ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ- ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ- ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ- ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ

2 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Ι
Από τι εξαρτάται η επιβίωση του ανθρώπινου οργανισμού; Από τη συντονισμένη λειτουργία των ιστών και των οργάνων του. Από την προστασία του από εξωτερικούς παράγοντες που εν δυνάμει θα διατάρασσαν αυτή τη συντονισμένη λειτουργία ( παθογόνοι μικροοργανισμοί και οι ουσίες που εκκρίνουν) Πως επιτυγχάνεται η άμυνα του οργανισμού έναντι των εξωτερικών παραγόντων; Με εξωτερικούς ή εσωτερικούς μηχανισμούς( ανάλογα με τη θέση τους στο ανθρώπινο σώμα) Σε μη ειδικούς ή ειδικούς αμυντικούς μηχανισμούς( με βάση την ιδιότητά τους να έχουν γενικευμένη ή εξειδικευμένη δράση.

3 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΙΙ
Βασικότερος παράγοντας οργάνωσης της άμυνας (ειδικής-μη ειδικής) του ανθρώπινου οργανισμού είναι το αίμα. Όλα τα κύτταρα που συμμετέχουν στους μηχανισμούς άμυνας προκύπτουν από τη διαφοροποίηση πολυδύναμων αιμοποιητικών κυττάρων στο μυελό των οστών. Κύτταρα αίματος: Ερυθρά αιμοσφαίρια Αιμοφόρο αγγείο Λευκό αιμοσφαίριο

4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ
Η κυτταρική διαφοροποίηση ή διαφοροποίηση είναι η διαδικασία με την οποία ένα κύτταρο μετατρέπεται σε ένα πιο εξειδικευμένο. Η διαδικασία λαμβάνει χώρα αναρίθμητες φορές στους πολυκύτταρους οργανισμούς , από το ζυγωτό μέχρι σε ένα περίπλοκο σύστημα ιστών και οργάνων. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας στα αρχικά στάδια της εμβρυογένεσης τα κύτταρα συνθέτουν συγκεκριμένες ποσότητες πρωτεϊνών αποκτούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και εξειδικεύονται στο να επιτελούν τις επιμέρους λειτουργίες τους. Ανάλογα με τις λειτουργίες που επιτελούν τα κύτταρα αποκτούν και το χαρακτηριστικό τους σχήμα. Η πορεία της εξειδίκευσης των κυττάρων στον άνθρωπο ξεκινά ήδη από τη δέκατη μέρα της οντογένεσης, όπου τα πρώτα κύτταρα που δημιουργούνται είναι τα βλαστομερή. Τα βλαστομερή σχηματίζουν τρεις βλαστικές στιβάδες, οι οποίες είναι το εξώδερμα, το ενδόδερμα και το μεσόδερμα, από όπου θα προκύψουν τελικά οι τέσσερεις μεγάλες κυτταρικές ομάδες, οι οποίες είναι τα επιθηλιακά κύτταρα, τα μυϊκά κύτταρα, τα νευρικά κύτταρα και τα κύτταρα του συνδετικού ιστού.,

5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ: ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
Ο μυελός των οστών είναι ρευστός ιστός που βρίσκεται στο εσωτερικό των οστών. Στον ενήλικα άνθρωπο , ο μυελός των οστών αποτελεί το κύριο αιμοποιητικό όργανο, καθώς εκεί παράγονται τα περισσότερα κύτταρα του αίματος του οργανισμού. Ο μυελός των οστών αποτελεί περίπου το 4% του βάρους ενός ανθρώπου (έτσι για παράδειγμα σε έναν ενήλικα βάρους 75kg, ο μυελός των οστών ζυγίζει 3kg). Ο μυελός των οστών παράγει περίπου 500 δισεκατομμύρια κύτταρα του αίματος την ημέρα, τα οποία μέσω της αγγείωσης του μυελού εισέρχονται στην κυκλοφορία.  Ο μυελός των οστών αποτελεί επίσης τμήμα του λεμφικού συστήματος που με τη σειρά του αποτελεί τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος.

