Διδακτική εφαρμογή ενός προγράμματος νοητικού χάρτη στην Ιστορία

Παρουσίαση με θέμα: "Διδακτική εφαρμογή ενός προγράμματος νοητικού χάρτη στην Ιστορία"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Διδακτική εφαρμογή ενός προγράμματος νοητικού χάρτη στην Ιστορία
5ο Συνέδριο στη Σύρο - ΤΠΕ στην Εκπαίδευση Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

2 Περιεχόμενα παρουσίασης
σκοπός έρευνας διάκριση «χαρτογράφησης του νου» αισθητηριακοί τύποι μαθητών μεθοδολογία έρευνας εφαρμογή σεναρίου συμπεράσματα Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

3 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Σκοπός της έρευνας να διαπιστώσει το βαθμό στον οποίο η κατασκευή ενός νοητικού χάρτη, από τους μαθητές της Στ΄ τάξης δημοτικού, διευκολύνει τη μελέτη της Ιστορίας, και επίσης κατά πόσο ανταποκρίνεται αυτή η δράση στον τύπο μάθησης του κάθε μαθητή (οπτικό, ακουστικό, κιναισθητικό). Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

4 διάκριση χαρτογραφήσεων
Concept mapping ή εννοιολογική χαρτογράφηση, είναι η τεχνική που αναπτύχθηκε από τον Novak τη δεκαετία του 1960 και αφορά στην αναπαράσταση των εννοιών και των μεταξύ τους αλληλεξαρτήσεων με κόμβους και συνδέσεις, αντιπροσωπεύοντας γνωστικές δομές που οι άνθρωποι κατασκευάζουν στο μυαλό τους. Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

5 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ έννοιες συνδέσεις σχέσεις αποτελείται από δείχνει μεταξύ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ έννοιες συνδέσεις σχέσεις αποτελείται από δείχνει που συνδέουν που καθορίζουν τη σχέση ανάμεσα στις Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

6 διάκριση χαρτογραφήσεων
Mind mapping ή νοητική χαρτογράφηση, είναι παρόμοια τεχνική του Tony Byzan (1970), ως τρόπος σημειώσεων με λέξεις-κλειδιά και εικόνες. Υπάρχει μία κεντρική λέξη/ έννοια/ εικόνα γύρω από την οποία συνδέονται διάφορες κύριες ιδέες και σχετικές έννοιες. Αρχικά μεταφράστηκε ως «χαρτογράφηση του νου». Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

7

8

9 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ νοητικών (mind maps) και εννοιολογικών χαρτών (concept maps) είναι ότι οι νοητικοί ασχολούνται γενικά με μία κύρια ιδέα, ενώ οι εννοιολογικοί με πολύ περισσότερες. Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

10 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Και οι δύο χαρτογραφήσεις επιτρέπουν εξίσου στους μαθητές να: να σχεδιάσουν να αναλύσουν τη σκέψη τους να επεξεργαστούν πληροφορίες να δουν σχέσεις και να κάνουν συνδέσεις να συγκρίνουν να σκεφτούν δημιουργικά να ενισχύσουν τη μάθηση να έχουν μία συνολική εικόνα της προόδου να αναγνωρίζουν παρερμηνείες και λάθος συνδέσεις Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

11 Πλεονεκτήματα νοητικού χάρτη σε σχέση με το γραμμικό τρόπο σημειώσεων
Γρήγορη σχεδίαση, οπτική ποιότητα Ευκολία στην απομνημόνευση Επισκόπηση μεγάλων κειμένων Ακολουθεί τη λειτουργία του νου Κατηγοριοποίηση και η συμπύκνωση βελτιώνει την αφαιρετική σκέψη Εξοικονόμηση χρόνου και ενέργειας (για τη νέα πληροφορία) καθώς και χρόνου μελέτης Εφαρμογή στις ομαδικές εργασίες Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

