Φάρμακα ( προετοιμασία ). Η χορήγηση φαρμάκων είναι μια δύσκολη και απαιτητική νοσηλευτική ευθύνη. Αναλογιστείτε ένα νοσηλευτή που εργάζεται σε μονάδα.

Παρουσίαση με θέμα: "Φάρμακα ( προετοιμασία ). Η χορήγηση φαρμάκων είναι μια δύσκολη και απαιτητική νοσηλευτική ευθύνη. Αναλογιστείτε ένα νοσηλευτή που εργάζεται σε μονάδα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Φάρμακα ( προετοιμασία )

2 Η χορήγηση φαρμάκων είναι μια δύσκολη και απαιτητική νοσηλευτική ευθύνη. Αναλογιστείτε ένα νοσηλευτή που εργάζεται σε μονάδα οξέων περιστατικών ενός νοσοκομείου. Σε ασθενείς αυτών των μονάδων είναι συνηθισμένο να χορηγούνται από 8 έως 10 φάρμακα ημερησίως, με το κάθε φάρμακο να του χορηγείται περισσότερες από μία φορές. Εάν προσθέσουμε και το γεγονός ότι κάθε νοσηλευτής φροντίζει τουλάχιστον από τέσσερεις έως έξι ασθενείς, τότε θα αρχίσετε να αντιλαμβάνεστε ότι η χορήγηση φαρμάκων είναι μια γεμάτη πρόκληση νοσηλευτική ευθύνη. Ο νοσηλευτής θα πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζει το σκοπό όλων αυτών των φαρμάκων, τις ενδεχόμενες παρενέργειες, τις φυσιολογικές δόσεις και οδούς χορήγησης, το χρόνο που το κάθε φάρμακο λήγει, και τις αλλεργίες που ενδέχεται να έχει ο ασθενής.

3 Όταν το Ινστιτούτο της Ιατρικής (IOM) δημοσίευσε το βιβλίο «Error Is Human: Building a Safer Health System», το βιβλίο έφερε στην επιφάνεια πολλά προβλήματα που αφορούν το σύστημα φροντίδας υγείας. Το IOM υπολογίζει ότι τα ιατρικά λάθη αποτελούν την όγδοη αιτία θανάτου στις ΗΠΑ ετησίως. Τα λάθη κατά την φαρμακευτική αγωγή είναι τα πιο κοινά σφάλματα, καθώς ευθύνονται για πάνω από 7,000 θανάτους κάθε χρόνο. Πάνω από το μισό ποσοστό των λαθών έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών (ADE). Η ανεπιθύμητη ενέργεια είναι κάθε ακούσια αντίδραση του οργανισμού σε ένα φάρμακο, και λαμβάνει χώρα σε δόσεις που φυσιολογικά χρησιμοποιούνται για την προφύλαξη, την διάγνωση ή την θεραπεία μιας ασθένειας.

4  Το IOM διαθέτει μια ατζέντα που έχει ως στόχο την μείωση των ιατρικών λαθών και την προαγωγή της ασφάλειας των ασθενών.  Μία από τις πιο ουσιαστικές συστάσεις του IOM είναι η ανάπτυξη ειδικών πρωτοκόλλων που θα αφορούν στην ασφάλεια των ασθενών και θα συμβάλλουν στη δημιουργία προσδοκιών από τους επαγγελματίες υγείας.  Πολλοί είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ύπαρξη σφαλμάτων κατά την φαρμακευτική αγωγή. Ασφαλής προετοιμασία φαρμάκων

5  Τα περισσότερα σφάλματα συμβαίνουν σε στάδια παράλληλης φροντίδας ή μετάβασης του ασθενή, όπως κατά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο, τη μεταφορά του από μία μονάδα σε άλλη και μετά την έξοδο του ασθενή από το νοσοκομείο και την επιστροφή στο σπίτι του ή σε άλλα ιδρύματα.  Κάθε ανεπιθύμητη ενέργεια συνήθως προκαλείται είτε λόγω παράλειψης είτε λόγω κάποιου λανθασμένου χειρισμού.  Τα λάθη παράλειψης συνήθως γίνονται όταν ένα απαιτούμενο φάρμακο δεν συνταγογραφείται ή όταν παύει να χορηγείται ή λαμβάνεται λανθασμένα από τον ασθενή.

