Οι ανάγκες της περιοχής μας για ύδρευση και άρδευση

Παρουσίαση με θέμα: "Οι ανάγκες της περιοχής μας για ύδρευση και άρδευση"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οι ανάγκες της περιοχής μας για ύδρευση και άρδευση
Πώς εξοικονομείται το νερό αυτό , από πού προέρχεται και πώς Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο Γυμνάσιο Νεοχωρίου

2 Ο Δήμος Αράχθου Βρίσκεται στην Ήπειρο, στα νότια του νομού Άρτας
έχει έκταση 73,4 χιλ. στρ.με: καλλιεργήσιμη έκταση 36,1 χιλ.στρ.(49,1.% της συνολικής), έκταση των οικισμών 5,6 χιλ.στρ.(6,3.% της συνολικής), μη καλλιεργήσιμη έκταση και βοσκότοποι 24,1χιλ.στρ.(32,8% της συνολικής), Δάση και υδάτινες επιφάνειες 7,7 χιλ.στρ..(10,6% της συνολικής) Αγροτικός Δήμος : Αγρότες 62,2% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού Ο πληθυσμός του Δήμου Αράχθου: Νεοχώρι 2207(36,70%) Αγ.Παρασκευή (μαζί Ανθότοπος & Κολομόδια) 1267 (21,10%) Ακροποταμιά 547 ( 9,10%), Λουτρότοπος408 (6,80%) Παχυκάλαμος607 (10,10%) Περάνθη388 (6,45%)Συκιές 587 (9,75%) ΣΥΝΟΛΟ 6011(100,00%) Οι κυριότερες καλλιέργειες:τα πορτοκάλια (ξινό πορτοκάλι Άρτας, Merlin,Navelina κ Salustiana), η ελιά (κονσερβολιά Άρτας, καλαμών),τα ακτινίδια. φυτά μεγάλης καλλιέργειας(καλαμπόκι κ.α.), βιομηχανικά φυτά (βαμβάκι) και ψυχανθή (φασόλια) βιομηχανικές μονάδες: εργοστάσιο χυμοποιίας, μικρό συσκευαστήριο εσπεριδοειδών, μονάδες εκτροφής χελιών . Υπηρεσίες: βασικές (κυρίως εκπαιδευτικές και μικρές εμπορικές) Δίκτυα υποδομής : Δίκτυο ύδρευσης με κοινό εξωτερικό υδραγωγείο με άλλους Δήμους,μικρή κάλυψη των αναγκών άρδευσης από το δίκτυο άρδευσης (οι υπόλοιπες ανάγκες καλύπτονται από γεωτρήσεις), κύριο δίκτυο ενέργειας το δίκτυο της ΔΕΗ, χωρίς δίκτυο αποχέτευσης (χρήση σηπτικών βόθρων).

3 Οι ανάγκες ύδρευσης του Δήμου Αράχθου:
για την ατομική υγιεινή των ανθρώπων, δηλαδή για λούσιμο, πλύσιμο ρούχων και χρήση τουαλέτας , για την καθαριότητα του χώρου διαβίωσης, δηλαδή για σφουγγάρισμα , πλύσιμο οικιακών σκευών (πιάτα, κατσαρόλες), καθαρισμό επιφανειών (τζάμια, τραπέζια, πάγκους , νεροχύτες, μπανιέρες ) Για πόση και μαγείρεμα για πλύσιμο μηχανημάτων του σπιτιού (ψυγεία, κουζίνες, αυτοκίνητο) Για πότισμα γλαστρών, παρτεριών, κήπων , δέντρων και οικόσιτων ζώων όπως κότες, γάτες, σκύλοι κλπ το καλοκαίρι επίσης το νερό μπορεί περιστασιακά να χρησιμοποιηθεί για τον δροσισμό επιφανειών και χώρων που θερμαίνονται από τον ήλιο όπως είναι οι τοίχοι και οι ταράτσες, οι πλατείες ή σε συντριβάνια σε εργασίες οικοδομικές ή επισκευαστικές των οικοδομών. για την καθαριότητα των δρόμων και των δημόσιων ανοικτών χώρων για την επαρκή ύδρευση σε περίπτωση που θα απαιτηθεί πυρόσβεση λόγω πυρκαγιάς.

