LIJEKOVI TOKOM DOJENJA

Παρουσίαση με θέμα: "LIJEKOVI TOKOM DOJENJA"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 LIJEKOVI TOKOM DOJENJA

2

3

4

5 Po preporukama SZO, ako nema
1995. god. samo oko 60% porodilja u SAD dojilo svoju djecu u momentu otpuštanja iz bolnice Po preporukama SZO, ako nema kontraindikacija, žene trebaju dojiti djecu barem prvih 12 mjeseci života. Mnoge majke tokom ovog perioda moraju uzimati lijekove, te postoji potencijalna opasnost po djecu.

6 Majčino mlijeko je najbolja hrana za dojenče.
Koristi dojenja Majčino mlijeko je najbolja hrana za dojenče. Osim što služi za ishranu, ono daje djeci i imunitet, te odluka o prekidu dojenja zbog uzimanja lijekova, mora biti opravdana činjenicom da je rizik za dojenče nedvosmisleno veći od koristi koju pruža dojenje Dojenje je povezano sa smanjenjem smrtnosti i morbiditeta, kada su u pitanju infekcije. Dojenje poboljšava kognitivni razvoj i smanjuje kasniji rizik od imunološki posredovanih bolesti, (npr. Crohn-ova bolest i tip I dijabetes melitus).

7 Procjena rizika Analiza rizika izlaganju odojčeta lijeku koji je izlučen u majčinom mlijeku treba da odgovori na dva ključna pitanja: KOLIKO JE LIJEKA IZLUČENO U MLIJEKU? KOLIKI JE RIZIK OD NEŽELJENIH EFEKATA PRI TOM NIVOU EKSKRECIJE ?

8 Ekskrecija lijekova u majčinom mlijeku
Procjena rizika Ekskrecija lijekova u majčinom mlijeku Količina lijeka u majčinom mlijeku zavisi od farmakokinetičkih osobina lijeka: vezivanje za proteine plazme, jonizacija ,stepen lipofilnosti, molekulska težina i kinetika. Prolazak lijekova iz plazme u majčino mlijeko je najbolji kod slabog vezivanja za proteine plazme i kod visoke liposolubilnosti lijeka. Mlijeko ima nešto niži pH nego plazma (pH mlijeka je oko 7,2 a plazme oko 7,4) što omogućava jednostavniji prolazak lijekova u mlijeko.

9 Procjena rizika Sastav mlijeka varira u toku i između dojenja što takođe može uticati na prelazak lijekova u majčino mlijeko, npr.mlijeko na kraju dojenja sadrži znatno više masnoća nego na početku dojenja i može koncentrovati lijekove rastvorljive u mastima.

10 Procjena rizika Lijekovi se izlučuju u majčino mlijeko pasivnom difuzijom i transportom posredovanim nosačem. Odnos koncentracije lijeka u majčinom mlijeku i u majčinoj plazmi nazvan je mlijeko-plazma odnos koncentracije lijeka (M/P). Ovaj odnos varira tokom vremena, te da bi se predstavila kinetika lijeka treba upotrebljavati prosječan odnos tokom vremena (M/P PIK-područje ispod krive) osim ako je poznato da su koncentracije u majčinom mlijeku paralelne onima u plazmi majke.

11 Procjena rizika Najveći broj lijekova za koje postoje dostupni podaci ima M/P odnos 1 ili manji od 1,oko 25% ima odnos veći od 1, a oko 15% veći od 2. Iako je pravilno izračunat M/P odnos koristan za razumijevanje količine lijeka u majčinom mlijeku, njegova važnost se često preuveličava. M/P veći od 1 ukazuje da je lijek koncentrisan u mlijeku-može biti klinički nevažno. Ako je količina lijeka koju odojče guta u jedinici vremena značajno niža od terapijske, nivo izlaganja se smatra niskim, bez obzira na odnos M/P.