6  Τα λάθη χειρισμού συνήθως λαμβάνουν χώρα κατά την διάρκεια εφαρμογής των 6 κανόνων χορήγησης φαρμάκων από τον νοσηλευτή  Κατά την διάρκεια διεξαγωγής μιας έρευνας στην Ταϊβάν, οι ερευνητές ζήτησαν από τους νοσηλευτές να ανακαλέσουν ένα από τα πιο σημαντικά σφάλματα που είχαν βιώσει και να αναγνωρίσουν τους παράγοντες κινδύνου που συνέβαλλαν σε αυτό  Οι νοσηλευτές ανέφεραν πάνω από έναν παράγοντα που συνέβαλλαν στην δημιουργία σφαλμάτων, συμπεριλαμβανομένου του φόρτου εργασίας, της προσωπικής αμέλειας και του άπειρου νοσηλευτικού προσωπικού.  Ακόμη, προσδιόρισαν την ανάγκη επίλυσης άλλων προβλημάτων που αφορούν την χορήγηση φαρμάκων και κατέταξαν τον μη επανέλεγχο κατά την διάρκεια χορήγησης φαρμάκων ως έναν από τους πιο κρίσιμους παράγοντες. Ασφαλής προετοιμασία φαρμάκων

7  Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, κάθε σφάλμα προσδιορίζει την αδυναμία των νοσηλευτών να ακολουθήσουν τις βασικές αρχές.  Παρόλα αυτά, ορισμένες πολιτικές προωθούν ένα μηχανικό τρόπο σκέψης παρά μια γρήγορη προσέγγιση επίλυσης προβλημάτων.  Οι νοσηλευτές χρειάζεται να διαθέτουν κλινική κρίση χωρίς να προβαίνουν σε μια απλή μηχανική χορήγηση φαρμάκων.  Αυτό προϋποθέτει την πλήρη αξιολόγηση του ασθενή, καθώς και την ανασκόπηση των βασικών αρχών της φαρμακοκινητικής και της χρήσης κάθε φαρμάκου. Ασφαλής προετοιμασία φαρμάκων

8  Οι οργανισμοί φροντίδας υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν διαπιστευτεί από την Κοινή Επιτροπή.  Η βελτίωση της ασφάλειας των ασθενών είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες του οργανισμού.  Όλοι οι διαπιστευμένοι οργανισμοί φροντίδας υγείας ερευνώνται για την υλοποίηση των στόχων και των απαιτήσεων.  Κάθε χρόνο η Κοινή Επιτροπή δημοσιεύει μια σειρά από νέους στόχους.  Η αδυναμία των οργανισμών να συμμορφωθούν με τους απαιτούμενους στόχους μπορεί να οδηγήσει σε κυρώσεις και καθυστέρηση στην έγκριση διαπίστευσης.  Η ασφαλής φαρμακευτική αγωγή είναι διαχρονικά ένας από τους βασικότερους Εθνικούς Στόχους Για Την Ασφάλεια Των Ασθενών. Ασφαλής προετοιμασία φαρμάκων

9 Προετοι - μασία φαρμάκων Όλοι οι νοσηλευτές χρειάζεται να λάβουν υ π όψη π ολύ σοβαρά τις ε π ι π λοκές π ου σχετίζονται με την χορήγηση φαρμάκων. Η ασφαλής χορήγηση των φαρμάκων π ροϋ π οθέτει σωστές α π οφάσεις και κριτική σκέψη. Οι νοσηλευτές είναι σε θέση να χορηγούν φάρμακα κάτω α π ό την ε π ίβλεψη και την καθοδήγηση ενός ιατρού. Η χορήγηση των φαρμάκων μ π ορεί να ανατεθεί και σε άτομα π ου ανήκουν στο βοηθητικό νοσηλευτικό π ροσω π ικό, υ π ό την ε π ίβλεψη νοσηλευτή

10  Ένα φάρμακο εισέρχεται στον οργανισμό, απορροφάται και κατανέμεται στα κύτταρα, τους ιστούς ή σε συγκεκριμένα όργανα, και στη συνέχεια μεταβάλλει την φυσιολογική λειτουργία με απώτερο στόχο την θεραπεία.  Η φαρμακοκινητική μελετά πώς ο οργανισμός απορροφά, κατανέμει, μεταβολίζει και απεκκρίνει το φάρμακο.  Οι γνώσεις φαρμακοκινητικής δίνουν την δυνατότητα σε έναν νοσηλευτή να υπολογίσει τον σωστό χρόνο χορήγησης, να επιλέξει την σωστή οδό και είναι σε θέση να αξιολογεί τις αντιδράσεις του ασθενή στο συγκεκριμένο φάρμακο.

