Μουσική Παιδεία & Μουσικά Σχολεία: Στόχοι και διαδρομές των μαθητών των Μουσικών Σχολείων Μυτιλήνη, 28-29 Μαρτίου 2008 Πανελλήνια Ένωση Γονέων Μουσικών.

Παρουσίαση με θέμα: "Μουσική Παιδεία & Μουσικά Σχολεία: Στόχοι και διαδρομές των μαθητών των Μουσικών Σχολείων Μυτιλήνη, 28-29 Μαρτίου 2008 Πανελλήνια Ένωση Γονέων Μουσικών."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μουσική Παιδεία & Μουσικά Σχολεία: Στόχοι και διαδρομές των μαθητών των Μουσικών Σχολείων Μυτιλήνη, 28-29 Μαρτίου 2008 Πανελλήνια Ένωση Γονέων Μουσικών Σχολείων 2 ο Επιστημονικό Συνέδριο για τα Μουσικά Σχολεία

2 Μουσική - Μουσικολογία Πολιτεία - Παιδεία

3 Α΄ Μουσική - Μουσικολογία Η Γαλλική Επανάσταση και η αναδιάταξη της μουσικής παιδείας

4

5

6

7

8

9

10

11 Ωδείο Παρισιού: Εξέλιξη του θεσμού και της ονομασίας École Royale de Chant et de Déclamation Louis XIV, 1669 + École de Musique Municipale 1792 ↓ Institut Nationale de Musique François Joseph Gossec, Étienne Méhul, 1793 ↓ Conservatoire National Supérieur de Musique, Gossec, Méhul, Luigi Cherubini, 1795

12 Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην αναδιάταξη της μουσικής παιδείας I. κατακερματισμός του μουσικού: εκτελεστής, συνθέτης, μαέστρος II. διαχωρισμός θεωρίας και πράξης III. διαχωρισμός τεχνικής και απόδοσης μουσικού έργου IV. ταύτιση της μουσικής με τη γραφή της V. κατάταξη του επιστήμονα στην κορυφή της μουσικής πυραμίδας

13 Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην αναδιάταξη της μουσικής παιδείας I. κατακερματισμός του μουσικού: εκτελεστής, συνθέτης, μαέστρος

14 Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην αναδιάταξη της μουσικής παιδείας II. διαχωρισμός θεωρίας και πράξης

15 Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην αναδιάταξη της μουσικής παιδείας III. διαχωρισμός τεχνικής και απόδοσης μουσικού έργου

16 Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην αναδιάταξη της μουσικής παιδείας IV. ταύτιση της μουσικής με τη γραφή της

17 Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην αναδιάταξη της μουσικής παιδείας V. κατάταξη του επιστήμονα στην κορυφή της μουσικής πυραμίδας

18 Εφόσον Μουσική = Τέχνη Μουσική = Επιστήμη Ποια η σχέση της μουσικής τέχνης με τη μουσική επιστήμη; Πώς η σχέση αυτή επηρεάζει τη μουσική παιδεία;

19 Υπάρχει μουσικολογία χωρίς τη μουσική ως προαπαιτούμενη;

20 Πτυχία, Διπλώματα, Μεταπτυχιακά, Διδακτορικά έχουν για μας και κάποια αξία ανάλογη μ’ αυτή που είχαν για τους παλιούς οι τίτλοι του Βαρόνου, Κόμη, Μαρκησίου, Δούκα ;

21 Ορισμένες επιπτώσεις στη σημερινή ελληνική μουσική παιδεία I. Η μέθοδος διδασκαλίας των θεωρητικών μαθημάτων II. Ο εμφύλιος πόλεμος μουσικών και μουσικολόγων (Ωδειακών και Πανεπιστημιακών) III. Τα εξεταζόμενα μαθήματα του dictée και της αρμονίας dictéeαρμονίαςdictéeαρμονίας IV. Οι μέθοδοι οργάνων (βιβλία) ελληνικής παραδοσιακής μουσικής V. Οι καθημερινές δηλώσεις, ονομασίες, τίτλοι δηλώσεις, ονομασίες, τίτλοιδηλώσεις, ονομασίες, τίτλοι Πτυχίο Σονάτας, Δίπλωμα Ιμπρεσιονισμού – Γιατί όχι;

