Ελεύθερο Λογισμικό/ Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα

Παρουσίαση με θέμα: "Ελεύθερο Λογισμικό/ Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ελεύθερο Λογισμικό/ Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα
Κοντόπουλος Μιχάλης Νακούλας Άγγελος

2 Περιεχόμενα Ορισμοί-Γενικές Έννοιες Copyright-Copyleft
Πατέντες Λογισμικού- Πνευματικά Δικαιώματα Η γενική δημόσια άδεια GNU Ελεύθερο λογισμικό- λογισμικό ανοιχτού κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) Πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα ΕΛ/ΛΑΚ Αποτύπωση υφιστάμενης κατάστασης

3 Γενικά ΕΛ/ΛΑΚ =ένα εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης και χρήσης λογισμικού
Ελεύθερη διάθεση του πηγαίου κώδικα Βασίζεται σε ανοικτά συμμετοχικά πρότυπα ανάπτυξης λογισμικού 60΄s-80΄s «συμβαδίζει» με τις πρώτες μορφές δικτύων. «Γέννεση» μαζί με το UNIX

4 Γενικά AT&T UNIX 60’S-70’S Thompson (left) with Ritchie

5 Γενικά «ΞΑΦΝΙΚΑ» 80’s-90’s «στροφή» στην ανάπτυξη «κλειστού» λογισμικού Μεγάλες εταιρείες ανάπτυξης λογισμικού ΓΙΑΤΙ; Αμφισβήτηση οικονομικού μοντέλου ΕΛ/ΛΑΚ

6 Γενικά 90’s το ΕΛ/ΛΑΚ ξαναβγαίνει στο προσκήνιο. ΓΙΑΤΙ;
Συνεργασία εταιρειών και κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ ΓΙΑΤΙ; Εμφάνιση νέων βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων ΕΛ/ΛΑΚ Ανάδειξη της συνεργατικής δοµής ανάπτυξης ΕΛ/ΛΑΚ ως κατάλληλης οργανωτικής µορφής τοµέων εντάσεως γνώσης

7 Συμπέρασμα Το ΕΛ/ΛΑΚ τείνει να µεταστρέψει την αντίληψη που έχει ο κλάδος ανάπτυξης λογισµικού για τον τρόπο λειτουργίας του, από ένα εργοστασιακό µοντέλο, όπου οι λύσεις λογισµικού αποτελούν το τελικό προϊόν, σε ένα µοντέλο παροχής υπηρεσιών

8 Ορισμοί- Γενικές Έννοιες
Τι εννοούμε λέγοντας «open source» λογισμικό; BSD Licence

9 Ορισμοί- Γενικές Έννοιες
Τι εννοούμε λέγοντας «free» λογισμικό; Η ελευθερία να εκτελεστεί το πρόγραμμα, για οποιοδήποτε σκοπό (ελευθερία 0). Η ελευθερία να μελετηθεί το πώς λειτουργεί το πρόγραμμα και να προσαρμοστεί στις ανάγκες των χρηστών (ελευθερία 1). Η ελευθερία να αναδιανεμηθούν αντίγραφα ώστε να ωφελούνται και οι γείτονές μας (ελευθερία 2). Η ελευθερία να βελτιωθεί το πρόγραμμα και να εκδοθούν οι τροποποιήσεις στο κοινό έτσι, ώστε ολόκληρη η κοινότητα να ωφελείται (ελευθερία 3).

10 Ορισμοί- Γενικές Έννοιες
Τι είναι το «free software foundation»; Το FSF είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στοχεύει στην προώθηση του Ελεύθερου Λογισμικού μέσω της υποστήριξης αυτού και της πληροφόρησης του κόσμου.

11 Ορισμοί- Γενικές Έννοιες
Τι είναι το «open source initiative»; Πρόκειται για μη κερδοσκοπική επιχείρηση αφιερωμένη στη διαχείριση και προώθηση του open-source λογισμικού

12 Ορισμοί- Γενικές Έννοιες
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Ελεύθερου Λογισμικού και Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα; Η κύρια διαφορά τους είναι ότι ενώ το Ελεύθερο Λογισμικό δίνει έμφαση στην ελευθερία (για μάθηση, προσαρμογή, βελτίωση), το Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα δίνει έμφαση στη δημιουργία καλύτερου λογισμικού μέσω της συνεργασίας των προγραμματιστών και των μηχανικών όλου του κόσμου.

