Στρατηγικές Αντιμετώπισης Μαθησιακών Δυσκολιών στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά Μαρία Μαυρίδου Δασκάλα ,ΜΑ Ειδικής Αγωγής ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ;; στοιχείο.

Παρουσίαση με θέμα: "Στρατηγικές Αντιμετώπισης Μαθησιακών Δυσκολιών στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά Μαρία Μαυρίδου Δασκάλα ,ΜΑ Ειδικής Αγωγής ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ;; στοιχείο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Στρατηγικές Αντιμετώπισης Μαθησιακών Δυσκολιών στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά Μαρία Μαυρίδου Δασκάλα ,ΜΑ Ειδικής Αγωγής ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ;; στοιχείο επιτυχιας και κίνητρο για τη διοργάνωση και άλλων ενημερωτικων ομιλιων. Επιλογή θέματος: 1) οι 'μύθοι' γύρω από τη δυσλεξια 2) το 50% των πριστατικών που απευθύνονται στο κέντρο μας έχουν αίτημα Μ.Δ\\

2

3 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ Φτωχό λεξιλόγιο
Δυσκολία στην κατανόηση των ορισμών των λέξεων Αδυναμία στην διήγηση των γεγονότων με χρονική σειρά (αρχή – μέση - τέλος). Αδυναμία κατανόησης σχέσης αιτίου- αποτελέσματος Δυσχέρεια διάκρισης ουσιωδών σημείων της ιστορίας και επικέντρωσης της προσοχής σε λεπτομέρειες

4 Γλωσσική άσκηση & Περιγραφή
Γλωσσική άσκηση & Περιγραφή Περιέγραψε τι κάνουμε με το......  Άσκηση-Παιχνίδι: Λέμε στο παιδί αντικείμενα που γνωρίζει απο διάφορους χώρους πχ. σπίτι, δρόμο, νοσοκομείο, σχολείο κτλ. και ζητάμε να μας περιγράψει: α) Πως είναι το αντικείμενο αυτό και β) Τι κάνουμε με αυτό. Σκοπός: Το παιδί χρησιμοποιεί τον περιγραφικό λόγο με σωστή σύνταξη και αναπτύσσει το λεξιλόγιο του.

5 Εμπλουτισμός του λεξιλογίου κυρίως μέσα από εικονογραφημένες ιστορίες και παιχνίδια γνώσεων με εικόνες και αντικείμενα. Λέω μια λέξη βρες όσες πιο πολλές από την ίδια οικογένεια (χορεύω- χορευτής-χορός κλπ) Βροχή λέξεων . τι μου φέρνει στο νου η λέξη ψάρι( το παιδί θα πει: θάλασσα, τηγάνι ,σαρδέλα κλπ) Μετά φτάχνω προτάσεις με τις λέξεις. Δημιουργώ μια ιστορία. Η εκπαιδευτικός λέει μια πρόταση το παιδί συνεχίζει, η εκπ/κός πάλι την επόμενη κλπ.(Ήταν μια φορά ένα αγόρι που ζούσε σε ένα νησί. Κάθε πρωί…….)κλπ.κλπ

6 ΑΝΑΓΝΩΣΗ Επαναλήψεις συλλαβών, λέξεων ή προτάσεων.
Παραλείψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων {κυρίως τα παιδιά με δυσλεξία παραλείπουν τις βοηθητικές λέξεις που αποτελούν το 40 % της Ελληνικής γλώσσας (π.χ. και, να, το, που…)} Προσθήκες γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων Αντικαταστάσεις φωνηεντικών και συμφωνικών φθόγγων, συλλαβών ή λέξεων με άλλες μορφολογικά παρόμοιες, συγγενικές ή άσχετες Αντιμεταθέσεις γραμμάτων ή συλλαβών Συλλαβική ανάγνωση. Ανάγνωση αργή, με δισταγμό και κομπιάσματα,