6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ: ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
Οι δύο τύποι μυελού των οστών είναι ο ερυθρός (medulla ossium rubra), που αποτελείται κυρίως από αιμοποιητικό ιστό, και ο ωχρός ή κίτρινος (medulla ossium flava), που αποτελείται κυρίως από λιποκύτταρα. Ερυθροκύτταρα, αιμοπετάλια, και τα περισσότερα λευκοκύτταρα παράγονται στον ερυθρό μυελό.  Στους ενήλικες περίπου ο μισός μυελός των οστών είναι ερυθρός. Ο ερυθρός μυελός των οστών εντοπίζεται κυρίως στις επιφύσεις των μακρών οστών όπως του μηριαίου οστού και του βραχιόνιου, καθώς και στα επίπεδα οστά όπως αυτά της λεκάνης, του στέρνου, του κρανίου των πλευρών, των σπονδύλωνκαι της ωμοπλάτης.  Σε περιπτώσεις μεγάλης απώλειας αίματος ο οργανισμός διαθέτει τη δυνατότητα να μετατρέψει ωχρό μυελό σε ερυθρό προκειμένου να αυξήσει την αιμοποιητική του ικανότητα.

7 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
Βασικό χαρακτηριστικό της μη ειδικής άμυνας, είναι η αντιμετώπιση οποιουδήποτε παθογόνου μικροοργανισμού. Περιλαμβάνει: Μηχανισμούς που παρεμποδίζουν την είσοδο μικροοργανισμών στον οργανισμό μας. Μηχανισμούς που αντιμετωπίζουν γενικά τους μικροοργανισμούς όταν εισέλθουν στον οργανισμό μας. Ανοσοποιητικό Σύστημα, Άμυνα & Τόνωση του Οργανισμού

8 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Ι
Πως εισέρχονται τα μικρόβια στον οργανισμό μας; Από το δέρμα  καλύπτει όλη την εξωτερική επιφάνεια Μέσω των βλεννογόνων καλύπτουν κοιλότητες του οργανισμού μας π.χ. βλεννογόνοι πεπτικού ή αναπνευστικού συστήματος. Οι κροσσοί τον αναπνευστικού βλεννογόνου, με την κυματοειδή τους κίνηση, ωθούν τη βλέννα με τα παγιδευμένα σωματίδια προς το φάρυγγα.

9 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΙΙ
Γιατί το δέρμα εμποδίζει αποτελεσματικά την είσοδο των μικροβίων στον οργανισμό μας; Λόγω της δομής του: η κεράτινη στοιβάδα λειτουργεί ως φραγμός στην είσοδο μικροβίων Οι μη παθογόνοι μικροοργανισμοί στην επιφάνεια του δέρματος ανταγωνίζονται τους παθογόνους εμποδίζουν την είσοδό τους στον οργανισμό Λόγω των ουσιών που παράγονται από τους σμηγματογόνους και ιδρωτοποιούς αδένες: Το γαλακτικό οξύ και η λυσοζύμη περιέχονται στον ιδρώτα Λιπαρά οξέα που περιέχονται στο σμήγμα Οι παραπάνω ουσίες δημιουργούν δυσμενές χημικό περιβάλλον για τα μικρόβια.

10 Τομή δέρματος

11 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΙΙ
Πώς οι βλεννογόνοι του σώματος εμποδίζουν την είσοδο των παθογόνων μικροοργανισμών; Με τη βλέννα που εκκρίνουν παγιδεύουν τους μικροοργανισμούς και δεν τους επιτρέπουν την είσοδο στον οργανισμό. Ο βλεννογόνος της αναπνευστικής οδού με το βλεφαριδοφόρο επιθήλιο απομακρύνει τους παθογόνους που εγκλωβίζει η βλέννα Στο βλεννογόνο του στομάχου εκκρίνεται το υδροχλωρικό οξύ καταστρέφει τα μικρόβια Η λυσοζύμη βρίσκεται στα δάκρυα και στο σάλιο και προστατεύει το βλεννογόνο του επιπεφυκότα και της στομαχικής κοιλότητας αντίστοιχα.