13 As one person put it, “Open source is a development methodology ;free software is a social movement.” For the Open Source movement, non-free software is a suboptimal .For the Free Software movement, non-free software is a social problem and free software is the solution ». Richard Stallman ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: οι διαφορές είναι κυρίως φιλοσοφικές και μη ουσιαστικές. Γι’ αυτόν τον λόγο στην παρούσα εργασία οι δύο όροι θα χρησιμοποιούνται ως ταυτόσημοι και θα αναφέρονται γενικά ως ΕΛ/ΛΑΚ (Ελεύθερο Λογισµικό/Λογισµικό Ανοικτού Κώδικα)

14 Copyright - Copyleft ΠΡΩΤΑ ΟΜΩΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΤΕΝΤΕΣ
τρόποι προστασίας διαφορετικών αγαθών ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΤΕΝΤΕΣ Με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύονται τα πρωτότυπα πνευματικά έργα λόγου, επιστήμης ή τέχνης, τα οποία εκφράζονται με οποιαδήποτε μορφή Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα) αποδίδεται στο δημιουργό μιας πρωτότυπης για τον τομέα της επινοήσης, η οποία είναι δεκτική βιομηχανικής εφαρμογής

15 Βασικές Διαφορές πνευματικών δικαιωμάτων και πατεντών
Βασικές Διαφορές πνευματικών δικαιωμάτων και πατεντών Απονέμεται σε έργα λόγου, τέχνης και επιστήμης το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας αποκτάται πρωτογενώς και χωρίς διατυπώσεις Διάρκεια 70 χρόνια μετά τον θάνατο απονέμεται μόνο στις επινοήσεις που είναι δεκτικές βιομηχανικής εφαρμογής μακρά σειρά διατυπώσεων έως την πατέντα(ΟΒΙ). Διάρκεια 20 χρόνια Προγράμματα Η/Υ ; προστατεύεται ως έργο λόγου με πνευματικά δικαιώματα

16 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ! COPYRIGHT ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ
αναφέρεται σε ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ τα οποία εκχωρούνται με ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

17 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΔΕΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛ/ΛΑΚ
όλα τα δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας έχουν χορηγηθεί στο κοινό διατηρούν τα δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας τους, αλλά χορηγούν όλα αυτά τα δικαιώματα στον κάτοχο άδειας διατηρούν τα δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας τους, χορηγούν όλα αυτά τα δικαιώματα στον κάτοχο άδειας, αλλά εφαρμόζουν τουλάχιστον έναν περιορισμό, ότι η αναδιανομή του λογισμικού, είτε τροποποιημένου ή χωρίς τροποποιήσεις, πρέπει να είναι κάτω από την ίδια άδεια διατηρούν τα δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας τους και χορηγούν μόνο μερικά από αυτά τα δικαιώματα, συνήθως μόνο τα δικαιώματα εκτέλεσης του προγράμματος και παρουσίασής του.

18 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΔΕΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛ/ΛΑΚ

19 «μιά φορά ελεύθερο, πάντα ελεύθερο»
COPYLEFT –GPL LICENCE Aνήκει σε εκείνη την κατηγορία αδειών ΕΛ/ΛΑΚ που υποχρεώνουν όσους επιθυμούν να αναδιανείμουν τέτοιο λογισμικό είτε στην αρχική είτε σε τροποποιημένη (παράγωγο) μορφή, να το πράξουν υπό τους ίδιους όρους της συμφωνίας άδειας με την οποία το έλαβαν αρχικά «μιά φορά ελεύθερο, πάντα ελεύθερο»

20 ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗ
Μέχρι 1970 Γραφείο Πατεντών ΟΧΙ σε πατέντες λογισμικού ΣΚΕΠΤΙΚΟ; οι πατέντες παραχωρούνται μόνο για διεργασίες, μηχανές, βιομηχανικά είδη και υλικά αντικείμενα. Αντίθετα, δεν παραχωρούνται πατέντες για επιστημονικές αλήθειες ή μαθηματικές διατυπώσεις αυτών των εκφράσεων.