7 ΑΝΑΓΝΩΣΗ Χάσιμο της σειράς ή της παραγράφου στο βιβλίο, ακόμη και αν δείχνουν με το δάχτυλο. Απουσία του «αναγνωστικού βιώματος», δηλαδή των σημείων στίξης και του ρυθμού. Αναγνωστικές επανορθώσεις. Αύξηση λαθών και κούραση Ελλιπής κατανόηση του κειμένου, (γιατί το βάρος ρίχνεται στην αποκωδικοποίηση των λέξεων, δηλαδή στην ορθή και ακριβή ανάγνωση, «θυσιάζοντας» την κατανόηση).

8 Ανάπτυξη Φωνολογικής Επίγνωσης με ασκήσεις:
Χωρισμού της πρότασης σε λέξεις Χωρισμού της λέξης σε συλλαβές Αναγνώριση της πρώτης και τελευταίας συλλαβής μιας λέξης Απάλειψη μιας συλλαβής Ομοιοκαταληξία Αναγνώρισης αρχικού φωνήματος Απάλειψης του αρχικού φωνήματος Αντικατάστασης του αρχικού φωνήματος Αναγνώρισης της θέσης των φωνημάτων στις λέξεις Ανάλυση της λέξης στα επιμέρους φωνήματα και ανασύνθεσής της.

9 Το κυνήγι του χαμένου γράμματος! Παιχνίδι πρώτης γραφής & ανάγνωσης

10

11 "Όταν διαβάζει δεν λέει ολόκληρη τη λέξη αλλά τη μαντεύει
"Όταν διαβάζει δεν λέει ολόκληρη τη λέξη αλλά τη μαντεύει! Η Κόκκινη κουκκίδα! Φωνητικός συλλαβισμός

12

13 Να εξασκηθεί στην ανάγνωση λίστας δισύλλαβων λέξεων τύπου ΣΦ
Παράλληλα να ασκείται στην ανάγνωση μικρών κειμένων που θα περιλαμβάνουν λέξεις με την παραπάνω μορφή.

14 Να εξασκηθεί στην ανάγνωση λίστας τρισύλλαβων λέξεων τύπου ΣΦ
Παράλληλα να ασκείται στην ανάγνωση μικρών κειμένων που θα περιλαμβάνουν λέξεις με την παραπάνω μορφή Να εξασκηθεί στην ανάγνωση λίστας τετρασύλλαβων λέξεων τύπου ΣΦ Στη συνέχεια να εξασκηθεί σε λέξεις με συμφωνικά συμπλέγματα –ΣΣΦ- που βρίσκονται στην αρχή της λέξης κι έπειτα μέσα στη λέξη πρώτα σε δισύλλαβες, έπειτα σε τρισύλλαβες και τετρασύλλαβες κλπ.

15 Φίλτρο διευκόλυνσης ανάγνωσης

16 Οι κυριότεροι παράγοντες που παρεμβάλλονται μεταξύ της ανάγνωσης και της κατανόησης είναι: 
σύντομο εύρος προσοχής δυσκολία να καταλάβει τη κεντρική ιδέα δυσκολία να ξεχωρίσει τις σημαντικές από τις ασήμαντες πληροφορίες δυσκολίες κατά την ανάγνωση πχ. στην αναγνώριση της μορφολογίας των λέξεων δηλ. η αρρώστια γίνεται άρρωστος οπότε και δεν βγαίνει ξεκάθαρο νόημα δυσκολίες στη σιωπηρή ανάγνωση αδυναμία στη μνήμη εργασίας  παρατονισμοί πχ. ο γέρος γίνεται γερός που πάλι δυσκολεύει την ανάδειξη του νοήματος

17

18 Βοηθάμε την κατανόηση με :
Οπτική διάσταση του κειμένου( κείμενο με εικονογράφηση) Ασκήσεις για βελτίωση του λεξιλογίου (παιχνίδια, σταυρόλεξα, συνώνυμα-αντώνυμα) Επεξεργασία των πληροφοριών του κειμένου με ερωτήσεις και αφήγηση. Κατά την ανάγνωση του κειμένου καλό είναι να δίνονται από πριν ερωτήσεις κατανόησης (πχ ανά παράγραφο). Οι ερωτήσεις πρέπει να αναφέρονται σε λεπτομέρειες του κειμένου και όχι σε γενικές έννοιες.