4 Η κατανάλωση νερού (σε λίτρα /κάτοικο) για ύδρευση σε μια περιοχή εξαρτάται:
Από τις δραστηριότητες που υπάρχει ανάγκη για νερό (πόση, πλύσιμο κλπ) Από την ευχέρεια μεταφοράς νερού στον τόπο κατανάλωσης Από το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων Από τις κλιματολογικές συνθήκες Από τις οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού (βιομηχανική, αγροτική ή εμπορική πόλη)

5 Εκτίμηση των αναγκών κατανάλωσης νερού ύδρευσης στο Δήμο Αράχθου
Οι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη στους υπολογισμούς είναι: α)οι μέσες καταναλώσεις (σε λίτρα)από βιβλιογραφικές αναφορές β)η πυκνότητα του πληθυσμού των οικισμών γ)η αναμενόμενη πληθυσμιακή εξέλιξη των οικισμών δ)σε μικρούς οικισμούς,η διαφορά των υπολογιζόμενων τρεχουσών αναγκών σε νερό ύδρευσης από τις ανάγκες ύδρευσης σε περίπτωση πυρκαγιάς Οι υπολογιζόμενες, με βάση τα παραπάνω, ετήσιες ανάγκες ύδρευσης είναι κυβικά μέτρα/ έτος

6 Οι ανάγκες για νερό των καλλιεργειών του Δήμου Αράχθου
Παρουσιάζονται οι παράγοντες που επηρεάζουν την κατανάλωση νερού από τα φυτά στο Δήμο Αράχθου

7 Η κατανάλωση νερού από τα φυτά
Ένα φυτό σε ανάπτυξη παίρνει με τις ρίζες του νερό μαζί με τα διαλυμένα σε αυτό θρεπτικά στοιχεία που, μετά τη διαδρομή του μέσα από τους φυτικούς ιστούς, καταλήγει στα φύλλα. Από εκεί όταν τα στόματα των φύλλων είναι ανοικτά, το νερό κινείται παραπέρα με τη μορφή υδρατμών προς την ατμόσφαιρα που περιβάλλει τα φύλλα. Νερό επίσης χάνεται από το χωράφι με τη διαδικασία της εξάτμισης από την επιφάνεια του εδάφους, όταν αυτή είναι υγρή. Τέλος μετά από βροχή ή πότισμα με καταιονισμό (τεχνητή βροχή), το νερό που συγκρατείται στα υπέργεια μέρη των φυτών εξατμίζεται προς την ατμόσφαιρα. Το νερό που απομακρύνεται από ένα χωράφι με όλες αυτές τις διαδικασίες ονομάζεται εξατμισοδιαπνοή.

8 φυτικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εξατμισοδιαπνοή
α. Το είδος του φυτού: επηρεάζει την εποχή ανάπτυξης των φυτών, το βάθος και την πυκνότητα των ριζών, το ύψος των φυτών, την πυκνότητα του φυλλώματος και τις αποστάσεις σποράς ή φύτευσης. β. Η ανακλαστικότητα (albedo) του φυλλώματος: καθορίζει το ύψος της ηλιακής ακτινοβολίας που απορροφά το φυτό. γ.Το ποσοστό καλύψεως του εδάφους από το φύλλωμα: η εξατμισοδιαπνοή μεγιστοποιείται όταν η κάλυψη του εδάφους από το φύλλωμα είναι πλήρης. δ. Το ύψος των φυτών: Τα ψηλά φυτά διαπνέουν εντονότερα από τα χαμηλά όταν είναι μεμονωμένα, αλλά όχι και σε πυκνές φυτεύσεις όπου δεν υπάρχει διαφοροποίηση. ε. Το βάθος και η πυκνότητα του ριζικού συστήματος: όσο μεγαλύτερα είναι αυτά τα μεγέθη τόσο περισσότερο εδαφικό νερό μπορεί να προσποριστεί το φυτό. στ. Το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας: στα πρώτα στάδια μέχρι την πλήρη ανάπτυξη η εξατμισοδιαπνοή αυξάνεται με μεγάλο ρυθμό, έπειτα σταθεροποιείται για ένα διάστημα και τέλος μειώνεται. Από τα παραπάνω φαίνεται ότι καθοριστικός παράγοντας που επηρεάζει όλους τους άλλους, είναι το είδος των φυτών,

9 Κλιματικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εξατμισοδιαπνοή
α. Η διαθεσιμότητα ηλιακής ενέργειας: Είναι γνωστό από τη φυσική ότι η εξάτμιση ενός γραμμαρίου νερού σε συνήθεις συνθήκες απαιτεί την πρόσληψη από το γραμμάριο νερού ενέργειας ίσης με 590 cal. Η μοναδική πηγή ενέργειας για τις καλλιέργειες είναι ο ήλιος. β. Η αεροδυναμική κατάσταση της ατμόσφαιρας: δηλαδή η ταχύτητα του ανέμου και η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε υγρασία, παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα απομάκρυνσης των ατμών προς την ατμόσφαιρα.