11 Η α π ορρόφηση του φαρμάκου ουσιαστικά είναι η μετάβαση του φαρμάκου α π ό το σημείο χορήγησης στην κυκλοφορία του αίματος. Μερικοί α π ό τους π αράγοντες π ου ε π ηρεάζουν τον ρυθμό α π ορρόφησης είναι η οδός χορήγησης, η ικανότητα διάλυσης του φαρμάκου, η ε π ιφάνεια του συγκεκριμένου σημείου του σώματος και η λι π οδιαλυτότητα του φαρμάκου. Μετά την α π ορρόφηση, το φάρμακο κατανέμεται στους ιστούς και τα όργανα, και τελικά φθάνει στο σημείο δράσης του. Ο ρυθμός και η έκταση της κατανομής εξαρτάται α π ό την κυκλοφορία του αίματος, την δια π ερατότητα των μεμβρανών των κυττάρων και την ικανότητα σύνδεσης του φαρμάκου με τις π ρωτεΐνες του π λάσματος

12 Η φτωχή αιματική ροή, ό π ως συμβαίνει στην π ερί π τωση της καρδιακής ανε π άρκειας, μ π ορεί να μεταβάλλει την κατανομή του φαρμάκου. Το φάρμακο θα π ρέ π ει να δια π εράσει τις βιολογικές μεμβράνες και να φθάσει στα όργανα - στόχους. Μερικές μεμβράνες α π οτελούν φραγμό στην είσοδο των φαρμάκων ( ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός είναι δια π ερατός μόνο σε λι π οδιαλυτά φάρμακα ). Η κατανομή του φαρμάκου ε π ηρεάζεται α π ό τον βαθμό με τον ο π οίο τα φάρμακα μ π ορούν να συνδεθούν με τις π ρωτεΐνες του π λάσματος ( αλβουμίνη ). Συνήθως η δεσμευτική π ρωτεΐνη είναι η αλβουμίνη. Το φάρμακο μεταφέρεται α π ό αυτή και δεν μ π ορεί να δράσει εάν δεν α π οδεσμευτεί α π ό την π ρωτεΐνη. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν μειωμένη αλβουμίνη, γεγονός το ο π οίο αυξάνει την τοξικότητα του φαρμάκου. Αφού το φάρμακο φθάσει το σημείο δράσης του, μεταβολίζεται σε μια λιγότερο ή μη δραστική μορφή.

13 Η διαδικασία της βιομετατρο π ής λαμβάνει χώρα κάτω α π ό την ε π ήρεια διαφόρων ενζύμων, τα ο π οία αφαιρούν τα τοξικά π αράγωγα και διαχωρίζουν την δραστική ουσία του φαρμάκου. Ο μεταβολισμός συνήθως γίνεται στο ή π αρ, τους νεφρούς, τους π νεύμονες ή ακόμα και στον εντερικό βλεννογόνο. Οι ασθενείς (π. χ. οι ηλικιωμένοι ) με διαταραχές οργάνων π ου π αίρνουν μέρος στον μεταβολισμό των φαρμάκων, βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο τοξικότητας λόγω φαρμάκων. Το τελευταίο στάδιο της φαρμακοκινητικής είναι το στάδιο της α π έκκρισης, η διαδικασία κατά την ο π οία το φάρμακο α π ομακρύνεται α π ό τον οργανισμό μέσω των π νευμόνων, των εξωκρινών αδένων, του εντέρου, του ή π ατος ή των νεφρών. Η χημική κατασκευή του φαρμάκου καθορίζει το όργανο α π ό το ο π οίο το φάρμακο θα α π εκκριθεί. Για π αράδειγμα, τα π τητικά ή αέρια συστατικά, ό π ως η αλκοόλη α π εκκρίνονται α π ό τους π νεύμονες. Το σημείο α π έκκρισης είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την π αρεχόμενη νοσηλευτική φροντίδα. Θα π ρέ π ει να γνωρίζετε εάν ένα φάρμακο α π εκκρίνεται μέσω του εντέρου διότι η χορήγηση υ π οκλυσμών και καθαρτικών μ π ορεί να π ιταχύνει την α π έκκριση και συνε π ώς να μειώσει τον χρόνο δραστικότητας του φαρμάκου. Όταν οι ασθενείς έχουν μειωμένη νεφρική λειτουργία, τότε βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο νεφροτοξικότητας.