12 Procjena rizika Ako je poznata precizna koncentracija lijeka u majčinom mlijeku tokom vremena, može se procijenti doza koju će odojče unositi u jedinici vremena, uz pretpostavku da uzima određenu količinu mlijeka (npr. 150 ml/kg /dan). Procijenjena doza se poredi sa terapijskom dozom lijeka i izražava kao indeks ekspozicije, ili doza kojoj je izloženo dojenče (Dinfant), koji je direktno proporcionalan M/P odnosu i obrnuto proporcionalan brzini klirensa lijeka kod odojčeta.

13 Procjena rizika Indeks ekspozicije pokazuje količinu lijeka u majčinom mlijeku koju odojče guta, a izražava se kao procenat od terapijske (ili ekvivalentne) doze za odojče.

14 Procjena rizika Mlijeko-plazma odnos i brzina klirensa tačno određuju hiperbolu koja opisuje nivo ekspozicije odojčeta. Lijekovi sa malim brzinama klirensa imaju ne samo više nivoe ekspozicije, nego i velike varijacije u tim nivoima, zavisno od M/P odnosa . Ako je brzina klirensa dovoljno visoka, čak ni visok M/P odnos neće izazvati visok nivo ekspozicije, a promjene u brzini klirensa lijeka i mlijeko-plazma odnosu imaće manje uticaja na nivoe ekspozicije. Brzina klirensa lijeka u odojčeta je značajnija u određivanju stepena ekspozicije nego mlijeko-plazma odnos lijeka.

15 Procjena rizika Za najveći broj lijekova, doza ispod koje nema kliničkog efekta za odojče je nepoznata. Proizvoljnim određivanjem se kao bezbjedne, određuju one doze koje nisu veće od 10% terapijske doze za odojče (ili doze za odrasle standardizovane preko težine ukoliko terapijska doza za odojče nije poznata).

16 Izlaganje dojenčeta lijeku u toku dojenja
Dogovorno se uzima da je za Dinfant cut-off 10% maternalne doze/kg, granica za bezbjednu primjenu lijeka u laktaciji. Litijum (Dinfant 80%) ili amiodaron (Dinfant 50%) se trebaju izbjegavati tokom dojenja zbog prevelikog izlaganja dojenčeta i potencijalne toksičnosti.

17 Izlaganje dojenčeta lijeku u toku dojenja
Citostatici, ergotamin, soli zlata, imunospuresivi, isotretinoin, cut off od 10% je visoka zbog toksičnosti lijeka i dojenje je kontraindikovano.

18 Procjena rizika Izuzetak–npr. odojčad sa deficitom G6PD(hemoliza može događati pri vrlo niskim koncentracijama određenih lijekova u plazmi. Lokalna upotreba preparata (kremovi, nazalni sprejevi ili inhalatori) od strane majke, nosi manji rizik za odojčad nego sistemska upotreba lijekova. Smatra se da je upotreba kortikosteroidnih nazalnih sprejeva ili inhalatora u standardnim dozama kompatibilna sa dojenjem.

19 Procjena rizika Drugi faktori koji se uzimaju u obzir u vezi sa dozom u odojčeta uključuju farmakokinetiku lijeka kod odojčeta. Uopšteno, lijekovi koji se loše apsorbuju ili imaju visok metabolizam prvog prolaza su vjerovatno manje problematični tokom dojenja. Npr. gentamicin je izrazito hidrofilan i veoma loše se apsorbuje kada se primjeni oralno. Stoga je malo vjerovatno da će gentamicin koji je progutan sa majčinim mlijekom biti resorbovan.

20 Procjena rizika Postoje razlike u klirensu lijekova terminske i prijevremeno rođene djece. Nekoliko dana nakon porođaja, terminska djeca imaju stopu glomerularne filtracije od oko 1/3 vrijednosti odraslih (nakon korigovanja za razliku u tjelesnoj površini), a prevremeno rođena djeca imaju još manju glomerularnu filtraciju. Glomerularne filtracije kao kod odraslih se postiže sa 5 do 6 mjeseci starosti. I metabolički procesi (oksidacija i glukuronidacija) su redukovani kod novorođenčeta - metabolički kapacitet kao kod odraslih se stiče, u drugoj polovini prve godine života dojenčeta.

