Σκιαγράφηση των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών Αποτίμηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius Regio

Παρουσίαση με θέμα: "Σκιαγράφηση των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών Αποτίμηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius Regio"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Σκιαγράφηση των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών Αποτίμηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius Regio 2013-2015

2 2 Θ ε ω ρ η τ ι κ έ ς π α ρ α δ ο χ έ ς Εκπαιδευτικός Βασικός συντελεστής της εκπαιδευτικής διαδικασίας Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Θεμελιώδης παράγοντας ανανέωσης και βελτίωσης της παρεχόμενης εκπαίδευσης (E.C., 2007; Ο.ΕΠ.ΕΚ., 2008) Αναγκαιότητα επιμόρφωσης Ελλείψεις στην αρχική εκπαίδευση (Βεργίδης, 2008) Εμπλουτισμός και ανανέωση των γνώσεων (Χατζηπαναγιώτου, 2001) Επαναπροσδιορισμός στάσεων και απόψεων (Παπαναούμ, 2003) Αποτελεσματική ανταπόκριση στις ιδιαίτερες συνθήκες (Day,2003)

3 3 Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων Αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, εντοπισμός προβλημάτων και αναζήτηση των αιτίων που τα δημιούργησαν. Συστηματική διερεύνηση των επιμορφωτικών αναγκών του πληθυσμού - στόχου. Σχεδιασμός ενός προγράμματος όπου θα επιδιώκεται η αρμονική σύζευξη θεωρίας και πράξης. Αποφυγή ενός άκαμπτου προγράμματος και διαρκής αξιολόγηση με στόχο τη συνεχή βελτίωση και προσαρμογή του προγράμματος στις εκάστοτε ανάγκες και συνθήκες.

4 4 Διερεύνηση εκπαιδευτικών αναγκών Συστηματική ερευνητική διαδικασία, η οποία προσδιορίζει τις εκπαιδευτικές ανάγκες ενός πληθυσμού – στόχου σε σχέση με ένα δεδομένο πλαίσιο αναφοράς. Η διαδικασία αυτή καταλήγει στον προσδιορισμό του εκπαιδευτικού περιεχομένου μιας παρέμβασης που αναφέρεται στο συγκεκριμένο πληθυσμό – στόχο και αποσκοπεί στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων ελλειμμάτων του σε σχέση με το πλαίσιο.

5 5 Εμπειρική έρευνα Βασικός σκοπός Διερεύνηση των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών και αποτύπωση των απόψεών τους για τα χαρακτηριστικά των επιμορφωτικών προγραμμάτων Προσδοκώμενα αποτελέσματα Δημιουργία βάσης δεδομένων ως εργαλείου διαμορφωτικής και τελικής αξιολόγησης Μεθοδολογία Έρευνα επισκόπησης (διερεύνηση συνειδητών και ρητών αναγκών και αποτύπωση απόψεων της ομάδας – στόχου) Δείγμα της έρευνας Εκπαιδευτικοί – Σύνδεσμοι με τη Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας για τον σχολικό εκφοβισμό (Ν=66) Ερευνητικό εργαλείο Ερωτηματολόγιο με βάση το θεωρητικό υπόβαθρο για την πρόληψη και αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού και συναφείς κομβικές έρευνες. Χρόνος πραγματοποίησης Πριν την έναρξη του προγράμματος

6 6 Σχήμα 1. Φύλο 1. ΑΤΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

7 7 Σχήμα 2. Τύπος σχολικής μονάδας

8 8 Σχήμα 3. Ειδικότητα

9 9 Σχήμα 4. Έτη υπηρεσίας

10 10 Σχήμα 5. Σπουδές

11 11 Σχήμα 6. Βασική εκπαίδευση 2. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

12 12 Σχήμα 7. Επιμόρφωση Σχήμα 8. Ικανοποίηση από επιμόρφωση

13 13 Πίνακας 1. Φορείς επιμόρφωσης 3. ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΦορέαςΝ% Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης4670 Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα3655 Σύλλογος Διδασκόντων2741 Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής2538 Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα1929 Επιστημονικά Σωματεία711