19 Κουτάκι με ερωτήσεις για τις ομάδες
Κάρτες με ερωτήσεις Μπάλα

20

21

22

23 Γ Ρ Α Φ Η - ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ Κακογραφία (μουντζούρες, σβησίματα).
Άνισο μέγεθος των γραμμάτων Παραβίαση της οριζόντιας γραμμής Αντιμεταθέσεις γραμμάτων στη λέξη. Παραλείψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων Προσθήκες γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων Επαναλήψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων. Αντικαταστάσεις γραμμάτων στη λέξη. (ζ-ξ, π-τ,) (β-δ, β-θ, ζ-σ, γ-χ). Αντικαταστάσεις γίνονται και μεταξύ των φωνηέντων, όπως α-ε, ε-ι, α-ο..

24 ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΓΡΑΦΗ μικρό σε έκταση κείμενο
ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΓΡΑΦΗ μικρό σε έκταση κείμενο δυσκολία στην έκφραση των ιδεών τους γραπτά δυσκολία στην παραγωγή ιστοριών με συνοχή περιορισμένο λεξιλόγιο- κοινότυπες εκφράσεις

25 Γ Ρ Α Φ Η - ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ Αντικαταστάσεις λέξεων με άλλη συγγενική, ακουστικά παρόμοια ή άσχετη. Καθρεφτική γραφή γραμμάτων Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων ανάμεσα στα μικρά Κατάργηση των ορίων ανάμεσα στις λέξεις Παράλειψη στίξης και τόνων. Αντίθετη φορά κατασκευής γραμμάτων. Ατελής ευθυγράμμιση των λέξεων στο χαρτί. Ορθογραφικά λάθη θέματος και κατάληξης, ακόμα και σε λέξεις που έχουν διδαχθεί συστηματικά. Ορθογραφική ασυνέπεια: η ίδια λέξη εμφανίζεται στο ίδιο κείμενο γραμμένη κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο.

26

27

28

29

30 Τρεις ασκήσεις βελτίωσης γραμμάτων
επιλέγει το σωστά γραμμένο γράμμα κυκλώνοντας το

31 να βάλει τη γραμμή να Να βάλει τη γραμμή

32 να κυκλώσει τα λάθος και να ξαναγράψει από κάτω τη λέξη σωστά.

33

34 20 μορφές γραπτού λόγου: Να συνθέσει ένα γράμμα σε κάποιον.
Να συνθέσει ένα γράμμα σε κάποιον. Να συντάξει μια επιστολή. Να βγάλει μια ανακοίνωση για κάποιο γεγονός. Να φτιάξει μια πρόσκληση. Να γράψει γραπτά σημειώματα δίνοντας σύντομες πληροφορίες πχ. Μαμά έχω πάει στη γιαγιά και θα γυρίσω πριν το μεσημέρι. Να γράψει το κατάλογο για τα ψώνια. Να γράψει μηνύματα στο κινητό. Να καταλήξει σε μια γραπτή περίληψη. Να φανταστεί γραπτά το τέλος/αρχή μιας ιστορίας. Να γράψει ένα διαφορετικό τέλος μιας ιστορίας. Να παράξει υποθετικό λόγο πχ. Ακούστηκε ένα δυνατό φρενάρισμα. Τι μπορεί να έχει γίνει; Δώσε πέντε πιθανές εξηγήσεις. Να γράψει Ημερολόγιο. Να περιγράψει σε κείμενο μια εικόνα Να ζωγραφίσει μια εικόνα και να γράψει μια ιστορία. Να δοθούν σκόρπιες λέξεις και να τις συνθέσει κάνοντας μια ιστορία. Να δώσει γραπτές οδηγίες πχ. Οδηγίες για να λούσουμε τα μαλλιά μας. Να γράψει μια συνταγή Να γράψει πινακίδες με μηνύματα πχ. Απαγορεύεται το κάπνισμα. Να δημιουργήσει γραπτά τηλεφωνικούς διαλόγους. Να καταγράψει ένα δελτίο καιρού.