12 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Ι
Αν το μικρόβιο καταφέρει να διαπεράσει τους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας (1η γραμμή άμυνας) , θα έρθει αντιμέτωπο με τη 2η γραμμή άμυνας: Φαγοκυττάρωση Φλεγμονώδης αντίδραση Πυρετός Αντιμικροβιακές ουσίες Τα φαγοκκύταρα είναι λευκά αιμοσφαίρια και διακρίνονται σε ουδετερόφιλα και μονοκύτταρα. Τα μονοκύτταρα αφού διαφοροποιηθούν σε μακροφάγα, εγκαθίστανται στους ιστούς. Μόλις το μικρόβιο εισέλθει στον οργανισμό τότε τα μακροφάγα ενεργοποιούνται, εγκλωβίζουν το μικρόβιο, το καταστρέφουν και εκθέτουν στην επιφάνειά τους κάποια τμήματά του  για την ενεργοποίηση της ειδικής άμυνας. Με τη φαγοκυττάρωση αντιμετωπίζονται και οι ιοί.

13 Φαγοκυττάρωση μικροβίων από μακροφάγα
Στη διπλανή εικόνα φαίνεται η δράση του μακροφάγου (λευκού αιμοσφαίριου): Πλησιάζει το βακτήριο  προσκολλάται σε αυτό  το εγκλωβίζει  και με τη δράση ενζύμων που διαθέτει καταστρέφει το βακτήριο

14 VIDEO: ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ

15 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΙΙ
Φλεγμονώδης αντίδραση: Εκδηλώνεται με ένα σύνολο σμπτωμάτων, όπως το κοκκίνισμα στην περιοχή του τραύματος, το οίδημα, ο πόνος και η τοπική αύξηση της θερμοκρασίας. Το δέρμα μας τραυματίζεται και παθογόνοι μικροοργανισμοί εισβάλουν στον οργανισμό μας κοκκίνισμα πρήξιμο + πόνος  διαστολή των αιμοφόρων αγγείων συγκέντρωση περισσότερου αίματος κοκκίνισμα + πήξιμο αίματος και δημιουργία του ινώδους τέλος στην αιμορραγία και στην είσοδο άλλων μικροοργανισμών. Η διαστολή των αιμοφόρων αγγείων προκαλεί διάχυση του πλάσματος του αίματος οίδημα.

16 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΙΙΙ
Το πλάσμα με τις αντιμικροβιακές ουσίες που περιέχει καταστρέφει τους μικροοργανισμούς ή ενεργοποιεί τη διαδικασία της φαγοκυττάρωσης. Χημικές ουσίες που απελευθερώνονται από τα τραυματισμένα κύτταρα ή από τα μικρόβια προσελκύουν φαγοκύτταρα, που με την κυκλοφορία του αίματος φθάνουν στο σημείο της φλεγμονής και καταστρέφουν τα μικρόβια. Στο «πεδίο της μάχης» μεταξύ μικροβίων και φαγοκυττάρων υπάρχουν απώλειες και από τα δυο στρατόπεδα: Νεκρά φαγοκύτταρα Νεκροί μικροοργανισμοί που και τα δυο παραπάνω σχηματίζουν ένα παχύρρευστο κιτρινωπό υγρό, το πύον.

17 Σχηματική αναπαράσταση: Φλεγμονώδους αντίδρασης μετά τον τραυματισμό του δέρματος από αιχμηρό αντικείμενο

18 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΙV
Πυρετός Σε περίπτωση γενικευμένης μικροβιακής μόλυνσης, η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει. Η αύξηση της θερμοκρασίας, ονομάζεται πυρετός και εμποδίζει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων Παρεμποδίζει τη λειτουργία των ενζύμων των κυττάρων που σε περιπτώσεις ιώσεων έχει ως θετικό αντίκτυπο την αναστολή του πολλαπλασιασμού των ιών Ενισχύει τη δράση των φαγοκυττάρων

19 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ V
Ουσίες με αντιμικροβιακή δράση Ιντερφερόνες Είναι πρωτεϊνικής φύσεως και παράγονται όταν ιός μολύνει ένα κύτταρο Αρχικά ανιχνεύονται στο κυτταρόπλασμα του μολυσμένου κυττάρου και μετά απελευθερώνονται στο μεσοκυττάριο υγρό για να συνδεθούν τελικά με υποδοχείς γειτονικών υγειών κυττάρων Με τη σύνδεση αυτή ενεργοποιείται η παραγωγή άλλων πρωτεϊνών , που εμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό των ιών Συμπλήρωμα Ομάδα 20 πρωτεϊνών στον ορό του δέρματος με αντιμικροβιακή δράση Προπερδίνη Ομάδα 3 πρωτεϊνών στον ορό του αίματος που μαζί με τις πρωτεΐνες του συμπληρώματος δρουν για την καταστροφή των μικροβίων