14 14 3. ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Γνωστικά αντικείμεναΝ% Συμβουλευτική6092 Σχολική Ψυχολογία4772 Κοινωνική Ψυχολογία4163 Διαπολιτισμική Εκπαίδευση2132 Γνωστική Ψυχολογία1015 Πίνακας 2. Γνωστικά αντικείμενα

15 15 Σχήμα 9. Κίνητρα συμμετοχής

16 16 Σχήμα 10. Εμφάνιση του φαινομένου στο σχολείο 4. ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

17 17 Σχήμα 11. Μορφές σχολικού εκφοβισμού

18 18 Σχήμα 12. Επίδραση οικογενειακού περιβάλλοντος

19 19 Σχήμα 13. Επίδραση ευρύτερου περιβάλλοντος

20 20 Σχήμα 14. Επίδραση σχολικού περιβάλλοντος

21 21 Σχήμα 15. Πρακτικές αντιμετώπισης του φαινομένου

22 22 5. ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Σχήμα 16. Αποτελεσματικές πρακτικές

23 23 Σχήμα 17. Αποτελεσματικές πολιτικές

24 24 Συμπεράσματα Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη λειτουργία του σχολείου. Έντονο ενδιαφέρον για ζητήματα πρόληψης και αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού. Σημαντικό έλλειμμα στην επιμόρφωση σε ζητήματα πρόληψης και αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού. Ανάγκη στήριξης με στόχο την απόκτηση δεξιοτήτων. Έμφαση σε ενεργητικές συμμετοχικές μεθόδους επιμόρφωσης.

25 25 Απαραίτητη η συστηματική διερεύνηση του φαινομένου σε όλες τις διαστάσεις. Η πολυπλοκότητα του φαινομένου απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Η διαμόρφωση καλού σχολικού κλίματος αποτελεί τη σημαντικότερη πρακτική για την πρόληψη και αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Η δημιουργία υποστηρικτικών δομών σε επίπεδο σχολικής μονάδας αποτελεί σημαντικό μέτρο.

26 26 Εμπειρική έρευνα Βασικός σκοπός Προσπάθεια αποτίμησης του προγράμματος στο πλαίσιο τελικής αξιολόγησης Μεθοδολογία Έρευνα επισκόπησης Δείγμα της έρευνας Εκπαιδευτικοί – Σύνδεσμοι με τη Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας για τον σχολικό εκφοβισμό (Ν=63) Ερευνητικό εργαλείο Ερωτηματολόγιο Στατιστική επεξεργασία δεδομένων Στατιστικό πακέτο για τις Κοινωνικές Επιστήμες Ποιοτική Ανάλυση Περιεχομένου Χρόνος πραγματοποίησης Με τη λήξη του προγράμματος

27 27 Σχήμα 18. Γενική εντύπωση

28 28 Σχήμα 19. Αποτελεσματικότητα

29 29 Σχήμα 20. Αξιοποίηση στο καθημερινό έργο

30 30 Σχήμα 21. Στήριξη εκπαιδευτικού

31 31 Αξιοποίηση του προγράμματοςΝ% Βελτίωση επιστημονικών γνώσεων1730 Ικανότητα αναγνώρισης καταστάσεων4274 Ικανότητα χειρισμού καταστάσεων4986 Ανταλλαγή απόψεων με συναδέλφους3765 Επαγγελματική ανάπτυξη58 Πίνακας 3: Αξιοποίηση του προγράμματος

32 32 Σχήμα 22. Αξιοποίηση διαμεσολάβησης

33 33 ΟΡΓΑΝΩΣΗ Περιορισμένος χρόνος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Επανάληψη δεδομένων Εκτεταμένη θεωρητική προσέγγιση Λιγοστές καλές πρακτικές Επιμονή σε μονοδιάστατους όρους Επανάληψη γνωστών θεμάτων ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ Συμμετοχή λίγων μαθητών Απουσία μαθητών θυτών Ποια αρνητικά στοιχεία εντοπίζετε στο επιμορφωτικό πρόγραμμα που παρακολουθήσατε; (Σημειώστε μέχρι τρία (3) στοιχεία)

