Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» ΕΙΣΗΓΗΣΗ « Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» Καθηγήτρια Γεωργία Γερολουκά.

Παρουσίαση με θέμα: "Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» ΕΙΣΗΓΗΣΗ « Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» Καθηγήτρια Γεωργία Γερολουκά."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» ΕΙΣΗΓΗΣΗ « Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» Καθηγήτρια Γεωργία Γερολουκά – Κωστοπαναγιώτου Αναισθησιολόγος – Εντατικολόγος Διευθύντρια Β΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής Αναισθησιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» Διοίκηση 2 ης ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου ΗΜΕΡΙΔΑ Πειραιάς, 14/7/2011 «Υγειονομικές μονάδες στο Αιγαίο: λειτουργική ανασυγκρότηση και βελτίωση δράσεων στη Φροντίδα Υγείας»

2 ΕΙΣΗΓΗΣΗ Εκπαίδευση Προσωπικού στην Επείγουσα Ιατρική Καθηγήτρια Γεωργία Γερολουκά – Κωστοπαναγιώτου Αναισθησιολόγος – Εντατικολόγος Διευθύντρια Β΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής Αναισθησιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»

3 Καθηγήτρια Γ. Γερολουκά – Κωστοπαναγιώτου Αναισθησιολόγος – Εντατικολόγος Διευθύντρια Β΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής Αναισθησιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» 2η ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου 2η Πανεπιστημιακή Κλινική Αναισθησιολογίας, ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Αεραγωγού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΙΑΤΡΙΚΗ: (Α) ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΑΓΩΓΟΥ (Β) ΣΤΗ BAΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ (Γ) ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗ ΒΑΡΕΩΣ ΠΑΣΧΟΝΤΟΣ / ΤΡΑΥΜΑΤΙΑ

4 ATOMΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ-Μηχανισμός Κάκωσης

5 ΜΑΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ

6 ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ Ευρώπη: 700.000 περιπτώσεις / έτος ΑΙΤΙΑ: > 40% Κοιλιακή Μαρμαρυγή

7 75 % των θανάτων: καθυστερημένη ανεύρεση και μεταφορά 25 % των θανάτων: καμία προσφορά Α’ Βοηθειών ΤΡΑΥΜΑ

8 Τι είναι Επείγουσα Ιατρική? Η Επείγουσα Ιατρική είναι μία σαφώς καθορισμένη ιατρική ειδικότητα που βασίζεται στις γνώσεις, δεξιότητες και διοικητικές ικανότητες, που απαιτούνται για την πρόληψη, διάγνωση και διαχείριση των ασθενών με ένα φάσμα αδιαφοροποίητων οξέων και επειγουσών εκφάνσεων των νόσων ή του τραύματος ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου. Εδώ, ο χρόνος έχει κρίσιμη σημασία. Ευρωπαϊκή Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής (EuSEM). Πολιτική Στρατηγικής για την Επείγουσα Ιατρική Στην Ευρώπη (Policy Statement), Σεπτέμβριος 2007.

9 Η παροχή Επείγουσας Φροντίδας: από πού ξεκινάει και πού φθάνει ? (α) ΠΡΟ-ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ (β) ΕΝΔΟ-ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ Απευθείας επικοινωνία με τους φορείς Υγείας (τηλεφωνικά, διαδίκτυο, τοπικές υπηρεσίες, π.χ. οικογενειακός ή αγροτικός γιατρός (“on call”, εφημερία) Πρωτογενής φροντίδα στον τόπο του συμβάντος ή ατυχήματος Ασθενοφόρα ΕΚΑΒ Μονάδες Υγείας (Κέντρα Υγείας / Υγειονομικοί Σταθμοί πλησίον στο Οδικό Δίκτυο) Περιφερικά νοσοκομεία ΤΕΠ (Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών) Κεντρικών νοσοκομείων Ενδονοσοκομειακή Επείγουσα Ιατρική (Χειρουργείο, ΜΕΘ, νοσηλευτικές μονάδες)