21 Προς όφελος των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών
ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗ Από το 1975 αρχίζουν οι πρώτες πατέντες σε λογισμικό Την περίοδο Clinton η κατοχύρωση πατεντών γενικεύτηκε ΓΙΑΤΙ; Προς όφελος των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών

22 ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΕΥΡΩΠΗ
1973 Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (European Patent Convention) Άρθρο 52 «ανακαλύψεις, επιστημονικές θεωρίες, μαθηματικές μέθοδοι, κανόνες, μέθοδοι σκέψης και εργασίας και προγράμματα υπολογιστών, δεν είναι εφευρέσεις και επομένως δεν είναι δυνατό να δεσμεύονται από πατέντες»

23 ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΕΥΡΩΠΗ
To 1986, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (European Patent Office, EPO), παραβιάζοντας το άρθρο 52 της Συνθήκης, άρχισε να χορηγεί πατέντες για προγράμματα υπολογιστών. Το 2000 προσπάθησαν να διαγράψουν τις εξαιρέσεις του άρθρου 52 της Συνθήκης, αλλά προσέκρουσαν σε δημόσια δυσαρέσκεια 2002/0047 για την Οδηγία «σχετικά με τη δυνατότητα κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των εφευρέσεων που εφαρμόζονται σε υπολογιστή». Αποτέλεσμα;

24 ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Αντίδραση από FFII(Foundation for a Free Information Infrastructure ) Τελικά στις 6 Ιουλίου 2005 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε τις πατέντες λογισμικού με πλειοψηφία που άγγιζε τα όρια της παμψηφίας: 648 μέλη ψήφισαν «όχι» έναντι μόνο 14 ευνοϊκών ψήφων και 18 αποχών.

25 ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΑΤΕΝΤΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Θα οδηγήσει στην εξαφάνιση τις μικρές εταιρείες λογισμικού Θα επιβραδύνει την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο Θα πλήξουν κύρια την Ευρωπαϊκή Βιομηχανία Λογισμικού Θα προκαλέσουν μεγάλη αύξηση στις τιμές πώλησης λογισμικού Θα δοθεί καίριο πλήγμα στο ανοικτό λογισμικό τη στιγμή που τις αρχές του έχουν ήδη υιοθετήσει πολλές χώρες για τις αρετές και την ποιότητά του.

26 ΕΛ/ΛΑΚ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ
Eric S. Raymond ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Οι χρήστες πρέπει να θεωρούνται ως συνυπεύθυνοι για την ανάπτυξη. Πρώιμες εκδόσεις Συχνές ανανεώσεις Διάφορες εκδόσεις Μεγάλος αριθμός υπομονάδων (modularity). Δυναμική δομή λήψης απόφασης

27 ΕΛ/ΛΑΚ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ
BAZAAR = UP ? “We should consider UP as a meta-methodology from which software development methodologies can be derived”

28 ΕΛ/ΛΑΚ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ
BAZAAR Παράγει ΤΑΧΥΤΕΡΑ, ΚΑΛΥΤΕΡΟ και ΦΤΗΝΟΤΕΡΟ λογισμικό «Νόμος» Lehman όσο ένα λογισμικό αυξάνεται σε μέγεθος τόσο πιο δύσκολη γίνεται η εισαγωγή νέου κώδικα σε αυτού μαθηματικό μοντέλο της δυναμικής του λογισμικού όσον αφορά την αντιμετώπιση δυσλειτουργιών (bugs). ΠΡΟΦΑΝΕΣ!! LINUX LINUX