34 34 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ Καλή προετοιμασία Καλός σχεδιασμός ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Επιστημονική τεκμηρίωση Ολιστική προσέγγιση του θέματος Σύνδεση με τη σχολική πραγματικότητα Παρουσίαση διαμεσολάβησης Δίκτυο ειδικοτήτων ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΕΣ Εξαιρετική επιλογή ομιλητών ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ Ενεργοποίηση της Διεύθυνσης Κινητοποίηση του μαθητικού δυναμικού Συνύπαρξη μαθητών – εκπαιδευτικών Ανταλλαγή απόψεων με συναδέλφους ΚΛΙΜΑ Διάθεση για δουλειά και προσφορά Αμεσότητα Ενθουσιασμός των υπευθύνων Διάθεση για ουσιαστική βοήθεια ΤΕΧΝΙΚΕΣ Συνδυασμός τεχνικών Ποια θετικά στοιχεία εντοπίζετε στο επιμορφωτικό πρόγραμμα που παρακολουθήσατε; (Σημειώστε μέχρι τρία (3) στοιχεία)

35 35 Σχήμα 23. Παράταση υλοποίησης προγράμματος

36 36

37 1. Καταγραφή – περιγραφή περιστατικών Σχολικού και Διαδικτυακού Εκφοβισμού και τρόπων παρέμβασης 2. Έρευνα γνωστικού υποβάθρου: συνεντεύξεις μαθητών – μαθητριών: διερεύνηση – καταγραφή συναισθημάτων των μαθητών, πραγματικές μελέτες περίπτωσης, ερωτηματολόγια σχετικά με την αποτύπωση του φαινομένου του Σχολικού Εκφοβισμού, διενέργεια ερευνών σε Διευθυντές Σχολικών Μονάδων, σε Καθηγητές – Συνδέσμους με τη Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας για τον Σχολικό Εκφοβισμό, σε Γονείς των μαθητών του 3ου ΓΕ.Λ. Ηρακλείου Αττικής, σε 2.300 μαθητές 13 σχολικών μονάδων επί συνόλου 28.000 μαθητών, επανάληψη ερευνών. 37

38 3. Άξονες ανάπτυξης Δράσεων που κινήθηκαν στο τρίπτυχο «Ενημερώνω – Εκπαιδεύω – Αποτρέπω τη βία στο σχολείο»: Ολιστική Προσέγγιση του Σχολικού Εκφοβισμού Σε πρακτικό επίπεδο Για Διευθυντές: Εκπαίδευση - Επιμόρφωση Για Καθηγητές – Συνδέσμους και μέλη Ο.Δ.Π. Για μαθητές Για γονείς και κηδεμόνες 38 Ιστοσελίδα «ΠΑΙΔ(Ε)ΙΑ ΟΧΙ ΒΙΑ»: http://srv-dide-v-ath.att.sch.gr/dide/http://srv-dide-v-ath.att.sch.gr/dide/

39 39 Σε πρακτικό επίπεδο: Για καθηγητές: Ο εκπαιδευτικός ως φορέας θετικής αλλαγής στο παιδαγωγικό κλίμα του σχολείου – στο κοινωνικό περιβάλλον α) Ορισμός «Καθηγητών – Συνδέσμων» με τη Δ.Δ.Ε. για τον Σχολικό Εκφοβισμό – ταυτόχρονα μέλη Ομάδας Δράσεων Πρόληψης κατά της Βίας (Ο.Δ.Π.), Παρατηρητηρίου κατά της Βίας του ΥΠ.Π.Ε.Θ. Ενδυνάμωση της Ενεργητικής Βιωματικής Εμπλοκής Καθηγητών - Συνδέσμων με το φαινόμενο Επιμόρφωση - Εφαρμογή μαθητοκεντρικών - ενεργητικών μεθόδων διδασκαλίας: ΑΛΛΑΓΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ: «ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ» β) Εκπαιδευτικά Βιωματικά Σεμινάρια – Επιμορφώσεις (διαχείριση κρίσεων, διαχείριση συγκρούσεων, συναισθημάτων θυμού, ντροπής, φόβου, επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών) – ημερίδες – διαλέξεις γ) Ιδιαίτερη καινοτομία Ευρωπαϊκού Προγράμματος: δημιουργία Δικτύου Εκπαιδευτικών Διαφορετικών Ειδικοτήτων: «Είμαι Παιδί: Υπάρχω – Αισθάνομαι – Διεκδικώ»: ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Καλλιέργεια Ανθρωπιστικών Αξιών: «ΠΑΙΔΕΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ» δ) Επιμόρφωση – Αξιοποίηση της Δημιουργικής Γραφής: εσωτερικά κίνητρα για άρνηση αντικοινωνικής συμπεριφοράς: «ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΣΤΑΔΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ»