10 Υπολογισμός εξατμισοδιαπνοής
Με πλήρη κάλυψη των αρδευτικών αναγκών των φυτών η εξατμισοδιαπνοή για το Δήμο Αράχθου τη θερινή περίοδο (από Μάιο ως Σεπτέμβριο) υπολογίστηκε σε ,59 κυβικά μέτρα νερού Η εξατμισοδιαπνοή που μετρήθηκε με τις υπάρχουσες συνθήκες κάλυψης των αρδευτικών αναγκών είναι κυβικά μέτρα το χρόνο. Από την σύγκριση των δύο ποσοτήτων βλέπουμε ότι η εξατμισοδιαπνοή είναι μικρότερη από όση αναμένεται. Συνεπώς οι αρδευτικές ανάγκες της περιοχής δεν καλύπτονται επαρκώς

11 Το υδατικό ισοζύγιο στο Δήμο Αράχθου

12 Στοιχεία Υδρολογίας Η υδρόσφαιρα είναι το σύνολο του υδάτινου στοιχείου της γης είτε είναι στερεό είτε υγρό είτε αέριο. Η υδρόσφαιρα μαζί με την λιθόσφαιρα και τη βιόσφαιρα αποτελούν το φυσικό περιβάλλον της γης. Στην υδρόσφαιρα το νερό βρίσκεται σε διαρκή ανακύκλωση η οποία γίνεται με την κατανάλωση μεγάλων ποσών ηλιακής ενέργειας Το νερό κατά την ανακύκλωσή του αρχικά εξατμίζεται από τις υδάτινες επιφάνειες προς την ατμόσφαιρα.Εκεί συμπυκνώνεται σε ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα (βροχή, χιόνι, χαλάζι) που πέφτουν στην επιφάνεια τηςγης. Το νερό που πέφτει στη στεριά κατά ένα μέρος εμπλουτίζει τα υπόγεια αποθέματα και το υπόλοιπο απορρέει προς τις μεγάλες υδάτινες μάζες του πλανήτη (ωκεανούς, θάλασσες, λίμνες) Σε έναν τόπο υδατικό ισοζύγιο ονομάζουμε τη διαφορά της ποσότητας νερού που φτάνει από την ατμόσφαιρα σε σχέση με αυτή που εξατμίζεται στην ατμόσφαιρα. Όταν το ισοζύγιο είναι θετικό τα υδατικά αποθέματα του τόπου αυξάνουν. Η Ελλάδα έχει θετικό υδατικό ισοζύγιο χάρη στην υψηλή βροχόπτωση που παρατηρείται στην Δυτική Ελλάδα

13 Υδρολογικά χαρακτηριστικά Δήμου Αράχθου
Η απορροή των νερών που πέφτουν σε ένα τόπο γίνεται διαμέσου λεκανών απορροής που σχηματίζονται από το ανάγλυφο του εδάφους και είναι περιοχές που περιβάλλονται από υψώματα. Σε κάθε λεκάνη απορροής σχηματίζεται ένα υδρογραφικό δίκτυο, δηλαδή ένα σύνολο επιφανειακών ρευμάτων που συνδέονται μεταξύ τους. Ο Δήμος Αράχθου από πλευράς υδατικού ισοζυγίου βρίσκεται στο Υδατικό διαμέρισμα της Ηπείρου και χαρακτηρίζεται από πολύ θετικό υδατικό ισοζύγιο Ο Δήμος Αράχθου βρίσκεται στην λεκάνη απορροής του ποταμού Αράχθου, στην περιοχή του κάτω ρου του ποταμού, ο οποίος είναι το κύριο επιφανειακό υδατικό στοιχείο του Δήμου Από τα υδρολογικά χαρακτηριστικά του Δήμου φαίνεται ότι η ελλιπής ικανοποίηση των υδατικών αναγκών που εντοπίσαμε κατά την μελέτη της κατανάλωσης νερού από τα φυτά στο Δήμο Αράχθου, οφείλεται στην μη αξιοποίηση των υδατικών αποθεμάτων και όχι στην έλλειψή τους.