35

36

37 Γράμμα

38 Πρόσκληση

39 Σημείωμα

40 «Η παράξενη ιστορία» Άσκηση μνήμης
«Η παράξενη ιστορία» Άσκηση μνήμης καρότσι, καρότο, γιαγιά "Ένα καρότσι με ένα καρότο χτύπησε την γιαγιά"! βιβλίο, κουβέρτα, σαμπουάν, αχινός "Διάβαζα ένα βιβλίο κάτω από την κουβέρτα αφού είχα λουστεί με σαμπουάν αχινού"!

41

42

43

44

45 "Βάλε στα βαζάκια το σωστό"! Πως η αντίθεση βοηθά στις Μ.Δ
"Βάλε στα βαζάκια το σωστό"! Πως η αντίθεση βοηθά στις Μ.Δ 1ο βήμα 2ο βήμα: κάνει προφορικές προτάσεις. 3ο βήμα: γράφει προτάσεις με υπαγόρευση.

46 Βάλε, βγάλε απο το βάζο και παίξε! Άσκηση για τα Ουσιαστικά.
1ο βήμα: βγάζουμε μια λέξη μέσα από κάθε βάζο

47 2ο βήμα: φτιάχνουμε αστείες προτάσεις
3ο βήμα: γράφει τις προτάσεις

48 Με το μαγνήτη καλύτερα! Ορθογραφία & Μ.Δ
Με το μαγνήτη καλύτερα! Ορθογραφία & Μ.Δ

49 Ορθογραφία Τρεις ασκήσεις ενίσχυσης
Ορθογραφία Τρεις ασκήσεις ενίσχυσης

50

51

52 Ορθογραφία Να συμπληρώσεις με ο ή ω στο τέλος των λέξεων. περίπτερ_  πηδά_ παγωτ_  βάζ_ - Να συμπληρώσεις με ι ή η στο τέλος των λέξεων. παράδοσ_  παιδ_ βόλ_  ζάχαρ_ 

53 Να συμπληρώσεις με η ή οι στο τέλος των λέξεων
Να συμπληρώσεις με η ή οι στο τέλος των λέξεων. λαγ_  παράστασ_ είδησ_ βράχ_  Να συμπληρώσεις με ε ή αι στο τέλος των λέξεων. φεύγετ__ χαίρομ__ φοβούντ__  κοιμάστ__ προσπαθείτ_ 

54

55

56 "Αναζήτησε τις λέξεις"! Άσκηση Συγκέντρωσης & Γραμματικής
"Αναζήτησε τις λέξεις"! Άσκηση Συγκέντρωσης & Γραμματικής

57 Ουσιαστικά Ρήματα

58 1ος τρόπος: Τα αρχικά γράμματα

59 2ος τρόπος: Εικονογράφηση

60 3ος τρόπος: Χρωματισμός
3ος τρόπος: Χρωματισμός 

61 Επίθετα σε εικόνες!!

62

63

64

65

66 "Πως είναι και Πως δεν είναι;" Επίθετα
"Πως είναι και Πως δεν είναι;" Επίθετα Βαγγελάρας

67 Βαγγελάρας

68 Λογική σκέψη .Μια άσκηση ενίσχυσης.