21 Genski polimorfizam i FK!!!
Genetski polimorfizam kod 1% u EU, 10 % Mediteran i 30% Afro-Azija Monitoring dojilja. Slučajevi genskog polimorfizma rijetki, testovi ne postoje.

22 Najčešća NDL kod dojenčadi kao posljedica laktacije
Gastrointestinalni sistem CNS Alergijske reakcije

23 Najčešća NDL kod dojenčadi kao posljedica laktacije
Gastrointestinalni sistem Dijareja, zatvor, povraćanje, nepodnošenje hrane, hipoglikemija. CNS Letargija, sedacija, slabljenje refleksa sisanja, hipotonija, tremor,nemir, apstinencijalni sindrom Alergijske reakcije

24 Antidepresivni lijekovi i litijum
Nivo ekspozicije odojčadi antidepresivnim lijekovima, u mlijeku rijetko dostiže 10% terapijske doze standardizovane prema tjelesnoj masi. Ipak, dokumentovana je znatna akumulacija fluoksetina, doksepina, sertralina i litijuma među djecom koja su dojenjem bila izložena ovim jedinjenjima. Nepoznato je da li takva izlaganja imaju bilo kakve dugoročne efekte Od SSRI kod žena koje doje, preferirana je upotreba paroksetina

25 Fluoksetin Objavljeno je šest studija na 19 odojčadi. Količina koju su odojčadi primila putem majčinog mlijeka bila je skoro uvijek mala (0.01 do 0.02 mg po kg na dan). Jedno odojče je imalo terapijsku koncentraciju fluoksetina i njegovog aktivnog metabolita, norfluoksetina u plazmi, i uočena je vremenski zavisna veza između unošenja majčinog mlijeka i simptoma stomačnih grčeva u odojčeta. U drugim izvještajima, 16 odojčadi nije imalo promjene koje bi se mogle pripisati fluoksetinu, jedno odojče je imalo razdražljivost, i jedno odojče je imalo epizode konvulzija (seizure like episodes).

26 Doksepin Koncentracije doksepina i njegovog aktivnog metabolita, N-desmetildoksepina, su niske u mlijeku majke. Međutim, jedno odojče čija je majka uzimala doksepin imalo je plazmatsku koncentraciju sličnu onoj u odraslih pacijenata koji su uzimali lijek. Odojče je bilo sedirano i imalo je depresiju disanja, iako je samo metabolit bio otkriven u plazmi. Drugo slično izloženo odojče nije imalo nikakve simptome

27 Sertralin Doza lijeka u majčinom mlijeku bila je manja od 1% majčine doze podešene prema težini. Prema podacima, ni jedno dijete nije imalo neželjene efekte koji se mogu pripisati sertralinu. Koncentracije njegovog glavnog metabolita, koji je daleko manje aktivan nego sam lijek, bile su takođe niske u majčinom mlijeku i plazmi uzorkovanoj od odojčeta. Koncentracija serotonina u trombocitima odojčeta, koja odražava funkciju serotoninskog transportera na neuronima, bila je nepromijenjena što ukazuje na odsustvo efekata na centralni nervni sistem odojčeta

28 Litijum Opisane su visoke koncentracije litijuma u plazmi dojenčadi, čak više od 50% koncentracije u majke. Litijum treba upotrebljavati sa oprezom kod žena koje doje; Američka pedijatrijska akademija klasifikuje njegovu upotrebu kao kontraindikovanu kod žena koje doje. Ukoliko žena želi da pokuša da nastavi dojenje tokom terapije litijumom, koncentracija lijeka u njenoj plazmi, u mlijeku i plazmi odojčeta treba biti strogo kontrolisana

29 Antiepileptički lijekovi
Primjena karbamazepina, valproinske kiseline i fenitoina tokom dojenja se smatra prihvatljivom, pošto je procijenjeni nivo ekspozicije odojčadi ovim lijekovima 3 do 5% terapijske doze standardizovane prema težini. Neželjena dejstva su:hepatička disfunkcija poslije ekspozicije karbamazepinu, methemoglobinemija poslije ekspozicije fenitoinu i trombocitopenija i anemija poslije ekspozicije valproinskoj kiselini.