22  «Ύλη υποχρεωτικού αρμονίας»  «Πτυχίο ειδικού αρμονίας»  «Έντεχνη μονόφωνη μουσική» (προκήρυξη ΑΣΕΠ)  «Καλλιτεχνικά Σχολεία»  Όπου «Λόγια» Ευρωπαϊκή μουσική εννοείται το συνθετικό έργο αναγνωρισμένων Ευρωπαίων συνθετών (π.χ. J.S. Bach, W.A. Mozart, F. Schubert, Γ. Ξενάκη, Γ. Μαρκόπουλου). Το αποδιδόμενο έργο θα πρέπει να είναι εκδομένο και στην περίπτωση που δεν είναι, οι παρτιτούρες θα κατατίθενται στην Κριτική Επιτροπή την ημέρα διεξαγωγής των Αγώνων Μουσικής. (Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί Αγώνες του ΥπΕΠΘ, 2008 )

23  Πολιτισμός της υπαίθρου  Αστικός Πολιτισμός Δύο κόσμοι σε σύγκρουση;

24 Β΄ Πολιτεία - Παιδεία Πώς οι θεσμοί και η κρατική οργάνωση επηρεάζουν τους σκοπούς και τη διάταξη της παιδείας

25 Πόσα υπουργεία απαιτούνται για την καλύτερη εποπτεία της μουσικής παιδείας; Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Υπουργείο Πολιτισμού Δύο χώροι ευθύνης με κοινούς στόχους και συνεργασία στη μουσική παιδεία;

26

27 Το πολιτισμικό «δίλημμα» του Ελληνικού Κράτους  «Ανήκομεν εις την δύσην» VS «καλύτερα το τούρκικο τουρμπάνι, παρά η τιάρα του Πάπα»  Το ζήτημα της ονομασίας: «Ρωμιός», «Γραικός», «Έλληνας»

28 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 1. ΥπΠΟ, ΥπΕΠΘ & μουσική παιδεία: το ένα δεν αναγνωρίζει το άλλο - Οι απόφοιτοί τους προτιμούν να διαγκωνίζονται για μια θέση στη μουσική παιδεία, παρά να έχουν κοινό ορισμό γι’ αυτήν.

29 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 2. Η μουσική στην παιδεία έχει πρώτο στόχο το επάγγελμα; «Αισθητική αγωγή» στην παιδεία είναι μόνον η «μουσική» και οι καλλιτεχνικοί αγώνες; (ΥπΕΠΘ) «Αισθητική αγωγή» στην παιδεία είναι μόνον η «μουσική» το θέατρο και τα «εικαστικά»; (Π.Ι.)

30 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 3. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο, Μουσικά Σχολεία είναι αυτά από τα οποία οι μαθητές αποφοιτούν …χωρίς να υστερούν σε γενική παιδεία…

31 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 4. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: 4. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: Σκοπός της μουσικής αγωγής είναι πρωταρχικά η ανάπτυξη και καλλιέργεια της ικανότητας για αισθητική απόλαυση κατά την ακρόαση, εκτέλεση και δημιουργία μουσικής ως μιας από τις εκδηλώσεις καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργικότητας του ανθρώπου. Mέσω αυτού του σκοπού και παράλληλα προς αυτόν, η μουσική αγωγή αποβλέπει στη γενικότερη καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της προσωπικότητας των μαθητών, μέσα από την ενεργητική ακρόαση, τις δραστηριότητες μουσικής δημιουργίας και εκτέλεσης.

