά διαχείρισης των διαδικασιών αξιολόγησης όπως: Για μέτρησεις των αναφορών. Για μετρήσεις προσβασιμότητας και Για στατιστικά χρήσης της επισκεψιμότητας Ετικέτες ποιότητας για να μπορούν οι επιμελητές έκδοσης να μαρκάρουν τα προδημοσιευμένα άρθρα με βάση τη ποιότητα. Βέβαια οι μετρήσεις αναφορών ή επισκέψεων υποδεικνύουν κάτι σημαντικό για την ποιότητα ή τις επιδόσεις των ακαδημαϊκών.

27 Μέθοδοι Αξιολόγησης ποιοτικού ελέγχου στην Ακαδημαϊκή Ηλεκτρονική Δημοσίευση (αυτόματες μέθοδοι ποιοτικού ελέγχου) Όσον αφορά τις μετρήσεις προσβασιμότητας ειδικότερα, υπάρχουν αρκετά άλυτα προβλήματα προκειμένου τα στοιχεία που εξάγονται να χρησιμοποιηθούν. Είναι σχετικά εύκολο να υπολογιστούν μηχανικά οι επισκέψεις σε ένα web site. Επομένως, αν η μέτρηση της επισκεψιμότητας ενός δικτυακού τόπου αποδειχθεί σημαντική, θα υπάρχουν τρόποι να μελετηθούν επαρκώς πρότυπα επισκεψιμότητας που παρουσιάζουν πραγματικό ενδιαφέρον, και μπορούν να εξαχθούν χρήσιμες πληροφορίες από αυτά.

28 Συμπεράσματα Οι νέες μέθοδοι αξιολόγησης του ποιοτικού ελέγχου θα δώσουν μια νέα επικοινωνιακή και διαδραστική μορφή στην ακαδημαϊκή δημοσίευση. Στόχος της επιστημονικής κοινότητας είναι το νέο αυτό ηλεκτρονικό επικοινωνιακό μέσο να παρέχει έναν αποδοτικότερο τρόπο οργάνωσης των διαδικασιών αξιολόγησης της ποιότητας του δημοσιευμένου υλικού για την ανάπτυξη συστημάτων που θα βελτιώνουν την επιστημονική γνώση και συμβάλλουν στην διάδοση της.