Κατέβασμα παρουσίασης
Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε
1
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ – ΘΕΣΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε.
Δρ Νικόλαος Λυμούρης ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012
2
Εισαγωγικά Τί είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση ; Σύντομη ιστορική αναδρομή / Σημεία-σταθμοί στην πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
3
Από 6 σε 27+1 μέλη, και περισσότερα
Αρχικά, έξι χώρες – το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες – ίδρυσαν το 1951 την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, και στη συνέχεια την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας το 1957.
4
Από τότε έχουν πραγματοποιηθεί έξι (+1) διαδοχικές διευρύνσεις:
Το 1973, προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το 1981 προσχώρησε η Ελλάδα. Το 1986, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Το 1995, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία. Το 2004, προσχώρησαν η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία, η Κύπρος, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβενία και η Σλοβακία. Αυτή η τελευταία ήταν μία ιστορική διεύρυνση καθώς σήμανε και την επανένωση της Ευρώπης μετά από χωρισμό δεκαετιών. Η διαδικασία επανένωσης ολοκληρώθηκε την 1η Ιανουαρίου 2007 με την προσχώρηση της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας. Από το ο μέλος της ΕΕ γίνεται η Κροατία.
5
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Τα Θεσμικά Όργανα της Ε.Ε. Υπερεθνικά / Υπερκρατικά Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διακυβερνητικά / Διακρατικά Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
6
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Λοιπά Όργανα: Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (Ευρωπ. Κοινοβ.) Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελεγκτικό Συνέδριο Συμβουλευτικά Όργανα: Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή Επιτροπή των Περιφερειών
7
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Νομισματοπιστωτικά Ιδρύματα: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί: Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στην Θάλασσα κ.α. (…)
8
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Εννοιολογικός Προσδιορισμός: Συμβούλιο Συμβούλιο Υπουργών Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμβούλιο της Ευρώπης
9
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Συμβούλιο της Ε.Ε. Η εκπροσώπηση των κρατών μελών… Αποτελείται από είκοσι επτά υπουργούς κυβερνήσεων από τους οποίους καθένας αντιπροσωπεύει ένα κράτος μέλος. Αποτελεί βασικό όργανο λήψης αποφάσεων που συντονίζει την οικονομική πολιτική της Ένωσης και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας
10
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Αλλάζει σύνθεση ανάλογα με το υπό συζήτηση θέμα: Γενικές Υποθέσεις και Εξωτερικές Σχέσεις: Αποτελεί μία από τις παλαιότερες συνθέσεις και απαρτίζεται από τους Υπουργούς Εξωτερικών των κρατών μελών. Συνεδριάζει μία φορά το χρόνο και από τον Ιούνιο του 2002, συνέρχεται σε χωριστές συνόδους Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων. Οι σύνοδοι Γενικών Υποθέσεων πραγματεύονται θέματα που άπτονται γενικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή θεσμικά και διοικητικά ζητήματα. Οι σύνοδοι των εξωτερικών σχέσεων ασχολούνται με το σύνολο των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της Ε.Ε.
11
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Οικονομικά και Δημοσιονομικά Θέματα (Ecofin) Γεωργία και Αλιεία Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές Ανταγωνιστικότητα Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια Περιβάλλον Παιδεία, Νεολαία και Πολιτισμός
12
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κύριες Αρμοδιότητες: Θεσπίζει τη νομοθεσία της Ε.Ε. - από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - σε πολλούς τομείς πολιτικής. Συντονίζει τις γενικές οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές των κρατών μελών. Συνάπτει διεθνείς συμφωνίες μεταξύ της Ε.Ε. και τρίτων χωρών ή διεθνών οργανισμών.
13
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Χαράσσει και υλοποιεί την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της Ένωσης Συντονίζει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών δικαστικών και αστυνομικών αρχών σε ποινικές υποθέσεις.
14
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Λήψη Αποφάσεων: Οι αποφάσεις πλέον λαμβάνονται συχνότερα με ειδική πλειοψηφία, παρά με ομοφωνία. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει να επιβεβαιωθεί ότι οι θετικές ψήφοι αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 62% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης. Αν διαπιστωθεί ότι αυτό δεν ισχύει, η απόφαση δεν εγκρίνεται.