14 Σχηματική παράσταση της λεκάνης απορροής του Αράχθου
Άνω Άραχθος (431,4 Km2) (214,4 Km2) Μετσοβίτικος Καλαρίτικος (221,7 Km2) Μέσος Ρους Αράχθου (214,8 Km2) Άραχθος Φράγμα (158,2 Km2) Καλεντίνης (470,9 Km2) Άραχθος Εκβολή (195 Km2) Εκβολή

15 Οι ανάγκες άρδευσης των φυτών στο Δήμο Αράχθου
Τα φυτά για να μπορέσουν να αναπτυχθούν και να αποδώσουν ικανοποιητικά θα πρέπει να είναι σε θέση να εξατμίζουν και να διαπνέουν από τα φύλλα μεγάλες ποσότητες νερού Το νερό που απαιτείται μεταφέρεται συνεχώς από το ριζόστρωμα (ανώτερη εδαφική στρώση που αναπτύσσεται το φυτό) στα φύλλα Για να γίνεται η μεταφορά νερού από το ριζόστρωμα θα πρέπει να αναπληρώνεται συνεχώς το νερό που υπάρχει σε αυτό Η αναπλήρωση αυτή γίνεται είτε φυσικά μέσω των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων είτε με άρδευση

16 Η άρδευση είναι αναγκαία γιατί:
Πολύ σπάνια μόνο με τις βροχοπτώσεις επιτυγχάνονται οι καλύτερες συνθήκες υγρασίας του εδάφους Σε ημίξηρες περιοχές της γης, όπως η Ελλάδα, η άνιση κατανομή των βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του έτους επιβάλλει την άρδευση για την κάλυψη των αναγκών σε νερό των φυτών κατά την ξηρή περίοδο Οι ανάγκες των καλλιεργειών για νερό είναι πολύ μεγαλύτερες κατά την ξηρή περίοδο καθώς τότε τα περισσότερα φυτά βρίσκονται σε εγρήγορση και επομένως διαπνέουν και μεταβολίζουν εντονότερα. Στην Ελλάδα από τον Απρίλιο μέχρι τις αρχές φθινοπώρου η διατήρηση ικανοποιητικών συνθηκών υγρασίας και συνεπώς η ικανοποιητική ανάπτυξη και απόδοση των καλλιεργειών είναι αδύνατη χωρίς άρδευση

17 Υπολογισμός των αναγκών άρδευσης στο Δήμο Αράχθου
Για να υπάρχουν μέγιστες αποδόσεις των καλλιεργειών πρέπει να αντικαθίσταται το νερό που εγκαταλείπει το έδαφος με την εξατμισοδιαπνοή από άλλο νερό, με ρυθμό παραπλήσιο αυτού που χάνεται Επιπλέον με την άρδευση πρέπει να παρέχεται νερό περισσότερο από όσο απαιτούν οι ανάγκες των φυτών διότι, ανάλογα με την ποιότητα του νερού ποτίσματος, είναι απαραίτητη η αποστράγγιση σημαντικής ποσότητας νερού ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των εδαφών από συσσώρευση αλάτων Ακόμα κατά την άρδευση, ανάλογα με την μέθοδο άρδευσης που εφαρμόζεται και τη συντήρηση του δικτύου άρδευσης, υπάρχουν σημαντικές απώλειες νερού κατά τη μεταφορά του μέσω του δικτύου άρδευσης Σύμφωνα με δεδομένα μελέτης του Υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά και με την εκτίμηση που έγινε σε αυτή την εργασία από τα δεδομένα της περιοχής, το έλλειμμα κάλυψης των αρδευτικών αναγκών στο Δήμο Αράχθου είναι κυβικά μέτρα σε σύνολο αναγκών ,6 κυβικών μέτρων (4,7%).

18 Η προέλευση του νερού άρδευσης και ύδρευσης στο Δήμο Αράχθου
(Τα συστήματα άρδευσης, ύδρευσης και ο υδρολογικός κύκλος)