32 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 5. Τα νέα βιβλία μουσικής σύμφωνα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ. - Α.Π.Σ. Ο ανθρώπινος παράγοντας Βιβλίο εκπαιδευτικού Βιβλίο εκπαιδευτικού Βιβλίο εκπαιδευτικού Βιβλίο εκπαιδευτικού Βιβλίο εκπαιδευτικού Βιβλίο εκπαιδευτικού Τετράδιο εργασιών Τετράδιο εργασιών Τετράδιο εργασιών Τετράδιο εργασιών Τετράδιο εργασιών Τετράδιο εργασιών

33 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 6. Νόμος 3475/2006. Τριχοτόμηση των διδασκόντων μουσικών του ΥπΕΠΘ: ΠΕ – ΤΕ – ΕΜ (Εμπειροτέχνες ΙΔΙΩΤΕΣ). Αξιολογείται η προφορική παράδοση με όρους της αστικής μουσικής. Διαβαθμίζονται (έμμεσα) οι Ωδειακές σπουδές ενώ την ίδια στιγμή αφήνονται ανέγγιχτες. Η ελληνική πολιτεία βαθμολογεί αρνητικά την «ιδιώτευση» (;) ενώ δεν ενοχλείται από τη δημόσια ιδιώτευση. δημόσια ιδιώτευσηδημόσια ιδιώτευση

34 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 7. Διαγωνισμός ΑΣΕΠ για πρόσληψη προσωπικού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια παιδεία: Η επιστήμη υπερισχύει και κατευθύνει την τέχνη. Οι υποψήφιοι καλούνται να εξεταστούν στην μουσική επιστήμη (κυρίως) για να διδάξουν την μουσική τέχνη (κυρίως). Ενώ οι Ωδειακές σπουδές συνεχίζουν να παραμένουν ξένο σώμα στο σχεδιασμό της παιδείας, στην περίπτωση των Μουσικών Σχολείων λαμβάνονται υπ’ όψιν 100% Διαγωνισμός ΑΣΕΠ Διαγωνισμός ΑΣΕΠ

35 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 8. Εισαγωγικές εξετάσεις για τα Μ.Τ. των Α.Ε.Ι. Οι υποψήφιοι φοιτητές που επιθυμούν να σπουδάσουν και στη συνέχεια να διδάξουν την επιστήμη της δυτικής, της ελληνικής και της παγκόσμιας μουσικής εξετάζονται μόνο στην πρώτη. Υποψήφιοι για την «τέχνη» και την επιστήμη, εξετάζονται μόνο στην «επιστήμη».

36 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 9. Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί Αγώνες του ΥπΕΠΘ: Τόσο «σημαντικά» είναι (σύμφωνα με τους παράγοντες της παιδείας) τα αντικείμενα στα οποία αγωνίζονται οι μαθητές, ώστε να μην «χωρούν» στον κορμό του σχολικού προγράμματος. Ποια η συμβατότητα των Αγώνων με το ΣΕΠΕΔ;

37 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 10. Η χρηματοδότηση της παιδείας ως παράγοντας επένδυσης στο μέλλον. Πολιτεία: «ΠΑΙΔΕΙΑ=ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ» VS «παραλάβαμε οικονομικό χάος, η χρηματοδότηση της παιδείας δεν αποτιμάται σε ποσοστό επί του ΑΕΠ, αλλά σε απόλυτους αριθμούς». Ωρομισθία Μ.Σ.: Ποιος και γιατί τη στηρίζει; Γιατί ο φετινός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ δεν προβλέπει θέσεις στα Μ.Σ.;

38 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 11....η έννοια παιδεία όμως συμπεριλαμβάνει και την ηθική, αξιακή, πολιτική διάπλαση του ανθρώπινου χαρακτήρα… Υπουργός Ε.Π.Θ. (Βουλή, 18-12-2007) Υπουργός Ε.Π.Θ. (Βουλή, 18-12-2007)Υπουργός Ε.Π.Θ. (Βουλή, 18-12-2007) Η Ευρωπαϊκή συνείδηση: Ποιο είναι το ορόσημο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας για το ΥπΕΠΘ; ορόσημο