29 ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ, ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ (ΕΛ/ΛΑΚ)
ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ, ΙNTERNET ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Ως έργο της Ακαδηµαϊκής Κοινότητας το Internet αναπτύχθηκε στη βάση των ανοικτών, ελεύθερα προσβάσιµων προτύπων. Η ανάπτυξη του Ιnternet, δηµιούργησε άµεσα ανάγκες για εφαρµογές η ανάπτυξη εφαρµογών, οι οποίες θα ήταν ελεύθερα διαθέσιµες αποτέλεσε άµεση ανάγκη Οι πρώτες τυπικές εφαρµογές ΕΛ/ΛΑΚ παρατηρούνται προς το τέλος της δεκαετίας του ’70, αρχές δεκαετίες του ’80. Παραδείγματα

30 (ΕΛ/ΛΑΚ) BSD Unix

31 (ΕΛ/ΛΑΚ) Σηµείο σταθµός για την πορεία προς τη µαζική χρήση τόσο του Internet όσο και του ΕΛ/ΛΑΚ αποτέλεσε η ανάπτυξη και διάδοση του WWW στις αρχές τις δεκαετίας του ’90 Επιπλέον η χρήση καθώς και η ανάπτυξη του ΕΛ/ΛΑΚ υιοθετήθηκε και από επιχειρήσεις µε εµφάνιση ενός εύρους επιχειρηµατικών µοντέλων που βασίζονται σε ΕΛ/ΛΑΚ.

32 (ΕΛ/ΛΑΚ) ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
(ΕΛ/ΛΑΚ) ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Richard Stallman 1969 1984 1985 GNU Licence 1990 1994

33 (ΕΛ/ΛΑΚ) Η ελεύθερη πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα αποτελεί την βάση της φιλοσοφίας του κινήµατος για το Ελεύθερο Λογισµικό/ Λογισµικό Ανοικτού Κώδικα Free Software Foundation - Richard Stallman Kίνηµα του Λογισµικού Ανοιχτού Κώδικα(ΛΑΚ)- Open Source Initiative (OSI) - Eric Raymond.

34 (ΕΛ/ΛΑΚ) Ελεύθερο Λογισµικό
Σύµφωνα µε τον ορισµό του ελεύθερου λογισµικού, όπως περιγράφεται στο FSF, ο χρήστης είναι ελεύθερος να: • χρησιµοποιήσει το λογισµικό όπως αυτός επιθυµεί. • προσαρµόσει το λογισµικό στις ανάγκες του – βελτιώνοντας το και διορθώνοντας τα λάθη του, αυξάνοντας τη λειτουργικότητά του. • αναδιανείµει (δωρεάν ή επί πληρωµή) το λογισµικό σε άλλους χρήστες, που θα το χρησιµοποιήσουν, όπως αυτοί κρίνουν. • έχει πρόσβαση στην πηγή του κώδικα (προαπαιτούµενο για να ισχύουν τα υπόλοιπα 3 σηµεία)

35 Λογισµικό ανοικτού κώδικα
(ΕΛ/ΛΑΚ) Λογισµικό ανοικτού κώδικα Oκτώ είναι τα βασικά γνωρίσµατα που το χαρακτηρίζουν: Ελεύθερη Αναδιανοµή. Διαθεσιµότητα του πηγαίου κώδικα. Τα καινούρια έργα και οι τροποποιήσεις µπορούν να διανεµηθούν κάτω από τους ίδιους όρους της άδειας, που συνοδεύει το αρχικό λογισµικό. 4. Καµία διάκριση σε βάρος ατόµων ή οµάδων δεν µπορεί να συµπεριλαµβάνεται στο κείµενο της άδειας. 5. Καµία διάκριση σε βάρος των πεδίων δράσης του λογισµικού δεν µπορεί να συµπεριλαµβάνεται στο κείµενο της άδειας 6. Διανοµή της Άδειας. 7. Η άδεια δεν µπορεί να εξαναγκάσει να συµπεριληφθεί το λογισµικό σε ένα συγκεκριµένο προϊόν ή πακέτο. 8. Η άδεια δεν πρέπει να επηρεάζει άλλο λογισµικό και δεν µπορεί να θέσει περιορισµούς, ώστε να διανέµεται µαζί µε το λογισµικό.

