ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ - ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Δρ. Σίσκος Ευάγγελος, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Δρ. Σίσκος Ευάγγελος, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων.

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ - ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Δρ. Σίσκος Ευάγγελος, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Δρ. Σίσκος Ευάγγελος, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ - ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Δρ. Σίσκος Ευάγγελος, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Δρ. Σίσκος Ευάγγελος, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

2 ΕΕ – εμπορικοί εταίροι ΕΕ – εμπορικοί εταίροι Ο αριθμός των εμπορικών εταίρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) είναι περισσότερα από 200 ξένα κυρίαρχα κράτη και ανεξάρτητα οικονομικά εδάφη. Το διεθνές εμπόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελείται από δύο ροές: το ενδοκοινοτικό εμπόριο αγαθών μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ (intra-EU trade) και εξωτερικό εμπόριο με τρίτες χώρες εκτός τελωνειακών ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (extra-EU trade).

3 Καθεστώς εξωτερικών εμπορικών σχέσεων της ΕΕ Καθεστώς εξωτερικών εμπορικών σχέσεων της ΕΕ

4 Ο ρυθμός αύξησης του όγκου του ενδοκοινοτικού εμπορίου Στην διαδικασία διεύρυνσης και εμβάθυνσης της οικονομικής ολοκλήρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο ρυθμός αύξησης του όγκου του ενδοκοινοτικού εμπορίου ξεπερνούσε το ΑΕγχΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) και ως προς τις εξαγωγές και τις εισαγωγές (πίνακας 1.1 και 1.2).

5 Πίνακας 1.1. Εξαγωγές/αποστολές εμπορευμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περίοδο 1981 – 2001. (σε δις.ECU/Ευρώ σε τρέχουσες τιμές)

6 Πίνακας 1.2. Εισαγωγές/αφίξεις εμπορευμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περίοδο 1981 – 2001, (σε δις ECU/Ευρώ σε τρέχουσες τιμές). Πίνακας 1.2. Εισαγωγές/αφίξεις εμπορευμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περίοδο 1981 – 2001, (σε δις ECU/Ευρώ σε τρέχουσες τιμές).

7 Πίνακας 1.3. Η Θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι 10 νέες χώρες –μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία στο παγκόσμιο εμπόριο αγαθών (2003 ).

8 Πίνακας 1.3. Η Θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι 10 νέες χώρες –μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία στο παγκόσμιο εμπόριο αγαθών (2003 ). Πίνακας 1.3. Η Θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι 10 νέες χώρες –μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία στο παγκόσμιο εμπόριο αγαθών (2003 ).

9 Πόσο πλούσια είναι η ΕΕ κοιτάζοντας τον παγκόσμιο χάρτη; ΕΕ ΚίναΙαπωνίαΡωσίαΗΠΑ ΕΕ ΚίναΙαπωνία Ρωσία ΗΠΑ 12 508 1 326 3 329 468 9 819 25 100 4 400 27 800 12 200 38 700 Μέγεθος οικονομίας: ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε δις ευρώ, 2008 Κατά κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, 2008

10 Η ΕΕ: μια μεγάλη εμπορική δύναμη Μερίδιο στις παγκόσμιες εμπορευματικές συναλλαγές (2007) Μερίδιο στις παγκόσμιες συναλλαγές υπηρεσιών (2007) Άλλοι 53,2% ΕΕ 17% ΗΠΑ 14,5% Ιαπωνία 5,8% Κίνα 9,5% Άλλοι 40,6% ΕΕ 28,5% ΗΠΑ 18,2% Ιαπωνία 6,8% Κίνα 5,9%

11 Πίνακας 1.4. Η Θέση των 10 κορυφαίων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις εξαγωγές της ΕΕ, της Δυτικής Ευρώπης, των αναπτυγμένων χωρών και του κόσμου (σε τρέχουσες τιμές, FOB)

12 Πίνακας 1.5. Η Θέση των 10 κορυφαίων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις εισαγωγές της ΕΕ, της Δυτικής Ευρώπης, των αναπτυγμένων χωρών και του κόσμου (σε τρέχουσες τιμές, CIF)

13 Πίνακας 1.8. Όροι εμπορίου αγαθών των χωρών της ΕΕ- 15, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας τα έτη 1981-2001 (εθνικοί λογαριασμοί, ΤοΤ 1991 = 100%)

14 Πίνακας 1.9. Δείκτης κάλυψης (%) των εισαγωγών αγαθών από τις εξαγωγές στο εξωτερικό εμπόριο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας τα έτη 1960 - 2003. Πίνακας 1.9. Δείκτης κάλυψης (%) των εισαγωγών αγαθών από τις εξαγωγές στο εξωτερικό εμπόριο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας τα έτη 1960 - 2003.