19 Προέλευση του νερού άρδευσης
Α. Φυσικά υδάτινα ρεύματα (έχουν το μειονέκτημα της μεταβαλλόμενης χρονικά παροχής)που δημιουργούνται στις λεκάνες απορροής αφού κατασκευαστεί σε αυτά: Φράγμα εκτροπής: σε περίπτωση που επαρκεί η παροχή της κοίτης εκτρέπεται μέρος ή το σύνολο της παροχής του υδατορρεύματος προς ένα δίκτυο άρδευσης Ταμιευτήρες νερού: αποθηκεύεται νερό σε περιόδους αυξημένης παροχής του υδατορεύματος και χρησιμοποιείται σε περιόδους μειωμένης παροχής. Δημιουργούνται με την τοποθέτηση φραγμάτων κάθετων στη ροή του υδατορεύματος σε κατάλληλες θέσεις Β. Υπόγειο νερό (προέρχεται από μέρος των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων που εισχωρούν στο υπέδαφος με βαθιά διήθηση), λαμβάνεται με γεώτρηση είτε με φυσική αναπήδηση είτε με άντληση. Έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Υδροφόρα στρώματα ή υδροφορείς: είναι οι γεωλογικοί σχηματισμοί μέσω των οποίων κινείται το υπόγειο νερό Ελεύθερη στάθμη ή υπόγεια στάθμη είναι το ανώτατο όριο της κορεσμένης με νερό ζώνης του υπεδάφους με πίεση μηδενική(ατμοσφαιρική) Ελεύθερος είναι ο υδροφορέας με ανώτατο όριο μια ελεύθερη στάθμη Αρτεσιανός είναι ο υδροφορέας με ανώτατο όριο υπό πίεση τόση ώστε αν ανοιχτεί πηγάδι αναπηδά το νερό πάνω από το έδαφος

20 Προέλευση του νερού ύδρευσης
Η προέλευση του νερού ύδρευσης είναι ίδια με αυτή του νερού άρδευσης, ωστόσο συνήθως γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιείται στην ύδρευση υπόγειο νερό, για να αποφεύγεται η ανάπτυξη σε αυτό παθογόνων μικροοργανισμών. Αυτό όμως δεν είναι πάντα έτσι αλλά συχνά χρησιμοποιείται νερό επιφανειακών ταμιευτήρων νερού για την ύδρευση αστικών περιοχών.

21 Η μεταφορά του νερού άρδευσης από τη θέση συλλογής στην θέση κατανάλωσης
Ενέργεια μεταφοράς του νερού:Όταν το νερό δεν μπορεί να φτάσει στον προορισμό του από το σημείο σύλληψής του με τη βαρύτητα ή γενικά με φυσική ροή, η μεταφορά του γίνεται με άντληση. Η κατακόρυφη απόσταση στην οποία πρέπει να ανυψωθεί το νερό ποικίλει κατά περίπτωση. Η κίνηση των αντλιών εξασφαλίζεται με κινητήρες που μπορεί να είναι είτε εσωτερικής καύσης είτε ηλεκτροκινητήρες Μέσα μεταφοράς νερού άρδευσης είναι τα Αρδευτικά δίκτυα: Αρδευτικό δίκτυο ονομάζεται το σύνολο των έργων μεταφοράς, εφαρμογής και ρυθμίσεως της ροής που πρέπει να κατασκευάσουμε ώστε το νερό ξεκινώντας από το σημείο σύλληψής του να φτάνει σε κάθε χωράφι της υπό άρδευση περιοχής με την απαιτούμενη παροχή στο χρόνο που απαιτείται. Κατηγορίες αρδευτικών δικτύων: α)επιφανειακά με διώρυγες, β)υπόγειας άρδευσης με υπόγειους σωλήνες, γ)επιφανειακής άρδευσης με κλειστούς σωλήνες υπό πίεση μόνιμους ή κινητούς που καταλήγουν σε εκτοξευτήρες (μπεκ) διαφόρων μεγεθών (άρδευση με καταιονισμό) ή σταλάκτες (στάγδην άρδευση).

22 Η μεταφορά του νερού ύδρευσης από την συλλογή του ως την κατανάλωση
Ένα δίκτυο ύδρευσης από το σημείο συλλογής του νερού μέχρι το σημείο διανομής στην πόλη περιλαμβάνει : την υδροσυλλογή, που είναι το σημείο όπου το νερό συλλέγεται από μια φυσική εναπόθεση ή ροή του και η πρώτα αποταμιεύεται σε κάποιο ταμιευτήρα ή εκτρέπεται κατευθείαν προς το δίκτυο ύδρευσης. το εξωτερικό υδραγωγείο, που είναι ένα σύστημα σωληνώσεων που μεταφέρει το νερό μέχρι την υδατοδεξαμενή την υδατοδεξαμενή, όπου συλλέγεται το νερό της ύδρευσης προκειμένου να εξασφαλιστεί σταθερή πίεση και παροχή, λόγω της αρχής των συγκοινωνούντων δοχείων, στις βρύσες κατανάλωσης. το εσωτερικό υδραγωγείο: που είναι το δίκτυο σωληνώσεων μεταφοράς του νερού στις κατοικίες. Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας και καθαρισμού του νερού που βρίσκονται πριν την υδατοδεξαμενή. Σκοπό έχουν να κατά στήσουν το τρεχούμενο νερό κατάλληλο προς πόση. Η επεξεργασία του πόσιμου νερού περιλαμβάνει αερισμό, καθίζηση, διύλιση, βιολογικές μεθόδους και αποστείρωση του νερού.