20 ΒΙΝΤΕΟ:ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΜΑΣ ΣΩΜΑ ΤΟ ΑΜΥΝΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΕΤ2 VHS

21 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Ι
Ανοσία Είναι η ικανότητα του οργανισμού να αναγνωρίζει οποιαδήποτε ξένη προς αυτόν ουσία και να αντιδρά παράγοντας εξειδικευμένα κύτταρα και κυτταρικά προϊόντα(π.χ. αντισώματα), ώστε να την εξουδετερώσει. Αντιγόνο Είναι η ξένη ουσία που προκαλεί την ανοσοβιολογική απόκριση. Το αντιγόνο  μπορεί να είναι: Ολόκληρος μικροοργανισμός (π.χ. ιός, βακτήριο κ.ά) Ένα τμήμα αυτού ή τοξικές ουσίες που παράγονται απ’ αυτόν. η γύρη, διάφορες φαρμακευτικές ουσίες, συστατικά τροφών, κύτταρα ή ορός από άλλα άτομα ή ζώα κ.ά

22 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
Η εξιδίκευση  τα προϊόντα της ανοσοβιολογικής απόκρισης θα δράσουν μόνο εναντίον της ουσίας που προκάλεσε την παραγωγή τους. Η μνήμη  η ικανότητα του οργανισμού να «θυμάται» τα αντιγόνα που ήλθε σε επαφή, ώστε σε μια δεύτερη πιθανή έκθεση σε αυτά να αντιδρά πιο γρήγορα.

23 ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ι
Πρωτογενή λεμφικά όργανα Μυελός των οστών Θύμος αδένας Δευτερογενή λεμφικά όργανα Λεμφαδένες Σπλήνας Αμυγδαλές λεμφικός ιστός κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα Η ανοσοβιολογική απόκριση πραγματοποιείται στα δευτερογενή λεμφικά όργανα.

24 ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΙ
Λεμφοκύτταρα  είναι λευκά αιμοσφαίρια και ουσιαστικά απαρτίζουν το ανοσοβιολογικό σύστημα. Είναι μικρά , σφαιρικά κύτταρα με πυρήνα. Διακρίνονται σε Τ- λεμφοκύτταρα και Β- λεμφοκύτταρα. Τα Τ- λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο θύμο αδένα και είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση της ανοσοβιολογικής απόκρισης. Διακρίνονται σε: Βοηθητικά Τ- λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από το εκτεθειμένο στην επιφάνεια του μακροφάγου, τμήμα του αντιγόνου και στη συνέχεια ενεργοποιούν Β-λεμφοκύτταρα ή άλλα είδη Τ-λεμφοκυττάρων μέσω ουσιών που εκκρίνουν. Κυτταροτοξικά Τ -λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από τα βοη- θητικά Τ-λεμφοκύτταρα και καταστρέφουν καρκινικά κύτταρα ή κύτταρα που έχουν προσβληθεί από ιό.

25 ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΙΙ
Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης παράγονται μετά την έκθεση του οργανισμού σε ένα αντιγόνο και έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούνται αμέσως μετά την επόμενη έκθεση του οργανισμού σε αυτό. Κατασταλτικά Τ- λεμφοκύτταρα σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση μετά την επιτυχή αντιμετώπιση του αντιγόνου.

26 ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙV
Β-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο μυελό των οστών. Συνθέτουν και παρουσιάζουν στην επιφάνειά τους ειδικές πρωτεΐνες που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνες ή αντισώματα. Κάθε Β- λεμφοκύτταρο διαθέτει υποδοχείς- αντισώματα που αναγνωρίζουν ένα συγκεκριμένο αντιγόνο. Τα αντισώματα συνδέονται με το συγκεκριμένο αντιγόνο  και έτσι το Β-λεμφοκύτταρο υφίσταται διαιρέσεις και δίνει δυο τύπους: Τα πλασματοκύτταρα που παράγουν πολλά ίδια αντισώματα. Τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης που ενεργοποιούνται αμέσως στην επόμενη έκθεση του οργανισμού στο ίδιο αντιγόνο.