40 40 Σε πρακτικό επίπεδο: Για καθηγητές ε) Εφαρμογή Διασχολικών Προγραμμάτων διαθεματικής – διεπιστημονικής προσέγγισης και επεξεργασίας του φαινομένου: «Κανόνες Επιβίωσης, Ανάπτυξης, Αρμονικής Οργάνωσης και Εμπιστοσύνης»: Έμφαση στην πρόληψη μέσω έγκαιρου εντοπισμού και διάγνωσης εσωγενών – εξωγενών αιτιών που προκαλούν το πρόβλημα ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ – ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΝΩΜΕΝΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ στ) Εφαρμογή 20 Πιλοτικών Προγραμμάτων με τίτλο «Χτίζοντας γέφυρες δικαιοσύνης, ειρήνης και συνεργασίας: αντίδοτο στον Σχολικό Εκφοβισμό» - Διαρκής Ανατροφοδότηση του Έργου - Εντοπισμός - Διαχείριση ατόμων με αυξημένη επικινδυνότητα (“at - risk”) - Διαπίστωση παραγόντων επικινδυνότητας ( “risk factors”) ζ) Αποτύπωση Καλών Πρακτικών στο εγχειρίδιο της Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας: «Οδηγός Καλών Πρακτικών – Στρατηγικών Πρόληψης και Αντιμετώπισης του Σχολικού Εκφοβισμού» (Ελληνικά – Αγγλικά)

41 41 Σε πρακτικό επίπεδο: Για καθηγητές η) Συνεργασία με: Τοπικό Θεματικό Δίκτυο Αγωγής Υγείας – Υγειών Σχολείων της Δ.Δ.Ε. Β’ Αθήνας «ΔΙΚΤΥΩΣΟΥ ΣΤΗ ΖΩΗ! Ψάξε! Μάθε! Ζήσε!», Δίκτυο για τη Σχολική Διαμεσολάβηση «Νευρώνες Δύναμης», τα αντίστοιχα Δίκτυα των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, όπως «Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον» και «SEMEP» θ) Επέκταση των Δικτύων σε «ανοιχτό» Δίκτυο – συνεργασία με Διευθύνσεις Δ.Ε. Α’, Β’, και Γ’ Αθήνας: «ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΜΑΘΗΤΗΣ – ΑΥΡΙΑΝΟΣ ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» - Ιστοσελίδα: dedebathinas.wordpress.com ι) Σύζευξη με άλλα Ευρωπαϊκά Προγράμματα: Comenius, Erasmus +, eTwinning, Δίκτυο Σχολείων UNESCO, MUN, Euroscola, Enable - ΕνΔυναμώνω, ViSC

42 42 Σε πρακτικό επίπεδο: Για μαθητές α) Ενσωμάτωση θεμάτων σχετικών με τον Σχολικό Εκφοβισμό (Ξενοφοβία, Ρατσισμός, Ισότητα, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Παιδεία Ειρήνης, Αυτοεκτίμηση) στα μαθήματα του σχολείου και διαθεματικών προσεγγίσεων σε επίπεδο σχολείου β) Διδακτικές ώρες με μαθητοκεντρικές, ενεργητικές μεθόδους διδασκαλίας (ομαδοσυνεργατική, παιχνίδι ρόλων, δραματοποίηση, θεατρικό παιχνίδι, επινοημένη θεατρική παράσταση στην τάξη) -> έμφαση σε διαφορετικές ευφυΐες - διαφορετικά στυλ μάθησης