14 Κάθε φάρμακο έχει ένα θερα π ευτικό α π οτέλεσμα, την π ροοριζόμενη ή ε π ιθυμητή φυσιολογική α π όκριση του φαρμάκου. Μερικές φορές το ίδιο φάρμακο έχει π ολλές θερα π ευτικές δράσεις. Για π αράδειγμα, η ασ π ιρίνη ανακουφίζει α π ό τον π όνο ενώ ταυτόχρονα μειώνει τον π υρετό και την φλεγμονώδη αντίδραση. Είναι π ολύ σ π ουδαίο να γνωρίζετε τα ακριβή θερα π ευτικά α π οτελέσματα του κάθε φαρμάκου π ου χορηγείτε, καθώς έτσι θα μ π ορείτε να ενημερώσετε τον ασθενή για την π ροσδοκώμενη δράση του κάθε φαρμάκου και να εκτιμήσετε με ακρίβεια την α π οτελεσματικότητά του.

15  Ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ακούσιες, ανεπιθύμητες και συχνά απρόβλεπτες αντιδράσεις. Κάθε φάρμακο υποκρύπτει έστω και μια μικρή πιθανότητα να βλάψει τον ασθενή  Το βασικότερο βήμα αναγνώρισης μιας ανεπιθύμητης ενέργειας είναι η έγκαιρη κλινική αναγνώριση. Αξιολογήστε με προσοχή κάθε ασυνήθιστη αντίδραση σε φάρμακο, ειδικά εάν αυτό κυκλοφόρησε πρόσφατα  Οι ανεπιθύμητες ενέργειες κυμαίνονται από ήπιες ( π. χ. εξανθήματα ή φωτοευαισθησία ) μέχρι και σε ενδεχομένως μοιραίες ( π. χ. αναφυλαξία ). Η έγκαιρη αναγνώριση και αναφορά τους θα συμβάλλουν στην πρόληψη πολλών επιπλοκών στους ασθενείς.

16 Οι ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακο για πρώτη φορά Οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά Οι γυναίκες Οι ασθενείς που λαμβάνουν πάνω από 4 ή 5 φάρμακα Οι υπερβολικά ισχνοί ή παχύσαρκοι ασθενείς Οι ασθενείς με ηπατικές ή νεφρικές παθήσεις Οι ασθενείς με διαταραχές κυκλοφοριακού συστήματος Οι ασθενείς με ιστορικό παρενεργειών Οι ασθενείς που πάσχουν από κατάθλιψη ή άγχος Οι ασθενείς που είναι αλκοολικοί, καπνιστές ή χρήστες ουσιών Οι ασθενείς που καταναλώνουν φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή

17 Οι τοξικές δράσεις ενός φαρμάκου εκδηλώνονται μετά α π ό π αρατεταμένη π ρόσληψη του φαρμάκου, όταν το φάρμακο συσσωρεύεται στο αίμα λόγω μειωμένου μεταβολισμού ή α π έκκρισης, ή όταν έχει χορηγηθεί μεγάλη δόση. Οι υ π ερβολικές π οσότητες ενός φαρμάκου στην κυκλοφορία του αίματος σε συνδυασμό με την δράση του φαρμάκου μ π ορεί να έχουν θανατηφόρα α π οτελέσματα ( μορφίνη = σοβαρή ανα π νευστική δυσχέρεια ή ακόμα και θάνατο ). Τα αντίδοτα είναι κατάλληλα να ανατρέψουν ορισμένες μορφές τοξικότητας.

18 Τα φάρμακα συνήθως π ροκαλούν α π ρόβλε π τες αντιδράσεις, ό π ως είναι και οι ιδιοσυγκρασιακές αντιδράσεις, στις ο π οίες οι ασθενείς αντιδρούν διαφορετικά α π ό το αναμενόμενο. Η π ρόβλεψη των ασθενών π ου μ π ορεί να ανα π τύξουν ιδιοσυγκρασιακές αντιδράσεις είναι αδύνατη.

