Βάλια Λουτριανάκη, φιλόλογος-εκπαιδευτικός (Αρσάκεια- Τοσίτσεια Σχολεία), εκπαιδεύτρια ρητορικής και δημιουργικής σκέψης, DEA, υπ. Δρ, Πρόεδρος της Ελληνικής.

Παρουσίαση με θέμα: "Βάλια Λουτριανάκη, φιλόλογος-εκπαιδευτικός (Αρσάκεια- Τοσίτσεια Σχολεία), εκπαιδεύτρια ρητορικής και δημιουργικής σκέψης, DEA, υπ. Δρ, Πρόεδρος της Ελληνικής."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Βάλια Λουτριανάκη, φιλόλογος-εκπαιδευτικός (Αρσάκεια- Τοσίτσεια Σχολεία), εκπαιδεύτρια ρητορικής και δημιουργικής σκέψης, DEA, υπ. Δρ, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση

2

3 Ασκήσεις φαντασίας – Τζιάνι Ροντάρι, 1990 «Δεν είναι άξιο απορίας, αν τη φαντασία, στα σχολεία μας, τη μεταχειρίζονται ως τα σήμερα σαν φτωχό συγγενή, ρίχνοντας όλο το βάρος στην προσοχή και στη μνήμη […] Η φαντασία δεν είναι ένας κακός λύκος που πρέπει να τον φοβόμαστε ή ένα αδίκημα που πρέπει συνεχώς να διώκεται από μια επίμονη περίπολο, […] παρά ένας κόσμος εξαιρετικά πλούσιος και ανόητα παραμερισμένος» (Η Γραμματική της φαντασίας, 1973)

4 Η Εκπαίδευση της φαντασίας (Kieran Egan) αφήγηση ιστορίας μεταφορά ζωντανές εικόνες δυαδικές αντιθέσεις ομοιοκαταληξία και ρυθμός αστεία και χιούμορ δέσμευση από τα όρια της πραγματικότητας και των άκρων της εμπειρίας (π.χ. Guinness Website of World Records) διασυνδέσεις / ταύτιση με το πρότυπο του «ήρωα» γνώσεις και ανθρώπινες ιδιότητες έκπληξη

5

6 «Η φαντασία αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της στρατηγικής, αφού η τελευταία πρέπει να διαχειριστεί τα γεγονότα του παρόντος για να δημιουργήσει τα δεδομένα του μέλλοντος. Κινείται στο ίδιο δυναμικό πλαίσιο, το οποίο είναι και το πεδίο δράσης της φαντασία. Τελικά η φαντασία δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με τη λογική, όπως προσπαθεί να μας πείσει η κοινωνία της συνήθειας, είναι απλώς η επόμενη λογική» Νίκος Λυγερός

7 Einstein: « H φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση» H φαντασία παράγει και γνώση. H γνώση δεν παράγει φαντασία. «Η λογική σε μεταφέρει από το σημείο Α στο σημείο Β. Η φαντασία σε πάει παντού»

8 «Πέραν πάσης αμφιβολίας ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει την ικανότητα να κινείται με τεράστια ευελιξία για να καταλήξει σε ένα είδος κοινής γλώσσας ή κοινής αναπαράστασης για όλα τα πράγματα - ιδιότητα επίσης ξεχωριστή. Μπορεί να ενώνει διαφορετικά στοιχεία και να εξάγει ομοιότητες, αναλογίες μεταξύ τους. Η αναλογική συλλογιστική βρίσκεται στον πυρήνα των χαρακτηριστικών που κάνουν τον άνθρωπο μοναδικό». Αλεξ Σλέγκελ, Ερευνητής στο Κολέγιο Ντάρτμουθ

9 «Ας πούμε ότι είμαι συνθέτης κλασικής μουσικής και σκέφτομαι τη σύνθεσή μου. Θέλω να δώσω, για παράδειγμα, την αίσθηση ότι ένας λύκος μπαίνει στη σκηνή και, για να το κάνω αυτό, είμαι σε θέση να φέρω στο μυαλό μου εικόνες που έχω από τον λύκο και να τις συνδέσω με ήχους που και πάλι ανασύρω από τη μνήμη μου για να κάνω έναν παραλληλισμό».