69 "Πότε και για Πόσο;" Μια δημιουργική άσκηση για τον χρόνο

70 1η άσκηση: Πότε έγινε;

71 2η άσκηση: Πόσο κράτησε;

72 5 τρόποι μορφοποίησης μιας εκφώνησης:
Μεγαλύτερα γράμματα στα ρήματα της εκφώνησης πχ. Διαβάζω τις λέξεις, κυκλώνω τις καταλήξεις και τονίζω. Μεγαλύτερα γράμματα και χρωματισμένα πχ. Συμπληρώνω τις καταλήξεις στο κείμενο και διαβάζω την ιστορία. Μπορούμε να υπογραμμίσουμε τα ρήματα της εκφώνησης πχ. Κλίνω τη παθητική μετοχή και στα τρία γένη και κυκλώνω τις καταλήξεις. Να τονίσουμε τα ρήματα πχ. Βρίσκω τις λέξεις που σχηματίζουν μια πρόταση, τις τονίζω σωστά και γράφω τη πρόταση. Ρωτάμε το παιδί : Τι (ρήματα) και Πόσα πράγματα πρέπει να κάνει.

73 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ δυσκολία στην αντίληψη ποσότητας, τη διάκριση αριθμών,
τη γνώση της σειράς των αριθμών, την αρίθμηση αντικειμένων, σύγχυση των λογικομαθηματικών εννοιών, π.χ.: περισσότερο – λιγότερο, διπλάσιο μισό, σύγχυση αριθμών που μοιάζουν, π.χ. 6-9, , δυσκολία στην κατανόηση του συστήματος αρίθμησης, δυσκολία στην υπέρβαση της δεκάδας, εκατοντάδας, χιλιάδας,

74 δυσκολία στην αντίληψη μαθηματικών ιδιοτήτων, π. χ
δυσκολία στην αντίληψη μαθηματικών ιδιοτήτων, π.χ. : της αναλογικής ιδιότητας, π.χ.: 3+5=8, 13+5=18,και της αντιμεταθετικής ιδιότητας, π.χ.: 8+3=11, 3+8=11, δυσκολία στην αλληλουχία των βημάτων στις κάθετες αριθμητικές πράξεις πχ. όταν προσθέτω ξεκινώ από τα αριστερά ή τα δεξιά; σύγχυση στα αριθμητικά σύμβολα πχ. δεν θυμάται πάντα ότι είναι: /+/ για την πρόσθεση, /-/ για την αφαίρεση. πολλές φορές οι "λέξεις κλειδιά" που χρησιμοποιούμε για να βοηθήσουμε τα παιδιά να θυμούνται, είναι πιθανό να δημιουργούν μεγαλύτερη αναστάτωση. π.χ οι φράσεις απο "δεξιά προς τα αριστερά", "απο το τέλος προς την αρχή" κτλ. Οι φωνολογικές συγχύσεις που αντιμετωπίζει το παιδί γενικά στη γλώσσα επηρεάζει και τους όρους των Μαθηματικών πχ. μπερδεύει το “συν” με το “ίσον” κα.

75 Οργάνωση του χώρου Ασκήσεις για την απόκτηση των εννοιών του χώρου:
Τοποθετήσεις και μετακινήσεις στην τάξη και στην αυλή. Τοποθετήσεις και μετακινήσεις στη διάρκεια παιχνιδιών. Τοποθετήσεις και μετακινήσεις σε εικόνες και σχήματα. Διαδρομές , ομαδικά παιχνίδια στην αυλή κλπ.