15
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Από το 2014 θα εισαχθεί ένα σύστημα γνωστό ως «διπλή πλειοψηφία». Οι αποφάσεις του Συμβουλίου θα χρειάζονται την υποστήριξη του 55% των κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Αυτό το σύστημα νομιμοποιεί διπλά τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Σήμερα ισχύει το «σύστημα» της Νίκαιας: 74% των ψήφων (255/345) 62% του πληθυσμού της Ένωσης 50%+1 των κρατών μελών
16
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Γερμανία 29 Δανία Γαλλία 29 Λιθουανία 7 Ηνωμένο Βασίλειο 29 Ιρλανδία 7 Ιταλία 29 Σλοβακία 7 Ισπανία 27 Φινλανδία 7 Πολωνία 27 Εσθονία 4 Ρουμανία 14 Κύπρος 4 Κάτω Χώρες 13 Λεττονία 4 Ελλάδα 12 Λουξεμβούργο 4 Βέλγιο Σλοβενία 4 Ουγγαρία 12 Μάλτα 3 Πορτογαλία 12 Τσεχία 12 Αυστρία 10 ΣΥΝΟΛΟ: Βουλγαρία 10 ΕΙΔ. ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ: 255 Σουηδία 10
17
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Προεδρία: Η Προεδρία του Συμβουλίου ασκείται εκ περιτροπής από κάθε κράτος μέλος για περίοδο έξι μηνών. Αν, για παράδειγμα, το δεύτερο εξάμηνο του 2011, προβλέπεται να συγκληθεί το Συμβούλιο Περιβάλλοντος, θα προεδρεύεται από τον Πολωνό υπουργό Περιβάλλοντος, εφόσον την Προεδρία του Συμβουλίου θα ασκεί την εποχή εκείνη η Πολωνία.
18
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. 1958 Α’ Belgium B’ West Germany 1959 A’ France B’ Italy A’ Luxembourg B’ Netherlands 1961 A’ Belgium B’ West Germany Ελλάδα 1983 Β’ / 1988 Β’ / 1994 Α’ / 2003 Α’ / [2014 Α’]
19
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Έτος Α’ Εξάμηνο Β’ Εξάμηνο 2005 Λουξεμβούργο Ην. Βασίλειο 2006 Αυστρία Φιλανδία 2007 Γερμανία Πορτογαλία 2008 Σλοβενία Γαλλία 2009 Τσεχία Σουηδία 2010 Ισπανία Βέλγιο 2011 Ουγγαρία Πολωνία 2012 Δανία Κύπρος 2013 Ιρλανδία Λιθουανία 2014 Ελλάδα Ιταλία 2015 Λεττονία
20
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο [1974 / 1986 / 2009] αποτελείται από τους ανώτερους εκλεγμένους πολιτικούς αντιπροσώπους των κρατών μελών – πρωθυπουργούς και προέδρους με εκτελεστικές εξουσίες. Δίνει την πολιτική κατεύθυνση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και καθορίζει τις προτεραιότητές της. Βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται πλήρες θεσμικό όργανο της Ε.Ε. και ο ρόλος του προσδιορίζεται με σαφήνεια.
21
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Την 1η/12/2009 δημιουργήθηκε νέα θέση Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Herman Van Rompuy). Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα εκλέγεται από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η θητεία του δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πέντε χρόνια (2,5 έτη x 2). Θα προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου, θα προωθεί το έργο του Συμβουλίου σε διαρκή βάση και θα εκπροσωπεί την Ευρωπαϊκή Ένωση διεθνώς στο υψηλότερο επίπεδο.
22
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. ΕΜΑ (COREPER) Κάθε κράτος μέλος της Ένωσης διαθέτει στις Βρυξέλλες μια μόνιμη ομάδα («αντιπροσωπεία») που το εκπροσωπεί και υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντά του στο επίπεδο της Ένωσης. Ο επικεφαλής κάθε αντιπροσωπείας είναι στην ουσία ο πρέσβης της χώρας του στην Ένωση. Αυτοί οι πρέσβεις (γνωστοί ως «μόνιμοι αντιπρόσωποι») συνεδριάζουν κάθε εβδομάδα στο πλαίσιο της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ).