10 [...] η φυγή από την πραγματικότητα είναι, στην περίπτωσή της, προϋπόθεση επιστροφής, προϋπόθεση νόστου. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, η ανθρώπινη ουσία δεν έπαψε ποτέ να είναι βαθύτατα μυθική, παρά τις όποιες επιστρώσεις λογικής και ιστορικότητας. Προνομιακά την ανεμίζουν [τη φαντασία] σαν σημαία μες στα κεφάλια τους πρώτιστα τα παιδιά, κι από τους ενήλικες οι λογής μυθοπλάστες του γραπτού και εικαστικού λόγου, [...] [...] η υπέρμετρη φαντασία χαλιναγωγείται, «ποινικοποιείται», σταθμίζεται με ψυχοπαθολογικά κριτήρια, αφού προϊούσης της παιδικής ηλικίας ο χαλινός της οφείλει βαθμιαία να σφίγγει, ωσότου από εξωτικό πετούμενο και περήφανο αγρίμι εξημερωθεί σε κατοικίδιο. X. Μπουλώτης (εφημ. Καθημερινή )

11 Έξω η φαντασία! Αν θέλουμε, να είμαστε ρεαλιστές, και όχι «φαντασιόπληκτοι», θα πρέπει να απομονώσουμε τη λογική από την φαντασία ∙να αφήσουμε τη λογική να δει, να εξετάσει μόνη της τα προκύπτοντα προβλήματα. Τούτο θα γίνει όταν: Δούμε το πρόβλημα, όχι σαν δικό μας, αλλά σαν ξένο! Σαν να μη συμβαίνει σε εμάς, αλλά σε άλλον, [...] Έτσι «φυγαδεύεται» ( ή έστω περιορίζεται) η φαντασία, και αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα με την καθαρή λογική, (χωρίς να πελαγώνουμε) δίδοντας την καλύτερη δυνατή λύση. Και τι καλύτερο από αυτό; Αρχ. Βασίλειος Μπακογιάννης, Πώς να ζήσουμε ήρεμα και πολλά χρόνια

12 «Οι εκπαιδευτικοί, προκειμένου να είναι αποτελεσματικοί στο έργο τους, πρέπει να πιστεύουν στις δημιουργικές ικανότητες των μαθητών τους και να σχηματίζουν θετικές προσδοκίες» (Banks, 1981: 195) «Πρέπει να έχουν βαθιά εμπιστοσύνη στο πρόσωπο των μαθητών τους και πίστη στις ποικίλες ικανότητές τους, ακόμη και όταν αυτοί φαίνεται να αποτυγχάνουν στο σχολείο» (Μπασέτας, 1999: 96)

13 Φαντασία και Λογική Πρότερη γνώση και φαντασία διευρύνουν την άποψη / ενδυναμώνουν τη λογική Πνευματική ευχέρεια εμπλουτίζει με ποσότητα ιδεών / ενδυναμώνει τον συλλογισμό με ποικίλα τεκμήρια Πνευματική ευελιξία Προσαρμοστικότητα που εγγυάται ορθότητα και εγκυρότητα Πρωτοτυπία Αποτελεσματικότητα (τέρψη, προτροπή, παρηγορία, ενθουσιασμός, πειθώ)

14 Πρότερη γνώση + Φαντασία Απαραίτητος συνδυασμός Περιέργεια, παρατήρηση και εξερεύνηση οδηγούν σε ασφαλή και λογικά συμπεράσματα

15 Πνευματική ευχέρεια Μέσα στην ποσότητα εγκλείεται η ποιότητα Η άσκηση στη μη συνηθισμένη προσέγγιση απομακρύνει τον φόβο για το άγνωστο Ο συλλογισμός εμπλουτίζεται με παραδείγματα Η θέση μας επεκτείνεται σε νέους ορίζοντες Η σφαιρική αντιμετώπιση συμβάλλει στην αντίκρουση επιχειρημάτων

16 Πνευματική ευελιξία Έλεγχος της ποιότητας των ιδεών (δημιουργικός κύκλος) Δημιουργική επίλυση προβλήματος (creative problem solving) Προσαρμοστικότητα στις εκάστοτε απαιτήσεις