12 Αισθητηριακοί τύποι μαθητών
Το στυλ μάθησης του κάθε μαθητή που συνδέεται με το πώς ανταποκρίνεται και χρησιμοποιεί τα κίνητρα του στη μάθηση. τρεις κύριοι αισθητήριοι δέκτες, όραση, ακοή, κιναισθησία (κίνηση & αφή) Τα κυρίαρχα στυλ ως οπτικό, ακουστικό, κιναισθητικό τύπο (οι μαθητές μαθαίνουν και με τους 3, ένα είναι το κυρίαρχο, τα άλλα λειτουργούν ενισχυτικά και διευκολύνουν τη μάθηση) Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

13 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
οπτικοί –γλωσσικοί τύποι μάθηση με ανάγνωση και γράψιμο κρατούν σημειώσεις, οδηγίες Διαλέξεις θυμούνται τι έχουν γράψει οπτικοί –χωρικοί τύποι δυσκολίες με γραπτή γλώσσα θέλουν χάρτες, εικόνες, εποπτικό υλικό, βίντεο θυμούνται εύκολα πρόσωπα, θέσεις σκέφτονται γρήγορα ακουστικοί τύποι θυμούνται το 75% όσων ακούνε διαβάζουν φωναχτά θυμούνται ονόματα κι όχι πρόσωπα λεκτικές οδηγίες, μουσική κιναισθητικοί τύποι θυμούνται όταν συμμετέχουν ενεργά, όταν αγγίζουν θυμούνται αυτά που κάνουν συναρμολογούν και απόσυναρμολογούν δεν τους αρέσει το διάβασμα Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

14 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Μεθοδολογία έρευνας συμμετοχική παρατήρηση ερωτηματολόγια Ερευνητικό πλαίσιο Ιστορία Στ 23 μαθητές 5 ομάδες των 4, 1 των 3 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

15 Εφαρμογή διδακτικού σεναρίου
Χάρτες στον πίνακα, οι μαθητές τους αντιγράφουν Δημιουργούν τους δικούς τους ατομικούς νοητικούς χάρτες. Στην τάξη γινόταν ένας συγκεντρωτικός χάρτης με μεγαλύτερη συμμετοχή Αξιοποιούν τους ατομικούς τους χάρτες και φτιάχνουν έναν ομαδικό Εξοικειώνονται με το λογισμικό κατασκευής νοητικών χαρτών Αρχικά αυτή η διαδικασία κάποιους βοηθάει περισσότερο, άλλους λιγότερο. Στα κεφάλαια της Επανάστασης κυρίως, 17 έως 20, που αφορούν τη Φιλική Εταιρεία και τα χρόνια της Επανάστασης, οι μαθητές φτιάχνουν τους δικούς τους χάρτες. Οι ανατροφοδοτήσεις ποίκιλαν. Άλλοι τα κατάφερναν, άλλοι όχι, άλλοι χαίρονταν περισσότερο να τον φτιάχνουν μόνοι τους παρά να τον παίρνουν έτοιμο. Στην τάξη γινόταν ένας συγκεντρωτικός χάρτης στον πίνακα, με ενεργητικότερη τη συμμετοχή όλων Το επόμενο βήμα ήταν να συνθέσουν με τους δικούς τους χάρτες, το χάρτη της ομάδας τους. Αυτό ενθουσίασε κι αυτούς που δυσκολεύονταν λίγο, και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Κεφάλαια 20 – 24 που εξιστορούν τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, το ρόλο των Μεγάλων δυνάμεων και το Φιλελληνισμό. Μετά την κατασκευή, ακολουθούσε παρουσίαση και συζήτηση για την ευστοχία, συντομία και ολοκληρωμένη εικόνα των χαρτών. Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