27

28 Εικόνα: Διαφοροποίηση και ωρίμανση Β- λεμφοκυττάρων και Τ-λεμφοκυττάρων

29 ΠΙΝΑΚΑΣ: Είδη λευκών αιμοσφαιρίων

30 Αντισώματα Ι Το μόριο του αντισώματος αποτελείται από 4 πολυπεπτιδικές αλυσίδες. Οι 2 μεγάλες λέγονται βαριές και οι μικρές ελαφριές και συνδέονται μεταξύ τους με ομοιοπολικούς δεσμούς σχηματίζοντας μια δομή σχήματος Υ Η περιοχή που συνδέεται με το αντιγόνο είναι η μεταβλητή περιοχή, ενώ το υπόλοιπο τμήμα είναι η σταθερή περιοχή του αντισώματος. Δομή αντισώματος

31 Αποτελέσματα σύνδεσης αντιγόνου-αντισώματος
Την ενεργοποίηση του συμπληρώματος Την αδρανοποίηση των παραγόμενων τοξινών Την αναγνώριση του μικροοργανισμού από τα μακροφάγα με σκοπό την ολοκληρωτική του καταστροφή. Σύνδεση αντισώματος – αντιγόνου

32 Η ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ
Πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση Είναι η αντίδραση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού μετά την πρώτη επαφή του με το αντιγόνο. Δευτερογενής ανοσοβιολογική αντίδραση Είναι η αντίδραση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού μετά τη 2η ή την επόμενη επαφή του με το ίδιο αντιγόνο.

33 Πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση Ι
Πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση Ι 1ο ΣΤΑΔΙΟ: ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΟΗΘΗΤΙΚΩΝ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ Εμφάνιση αντιγόνου ενεργοποίηση μακροφάγων: καταστροφή αντιγόνου ή έκθεση στην επιφάνεια του μακροφάγου τμήμα του αντιγόνου και παρουσία τους ως αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα. Το τμήμα του μικροβίου που εκτίθεται στην επιφάνεια του συνδέεται με μια πρωτεΐνη που ονομάζεται αντιγόνο ιστοσυμβατότητας  ενεργοποίση των Βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων. 2ο ΣΤΑΔΙΟ: Α) ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ Β-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ (χυμική ανοσία) Τα Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα εκκρίνουν ουσίες που ενεργοποιούν τα Β- λεμφοκύτταρα, που πολλαπλασιάζονται και διαφοροποιούνται σε πλασματοκύτταρα και Β-λεμφοκύτταρα μνήμηςτα πλασματοκύτταρα εκκρίνουν πολλά αντισώματα  είδος χυμικής ανοσίας γιατί τα αντισώματα απελευθερώνονται στο αίμα και στη λέμφο και έτσι αντιδρούν με το αντιγόνο και το καταστρέφουν.

34 Πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ΙΙ
Πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ΙΙ Β) ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΩΝ Τ- ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ (κυτταρική ανοσία) Αν το αντιγόνο είναι καρκινικό κύτταρο ή κύτταρο μεταμοσχευμένου κυττάρου ή κύτταρο μολυσμένο από ιό, τα Βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα βοηθούν στον πολλαπλασιασμό και την ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων  καταστρέφουν τα κύτταρα- στόχους κυτταρική ανοσία 3ο ΣΤΑΔΙΟ: ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ Τα κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα + τα προϊόντα της ανοσοβιολογικής απόκρισης βοηθούν στο τερματισμό της απόκρισης

35 Δευτερογενής ανοσοβιολογική απόκριση
Ενεργοποιείται κατά την επαφή του οργανισμού τη 2η ή επόμενη φορά με το ίδιο αντιγόνο Ενεργοποιούνται τα κύτταρα μνήμης (Β-λεμφοκύτταρα και Τ- λεμφοκύτταρα) άμεση έκκριση αντισωμάτων δεν προλαβαίνουν να εμφανιστούν τα συμπτώματα της ασθένειας. Το άτομο δεν ασθενεί και πιθανά δεν αντιλαμβάνεται ότι μολύνθηκε. Το διάγραμμα δείχνει την πρωτογενή και δευτερογενή απόκριση

36 BINTEO:Μηχανισμός Ειδικής Άμυνας

37 ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑΣ Ι Τι εννοούμε με τον όρο ανοσία; Είναι η ικανότητα του οργανισμού να παράγει κύτταρα και αντισώματα για την εξουδετέρωση οποιουδήποτε αντιγόνου Πόσα είδη ανοσίας έχουμε: Ενεργητική ανοσία  τα αντισώματα παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό. Παθητική ανοσία  αν παρέχονται στον οργανισμό έτοιμα αντισώματα (που έχουν παραχθεί από άλλον οργανισμό