17 Πρωτοτυπία Το μη αναμενόμενο, το εναλλακτικό, η ανατροπή Έμπνευση Προτροπή Πειθώ Πρακτική αποτελεσματικότητα που «ξεφεύγει» από την τυπική παράθεση επιχειρημάτων και προωθεί την προσωπική «σφραγίδα» και την αυθεντικότητα

18 «Eurovision 2015: Η μεγάλη πρωτοτυπία [;] της Αυστρίας και ο ρόλος της Conchita»

19 Φαντασία, δημιουργική σκέψη και ρητορικός λόγος Αυτοπεποίθηση («Δεν φοβάμαι το άγνωστο!») Προσαρμοστικότητα («Μιλώ ανάλογα με το ποιος είμαι, σε ποιους απευθύνομαι, με ποιον σκοπό») Ενσυναίσθηση («Σκέφτομαι όπως οι άλλοι, ξέρω τι να περιμένω») Επιλογή της κατάλληλης γνώσης (διαχείριση της πληροφορίας) Εμπλουτισμός της επιχειρηματολογίας

20 Εφαρμογές στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, στους ομίλους ρητορικής τέχνης, Αντιλογίας και δημιουργικής σκέψης

21  Δημιουργική γραφή  Τεστ αποκλίνουσας σκέψης Guilford  Τεστ δημιουργικής σκέψης Torrance  Τεχνικές παραγωγής ιδεών (Ερωτήσεις SCAMPER, Τα έξι καπέλα του de Bono, οι τέσσερις πράξεις της αριθμητικής, το τυχαίο ερέθισμα)  «Γραφείον ιδεών»© Τεχνικές ανάπτυξης δημιουργικής σκέψης

22 Τεστ αποκλίνουσας σκέψης Guilford Έλεγχος διανοητικής ικανότητας μέσω ανοικτών ερωτήσεων Μέτρηση αποκλίνουσας σκέψης με ψυχολογικά κριτήρια (ευχέρεια σε ιδέες και σε συνειρμικές συνδέσεις, εύρεση εναλλακτικών χρήσεων, εκφραστική ευχέρεια). Δραστηριότητες: Αλυσιδωτή ιστορία, Πάρε τη λέξη μου, Μία λέξη – μία ιστορία, Συζήτηση με αλφαβήτα και επιχειρήματα, Κύκλος επιχειρηματολογίας, Γραμμή παραγωγής επιχειρημάτων

23 Αξιολόγηση και καλλιέργεια της αποκλίνουσας σκέψης «The Torrance Tests of Creative Thinking», «Thinking Creatively in Action and Movement» Γλωσσικές δοκιμασίες: 1) ασυνήθεις χρήσεις, 2) συνέπειες, 3) τροποποιήσεις και 4) τίτλοι επεισοδίων. Εικονογραφημένες δοκιμασίες (κύκλοι, τετράγωνα, γραμμές, σχήματα). + Τρύπες στο χαρτί

24 Βασικές τεχνικές παραγωγής ιδεών Το τρίπτυχο της δημιουργικής σκέψης: ΠΟΛΛΕΣ – ΚΑΛΕΣ και ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ΙΔΕΕΣ Brainstorming (Κατιδεασμός) Αντίστροφο Brainstorming Εικόνες (συμβολικές, συναισθηματικές) Τυχαίο ερέθισμα Πρόσθεση – Αφαίρεση – Πολλαπλασιασμός – Διαίρεση Ερωτήσεις SCAMPER Τα 6 σκεπτόμενα καπέλα του de Bono

25 Τεχνικές δημιουργικής σκέψης Αντίστροφο Brainstorming (Κατιδεασμός): πώς μπορούμε να πετύχουμε το μη επιθυμητό; Αναζητούμε τη ρίζα και τις παραμέτρους του προβλήματος σκεπτόμενοι υποθετικά ότι θέλουμε να επιτύχουμε ακριβώς αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε. Πώς μπορούμε να κάνουμε τους μαθητές να αργούν όσο περισσότερο γίνεται την πρώτη ώρα; (τεστ, δύσκολα μαθήματα, άσχημη διάθεση, πολύ διάβασμα στο σπίτι) Πώς θα καταφέρουμε να είναι το σχολείο μας όσο πιο βρώμικο γίνεται; (απουσία παρατηρήσεων, λίγοι κάδοι, αρνητική διάθεση προς το σχολείο)