30

31 Antiepileptički lijekovi
Odojčad čije su majke uzimale fenobarbiton, etosuksimid ili primidon, primila su značajnu količinu ovih lijekova u majčinom mlijeku, od 100% terapijske doze podešene prema težini u slučaju fenobarbitona, do više od 50% u slučaju etosuksimida i više od 10% u slučaju primidona. Sedacija je izvještavana u odojčadi izloženoj fenobarbitonu u majčinom mlijeku. Mjerenja plazma koncentracija ovih lijekova je indikovano u odojčadi čije majke uzimaju ove lijekove

32 Antiepileptički lijekovi
Nivo ekskrecije novijih antiepileptičkih lijekova u majčinom mlijeku je uglavnom nepoznat. Odojčad čije su majke uzimale 200 do 300 mg lamotrigina dnevno su bila izložena dozi od oko 10% terapijske doze. Neželjeni efekti nisu zapaženi kod ove djece. Pošto se lamotrigin uglavnom metabolizuje glukuronidacijom, njegova brzina eliminacije može biti sporija u ranom neonatalnom periodu. Procijenjena doza vigabatrina koju bi odojče moglo unijeti majčinim mlijekom bila je manja od 1% terapijske doze podešene prema težini

33 Kardiovaskularni i antihipertenzivni lijekovi
Većina kardiovaskularnih i antihipertenzivnih lijekova nose mali rizik za odojčad. Amjodaron i neki beta-adrenergički antagonisti su prisutni u znatnoj koncentraciji u majčinom mlijeku . Atenolol, nadolol i sotalol se izlučuju uglavnom preko bubrega i mogu se akumulirati u organizmu novorođenčeta zbog nepotpuno razvijene renalne funkcije. Imaju relativno visok M/P odnos te nivo ekspozicije djece ovim lijekovima može biti znatan (npr. više od 10% terapijske doze podešene prema težini; izloženost sotalolu i atenololu u majčinom mlijeku je 20 do 25% terapijske doze.

34 Kardiovaskularni i antihipertenzivni lijekovi
Akumulacija lijeka i snažni efekti β-adrenergičkih antagonista, kao što su bradikardija i hipotenzija, uočeni su kod novorođenčadi izloženoj atenololu i acebutololu preko majčinog mlijeka. Upotreba sotalola kod šest dojilja nije izazvala neželjene efekte kod njihove odojčadi. Pošto se β-adrenergički antagonisti često daju postpartalno ženama sa hipertenzijom, relativno odsustvo izvještaja o neželjenim efektima među njihovom odojčadi nagovještava da je rizik vjerovatno mali; međutim, strogo praćenje kliničkog stanja odojčeta je važno, posebno odmah poslije porođaja

35 Kardiovaskularni i antihipertenzivni lijekovi
Koncentracije amjodarona široko variraju u majčinom mlijeku. Neki stručnjaci preporučuju prekid dojenja tokom liječenja amjodaronom. Ukoliko žena koja uzima amjodaron želi da nastavi dojenje, treba pratiti koncentraciju lijeka u plazmi odojčeta te funkciju tiroidee ispitivati periodično zbog rizika od hipotireoidizma.

36 Imunosupresivni lijekovi
Dojenje tokom terapije ciklosporinom ne treba podržavati zbog sumnje u moguće imunosupresivne efekte lijeka. Smatra se da koncentracije lijeka u majčinom mlijeku nisu klinički značajne jer moraju prekoračiti 2000 μg /litru, da bi nivo ekspozicije dostigao 10% terapijske doze u odojčeta (3 mg po kg na dan). Izuzetak su odojčad kod kojih je brzina klirensa (i rezultujući metabolizam prvog prolaska lijeka) znatno niža.