38 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Με πόσους τρόπους μπορεί να ενεργοποιηθεί ο οργανισμός μας στην ενεργητική ανοσία; Να έλθει σε επαφή με ένα αντιγόνο που βρίσκεται στο περιβάλλον –> φυσικός τρόπος Να δεχτεί μια ποσότητα εμβολίου (περιέχει νεκρούς ή εξασθενημένους μικροοργανισμούς ή τμήματά τους) τεχνητός τρόπος Πως δρα το εμβόλιο; Όπως ακριβώς το μικρόβιο έτσι και το εμβόλιο ενεργοποιεί τον ανοσοβιολογικό μηχανισμό για να παράγει αντισώματα και κύτταρα μνήμης. Το άτομο που εμβολιάζεται δεν εμφανίζει συνήθως τα συμπτώματα της ασθένειας και φυσικά δεν τη μεταδίδει.

39 ΕΜΒΟΛΙΑ Σχολιάστε την παρακάτω πρόταση:
«Από τον ιό της αμφισβήτησης πάσχει (και) η χώρα μας, καθώς σύμφωνα με νέα δεδομένα ένας στους τέσσερις Έλληνες πιστεύει ότι τα εμβόλια δεν είναι χρήσιμα ή είναι αναποτελεσματικά» ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΕΥΘΥΝΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ

40 ΕΜΒΟΛΙΑ: ΚΑΘΕ ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ
ΕΜΒΟΛΙΑ: ΚΑΘΕ ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ

41 ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Με ποιους τρόπους μπορούμε να πετύχουμε παθητική ανοσία; Η δράση της παθητικής ανοσίας είναι άμεση αλλά η διάρκεια της είναι παροδική Με μεταφορά αντισωμάτων από τη μητέρα στο έμβρυο μέσω του πλακούντα ή από τη μητέρα στο νεογνό διαμέσου του μητρικού γάλακτος (θηλασμός) Με τη χορήγηση ορού που περιέχει έτοιμα αντισώματα που έχουν παραχθεί από κάποιο άλλο άτομο ή ζώο.

42 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ- ΕΤΟΣ 2004

43 ΕΙΔΗ ΑΝΟΣΙΑΣ

44 ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα;
Είναι ορισμένες παθολογικές καταστάσεις στις οποίες ο οργανισμός στρέφεται εναντίον των δικών του συστατικών. Πως το κάνει αυτό; είτε παράγοντας αντισώματα-αυτοαντισώματα- που αναγνωρίζουν σαν ξένα και καταστρέφουν τα δικά του κύτταρα είτε ενεργοποιώντας κύτταρα που κατευθύνονται εναντίον των κυττάρων του οργανισμού. Αυτοάνοσα νοσήματα είναι π.χ ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος , η ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.ά.

45 ΘΕΩΡΙΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΑΝΟΣΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Ι
Ορισμένες σημαντικές θεωρίες-υποθέσεις: Ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης, αυτοάνοση και εξελικτική νόσος, που προσβάλλει κατ’ εξοχήν τις αρθρώσεις, αλλά όχι σπάνια και διάφορα άλλα όργανα. Είναι το  συχνότερο φλεγμονώδες ρευματικό νόσημα. Προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, ακόμη και σε παιδιά. Ο ιός «δανείζεται» πρωτεΐνες από το κύτταρο-ξενιστή και τις ενσωματώνει στο έλυτρό του. Το ανοσοβιολογικό σύστημα αναγνωρίζει τις πρωτεΐνες αυτές ως ξένες και επιτίθεται τόσο στους ιούς όσο και στα κύτταρα που τις φέρουν Τα Τ-λεμφοκύτταρα δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ορισμένα συστατικά των κυττάρων του ίδιου του οργανισμού από συστατικά ξένων κυττάρων και έτσι επιτίθενται και στα κύτταρα του οργανισμού