26

27 Μετασχηματισμός εικόνας σε επιχείρημα Η πρώτη μου εντύπωση (αισθήσεις) Φαντάζομαι τον εαυτό μου μέσα στη συγκεκριμένη εικόνα Πώς νιώθω; (θετικά / αρνητικά συναισθήματα) Τι σκέφτομαι; (σιγουριά / αμφιβολία) Τι (δεν) θέλω; (επιθυμία / απώθηση, σωστό / λάθος) Τι λέω στους διπλανούς μου; (διάθεση για κοινωνικοποίηση / απομόνωση) Επαναξιολογώ την πρώτη μου εντύπωση Αναπτύσσω επιχειρηματολογία υπέρ και κατά Αξιοποίηση και της «Μετασχηματίζουσας Μάθησης μέσα από την Τέχνη» (Α. Κόκκος) για εμπλουτισμό προσέγγισης

28 Η τεχνική των τεσσάρων πράξεων της αριθμητικής Πρόσθεση Τι μπορεί να προστεθεί; Θα μπορούσε να γίνει ισχυρότερο, μεγαλύτερο; Τι επιπρόσθετη αξία μπορεί να δημιουργηθεί; Τι καινούρια συστατικά μπορούν να προστεθούν; Πολλαπλασιασμός Γιατί να μην διπλασιαστεί, τριπλασιαστεί; Αφαίρεση Γιατί να μη γίνει μικρότερο; Τι μπορεί να αφαιρεθεί; Γιατί να μη διαχωριστεί το ένα από το άλλο; Μπορεί να γίνει αυτό γρηγορότερα; Διαίρεση Γιατί να μην περιοριστούν αυτά τα στοιχεία; Γιατί να μην διαιρεθεί; Ας υποθέσουμε ότι αυτό εγκαταλείπεται…

29

30 Η τεχνική του τυχαίου ερεθίσματος Χρησιμοποιεί τυχαία, ποικίλα και άσχετα οπτικά, ακουστικά, οπτικοακουστικά ερεθίσματα. Πετάνε στα σύννεφα Ένα καλό βιβλίο είναι ξεκούραση

31 Ερωτήσεις SCAMPER Substitute, Conbine, Adopt, Modify-Magnify-Minify, Put to other uses, Eliminate, Reverse-Rearrange Αντικαταστάσεις: Ποιος άλλος αντί αυτού; Άλλα υλικά; Άλλος τρόπος; Άλλη προσέγγιση; Άλλος τόπος; Άλλος χρόνος; Άλλη κινητήρια δύναμη; Άλλη διαδικασία; Άλλος ήχος; Αναδιευθετήσεις: Ανταλλαγή μερών; Το πρώτο να γίνει τελευταίο; Άλλος σχηματισμός; Άλλη διαρρύθμιση; Άλλη ακολουθία; Αντιστροφές: Tο αντίθετο; Το έξω μέσα; Το άνω κάτω; Ανταλλαγή ρόλων; Αντιμετάθεση θετικού-αρνητικού; Αντιμετάθεση αιτίου-αποτελέσματος; Συνδυασμοί: Συνδυασμός στοιχείων, μερών, ιδεών, σκοπών; Ποιο μίγμα; Ποια συλλογή; Άλλη σύνθεση; Συγχώνευση;

32 Τεχνικές δημιουργικής σκέψης Ερωτήσεις SCAMPER Substitute, Conbine, Adopt, Modify-Magnify-Minify, Put to other uses, Eliminate, Reverse-Rearrange Σμικρύνσεις: Αφαίρεση, διαίρεση: Τι να αφαιρεθεί; Μικρότερο; Ελαφρότερο; Αραιότερο; Κοντύτερο; Βραδύτερο; Συμπύκνωση; Διχοτόμηση; Ελαχιστοποίηση; Υποβάθμιση; Τα μέρη να είναι πτυσσόμενα  σπαστά; Τροποποιήσεις: Αλλαγή χρώματος, κίνησης, ήχου, οσμής, μορφής, σχήματος, ρυθμού, χρόνου, χρονοδιαγράμματος; Άλλη αρχή; Άλλο τέλος; Άλλο φύλο; Αλλαγή σημασίας; Άλλες αλλαγές;