23
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Η επιτροπή αυτή έχει ως έργο την προετοιμασία των εργασιών του Συμβουλίου σε όλους τους τομείς, εκτός από το γεωργικό, με τον οποίο ασχολείται η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας. Η ΕΜΑ επικουρείται από μια σειρά ομάδων εργασίας τις οποίες απαρτίζουν στελέχη των εθνικών διοικήσεων. COREPER ΙΙ + COREPER Ι
24
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η «κυβέρνηση» της Ένωσης 27 Μέλη - ένας Επίτροπος από κάθε κράτος-μέλος (Μ. Δαμανάκη) Διορίζονται από τα κράτη-μέλη Ο πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται από τα κράτη μέλη και αποφασίζει τις αρμοδιότητες των Επιτρόπων Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει ή απορρίπτει την Επιτροπή Πενταετής θητεία ( )
25
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κύριες Αρμοδιότητες Προτείνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία (initiator) Διαχειρίζεται και υλοποιεί τις πολιτικές της Ένωσης και τον προϋπολογισμό Θεματοφύλακας των Συνθηκών. Εποπτεύει την ορθή τήρηση της νομοθεσίας Εκπροσωπεί την Ένωση στη διεθνή σκηνή
26
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Πρόεδροι Ευρωπαϊκής Επιτροπής Walter Hallstein 1/1/ /6/1967 (Δ. Γερμ.) Jean Rey 2/7/1967-1/7/ (Βέλγιο) Franco Maria Malfatti 2/7/1970-1/3/1972 (Ιταλία) Sicco Mansholt 22/3/1972-5/1/1973 (Κ. Χώρες) François-Xavier Ortoli 6/1/1973-5/1/1977 (Γαλλία) Roy Jenkins 6/1/ /1/ (Ην.Βασίλειο) Gaston Thorn 20/1/1981-6/1/1985 (Λουξεμβ.) Jacques Delors 7/1/ /1/1995 (Γαλλία) Jacques Santer 25/1/ /3/1999 (Λουξεμβ.) Manuel Marín(εκτ. Χρέη) 15/3/ /9/1999 (Ισπανία) Romano Prodi 17/9/ /11/2004 (Ιταλία) José Manuel Barroso 22/11/2004-(31/10/2014) (Πορτογ.)
27
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Έλληνες Επίτροποι Γεώργιος Κοντογεώργης (Μεταφορές) Γρηγόριος Βάρφης (Περιφερειακή Πολ.) Βάσω Παπανδρέου (Απασχόληση) Ιωάννης Παλαιοκρασσάς (Περιβάλλον) Χρήστος Παπουτσής (Ενέργεια) Άννα Διαμαντοπούλου (Κοινων. Υποθ.) Σταύρος Δήμας (Περιβάλλον) 2009-(2014) Μαρία Δαμανάκη (Ναυτιλία)
28
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Η φωνή των πολιτών 736 / 751 Βουλευτές (από το 2014) Άμεσα Δημοκρατικά Εκλεγμένο Νομοθετικό Σώμα Ευρωπαϊκές Πολιτικές Ομάδες Επιτροπές και Υποεπιτροπές
29
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Σύνοδοι Ολομέλειας στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες Συνεδριάσεις επιτροπών στις Βρυξέλλες Διοικητικές Υπηρεσίες σε Λουξεμβούργο και Βρυξέλλες
30
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κύριες Αρμοδιότητες ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ… …την ασκεί από κοινού με το Συμβούλιο Συναπόφαση Διαβούλευση Μπορεί να προτείνει στην Επιτροπή τη θέσπιση νέας νομοθεσίας
31
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ… …επί όλων των θεσμικών οργάνων Εγκρίνει ή απορρίπτει τον διορισμό των Επιτρόπων Πρόταση Δυσπιστίας κατά της Επιτροπής συνολικά Γραπτές και Προφορικές ερωτήσεις στο Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
32
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Διαμορφώνει τον προϋπολογισμό από κοινού με το Συμβούλιο Εγκρίνει ή απορρίπτει τον προϋπολογισμό στο σύνολό του ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ Συνθήκες προσχώρησης νέων κρατών-μελών Εμπορικές συμφωνίες Συμφωνίες σύνδεσης με άλλα κράτη
33