76 Οργάνωση του χρόνου Ασκήσεις οργάνωσης του χρόνου με σκοπό την κατανόηση εννοιών όπως: Πρώτα – μετά (πρώτα πλύθηκα, μετά ντύθηκα) Αργά – γρήγορα (τρέχουμε στο γρήγορο ρυθμό, περπατάμε αργά κάνοντας περίπατο. Μέρα – νύχτα , νωρίς – αργά , τώρα – ύστερα , πριν – μετά Πρωί – μεσημέρι – βράδυ (το πρωί σηκώνομαι νωρίς και το βράδυ κοιμάμαι αργά) Τη διαδοχή των ημερών της εβδομάδας Τον προσδιορισμό της ώρας , σε συνδυασμό με τυποποιημένες προσωπικές δραστηριότητες (Στις 8: 00 ερχόμαστε στο σχολείο , στις 9:40 βγαίνουμε διάλειμμα ). Τη διάρκεια εκτέλεσης μιας εργασίας Το χρόνο που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο (2) γεγονότα Τα χαρακτηριστικά των εποχών μέσα από καιρικά φαινόμενα , ασχολίες των ανθρώπων. Τη διαδοχή των μηνών κλπ

77 Βασικά Αριθμητικά Δεδομένα
Βασικά Αριθμητικά Δεδομένα Αναγνώριση αριθμητικών και πραξιακών συμβόλων. Δείχνω στο παιδί αριθμούς και ζητώ να τους αναγνωρίσει. Προσθέσεις Ν+1 Αφαιρέσεις Ν-1 (πραξιακό, εικονικό, συμβολικό επίπεδο) Έμφαση στην αυτόματη μάθηση αριθμητικών δεδομένων( 3+5, 7+8,6+4,8-3,10-8 κλπ).

78

79

80 (α) Δεδομένα του +1 και +2.  Βασική προϋπόθεση σωστή μέτρηση και ακολουθία των αριθμών.
(β) Πρόσθεση με το 0. Γνώση βασικού κανόνα (γ) Τα διπλά.   το 2+2 μπορεί να συνδεθεί με τις ρόδες του αυτοκινήτου, το 4+4 με τα πόδια της αράχνης, το 5+5 ασφαλώς με τα δάχτυλα των χεριών, το 6+6 με τις συσκευασίες των αυγών (αυγοθήκες), το 7+7 με τις δυο εβδομάδες κ.λ.π. (δ) Άθροισμα 10.     

81 (ε) Προσθέσεις με το 10. Το άθροισμα που θα προκύψει, θα έχει στη θέση των μονάδων τον δεύτερο προσθετέο, που παρουσιάζεται με τον ιδιαίτερο τρόπο(πχ.άλλο χρώμα, με χαρτόνι κλπ    (στ) Προσθέσεις με το 9. Αν το 9 προστεθεί με το 4, ο αριθμός που θα προκύψει θα έχει (4-1=) 3 μονάδες και 1 δεκάδα δηλαδή το 13. .             9                      9                      9           +3                    +5                    +7                              12                    14                    16                      (ζ) Γνωστό άθροισμα +1.  7+4, 8+3 , σαν γνωστά το 7+3 και το 8+2.     (η) Τα μοναχικά.  (π.χ. 5+3).

82 Η κρυμμένη προπαίδεια! Μαθηματικά & Μαθησιακές δυσκολίες
Η κρυμμένη προπαίδεια! Μαθηματικά & Μαθησιακές δυσκολίες

83

84 Επίλυση προβλημάτων Σωστή αξιοποίηση πληροφοριών.
Σωστή αξιοποίηση πληροφοριών.  2) Κατανόηση μαθηματικού λεξιλογίου και συμβόλων. 3) Επιλογή ακολουθίας ενεργειών(πραξιακό –εικονικό επίπεδο και έπειτα σε συμβολικό.  4) Επιλογή κατάλληλης πράξης και εκτίμηση του αποτελέσματος. 

85

86 Το τρίπτυχο για ήρεμες σχέσεις με τα παιδιά :
οργάνωση (χρόνου-χώρου) ξεκούραση (ύπνος, φαγητό) παιχνίδι  παιχνίδι παιχνίδι

87 Σας Ευχαριστώ για την Προσοχή σας!!!