33 http://www.diaforetiko.gr/dimiourgikes-efevresis

34 Τεχνικές δημιουργικής σκέψης Ερωτήσεις SCAMPER Άλλες χρήσεις: Νέοι τρόποι χρησιμοποίησης, είτε όπως είναι είτε με ελαφρά τροποποίηση; Προσαρμογές: Με τι άλλο μοιάζει; Ποιες άλλες ιδέες φέρνει στο μυαλό μας; Τι παλιότερο / παράλληλο θυμίζει; Ποιον μπορώ να μιμηθώ; Ποιον μπορώ να αντιγράψω; Υπάρχει προηγούμενο στην Ιστορία; Άλλη οπτική γωνία; Μεγεθύνσεις: Πρόσθεση, πολλαπλασιασμός: Τι να προστεθεί; Ισχυρότερο; Μεγαλύτερο; Πλατύτερο; Υψηλότερο; Συχνότερο; Μεγαλύτερης αξίας; Υπερβολή; Super; Jumpo; Κομμάτιασμα; Πρόσθετα συστατικά;

35 Φαντασία και Λογική: Η ανάγκη παράλληλης καλλιέργειας κατά τη διδασκαλία της επιχειρηματολογίας και του debate

36 Η ομάδα ως φορέας παραγωγής ιδεών Περισσότερα άτομα έχουν περισσότερες ιδέες. Ποικιλία έκφρασης ιδεών λόγω του διαφορετικού υπόβαθρου γνώσεων που διαθέτουν τα μέλη. Μεγάλος βαθμός διασταύρωσης ιδεών. Άμιλλα παραγωγής ιδεών. Δυνατότητα παρώθησης των μελών για παραγωγή ιδεών.

37 Η ομάδα ως φορέας παραγωγής ιδεών Κάθε πράξη ενός ατόμου ή μιας ομάδας αρχίζει σαν μια ιδέα. Η ιδέα γίνεται πράξη. Προκύπτουν και άλλες ιδέες. Οι πράξεις πολλαπλασιάζονται και γίνονται καταστάσεις. «Μια χιονοστιβάδα αρχίζει από μια χιονονιφάδα και ύστερα γίνεται τεράστια και παρασύρει τα πάντα». Gerhard Fischer (2011): «Πρέπει να τονίζουμε συνεχώς την κοινωνική φύση της δημιουργικότητας».

38 Τα 6 σκεπτόμενα καπέλα του Edward de Bono Παράλληλη σκέψη Σφαιρική σκέψη Ενσυναίσθηση Επιλογή της καλύτερης λύσης Αποφυγή σύγχυσης Απλοποίηση σκέψηςΑλλαγή θέσης Αποβολή εγωισμού Εντελώς διαφορετική τεχνική από τη συζήτηση με αντιπαράθεση επιχειρημάτων

39 Τα 6 σκεπτόμενα καπέλα του E. de Bono (χρήσιμα στην ομαδοσυνεργατική και στην προπόνηση ομάδων Αντιλογίας) Άσπρο Καπέλο (Παρατηρητής): ουδετερότητα, επικέντρωση σε γεγονότα, αριθμούς, φήμες, ανάγκες πληροφόρησης, τι χρειάζεται και τι μπορεί να επιτευχθεί. «Ας αφήσουμε τις διαφωνίες και ας κοιτάξουμε επί ποιας βάσης κινούμαστε». Κόκκινο Καπέλο (Εμείς, οι Άλλοι): ένστικτο, παρουσίαση απόψεων. Απουσία ανάγκης δικαιολόγησης αποφάσεων. Μαύρο Καπέλο (Εμείς, οι Άλλοι): εκτίμηση κινδύνου, κριτική, λογική αρνητική οπτική. Το πιο σημαντικό καπέλο. Δεν υποδηλώνει συναισθήματα κατωτερότητας ή αρνητισμού. Η φωνή της λογικής.