37 Imunosupresivni lijekovi
Neki autori sugerišu ženama koje uzimaju ciklosporin da mogu da doje svoju djecu. Međutim, funkcija T ćelija, koja je inhibirana ciklosporinom, nije ispitivana kod takve djece. Ukoliko žena koja uzima ciklosporin želi da doji, koncentracija ciklosporina u majčinom mlijeku i krvi odojčeta treba biti praćena da se osigura da je nivo ekspozicije manji od 10% od terapijske doze

38 Analgetici Paracetamol, ibuprofen, naproksen i kodein se smatraju „bezbjednim“, slabo prelaze u majčino mlijeko i rijetko dovode do problema kod ekstenzivne upotrebe. Aspirin slabo prelazi u majčino mlijeko ali ga je najbolje izbjegavati zbog teoretske mogućnosti da se javi Reye-ov sindrom. Sumatriptan ima kratak poluživot od otprilike dva sata i izloženost odojčeta u potpunosti se može izbjeći izmuzavanjem i odbacivanjem majčinog mlijeka otprilike osam sati nakon uzimanja lijeka.

39

40 Analgetici Tramadol- ograničeni podaci ukazuju na slab prelaz u majčino mlijeko; preporučuju se lijekovi o kojima ima više podataka, kao što su kodein i paracetamol. Morfin se uobičajeno smatra „sigurnim“ zbog slabog prelaza u majčino mlijeko i velikog metabolizma prvog prolaza.

41 Antibiotici Antibiotici kao penicilini, cefalosporini i makrolidi se smatraju kompatibilnim sa dojenjem, međutim teoretski postoji rizik od uticaja na crijevnu floru odojčeta i alergijske reakcije. Bezbjednost metronidazola je kontroverzna zbog mogućnosti visokog prelaza u majčino mlijeko. Doza odojčeta podešena prema težini može biti visoka i do 36% majčine doze, što ukazuje da je ekspozicija odojčeta viša od 10%. Treba razmotriti upotrebu alternativnog antibiotika kao što je amoksicilin/klavulanska kiselina (ukoliko odgovara).

42 Antibiotici Prelazak tetraciklina u majčino mlijeko je nizak ali se oni uobičajeno izbjegavaju zbog mogućeg rizika usporenja rasta kostiju ili prouzrokovanja bojenja zuba. Fluorohinolone takođe treba izbjegavati tokom dojenja zbog izvještavane artropatije kod mladunčadi u animalnim studijama. Sulfonamidi kao što su sulfametoksazol najvjerovatnije neće biti problematični u većini situacija, ali ih je najbolje izbjegavati kod odojčadi sa hiperbilirubinemijom ili deficitom glukozo-6-fosfat dehidrogenaze

43 Antihelmintici Mebendazol ili pirantel pamoat se uobičajeno smatraju „sigurnim“ zbog loše apsorpcije iz gastrointestinalnog trakta, ali nema podataka o njihovom prelasku u mlijeko.

44 Antikoagulansi Heparini se smatraju „sigurnim“ pošto su to molekuli velike molekulske mase i ne prolaze u majčino mlijeko u značajnoj količini. Oni se takođe loše apsorbuju. Varfarin se smatra kompatibilnim sa dojenjem pošto je njegov prelaz u majčino mlijeko nizak, tako da nisu zapažena neželjena dejstva i promjene u protrombinskom vremenu kod odojčadi. Svakako, tokom liječenja treba pratiti protrombinsko vrijeme kod odojčeta

45 Antihistaminici Lijekovi kao što su prometazin,dekshlorfeniramin i difenhidramin se smatraju sigurnim tokom dojenja. Treba pratiti da li se pojavljuje sedacija ili iritabilnost kod odojčeta. Još manje je podataka za nesedativne antihistaminike, iako su loratadin i feksofenadin vjerovatno sigurni zbog malog prelaza u majčino mlijeko.