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Πολιτικές Ομάδες Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα 265 Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ε.Κ. 184 Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη 84 Ομάδα των Πρασίνων / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία 55 Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές 54 Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά / Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών 35 Ευρώπη Ελευθερίας και Δημοκρατίας 31 Μη εγγεγραμμένοι 28
34
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Γερμανία 99 (96) Δανία Γαλλία 72 (74) Σλοβακία 13 Ηνωμένο Βασίλειο 72 (73) Φινλανδία 13 Ιταλία 72 (73) Λιθουανία 12 Ισπανία 50 (54) Ιρλανδία 12 Πολωνία 50 (51) Λεττονία (9) Ρουμανία 33 Σλοβενία (8) Κάτω Χώρες 25 (26) Εσθονία 6 Ελλάδα 22 Κύπρος 6 Βέλγιο 22 Λουξεμβούργο 6 Ουγγαρία 22 Μάλτα (6) Πορτογαλία 22 Τσεχία 22 Σουηδία 18 (20) Αυστρία 17 (19) Βουλγαρία 17 (18)
35
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων Επιτροπή Ανάπτυξης Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου Επιτροπή Προϋπολογισμών Επιτροπή Έλέγχου των Προϋπολογισμών Επιτροπή Οικονομικών & Νομισματικών θεμάτων Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Επιτροπή Αναφορών
36
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (European Ombudsman) Εδρεύει στο Στρασβούργο Συστάθηκε το 1992 με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ Λειτουργεί ως ενδιάμεσος μεταξύ του πολίτη και των οργάνων της Ένωσης Λαμβάνει και να ερευνά καταγγελίες πολιτών, επιχειρήσεων και οργανισμών της Ε.Ε. και όλων όσοι έχουν την έδρα τους στην Ε.Ε.. Κακοδιοίκηση, διακρίσεις, άνιση μεταχείριση κ.λπ. Εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 5 έτη Νικηφόρος Διαμαντούρος (από το 2003)
37
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Διαδικασία Συναπόφασης
38
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη
39
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Δικαιοδοτικό Σύστημα Ε.Ε. Σε μια κοινότητα κρατών, οι κοινοί κανόνες που θεσπίζονται από τα κοινά όργανα θα κινδύνευαν να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται διαφορετικά σε κάθε κράτος, αν υπάγονταν μόνο στις εθνικές δικαιοδοσίες. Γι' αυτό στόχος αποτελεί η ομοιόμορφη τήρηση του κοινοτικού δικαίου, κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή της Συνθήκης και των νομικών πράξεων που θεσπίζονται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
40
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, εδραιώνουν το κύρος του ευρωπαϊκού δικαίου, στο οποίο υπόκεινται οι κυβερνήσεις, τα εθνικά δικαστήρια, τα εθνικά κοινοβούλια και οι πολίτες των κρατών μελών. Το Δικαστήριο παίζει επομένως σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με το να διευκρινίζει ασαφείς νομικές διατάξεις, οι οποίες θεσπίζονται ενίοτε υπό την πίεση επίτευξης συμφωνίας μεταξύ νομοθετών διαφόρων αντιλήψεων προασπιζόντων διάφορα εθνικά συμφέροντα.
41
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο συστάθηκε δυνάμει της συνθήκης ΕΚΑΧ το Εδρεύει στο Λουξεμβούργο. Έργο του Δικαστηρίου είναι να εξασφαλίζει ότι η νομοθεσία της Ένωσης ερμηνεύεται και εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες της Ένωσης, ούτως ώστε όλοι οι πολίτες της να είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Για παράδειγμα, εξασφαλίζει ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν εκδίδουν διαφορετικές αποφάσεις για το ίδιο θέμα.