19 Οι αλλεργικές αντιδράσεις αποτελούν απρόβλεπτες αντιδράσεις σε ένα φάρμακο. Η έκθεση σε μια αρχική δόση φαρμάκου μπορεί να προκαλέσει ανοσολογική ευαισθητοποίηση σε έναν ασθενή. Το φάρμακο δρα ως αντιγόνο, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί την παραγωγή αντισωμάτων. Λόγω της επαναλαμβανόμενης χορήγησης, ο ασθενής αναπτύσσει προς το φάρμακο, ένα είδος αλλεργικής αντίδρασης. Η αλλεργική αυτή αντίδραση, μπορεί να είναι ήπια ή έντονη. Τα αντιβιοτικά έχουν την μεγαλύτερη επίπτωση αλλεργικών αντιδράσεων. Συνηθίζεται μετά την εισαγωγή ενός ασθενή σε ένα ίδρυμα φροντίδας υγείας να δημιουργείται ένα αρχείο όπου θα καταγράφονται τα ονόματα των φαρμάκων στα οποία ο ασθενής έχει αλλεργία, και στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλα τα άτομα που ασχολούνται με την φροντίδα υγείας του συγκεκριμένου ασθενή. Η καταγραφή αυτή συνήθως γίνεται μπροστά στον ιατρικό φάκελο του ασθενή, στην καρτέλα χορήγησης φαρμάκων ή σε μια ειδικά σχεδιασμένη καρτέλα που θα βρίσκεται μπροστά από το διάγραμμα του ασθενή.

20  Στους ασθενείς δίνεται επίσης να φορούν κι ένα βραχιόλι που περιέχει έναν χρωματικό κώδικα αναγνώρισης αλλεργιών.  Φροντίστε να καταγράφετε πάντα τις αλλεργίες ενός ασθενή στην καρτέλα χορήγησης φαρμάκων.  Οι ασθενείς που βρίσκονται εκτός ιδρύματος ( π. χ. στο σπίτι ) κι έχουν αλλεργίες σε ορισμένα φάρμακα ή φαρμακευτικές ουσίες, θα πρέπει να φορούν το ειδικό βραχιόλι ή το ειδικό κολιέ ιατρικού συναγερμού, το οποίο ειδοποιεί τους επαγγελματίες υγείας σε περίπτωση που ο ασθενής είναι αναίσθητος ή αδυνατεί να μιλήσει

21  Αντοχή καλείται η μειούμενη φυσιολογική αντίδραση που λαμβάνει χώρα μετά την επαναλαμβανόμενη χορήγηση ενός φαρμάκου  Κλινικά, συνήθως παρατηρείται όταν οι ασθενείς λαμβάνουν το ίδιο φάρμακο για μεγάλα χρονικά διαστήματα και συνεπώς απαιτούν υψηλότερες δόσεις για να εξασφαλίσουν το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα.  Τα φάρμακα τα οποία είναι γνωστά για την ανάπτυξη αντοχής είναι τα αλκαλοειδή του οπίου ( π. χ. η μορφίνη ), τα νιτρώδη και η αιθυλική αλκοόλη.  Οι ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύονται για διάφορα οξέα περιστατικά συνήθως δεν αναπτύσσουν αντοχή σε κάποιο φάρμακο.  Μερικές φορές, απαιτούνται μήνες μέχρις ότου αναπτύξει ένας ασθενής αντοχή.  Μπορεί επίσης να εκδηλωθεί διασταυρούμενη αντοχή, δηλαδή η ανάπτυξη αντοχής σε παρόμοια φάρμακα μετά την ανάπτυξη αντοχής σε ένα φάρμακο

22 Η φαρμακευτική εξάρτηση, γνωστή στο π αρελθόν ως εθισμός, μ π ορεί να είναι σωματική ή ψυχολογική. Στην ψυχολογική εξάρτηση, οι ασθενείς π αρουσιάζουν μια συναισθηματική ε π ιθυμία διατήρησης της δράσης του φαρμάκου. Το άτομο θεωρεί ότι μετά την λήψη του φαρμάκου θα έχει ένα ε π ιθυμητό θερα π ευτικό α π οτέλεσμα. Ένα π αράδειγμα α π οτελεί η μαριχουάνα, η ο π οία π ροκαλεί χαλάρωση.  Όταν οι ασθενείς λαμβάνουν φάρμακα για μικρό χρονικό διάστημα σπάνια αναπτύσσεται εξάρτηση. Η σωματική εξάρτηση είναι μια ψυχολογική προσαρμογή σε ένα φάρμακο, η οποία εκδηλώνεται με σωματικές ενοχλήσεις όταν το φάρμακο αποσύρεται. Ένα παράδειγμα αποτελεί η επαναλαμβανόμενη χρήση της κωδεΐνης για την ανακούφιση από τον ήπιο και μετρίου βαθμού πόνο.