46 Benzodiazepini Sporadična upotreba benzodiazepina sa kratkim polu-životom kao što je midazolam vjerovatno nije problematična zbog male količine koja prelazi u majčino mlijeko. Benzodiazepini sa dugim polu-životom kao što je diazepam mogu se akumulirati u odojčetu kod produžene ekspozicije i dovesti do letargije, slabog sisanja i smanjenog dobijanja na težini.

47 Dekongestivi Kratkotrajna primjena pseudoefedrina (doza podešena prema težini < 4%) vjerovatno nije problematična. Svakako, lokalni dekongestivi (nazalni sprejevi ili kapi) su poželjniji zbog manje ekspozicije odojčeta.

48 Lijekovi koji utiču na sekreciju mlijeka
Neki lijekovi utiču na sekreciju mlijeka ili kompoziciju faktora koji utiču na sekreciju mlijeka, kao što su razvoj mliječne žlijezde, i hormonska regulacija laktacije. Dopaminski agonisti kao što je kabergolin i bromokritpin smanjuju prolaktin i ponekad se upotrebljavaju terapijski da zaustave laktaciju. Dopaminski antagonisti (metoklopramid i većina antipsihotika) mogu povećati prolaktin i stvaranje mlijeka. Prolaktin povećavaju i SSRI i opiodi.

49 Lijekovi koji se zloupotrebljavaju
Kokain i marihuana Kokainom izazvana toksičnost je opisana kod odojčeta starog svega dvije nedelje koje je nakon dojenja pokazivalo ekstremnu iritabilnost, drhtanje, povraćanje i dijareju. Kokain je majka unosila intranazalno. Izloženost marihuani preko majčinog mlijeka može usporiti razvoj motorike kod odojčeta

50 Metadon Upotreba metadona u cilju odvikavanja od droge je opravdana kod majki koje doje. Niske doze metadona (20 mg dnevno) ne nose značajan rizik za odojčad, dok neke studije sugerišu da su i doze do 80 mg dnevno bezbjedne. Ako majke koje doje primaju više od 20 mg metadona dnevno, koncentracija lijeka treba da se određuje u mlijeku i u plazmi odojčadi

51 Kofein Unos višestrukih doza kofeina (750 mg dnevno, što je ekvivalentno uzimanju 7-8 šolja kafe) u toku 5 dana,postiže prosječnu koncentraciju kofeina u mlijeku od 4.3 μg/ml. Ako dojenče uzima 150 mL/kg /dan, doza kofeina će iznositi oko 30% terapijske doze za tretman apneje (2.5 mg/kg dnevno). Iako nije kontraindikovan, unos velikih količina kofeina može kod djece ovih majki izazvati iritabilnost. Neka djeca ne pokazuju promjene u dužini spavanja.

52 Etanol U toku prve godine života, aktivnost hepatične alkohol-dehidrogenaze je manja od 50% aktivnosti kod odraslih te majke koje unose alkohol dok doje mogu omesti neurološki razvoj kod svoje djece. Studije su pokazala da su indeksi psihomotornog razvoja bili niži kod djece koja su bila izložena etanolu preko majčinog mlijeka, u odnosu na djecu koja nisu bila izložena. Žene ne bi trebale redovno unositi alkohol dok su trudne ili doje. Pri osnovnom metabolizmu, etanol se potpuno uklanja iz organizma dva sata nakon jednog pića. S obzirom da većina žena doji djecu na svaka dva ili tri sata, ne bi trebalo uzimati više od jednog pića između podoja

53

54 Nikotin Prosječna 24-časovna koncentracija nikotina u mlijeku raste kako se povećava broj cigareta koje žena puši. Na osnovu podataka o koncentraciji nikotina u mlijeku 30 minuta nakon pušenja, procijenjeno je da je doza nikotina kod odojčadi 1 μg po kg po podoju, što je unos približno ekvivalentan 2% doze koja se nalazi u nikotinskoj žvakaćoj gumi (30 do 60 μg po kg po dozi). Iako količina nikotina koja pređe u majčino mlijeko izgleda mala, nikotinom izazvana toksičnost je opisana kod odojčadi.