23 Η άρδευση στο Δήμο Αράχθου
Η περιοχή του Δήμου Αράχθου αρδεύεται από τον ποταμό Άραχθο μέσω ενός επιφανειακού δικτύου άρδευσης από αρδευτικές διώρυγες και στραγγιστικές τάφρους Το τμήμα του Δήμου Αράχθου αρδεύεται από ένα επιμέρους δίκτυο που αρχίζει με μια διώρυγα που ξεκινά από το σημείο τέλους του τμήματος της λεκάνης απορροής του Αράχθου Άραχθος–φράγμα και αρχής του τμήματος Άραχθος- εκβολές, όπου εκτρέπεται μέρος της παροχής του Αράχθου. Η διώρυγα είναι χαραγμένη παράλληλα με την κοίτη του ποταμού και από αυτήν ξεκινούν δευτερεύουσες διώρυγες προς τις περιοχές άρδευσης Το δίκτυο είναι εναλλασσόμενης λειτουργίας, δηλαδή οι αγωγοί μεταφέρουν την μέγιστη παροχή για την οποία σχεδιάστηκαν ενώ κάθε αγρόκτημα παίρνει την ποσότητα που έχει προϋπολογιστεί από πριν εναλλάξ. Δεν επαρκεί για τις ανάγκες των καλλιεργειών σε αρδευτικό νερό καθώς καλύπτει μέρος του Δήμου. Υπάρχει, ακόμα, ένας αριθμός παράνομων γεωτρήσεων άντλησης υπόγειου νερού, που σε όλη την πεδιάδα της Άρτας πλησιάζουν τις 5000. Η κάλυψη των αναγκών άρδευσης όπως ήδη ειπώθηκε είναι ελλιπής

24 Η ύδρευση στο Δήμο Αράχθου & σύγκριση αναγκών ύδρευσης και άρδευσης
Το δίκτυο ύδρευσης του Δήμου Αράχθου αποτελεί συνέχεια από ένα εξωτερικό υδραγωγείο κοινό με άλλους Δήμους και γι αυτό τη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης έχει αναλάβει ο Σύνδεσμος Ύδρευσης Δήμου Αρταίων και 27 πεδινών κοινοτήτων Το εξωτερικό αυτό υδραγωγείο ως σημείο υδροσυλλογής έχει τις πηγές του Αγίου Γεωργίου που βρίσκονται στη Λεκάνη απορροής του ποταμού Λούρου. Το εσωτερικό υδραγωγείο αποτελείται από πλαστικούς σωλήνες και η διάταξή του είναι κατά το πλείστον ακτινωτή. Σύμφωνα με μελέτες του Υπουργείου Ανάπτυξης η κάλυψη των αναγκών για ύδρευση είναι επαρκής παρά τα παράπονα που υπάρχουν σε σύνολο αναγκών για ύδρευση και άρδευση ,6 m3/έτος οι ανάγκες για άρδευση είναι το 98% του συνόλου των αναγκών αυτών και καλύπτονται ανεπαρκώς

25 Συνέπειες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες στους υδάτινους πόρους του Δήμου Αράχθου
κάθε κακοδιαχείριση της υδρόσφαιρας και υποβάθμιση της ποιότητας του νερού επηρεάζει την ποιότητα της λιθόσφαιρας, της ατμόσφαιρας και της βιόσφαιρας που είναι τα φυσικά συστήματα πάνω στα οποία εδράζονται τα ανθρωπογενή που η λειτουργία τους εξαρτάται από αυτά.