42
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο εξασφαλίζει επίσης ότι τα κρ-μ και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης ενεργούν σύμφωνα με το νόμο. Το Δικαστήριο είναι αρμόδιο για την επίλυση νομικών διαφορών μεταξύ κρ-μ, θεσμικών οργάνων της Ένωσης, επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων. Το Δικαστήριο αποτελείται από ένα δικαστή ανά κρ-μ, ούτως ώστε να εκπροσωπούνται και τα 27 εθνικά νομικά συστήματα της Ένωσης. Ωστόσο, για λόγους αποτελεσματικότητας, το Δικαστήριο σπάνια συνεδριάζει σε ολομέλεια. Συνήθως συνέρχεται σε ‘τμήμα μείζονος σύνθεσης’ με 13 μόνο δικαστές ή σε τμήματα πέντε ή τριών δικαστών.
43
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο επικουρείται από 8 «γενικούς εισαγγελείς», έργο των οποίων είναι να διατυπώνουν αιτιολογημένες προτάσεις επί των υποθέσεων που κρίνονται από το Δικαστήριο δημόσια και αμερόληπτα. Οι δικαστές και οι γενικοί εισαγγελείς είναι άτομα των οποίων η αμεροληψία είναι πέραν κάθε αμφιβολίας. Διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα ή την ικανότητα για να διορισθούν στις ανώτατες δικαστικές θέσεις στις χώρες καταγωγής τους. Διορίζονται στο Δικαστήριο κατόπιν κοινής συμφωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ένωσης. Η θητεία κάθε δικαστή είναι εξαετής και μπορεί να ανανεωθεί.
44
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Τo «Πρωτοδικείο» συστήθηκε το 1988 για να συνδράμει το Δικαστήριο στη διεκπεραίωση των χιλιάδων υποθέσεων που φέρονται ενώπιόν του και να προσφέρει καλύτερη έννομη προστασία στους πολίτες. Το Πρωτοδικείο (το οποίο είναι προσαρτημένο στο Δικαστήριο) εκδικάζει ορισμένα είδη υποθέσεων, και ιδίως προσφυγές που ασκούνται από ιδιώτες, εταιρείες και ορισμένους οργανισμούς καθώς και υποθέσεις που σχετίζονται με το δίκαιο περί ανταγωνισμού. Αποτελείται και αυτό από ένα δικαστή για κάθε χώρα της ΕΕ.
45
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης είναι αρμόδιο να εκδικάζει σε πρώτο βαθμό τις διαφορές μεταξύ των Κοινοτήτων και των υπαλλήλων τους. Οι διαφορές αυτές αφορούν όχι μόνο ζητήματα σχετικά με τις σχέσεις εργασίας αυτές καθαυτές (αμοιβές, εξέλιξη της σταδιοδρομίας, πρόσληψη, πειθαρχικά μέτρα, κ.λπ.), αλλά και το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης (ασθένεια, γήρας, αναπηρία, εργατικό ατύχημα, οικογενειακά επιδόματα, κ.λπ.). Αποτελείται από επτά δικαστές και είναι προσαρτημένο στο Πρωτοδικείο.
46
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Το Δικαστήριο, το Πρωτοδικείο και το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης έχουν από έναν πρόεδρο που επιλέγεται από τα μέλη του κάθε δικαστηρίου για τριετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης. Ο Βασίλειος Σκουρής εξελέγη Πρόεδρος του Δικαστηρίου το Ο Marc Jaeger είναι ο σημερινός Πρόεδρος του Πρωτοδικείου. Ο Paul J. Mahoney είναι Πρόεδρος του Δικαστηρίου Δημόσιας Διοίκησης από το 2005.