15 Πίνακας 1.9. Δείκτης κάλυψης (%) των εισαγωγών αγαθών από τις εξαγωγές στο εξωτερικό εμπόριο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας τα έτη 1960 - 2003.

16 Σχήμα 2.1 Διάρθρωση προϊόντων του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ τα έτη 1995-2005 (στις κατηγορίες ΤΤΔΕ, μέσοι ετήσιοι όγκοι σε %)

17 Σχήμα 2.2. Η γεωγραφική διάρθρωση του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έτη 1995-2005 (μέσοι ετήσιοι όγκοι σε %)

18 Σχήμα 2.3. Η διάρθρωση κατά οικονομικό οργανισμό του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έτη 1995-2005 (μέσοι ετήσιοι όγκοι, σε %)

19 Πίνακας Το μερίδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου ως προς το ΑΕγχΠ και τις εξαγωγές

20 Η οικονομία της ΕΕ Η οικονομία της ΕΕ Η επίτευξη της οικονομικής ισότητας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ οδήγησε στον τερματισμό του πρώην πραγματικού μονοπωλίου των ΗΠΑ στην καθιέρωση των κανόνων του διεθνούς εμπορίου. Η επίτευξη της οικονομικής ισότητας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ οδήγησε στον τερματισμό του πρώην πραγματικού μονοπωλίου των ΗΠΑ στην καθιέρωση των κανόνων του διεθνούς εμπορίου. Στην σύγχρονη εποχή το στάδιο ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, η ηγεσία στο εξωτερικό εμπόριο και η ενωμένη θέση των χωρών –μελών στις διαπραγματεύσεις μέσα στον ΠΟΕ, καθορίζουν τον κύριο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως βασικό παράγοντα της φιλελευθεροποίησης της εμπορικής πολιτικής στα πλαίσιο που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «ανοικτή περιφερειοποίηση». Στην σύγχρονη εποχή το στάδιο ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, η ηγεσία στο εξωτερικό εμπόριο και η ενωμένη θέση των χωρών –μελών στις διαπραγματεύσεις μέσα στον ΠΟΕ, καθορίζουν τον κύριο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως βασικό παράγοντα της φιλελευθεροποίησης της εμπορικής πολιτικής στα πλαίσιο που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «ανοικτή περιφερειοποίηση».

21 Το εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή παρατηρείται σταθερή τάση μιας αλλαγής σε περιφερειακό επίπεδο της εξωτερικής διάρθρωσης του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή παρατηρείται σταθερή τάση μιας αλλαγής σε περιφερειακό επίπεδο της εξωτερικής διάρθρωσης του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν και οι ΗΠΑ, Κίνα, Ελβετία, Νορβηγία, Ιαπωνία και Τουρκία όπως πριν ανήκουν στον αριθμό επτά των βασικών εμπορικών εταίρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αύξηση του όγκου των εμπορευματικών ανταλλαγών προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλες τις περιοχές του κόσμου παρατηρείται μια γρήγορη αύξηση του μεριδίου των χωρών της ΚΑΚ, καταρχήν της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Αν και οι ΗΠΑ, Κίνα, Ελβετία, Νορβηγία, Ιαπωνία και Τουρκία όπως πριν ανήκουν στον αριθμό επτά των βασικών εμπορικών εταίρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αύξηση του όγκου των εμπορευματικών ανταλλαγών προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλες τις περιοχές του κόσμου παρατηρείται μια γρήγορη αύξηση του μεριδίου των χωρών της ΚΑΚ, καταρχήν της Ρωσίας και της Ουκρανίας.