26 Τα κυριότερα προβλήματα που αφορούν τη χρήση νερού από τις ανθρώπινες δραστηριότητες είναι τα εξής:
Α. Η υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων και των υπόγειων υδάτων με τη ρύπανση. Κύριοι παράγοντες που δημιουργούν το πρόβλημα είναι η άμεση ρύπανση των νερών από υγρά βιομηχανικά και αστικά απόβλητα, καθώς και η έμμεση ρύπανσή τους μέσω της απορροής, που μεταφέρει στους τελικούς υδάτινους αποδέκτες λιπάσματα φυτοφάρμακα και στερεά απόβλητα χημικής βιομηχανίας. Β. Η υποβάθμιση του νερού της ατμόσφαιρας με βιομηχανικούς ρύπους. Στο Δήμο Αράχθου η βιομηχανική δραστηριότητα είναι μικρή Γ. Η μόλυνση επιφανειακών και υπόγειων νερών από απόβλητα. Η μόλυνση είναι μια έννοια που σχετίζεται με την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών στον φορέα τον οποίο χαρακτηρίζει. Κύριες πηγές μόλυνσης είναι τα οργανικά υπολείμματα που αποτελούν το τροφικό υπόστρωμα βακτηριδίων και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών που τα αποικοδομούν. Δ. Η υποβάθμιση των εδαφικών πόρων από την κακή χρήση νερού. Κακή στράγγιση και ελλιπής άρδευση. Ε. Η υποβάθμιση των βιοσυστημάτων από την υποβάθμιση των επιφανειακών νερών

27 Το πρόβλημα της ρύπανσης στην περιοχή του Δήμου Αράχθου
Με κριτήρια για τη ρύπανση τα εξής: 1)το ΒΟD(βιοχημικώς απαιτούμενο οξυγόνο) σε τόνους /έτος που εκφράζει το βιολογικό φορτίο του υδάτινου φορέα, 2)το ΤΝ(ολικό Άζωτο) σε τόνους /’ετος, που εκφράζει στον υδάτινο φορέα τα νιτρικά υπολείμματα των αστικών αποβλήτων (λυμάτων), της γεωργίας (λιπάσματα), της βιομηχανίας (νιτρικά οξέα) 3) Το ΤΡ( ολικός φώσφορος) σε τόνους/ έτος, που εκφράζει στον υδάτινο φορέα τα φωσφορικά υπολείμματα των αστικών αποβλήτων (λυμάτων), της γεωργίας (λιπάσματα), της βιομηχανίας (ενώσεις φωσφόρου) Σε ολόκληρο το ΥΔ της Ηπείρου, σύμφωνα με μελέτη του υπουργείου ανάπτυξης, οι περιοχές με τα μεγαλύτερα φορτία ρύπανσης είναι η Λίμνη Παμβώτιδα στα Ιωάννινα, Η εκβολή του Λούρου και η Εκβολή του Αράχθου. Κυριότερη αιτία είναι η έντονη δραστηριότητα της γεωργίας κυρίως και της κτηνοτροφίας δευτερευόντως, καθώς και η έλλειψη εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού για τα αστικά λύματα

28 Η υποβάθμιση των εδαφικών πόρων από την κακή χρήση νερού
κατά τη εφαρμογή του νερού στο έδαφος με άρδευση, το νερό απορροφάται από τις ρίζες των φυτών ή εξατμίζεται με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε αέριο αφήνοντας ως κατάλοιπο στο έδαφος τα διαλυμένα σε αυτό συστατικά, ως επι το πλείστον ανόργανα άλατα. Έτσι το έδαφος χάνει τη γονιμότητά του σταδιακά λόγω της αλατώσεώς του αν δεν ληφθεί μέριμνα για ξέπλυμα των αλάτων με τη χρήση επιπλέον νερού κατά την άρδευση που θα απομακρύνεται κατόπιν ως νερό αποστραγγισης. Σε περιπτώσεις όπου έχουμε σημαντική βροχόπτωση το πρόβλημα δεν εμφανίζεται τόσο έντονο, γιατί οι βροχές ξεπλένουν τα άλατα. στις περιπτώσεις όπου οι βροχές είναι συγκεντρωμένες σε ορισμένες εποχές του έτους και είναι ραγδαίες, ακόμα κι αν η βροχόπτωση είναι σημαντική, είναι δυνατό να έχουμε φαινόμενα αλάτωσης από κακή στράγγιση του εδάφους κατά την άρδευση, διότι η επιφανειακή ροή είναι μεγάλη και η διήθηση του νερού στο έδαφος μικρή και δεν μπορεί να ξεπλύνει τα άλατα. στο Δήμο Αράχθου είναι προφανές ότι η στράγγιση δεν είναι επαρκής, αφού δεν ικανοποιούνται επαρκώς οι ανάγκες για άρδευση της περιοχής.. Επομένως ο κίνδυνος υποβάθμισης των εδαφών είναι προφανής Η διείσδυση του θαλασσινού νερού ως αποτέλεσμα της άντλησης του υπόγειου νερού, στον υπόγειο υδροφορέα μπορεί να φτάσει μέχρι και την περιοχή του ριζοστρώματος. Αυτό έχει σαν συνέπεια την αύξηση της συγκέντρωσης χλωριούχου νατρίου (αλατιού) στα ανώτερα στρώματα του εδάφους. Στην περιοχή του Δήμου Αράχθου υπάρχουν εκτεταμένα αλμυρά λιβάδια στις παράκτιες περιοχές του. Σύμφωνα με μελέτες της Δ/νσης Εγγείων Βελτιώσεων του νομού Άρτας τόσο οι εκτάσεις των λιβαδιών αυτών όσο και οι εκτάσεις όπου έχει διαπιστωθεί υφαλμύρωση στο νερό του υπόγειου υδροφορέα παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στις περιοχές του Δήμου που δεν έχουν δίκτυο άρδευσης και χρησιμοποιούν γεωτρήσεις με αντλίες για πότισμα ή δεν αρδεύονται καθόλου.