47
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα περιλαμβάνει το Δικαστήριο, το Γενικό Δικαστήριο και ειδικευμένα δικαστήρια. Επομένως η ονομασία «Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης» θα ορίζει και τους δύο βαθμούς της δικαστικής εξουσίας. Η ανώτατη αρχή θα ορίζεται με την ονομασία «Δικαστήριο» και το Πρωτοδικείο θα μετονομαστεί σε «Γενικό Δικαστήριο», αλλά η σύνθεση και οι αρμοδιότητές τους δεν θα αλλάξουν
48
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το ΕΥΡΩ Εισήχθη την 1η Ιανουαρίου 1999 και έγινε το νόμισμα περισσότερων από 300 εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ευρώπη. Τα τρία πρώτα χρόνια ήταν ένα άυλο νόμισμα, το οποίο χρησιμοποιούνταν μόνο για λογιστικούς σκοπούς, π.χ. στις ηλεκτρονικές πληρωμές. Τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ τέθηκαν σε κυκλοφορία μόλις την 1η Ιανουαρίου 2002 και αντικατέστησαν τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα των εθνικών νομισμάτων σε δώδεκα χώρες. Σήμερα, είναι το επίσημο νόμισμα σε 17 από τα 27 μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων υπερπόντιων διαμερισμάτων, εδαφών και νησιών.
49
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το ΕΥΡΩ Οι χώρες που έχουν υιοθετήσει το Ευρώ απαρτίζουν τη ζώνη του ευρώ ή Ευρωζώνη. Υπεύθυνη για την νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μέλη της Ευρωζώνης είναι οι:Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Εσθονία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και η Φινλανδία.
50
Δρ Ν. Λυμούρης - Δομή & Λειτουργία ΕΕ
Το ΕΥΡΩ Το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος και η Πόλη του Βατικανού χρησιμοποιούν επίσης το ευρώ βάσει επίσημης συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και κόβουν δικά τους κέρματα ευρώ. Η Ανδόρρα, το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο χρησιμοποιούν επίσης το ευρώ χωρίς επίσημη συμφωνία. Το ευρώ είναι υποχρεωμένες να υιοθετήσουν, μόλις θα πληρούν τα κριτήρια, οι Βουλγαρία, Λεττονία , Λιθουανία , Ουγγαρία , Πολωνία, Ρουμανία, Σουηδία και Τσεχία.
51
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Η ΕΕ διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο σε ποικίλα διεθνή ζητήματα, από την υπερθέρμανση του πλανήτη μέχρι το Μεσανατολικό. Η βάση της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ παραμένει η «ήπια» εξουσία: η χρήση της διπλωματίας σε συνδυασμό, όπου χρειάζεται, με την εμπορική πολιτική, τη χορήγηση βοήθειας ή την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων, ώστε να επιλυθούν οι συγκρούσεις και να επιτευχθεί η διεθνής κατανόηση.
52
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Η αρχή μιας Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) διατυπώθηκε στη συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992. Οι χώρες της ΕΕ αναγνώριζαν ανέκαθεν την ανάγκη για κοινή δράση σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Κάτι τέτοιο όμως αποδείχτηκε δύσκολο στην πράξη. Τη δεκαετία του 70 ξεκίνησε δειλά η διαδικασία αυτή μέσω της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνεργασίας, ενώ οι χώρες της ΕΕ προσπαθούσαν να συντονίζουν τις θέσεις τους σε θέματα εξωτερικής πολιτικής στον ΟΗΕ και σε άλλα διεθνή όργανα.
53
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Όσον αφορά, όμως, ιδιαίτερα ευαίσθητα θέματα, ή στις περιπτώσεις που μεμονωμένα κράτη μέλη είχαν ειδικά συμφέροντα, δεν ήταν δυνατό να διατυπωθεί κοινή θέση, επειδή οι αποφάσεις έπρεπε να έχουν ληφθεί ομόφωνα. H διαμόρφωση νέας παγκόσμιας τάξης μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού και η ανάδυση της διεθνούς τρομοκρατίας ώθησαν τις χώρες της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να αποκτήσουν ενιαία φωνή στα διεθνή ζητήματα.