40 Κίτρινο Καπέλο (Εμείς, οι Άλλοι): αισιοδοξία, οφέλη, λογική θετική σκέψη. Πράσινο Καπέλο (Εμείς, οι Άλλοι): δημιουργική σκέψη, εναλλακτικές, πιθανότητες, υποθέσεις, νέες ιδέες. Αυτό είναι το καπέλο της δημιουργικότητας, των εναλλακτικών, του ενδιαφέροντος, της πρόκλησης και των αλλαγών. Μπλε καπέλο (Παρατηρητής): γενική άποψη, έλεγχος διαδικασιών, βήματα, αρχηγία, οργάνωση, εφαρμογή. Αυτό είναι το καπέλο που αντιπροσωπεύει την σφαιρική άποψη και τη διαδικασία ελέγχου της κατάστασης.

41 Η θανατική ποινή – Γ΄ Λυκείου Άσπρο καπέλο: Καταγραφή περιστατικού από πολλές οπτικές και κατηγοριοποίησή του. Άμεσες και ορατές συνέπειες. Τι προβλέπει η Διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η νομοθεσία. Στατιστικές. Κόκκινο καπέλο: Έκφραση προσωπικών συναισθημάτων ως θύματα (ή συγγενείς θύματος), ως παριστάμενοι, ως δράστες ( ή συγγενείς των δραστών). Κίτρινο καπέλο: Θετικά μηνύματα που μπορεί να προκύψουν από το αρνητικό βίωμα. Προβλέψεις και αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Ποιες αξίες είναι σημαντικότερες. Πράσινο καπέλο: Εναλλακτικές προτάσεις για το μέλλον ώστε να αξιοποιηθεί δημιουργικά το περιστατικό. Άμεσες και νέες ιδέες. Απροσδόκητες λύσεις βάσει της εναλλακτικής αντίληψης και ερμηνείας του γεγονότος.

42 Η θανατική ποινή – Γ΄ Λυκείου Μαύρο καπέλο: Άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις από το γεγονός. Υπάρχει διακύβευμα από τη δημιουργική πρόταση / λύση; Εκτίμηση κινδύνου και αποτυχίας. Υπάρχουν σκοτεινά σημεία στην προτεινόμενη λύση; Συμβαδίζει η λύση με τις αρχές μας; Μπλε καπέλο: Ανασκόπηση του περιστατικού. Ανάπτυξη στρατηγικής για την επίλυση του ζητήματος. Κατά την παρουσίαση στην ολομέλεια αξιοποιεί ό,τι άλλο χρήσιμο έχει προηγηθεί. Καταλήγει στη διατύπωση της απόφασης και ορίζει τα βήματα υλοποίησης της απόφασης. Παραδοτέο προϊόν: κείμενο επιχειρηματολογίας (δοκιμιακό κείμενο, άρθρο, καταγγελία, επίσημη επιστολή, προφορική εισήγηση κ.λπ).

43 Δραστηριότητες για τα 6 Σκεπτόμενα Καπέλα Ως σύλλογος καθηγητών συζητάτε αν θα πραγματοποιηθεί η πενθήμερη εκδρομή του σχολείου ή όχι. Ως επιτροπή του Υπουργείου συζητάτε αν θα πρέπει να χωρίζονται οι μαθητές σε τμήματα ανάλογα με την επίδοσή τους. Ως οικογένεια συζητάτε αν πρέπει να επιλέξει ο γιος το επάγγελμα του πατέρα του ή αυτό που θέλει. Ως μαθητής ετοιμάζεις μια ομιλία προς το σύλλογο γονέων που αντιδρά στο να κρατήσεις τη σημαία της 25 ης Μαρτίου, γιατί δεν έχεις ελληνική εθνικότητα. Ως στέλεχος επιχείρησης προτείνεις την ιδέα «Κουτί αξιολόγησης ανωτέρων».