22 Που βρισκόμαστε τελικά ως Ευρωπαϊκή Ένωση;

23 Η Ευρωπαϊκή Ένωση: 500 εκατομμύρια κάτοικοι – 27 χώρες Κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υποψήφιες χώρες

24 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ Δικαστήριο Ελεγκτικό Συνέδριο Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή Επιτροπή των Περιφερειών Συμβούλιο Υπουργών (Συμβούλιο της ΕΕ) Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Οργανισμοί Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σύνοδος κορυφής)

25 Η μεγάλη διεύρυνση: Η επανένωση της Ευρώπης Πέφτει το τείχος του Βερολίνου: τέλος του κομμουνισμού Αρχίζει η οικονομική βοήθεια της ΕΕ: Πρόγραμμα Phare Κριτήρια προσχώρησης στην ΕΕ: δημοκρατία και κράτος δικαίου λειτουργούσα οικονομία αγοράς ικανότητα εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ Αρχίζουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις για τη διεύρυνση Επιτυγχάνεται συμφωνία για τη διεύρυνση στη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης Διεύρυνση της ΕΕ με 10 νέα κράτη μέλη: Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχική Δημοκρατία  1989  1992  1998  2002  2004  2007 Η Βουλγαρία και η Ρουμανία προσχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση Υποψήφιες χώρες: Κροατία, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Τουρκία © Reuders

26 Πώς δαπανώνται τα χρήματα της ΕΕ; Προϋπολογισμός της ΕΕ, 2010: 141,5 δις ευρώ = 1,20% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος Πολίτες, ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη 2% Άλλες δαπάνες, διοίκηση 6% Βιώσιμη ανάπτυξη: απασχόληση, ανταγωνιστικότητα, περιφερειακή ανάπτυξη 45% Η ΕΕ ως παγκόσμιος παράγοντας: περιλαμβανομένης και της αναπτυξιακής βοήθειας 6% Φυσικοί πόροι: γεωργία, περιβάλλον 41%

27 Απασχόληση και ανάπτυξη Προκλήσεις: Δημογραφική κατάσταση: Οι Ευρωπαίοι ζουν περισσότερο και κάνουν λιγότερα παιδιά Παγκοσμιοποίηση: Η ευρωπαϊκή οικονομία αντιμέτωπη με τον ανταγωνισμό από άλλα μέρη του κόσμου Κλιματική αλλαγή: Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν Λύσεις: Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν σε κοινή στρατηγική για:  Περισσότερη έρευνα και καινοτομία  Δυναμικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον  Επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό  Έμφαση στην πράσινη οικονομία

28 Έρευνα: επενδύοντας στην κοινωνία της γνώσης Δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη το 2006 (% του ΑΕΠ) 1,8% 3,0% 1,3% 2,6% 3,4% ΕΕΣτόχος ΕΕ Κίνα Ιαπωνία ΗΠΑ

29 Σπουδές στο εξωτερικό Πάνω από 2 εκατ. νέοι έχουν σπουδάσει ή έχουν βελτιώσει τα προσόντα τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με τη βοήθεια προγραμμάτων της ΕΕ :  Comenius: δευτεροβάθμια εκπαίδευση  Erasmus: τριτοβάθμια εκπαίδευση  Leonardo da Vinci: επαγγελματική κατάρτιση  Grundtvig: εκπαίδευση ενηλίκων  Youth in Action: εθελοντισμός και άτυπη εκπαίδευση © Getty Images

30 Αλληλεγγύη στην πράξη: η πολιτική συνοχής της ΕΕ 2007-2013: επενδύθηκαν 347 δις ευρώ σε υποδομές, σε επιχειρήσεις, στο περιβάλλον και στην κατάρτιση εργαζομένων σε λιγότερο ευημερούσες περιφέρειες ή ομάδες πολιτών  Περιφερειακό ταμείο  Κοινωνικό ταμείο  Ταμείο συνοχής Στόχος «Σύγκλιση»: Αφορά περιφέρειες με κατά κεφαλή ΑΕΠ κάτω του 75% του μέσου όρου της ΕΕ. Το 81,5% των κονδυλίων δαπανώνται γι αυτόν το στόχο. Στόχος «Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση».

31 Η ΕΕ: χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης  Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων  Κοινή δράση κατά της τρομοκρατίας  Συνεργασία μεταξύ αστυνομικών και άλλων αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών  Συντονισμένες πολιτικές μετανάστευσης και παροχής ασύλου  Συνεργασία στο αστικό δίκαιο © European Union Police Mission