16

17

18

19

20

21 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Η κατασκευή ομαδικών χαρτών ενθουσίασε όλους κι είχε θετικά αποτελέσματα ως προς την ποιότητα, την κατανόηση, τη συνεργασία και την αφαιρετική τους ικανότητα, γιατί άκουγαν τη γνώμη των άλλων. Οι χάρτες διευκόλυναν τους μαθητές, άλλους περισσότερο κι άλλους λιγότερο. Οι μαθητές βελτιώθηκαν ως προς την ικανότητα τους να συνθέτουν χάρτες, να αποκωδικοποιούν το μάθημα σε λέξεις-κλειδιά, να εστιάζουν στα σημαντικότερα και να οργανώνουν το εαυτό τους και τη σκέψη τους. Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

22 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Σημειώνω τον αισθητηριακό τύπο στον οποίο ανήκω: Ακουστικός Οπτικός-γλωσσικός Οπτικός- χωρικός Κιναισθητικός 2 7 5 9 Από τους 2 ακουστικούς τύπους, ο 1 προτιμά να τον κατασκευάζει μόνος του. Από τους 7 οπτικούς-γλωσσικούς, μία μαθ. Τον θέλει έτοιμο, ενώ 3 είπαν ότι τους δυσκόλευε. Από τους κιναισθητικούς, σχεδόν όλοι βοηθήθηκαν. Μία μαθήτρια είπε ότι τη διευκολύνει μόνο ο ομαδικός. Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

23 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Ερωτήσεις: ΝΑΙ ΟΧΙ Πιστεύεις ότι η χρήση των Η/Υ μέσα στην τάξη βοηθά να γίνει πιο ενδιαφέρον το μάθημα; 23 Κρίνεις το πρόγραμμα νοητικών χαρτών εύκολο στη χρήση του; 17 6 Κατά τη γνώμη σου σε βοήθησαν οι νοητικοί χάρτες να κατανοήσεις το μάθημα καλύτερα; 20 3 Σε βοήθησε το συγκεκριμένο πρόγραμμα να κατανοήσεις το μάθημα με πιο ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο; 18 5 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

24 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Ποια προβλήματα αντιμετώπισες κατά τη διάρκεια της χρήσης του συγκεκριμένου προγράμματος; Μου φάνηκε δύσκολο στο χειρισμό Κανένα πρόβλημα Ανέφερε κάτι άλλο 6 16 1 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

25 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Ποια προβλήματα αντιμετωπίζεις συνήθως όταν δουλεύεις στον Η/Υ; Γράφω αργά στο πληκτρο-λόγιο Δεν μπορώ να χειριστώ καλά το ποντίκι Δεν γνωρίζω να χρησιμοποιήσω καλά τα διάφορα προγράμματα 10 3 18 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

26 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Προτιμάς να δουλεύεις μόνος(η) μπροστά στον Η/Υ ή σε ομάδα; Μόνος(η) Σε ομάδα 11 12 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

27 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Πόσοι μαθητές νομίζεις ότι μπορούν να δουλέψουν αρμονικά σε μια ομάδα; Δύο Τρεις Τέσσερις Πέντε 3 8 10 2 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης

28 Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης
Συμπεράσματα το λογισμικό φαίνεται να υποστήριξε τη μάθηση, ιδιαίτερα των οπτικών τύπων (12) (7 οπτικοί-γλωσσικοί, 5 οπτικοί-χωρικοί), αλλά και των κιναισθητικών (9) και των ακουστικών (2) βοήθησε τους μαθητές να εργαστούν με συστηματικό και δυναμικό τρόπο να αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση του μαθήματος Να έχουν το πλεονέκτημα της οπτικοποίησης, αλλά και κίνητρο για εμβάθυνση στα σημαντικά σημεία του μαθήματος Λόγω του μικρού δείγματος και της φύσης της έρευνας, τα συμπεράσματα δεν είναι καθολικά αλλά αποτελούν ενδείξεις και αφετηρία για περαιτέρω προβληματισμό και διερεύνηση Ελληνιάδου Έλενα & Ζακόπουλος Βασίλης