46 ΘΕΩΡΙΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΑΝΟΣΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΙΙ
Ερυθηματώδης λύκος :Είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή σε διάφορους ιστούς του σώματος είναι τόσο οξεία και χρόνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο λύκος μπορεί να προκαλέσει ασθένεια του δέρματος, τα νεφρά, τους πνεύμονες, την καρδιά, τις αρθρώσεις, και / ή το νευρικό σύστημα. Μεταβάλλεται κάποιο συστατικό του κύτταρο ή εμφανίζεται ένα νέο, που αναγνωρίζεται ως ξένο και έτι ενεργοποιείται το ανοσοβιολογικό σύστημα συστατικά κυττάρων του οργανισμού που ανήκουν σε ιστούς οι οποίοι δεν αιματώνονται έντονα αναγνωρίζονται σαν ξένα(π.χ. η περίπτωση του καταρράκτη)

47 ΑΛΛΕΡΓΙΑ Ι Τι ονομάζουμε αλλεργία; Αλλεργιογόνα: γυρεόκοκκοι, άκαρι Είναι η ενεργοποίηση του ανοσοβιολογικού συστήματος του οργανισμού μας από παράγοντες(μη παθογόνοι ή επικίνδυνοι για την υγεία μας) που υπάρχουν στο περιβάλλον του, όπως: στα τρόφιμα ή στα φάρμακα Τι είναι αλλεργογόνα; Οι παράγοντες που προκαλούν την αλλεργία

48 Τι απαιτείται για την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων της αλλεργίας;
ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΙΙ Τι απαιτείται για την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων της αλλεργίας; Η ευαισθητοποίηση του οργανισμού σε κάποιο αλλεργιογόνο  το αλλεργιογόνο εισέρχεται στον οργανισμό αναγνωρίζεται ως ξένο, υφίσταται επεξεργασία και εκτίθεται από τα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα στα βοηθητικά Τ- λεμφοκύτταρα Η επανέκθεση του οργανισμού στο ίδιο αλλεργιογόνο, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα  όταν το ίδιο αλλεργιογόνο εισέλθει την επόμενη φορά τότε από ειδικά κύτταρα παράγονται κάποιες ουσίες όπως η ισταμίνη  που προκαλεί: αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων, σύσπαση των λείων μυϊκών ινών και διέγερση της εκκριτικής δραστηριότητας των βλενογόνων αδένων.

49 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΛΛΕΡΓΙΩΝ Οι αλλεργίες, ανάλογα με τους ιστούς τους οποίους προσβάλλουν συνήθως παρουσιάζουν τα παρακάτω συμπτώματα: Πως αντιμετωπίζεται η αλλεργία; Με τη χρήση αντιισταμινικών φαρμάκων Εμφάνιση άσθματος Εμφάνιση ναυτίας Εμφάνιση καταρροής και διάρροιας

50 VIDEO:ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ

51 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ Αντιγόνα ιστοσυμβατότητας
Είναι πρωτεΐνες στην επιφάνεια των μακροφάγων, που ο συνδυασμός τους είναι χαρακτηριστικός και μοναδικός για κάθε άτομο Μεταμοσχεύσεις ιστών ή οργάνων Σε κάποιες παθολογικές καταστάσεις είναι απαραίτητη η μεταμόσχευση ιστών ή οργάνων ώστε να επιβιώσει ο ασθενής Το μόσχευμα είναι πάντα αποδεκτό από τον ασθενή (δέκτη); Θα πρέπει τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας των ιστών ή οργάνων του δότη να είναι συμβατά με αυτά του δέκτη

52 ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ Όταν τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας των μοσχευμάτων του δότη παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές με αυτά του δέκτη , τότε ενεργοποιείται το ανοσοβιολογικό σύστημα του δέκτη και απορρίπτει το μόσχευμα. Που στηρίζεται σήμερα η επιτυχία των μοσχευμάτων; Στην κατάλληλη επιλογή του μοσχεύματος (συμβατότητα αντιγόνων ιστοσυμβατότητας μεταξύ δότη-δέκτη) ή Στην χορήγηση στο δέκτη φαρμάκων που καταστέλλουν τη λειτουργία του ανοσοβιολογικού συστήματος. Παρενέργειες: ο δέκτης γίνεται ευάλωτος στη δράση μικροβίων την εμφάνιση ασθενειών

53 VIDEO: ΤΕΧΝΗΤΗ ΚΑΡΔΙΑ https://www.youtube.com/watch?v=tyyNacjYQs0