54
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Στον τομέα της ΚΕΠΠΑ η ουσιαστική αρμοδιότητα παραμένει στα κράτη μέλη, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, σε μικρότερο βαθμό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμετέχουν στη διαδικασία. Οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία. Η Ένωση, έχοντας επίγνωση του περιορισμού αυτού, εισήγαγε περισσότερο ευέλικτες διαδικασίες ψηφοφορίας για τις αποφάσεις ΚΕΠΠΑ. Έτσι, παρέχεται σε μεμονωμένες κυβερνήσεις η ευχέρεια να απέχουν της ψηφοφορίας, ενώ σε άλλες περιπτώσεις εφαρμόζεται ο κανόνας της πλειοψηφίας, ή επιτρέπεται στις χώρες που πλειοψήφησαν να ενεργούν από μόνες τους. Ωστόσο, εξακολουθεί να απαιτείται ομοφωνία για αποφάσεις με στρατιωτικές ή αμυντικές επιπτώσεις.
55
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Η ΕΕ έχει αποστείλει ειρηνευτικές αποστολές σε διάφορες περιοχές του κόσμου που αποτελούν εστίες συγκρούσεων. Τον Αύγουστο του 2008 διαμεσολάβησε για την κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Γεωργίας και της Ρωσίας. Έστειλε επίσης παρατηρητές για να παρακολουθούν την κατάσταση. Παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια στα άτομα που είχαν εκτοπιστεί λόγω της σύρραξης και διοργάνωσε διάσκεψη διεθνών χορηγών για τη Γεωργία. Η ΕΕ έχει επίσης έντονη παρουσία στα Βαλκάνια όπου χρηματοδοτεί σχέδια σε επτά χώρες με σκοπό να τις βοηθήσει να χτίσουν γερά θεμέλια για τις κοινωνίες τους. Τον Δεκέμβριο του 2008 η ΕΕ έστειλε στο Κόσοβο δικαστική και αστυνομική δύναμη ατόμων για τη διασφάλιση της έννομης τάξης.
56
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Για να ενισχύσει και να προβάλει περισσότερο τη διπλωματία της, η Ένωση δημιούργησε τη θέση του Ύπατου Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας. Αρμοδιότητά του είναι να συντονίζει τις χώρες της ΕΕ κατά τη διαμόρφωση και υλοποίηση της εξωτερικής πολιτικής. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος επικουρείται από πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό.
57
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Η ΕΕ δεν διαθέτει μόνιμο στρατό. Χρησιμοποιεί κάθε φορά ειδικές μονάδες που επανδρώνονται από τα κράτη μέλη και έχουν ως στόχο τη διατήρηση της ειρήνης, τη διαχείριση κρίσεων και την ανάπτυξη ανθρωπιστικών αποστολών. Για να βελτιώσει την βραχυπρόθεσμη ετοιμότητά της, η ΕΕ δημιούργησε μάχιμες μονάδες οι οποίες αποτελούνται από περίπου άνδρες. Δύο μάχιμες μονάδες είναι σε κατάσταση ετοιμότητας ανά πάσα στιγμή. Οι δραστηριότητες αυτές διέπονται από αρχές που στο σύνολό τους αποτελούν την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ).
58
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Οι πρώτες στρατιωτικές αποστολές της ΕΕ αφορούσαν τα Βαλκάνια. Το 2005 η ΕΕ ανέλαβε τη διοίκηση της στρατιωτικής δύναμης σταθεροποίησης στην Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Ακολούθησαν και άλλες αποστολές μικρής διάρκειας στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Τον Μάιο του 2007, η ΕΕ απέστειλε στο Αφγανιστάν αστυνομική δύναμη για 3 χρόνια, και στις αρχές του 2008, στρατιωτική δύναμη της ΕΕ αποτελούμενη από περισσότερους από άνδρες κατασκήνωσε στα σύνορα μεταξύ Τσαντ και Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας για να προστατεύει τους πρόσφυγες που εκτοπίστηκαν λόγω των αψιμαχιών στη γειτονική περιοχή Νταρφούρ του Σουδάν.
59
Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια
Τέλος, τον Δεκέμβριο του 2008 η ΕΕ ξεκίνησε την πρώτη της ναυτική επιχείρηση. Στόχος της αποστολής είναι η προστασία των πλοίων από πειρατές κατά μήκος των ακτών της Σομαλίας, ιδιαίτερα των πλοίων που μεταφέρουν επισιτιστική βοήθεια.
Παρόμοιες παρουσιάσεις
© 2024 SlidePlayer.gr Inc.
All rights reserved.