39 Οι κυβερνητικές και κοινωνικές αντιφάσεις - Tα θεσμικά κενά 12. Αξιοκρατία Δημόσιας Διοίκησης – Θεσμικά κενά Το στελεχικό δυναμικό του ΥπΕΠΘ στην υπηρεσία των Μουσικών Σχολείων. υπηρεσία Διοικητική – Παιδαγωγική Ιεραρχία των Μ.Σ. Διεύθυνση σχολικής μονάδας → Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης → ; Να ιδρυθεί «Διεύθυνση Μουσικής Αγωγής»; Ο λαϊκισμός τρυπώνει στα θεσμικά κενά. λαϊκισμός

40 Ποιος είναι o «ρεαλιστικός» στόχος ύπαρξης-λειτουργίας του ελληνικού Μουσικού Σχολείου;

41 Το σχολείο-πρότυπο για το σύνολο της α/θμιας & β/θμιας παιδείας

42 Σ’ ένα Μουσικό Σχολείο πρότυπο : ««««μουσική» σημαίνει πρώτα «μούσα», ύστερα επάγγελμα ηηηη «μουσική» είναι μάθημα ήθους/ύφους/εξερεύνησης του κόσμου ηηηη «μουσική» ξεκινά από την πρωτοβάθμια παιδεία

43 Στο Μουσικό Σχολείο πρότυπο : ηηηη ελληνική πολιτισμική διαδρομή δεν εμφανίζει αγκυλώσεις ηηηη αστική παράδοση δεν μάχεται την προφορική ηηηη επιστήμη υπηρετεί την τέχνη ηηηη διοικητική δομή δεν σταματά στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

44 και επιτέλους ! Η μουσική παιδεία υπάγεται σε ΕΝΑ υπουργείο

45  Η ελληνική μουσική παιδεία υπό την επιρροή της επιστήμης της Μουσικής Παιδαγωγικής : Ένα βήμα μπρος και πόσα πλαγίως;  «Δημιουργικότητα», «ευχαρίστηση», «αισθητική απόλαυση» (ήγουν “creativity”, “enjoyment”, “aesthetic sensitivity”) ή «ατομική και συλλογική αξιακή συνειδητοποίηση», «διαμόρφωση του ανθρώπινου χαρακτήρα», «εξερεύνηση του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου»;

46 …Έλληνες, για να ρίχνουμε στάχτη στα μάτια του κόσμου, πραγματικά, Ρωμιοί…

47 Δύο παραδείγματα εμπειρικής μουσικής παιδαγωγικής  Σάμος 1956 Καταγραφή: Παιδικό τραγούδι Έβγα ήλιε Έβγα ήλιε Samuel Baud-Bovy, Δοκίμιο για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι  Ήπειρος 1930 Καταγραφή: Παιδικό τραγούδι Ένα είν’ τ’ αηδονάκι Χουλιαράδες 2 - CD με ιστορικές ηχογραφήσεις δίσκων 78 στροφών

48 Έχουμε την κύρια ευθύνη ως μουσικοί. Είναι καιρός να επιλέξουμε αν για τα θέματα της μουσικής παιδείας θα δηλώσουμε και «μουσικοί» και «πολίτες», ή αν θα συνεχίσουμε αποκλειστικά ως «ειδικοί».

49 Στέργιος Ζυγούρας Θεσσαλονίκη, 25-3-2008

50 Μάθετε την επιστήμη και την αρετή δίχως να υπερηφανεύεσθε. Και δεν θα υπερηφανευθείτε, αν αληθινά μάθετε την επιστήμη και την αρετή. Αλλά μη παραχαμηλώνετε ποτέ την κεφαλή διότι θα ευρεθούν πολλά άτιμα και αχρεία χέρια, έτοιμα να σας πλακώσουν. Αν πάλι τολμήσουν οι άνανδροι να σας υβρίσουν για να σκεπάσουν τους πολλούς φόβους, οι οποίοι φωλιάζουν μες στην ψυχή τους, τότε, ναι, σηκώσετε την κεφαλή με όλη τη δύναμη πόχει και θα ιδήτε, ότι θα πέσει ευθύς εκείνη η αυθάδεια, επειδή είναι μικρόψυχη αυθάδεια. Δ. Σολωμός (~1810, Ιταλία, προς τους συμφοιτητές του)