44

45

46 Δραστηριότητες Κείμενο αγγελίας Ταμπέλα καταστήματος Πρόσκληση σε εγκαίνια Ομιλία σε ανοικτή εκδήλωση γνωριμίας Άρθρο σε τοπική εφημερίδα Επιμόρφωση σε τεχνικές παραγωγής ιδεών Επιμόρφωση στον δημιουργικό κύκλο Κύκλοι επίλυσης ατομικών προβλημάτων Κύκλοι επίλυσης προβλημάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Αξιολόγηση ιδεών Παιχνίδια ρόλων με «δυσαρεστημένους» πελάτες κ.ά.

47 Οι μαθητές χωρίζονται σε δύο ομάδες και αναλαμβάνουν αντίστοιχα έναν ρόλο: της διαφημιστικής εταιρείας που θα οργανώσει το «Γραφείον Ιδεών» του κ. Καββαδία (λογότυπο, ταμπέλα, ιστοσελίδα, αγγελία, αφίσα, σλόγκαν) των συνεργατών του κ. Καββαδία που συσκέπτονται μαζί του καθημερινά (κατηγοριοποίηση ερωτημάτων, ανάθεση, έρευνα, συζήτηση λύσεων, προφορική / γραπτή παρουσίαση σε πελάτη)

48 Δάσκαλος σε ρόλο: Ο δάσκαλος είναι ο κ. Καββαδίας: ζητά βοήθεια, απαιτεί, ενθαρρύνει, επιμένει για παραγωγή περισσότερων ιδεών, επιμορφώνει την ομάδα σε τεχνικές παραγωγής ιδεών, τονίζει ότι οι πελάτες του Γραφείου αναζητούν λογικές και εφικτές λύσεις. Σε άλλο σημείο ο δάσκαλος είναι ένας θυμωμένος πελάτης που δεν έμεινε ευχαριστημένος από την ιδέα που του δόθηκε. Αναζήτηση λύσεων με χρήση θεατρικών τεχνικών: πάγωμα εικόνας, παντομίμα, διάδρομος συνείδησης φιγούρα στον τοίχο

49 Κύρια χαρακτηριστικά σχεδίου εργασίας: Διαθεματικότητα Διασύνδεση με ποικίλα αντικείμενα Έμφαση στην παραγωγή προφορικού λόγου Διδασκαλία δημιουργικής σκέψης Ανάπτυξη ικανότητας αξιολόγησης Αύξηση του ενδιαφέροντος για συμμετοχή λόγω της δράσης και της έντασης Ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής (life skills) Σταδιακό «άνοιγμα» της ομάδας σε προβλήματα που αφορούν τον κόσμο

50 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1) Προβληματική του πεδίου 2) Προσδιορισμός του θέματος 3) Επισήμανση των θεματικών ενοτήτων 4) Καθορισμός του έργου των Ειδικών 5) Εισαγωγή στο δραματικό περιβάλλον 6) Επιλογή θεματικών ενοτήτων για το έργο των Ειδικών 7) Συλλογή δεδομένων 8) Επεξεργασία των δεδομένων 9) Παρουσίαση του έργου των Ειδικών 10) Αξιολόγηση του έργου των Ειδικών (Σίμος Παπαδόπουλος, 2011a)

51 «Θέλω μια επόμενη ιστορία να την αφηγηθώ στα παιδιά γιατί λατρεύω τη φαντασία τους: αυτή είναι που μας κάνει ανθρώπινους και όχι η λογική. Αν δεν μπορούμε να φανταστούμε κάτι, δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε. Και αν δεν μπορούμε να φανταστούμε έναν καλύτερο κόσμο, δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι αξίζει τον κόπο να παλέψουμε γι’ αυτόν». Μαρία Παπαγιάννη «με λογισμό και μ’ όνειρο»

52 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

53 valialoutrianaki@yahoo.gr http://valialoutrianaki.pbworks.com http://pilotiki.pbworks.com Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση: www.rhetoricedu.comwww.rhetoricedu.com ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΥΛΙΚΟ – ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ valialoutrianaki@yahoo.gr http://valialoutrianaki.pbworks.com http://pilotiki.pbworks.com Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση: www.rhetoricedu.comwww.rhetoricedu.com ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΥΛΙΚΟ – ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