43 43 Σε πρακτικό επίπεδο: Για μαθητές γ) Εργαστήρια βιωματικών ασκήσεων – παραγωγή μηνυμάτων ενημέρωσης – αφύπνισης – κινητοποίησης δ) Χρήση ΤΠΕ: ιστότοποι, ιστολόγια, scratches, video games, video, ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους για το φαινόμενο, επιτραπέζια παιχνίδια ε) «Ομοταγής Εκπαίδευση» μαθητών – “peer – to – peer education” – Συμμετοχή σε κοινωνικές δράσεις - καμπάνιες ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης

44 44 Σε πρακτικό επίπεδο: Για μαθητές στ) Ενεργός συμμετοχή των ίδιων των μαθητών με παρουσιάσεις θεατρικών παραστάσεων, χορογραφιών, παντομίμας, θεάτρου σκιών, τραγουδιών, ποιημάτων ζ) Εγκεκριμένα προαιρετικά Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων σχετικών με τον Σχολικό Εκφοβισμό: ερευνητικών εργασιών, παρουσιάσεων, Πολιτιστικών Προγραμμάτων, Αγωγής Υγείας – μαθητικοί διαγωνισμοί: συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων, θεατρικών έργων, ποιημάτων, δημιουργία αφίσας ευαισθητοποίησης, ζωγραφιάς, κολάζ, μακέτας

45 45 Σε πρακτικό επίπεδο: Για μαθητές η) Σύσταση Ομάδων «Μαθητών – Μεντόρων» της Διεύθυνσης Δ.Ε. Β΄ Αθήνας Διάχυση υλικού και αποτελεσμάτων του Comenius Regio: 1 ο Μαθητικό Διαδικτυακό Ραδιόφωνο – European School Radio και Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο θ) Δημιουργία Ομάδων Δράσης και Διαμεσολάβησης με την ονομασία «Σχολική Ομάδα Υποστήριξης και Μαθητικής Αλληλεγγύης» («Σ.Ο.Υ.Μ.Α.») σε κάθε σχολείο της Διεύθυνσης – Κώδικας επικοινωνίας – Δεκάλογος – Συνθήματα ι) Κατάρτιση σχολικού σχεδίου δράσης από τους Συλλόγους Διδασκόντων: «Δημιουργώντας κουλτούρα πρόληψης και αντιμετώπισης για τον Σχολικό Εκφοβισμό» κ) Ζώνη Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο – Θέματα Διδακτικού Αντικειμένου – Κοινωνικο – συναισθηματικός Τομέας του Μαθητή Καινοτόμες Βιωματικές Δράσεις σε Α΄- Β΄ Λυκείου – Projects, σε Γ΄ Λυκείου : Θέματα που άπτονται των γνωστικών αντικειμένων

46 46 Σε πρακτικό επίπεδο: Για Γονείς και Κηδεμόνες α) «Κύκλοι επικοινωνίας, συνεργασίας και ενδυνάμωσης της Ομάδας» - Πιλοτικό Πρόγραμμα ολιστικής προσέγγισης σε Εκπαιδευτικούς – Μαθητές – Γονείς Σχεδιασμός και επιμέλεια: Κάτια Τρουμπούκη β) Καινοτόμες μη τιμωρητικές μέθοδοι αντιμετώπισης του Σχολικού Εκφοβισμού: Σχολική Βία και Εκφοβισμός – Θύτες, Θύματα, Θεατές Σχεδιασμός και επιμέλεια: Αθηνά Καραβόλτσου γ) «Το “μοντέλο” του Γονέα προτύπου» με θεματικό άξονα: «Η Ρητορική του μίσους» Σχεδιασμός και επιμέλεια: Αντωνία Παπατριανταφύλλου