36 (ΕΛ/ΛΑΚ) Άδειες Χρήσης Άδεια χρήσης GPL (GNU Public License).
Άδεια χρήσης LGPL (Lesser General Public License) Άδεια MIT και άδεια BSD. 4. Άλλες άδειες χρήσης MPL, IBM Public License, SUN Public License

37 (ΕΛ/ΛΑΚ) Πλεονεκτήματα Ποιότητα Ανοικτά πρότυπα – Διαλειτουργικότητα
Χαµηλό κόστος Ασφάλεια Αξιοπιστία Διαφάνεια και Δικαίωµα Πρόσβασης των Πολιτών σε κάθε Πληροφορία Ποιοτικές Υπηρεσίες Υποστήριξης Μικρές απαιτήσεις σε υλικό - Προσαρµοστικότητα

38 (ΕΛ/ΛΑΚ) Μειονεκτήματα
• Κανείς δεν εγγυάται ότι θα εξελιχθούν οι εφαρµογές ΕΛ/ΛΑΚ. • Δεν υπάρχει πάντα επαρκής τεκµηρίωση, ιδιαίτερα για έργα που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο. • Αγνοούνται κάποιες εφαρµογές ή ποια είναι η τρέχουσα µορφή τους και τα χαρακτηριστικά τους. Αυτό µπορεί να οφείλεται στην ανεπαρκή διαφήµιση. • Απουσιάζουν εφαρµογές για ορισµένους τοµείς, όπως για οικονοµική διαχείριση ή βιοµηχανικό και εξειδικευµένο λογισµικό. • Σε ορισµένες περιπτώσεις η υποστήριξη του υλικού µέρους των υπολογιστών (π.χ. συσκευές πολυµέσων, σαρωτές) µπορεί να είναι ανεπαρκής.

39 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
Ο πιο δηµοφιλής εξυπηρετητής Διαδικτύου (web server) ήταν πάντα ΕΛ/ΛΑΚ Apache

40 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
Sendmail Ο κορυφαίος εξυπηρετητής ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Μάλιστα, δεν κατέχει µόνο την πρώτη θέση µεταξύ αυτών των προγραµµάτων ΕΛ/ΛΑΚ, αλλά είναι και το πρόγραµµα µε τις περισσότερες εγκαταστάσεις, δύο φορές πάνω από τον πιο κοντινό ανταγωνιστή του. bind Από έρευνα που έγινε από τον Bill Manning, προέκυψε ότι το δεύτερο τετράµηνο του 2000 το 95% της αντίστροφης ανεύρεσης ονοµάτων των δικτυακών τόπων (DNS) χρησιµοποιούν «bind», που είναι ένα πρόγραµµα ελεύθερου λογισµικού.

41 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
Η PHP είναι η νούµερο 1 γλώσσα εξυπηρετητή εφαρµογών Διαδικτύου (Server-side Scripting Language). Τον Ιούνιο του 2002 παρατηρήθηκε ότι το PHP ξεπέρασε την ASP της Microsoft και έγινε η πιο δηµοφιλής γλώσσα του Διαδικτύου Το OpenSSH συνιστά τη νούµερο 1 εφαρµογή σε SSH πρωτόκολλο ασφάλειας. Τον Απρίλιο του 2002 µια έρευνα 2.4 εκατοµµυρίων διευθύνσεων Διαδικτύου έδειξε ότι το OpenSSH κατείχε το 66.8% της αγοράς.

42 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ HELLUG (Hellenic Linux User Group) Γραφίς Ελληνικά HOWTO Linux Greek Users FAQ NLS Εξελληνισµός Mozilla FSF Greece

43 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το ΕΔΕΤ στο πλαίσιο ηµερίδας για το ελεύθερο λογισµικό διεξήγαγε έρευνα µεταξύ των Ελλήνων προγραµµατιστών, για να προσδιορίσει τη σχέση τους µε το ΕΛ/ΛΑΚ. ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΕΛ/ΛΑΚ – ΗΛΙΚΙΑ –ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

44 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

45 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

46 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΛ/ΛΑΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