29 Η υποβάθμιση των βιοσυστημάτων
Η κύρια επίδραση της υποβάθμισης των υδάτινων πόρων μέσω της ρύπανσης πάνω στα βιοσυστήματα, εμφανίζεται με το φαινόμενο του ευτροφισμού. Ο ανθρωπογενής ευτροφισμός που δημιουργείται από την ρύπανση υδάτινων μαζών με φωσφορικά και νιτρικά άλατα από την έκπλυση κυρίως λιπασμάτων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία, παρουσιάζεται σε υδάτινες συγκεντρώσεις που καταλήγουν τέτοιου είδους ρύποι, όπως εκβολές ποταμών, λίμνες, κλειστοί θαλάσσιοι κόλποι και λιμνοθάλασσες Στις θέσεις αυτές αναπτύσσεται μεγάλη παραγωγή βιομάζας η οποία καταναλώνει μεγάλες ποσότητες του εν διαλύσει στο νερό οξυγόνου. Αυτό εκφράζεται με την αυξημένη τιμή ΒΟD. Αυτό οδηγεί στη συνέχεια στη δημιουργία ασφυκτικών συνθηκών για τα φυτά και τα ζώα του υδάτινου οικοσυστήματος. Στο Δήμο Αράχθου αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού έχουν εντοπιστεί φαινόμενα ευτροφισμού που οφείλονται στη ρύπανση και η ασφυξία ψαριών σε ιχθυοτροφεία και η μείωση των αλιευμάτων στην περιοχή σχετίζονται αναμφίβολα με τα φαινόμενα αυτά.

30 Συμπεράσματα – οδηγίες για την συμβολή του καθένα στην μείωση των προβλημάτων διαχείρισης του νερού στο Δήμο Αράχθου φρόντιζε να έχεις στο κτήμα σου καλά χαραγμένους και καθαρούς τους αγωγούς αποστράγγισης. Περιόρισε το υπόγειο νερό που αντλείς με τον περιορισμό των αναγκών άρδευσης με την εγκατάσταση στην φυτεία σου ενός συστήματος με σταγόνες Προτίμα το νερό του δικτύου άρδευσης από τις γεωτρήσεις Αξιοποίησε τα αλμυρά εδάφη με την εγκατάσταση ιχθυοτροφείων Εφάρμοζε ορθολογική άρδευση που θα προκύπτει από ένα προγραμματισμό που λαμβάνει υπόψη το έδαφος και την ποιότητα νερού Ενέταξε την καλλιέργειά σου σε κάποιο σύστημα ειδικής καλλιέργειας(π.χ. στις βιολογικές καλλιέργειες). Με τον τρόπο αυτό ακολουθείς μια καλλιεργητική τακτική που δεν επιβαρύνει με πολλούς ρύπους το περιβάλλον, Στεγανοποίησε τους σηπτικούς βόθρους στην κατοικία σου ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ρύπανσης και μόλυνσης από αστικά απόβλητα

31 Η ομάδα των μαθητριών της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του Γυμνασίου Νεοχωρίου με την καθηγήτρια τους Μπέστα Αρετή. Διακρίνονται από Αριστερά πρός τα Δεξιά: Γούσια Βασιλική , Δήμου Φωτεινή Δρίβα Δανάη, Κολιογιάννη Νίκη, Κώστα Ευφροσύνη, Παπασιώζου Αθηνά , Σένια Μορένα (μαθήτριες της Γ’ τάξης) και η καθηγήτρια Μπέστα Αρετή Γεωπόνος- Γεωργικών Βιομηχανιών