23 Οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων λαμβάνουν χώρα όταν ένα φάρμακο τροποποιεί την δράση ενός άλλου φαρμάκου. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι είτε η μειωμένη, είτε η αυξημένη φαρμακευτική δράση του φαρμάκου. Τα άτομα το οποία λαμβάνουν πολλά φάρμακα συνήθως υφίστανται πολλές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων. Ορισμένα φάρμακα εντείνουν ή ελαττώνουν την δράση των άλλων φαρμάκων ενώ ταυτόχρονα μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο ένα άλλο φάρμακο απορροφάται, μεταβολίζεται ή απεκκρίνεται από τον οργανισμό Αυτό αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα στα ηλικιωμένα άτομα τα οποία τείνουν να λαμβάνουν πληθώρα φαρμάκων συνταγογραφημένων από ιατρούς διαφορετικής ειδικότητας. Η αλληλεπίδραση ενός φαρμάκου ενδέχεται να είναι μερικές φορές επιθυμητή Ένας ιατρός μπορεί να ορίσει θεραπεία που θα περιλαμβάνει έναν συνδυασμό φαρμάκων, προκειμένου να επιτύχει μια αλληλεπίδραση με θεραπευτικούς σκοπούς.

24 Η αθροιστική ε π ίδραση λαμβάνει χώρα όταν ο συνδυασμός της δράσης δύο φαρμάκων π αράγει ένα α π οτέλεσμα το ο π οίο ισούται με το άθροισμα της δράσης του κάθε φαρμάκου ξεχωριστά. Με άλλα λόγια 1+1=2. Για π αράδειγμα, η κωδεΐνη και η ασ π ιρίνη είναι δύο φάρμακα τα ο π οία δρουν ως αναλγητικά. Αν χορηγηθούν μαζί, τότε π ροσφέρουν καλύτερη ανακούφιση για τον π όνο α π’ ό, τι θα π ρόσφερε το καθένα α π ό μόνο του. Η συνεργική ε π ίδραση, α π οτελεί μια αλληλε π ίδραση φαρμάκων κατά την ο π οία το συνδυασμένο α π οτέλεσμα των φαρμάκων είναι μεγαλύτερο συγκριτικά με την ε π ίδραση του κάθε φαρμάκου ξεχωριστά. Με άλλα λόγια 1+1=3. Οι συνδυασμοί φαρμάκων για την θερα π εία της υ π έρτασης α π οτελούν ένα π αράδειγμα. Το κάθε φάρμακο μειώνει την αρτηριακή π ίεση με διαφορετικό τρό π ο, ενώ η αθροιστική δράση των δύο φαρμάκων π ροκαλεί μεγαλύτερη π τώση της π ίεσης

25 Μη παρεντερική -Στοματική -Υπογλώσσια -Τοπική ( δέρμα, σταγόνες για τα αυτιά ή τα μάτια ) -Υπόθετα Παρεντερική - Ενδομυική ( ΙΜ ) -Υποδόρια -Διαδερμικά (ID) -Επισκληρίδιος -Ενδοφλέβια (IV)

26  Η τήρηση ορισμένων βασικών κανόνων είναι ουσιαστικά αυτό που διασφαλίζει την ασφαλή νοσηλευτική πρακτική.  Για την εξασφάλιση της ασφαλούς χορήγησης φαρμάκων, οι νοσηλευτές ακολουθούν ορισμένες βασικές αρχές οι οποίες εμπεριέχονται στους 6 βασικούς κανόνες χορήγησης φαρμάκων.  Η αδυναμία τήρησης αυτών των κανόνων μπορεί να οδηγήσει σε πολλά σφάλματα. Οι 6 βασικοί κανόνες χορήγησης φαρμάκων είναι : Σωστό φάρμακο Σωστή δόση Σωστός ασθενής Σωστή οδός Σωστή ώρα χορήγη - σης Σωστή καταγρα - φή

27 27