55 Nikotin Pušenje majke je povezano sa smanjenom zapreminom mlijeka i ranim prestankom dojenja. Štetni efekati pasivnog pušenja na dječje zdravlje, kao što su SIDS (sindrom iznenadne smrti odojčeta) i astma.

56

57

58 Antiseptici i kontrastna sredstva koja sadrže jod
Nema primjera direktne toksičnosti ili alergijske senzibilizacije kod odojčadi čije su majke primale radiografska kontrastna sredstva. Količina kontrasta koja se ekskretuje u mlijeko je po svemu sudeći niska. Uravnoteženo prema tjelesnoj težini, prosječne doze ioheksola i metrizoata koju odojče primi preko mlijeka su manje od 1% standardne doze potrebne za snimanje. Slične procjene dobijene su i za iodamid, diatriozat i metrizamid.

59 Antiseptici i kontrastna sredstva koja sadrže jod
Nivo izloženosti iopanoičnoj kiselini preko mlijeka odgovarao je količini od oko 7% standardne doze, uglavnom zbog njene lipofilne prirode. Za razliku od povidon-joda iz koga jod može lako da se oslobodi, kontrastna sredstva ne podliježu lako dejodizaciji. Apsorpcija hidrofilnih kontrasta je minimalna kad se aplikuju oralno za snimanje GIT-a. S obzirom da toksični efekti nisu uočeni ni kod djece koja su i sama primala kontraste, smatra se da upotreba ovih sredstava u toku dojenja nije rizična.

60 Antiseptici i kontrastna sredstva koja sadrže jod
Hipotiroidizam, kao rezultat prekomjerne izloženosti jodu, dokumentovan je kod odojčadi čije su majke topikalno aplikovale povidon-jod. Iako je količina joda u mlijeku slična kao kod izlaganja jodnim kontrastima, priroda ovih supstanci je različita. Kontrastna sredstva teško oslobađaju jod, dok su antiseptici zapravo labilni kompleksi joda sa polimernim nosačima (zvanim jodofore), a svoje dejstvo ostvaruju upravo otpuštanjem joda. Dakle, antiseptici koji sadrže jod ne bi trebalo da se koriste tokom dojenja

61 Lijekovi izbora u periodu dojenja
Količina paracetamola izlučenog mlijekom je mala, a osim osipa, nijedan drugi neželjeni efekat nije primjećen kod odojčadi. Ekskrecija NSAIL, kao što je ibuprofen, mlijekom je takođe minimalna, tako da su i oni pogodni za upotrebu prilikom dojenja. Količina loratadina (antihistaminika) koja se ekskretuje mlijekom je manja od 0.5% doze koju je majka unijela. Iako upotreba antihistaminika kao što su hlorfeniramin, dimenhidrinat i difenhidramin nije pokazala nikakve štetne efekte na odojčad, nema podataka o koncentraciji ovih lijekova u majčinom mlijeku.

62 Lijekovi izbora u periodu dojenja
Prednizolon se smatra bezbjednim za upotrebu u toku dojenja. Ako majka unosi 80 mg dnevno, količina prednizolona u organizmu odojčeta je manja od 10% njegove dnevne produkcije kortizola.

63 Potencijalno bezbjedni lijekovi u laktaciji
ACE inhibitori • Antihistaminici sedativni • Benzodiazepini • b-laktam antibiotici • Antagonisti Ca kanala • NSAIDs (osim piroxicam) • Fenothiazini • TCA

64 Potencijalno bezbjedni lijekovi u laktaciji
Aciclovir • Aspirin • Karbamazepin • Klarithromicin • Kodein • Co-trimoxazole • Digoxin • Erythromycin • Famotidin • Heparin • Insulin

65 Potencijalno bezbjedni lijekovi u laktaciji
Mebendazol • Methyldopa • Metoprolol • Morphin • Paracetamol • Phenytoin • Prednisone • Propranolol • Trimethoprim • Valproat • Varfarin

66 Kontraindikovani lijekovi u laktaciji
Amphetamin Bromokriptin Heroin Litium Kokain Cyclosporine Ergotamine Marihuana