10 Επείγουσα Ιατρική Η Επείγουσα Ιατρική (ΕΙ) ασκείται κατά 2 τρόπους: 1 ον. Αγγλο-Αμερικανικό Σύστημα (προ-νοσοκομειακή ΕΙ από πληρώματα ασθενοφόρων μη γιατρούς) 2 ον. Γαλλο-Γερμανικό Σύστημα (προ-νοσοκομειακή ΕΙ από γιατρούς ασθενοφόρων) Τελευταίες εξελίξεις στην Ευρώπη: “Hospital based Emergency Medicine” Ειδικότητα: ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (EMERGENCY MEDICINE) HΔΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (σε 11 από τις 27 χώρες): Βέλγιο, Ην. Βασίλειο, Εσθονία, Ιρλανδία, Ιταλία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Τσεχία 2007: 5ετής εκπαίδευση ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ Σουηδία, Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία. European Society for Emergency Medicine Eλληνική Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής

11 ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΙΑΤΡΙΚΗ: Εκπαίδευση - Ανάπτυξη Θεωρητικά μαθήματα (ανατομία / φυσιολογία / φαρμακολογία / βασικές κλινικές ειδικότητες / τραυματιολογία) Άσκηση - Κλινικά σενάρια / διαλογή / απόσταση / σχεδιασμός / ικανότητα λήψης απόφασης Βασική και Ειδική εμπειρία (π.χ. δρόμος, ΤΕΠ, Χειρουργείο, ΜΕΘ) Aρχείο δεδομένων (διαγράμματα) – Iατρονομικά θέματα Εξετάσεις – Πιστοποίηση Επανεκπαίδευση (REFRESHER TRAINING) Αξιολόγηση και αναδρομική ανάλυση πεπραγμένων (audit) Καταγραφή (registry) Ανάλυση κόστους-οφέλους (cost-effective analysis)

12

13 Παρατήρηση: ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (πολλά νησιά, αλλά … οι αερομεταφορές και τα ταχύπλοα σκάφη διακινούνται ταχύτατα!) ΣΚΑΝΔΙΝΑΥΙΑ - ΤΡΑΥΜΑ

14

15 Aπαραίτητες δεξιότητες Πληρωμάτων Ασθενοφόρων Χρήση φαρμάκων εκ μέρους Πληρωμάτων Ασθενοφόρων

16 Aπαραίτητες Κλινικές Δεξιότητες Νοσηλευτών Επείγουσας Ιατρικής

17 Παρατήρηση: ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΕΛΛΑΔΑ (πολλά νησιά: 1.185 νησιά και πολύ τουρισμό!)

18 Κατανομή Θανάτων λόγω ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Πρόληψη Συστήματα τραύματος

19 ΕΛΛΑΣ

20 ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ? Οι ιατροί της απομακρυσμένης ή νησιωτικής περιφέρειας καλούνται να παρέχουν υπηρεσίες Επείγουσας Ιατρικής και υποχρεούνται να διακομίζουν βαρέως πάσχοντες ή τραυματίες, προς κεντρικότερα νοσοκομεία, κάτω από δυσχερείς συνθήκες. Οι αγροτικοί ιατροί, οι γενικοί γιατροί, αλλά και γιατροί σχεδόν όλων των ειδικοτήτων, καθώς και νοσηλευτές καλούνται συχνά να παρέχουν υπηρεσίες Επείγουσας Ιατρικής και μάλιστα, έγκαιρη και αποτελεσματική εξασφάλιση ή υποστήριξη του αεραγωγού σε οξέως πάσχοντες ασθενείς, αλλά και βασική υποστήριξη της ζωής.

21 2η ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου 2η Πανεπιστημιακή Κλινική Αναισθησιολογίας, ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Αεραγωγού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: (Α) ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΑΓΩΓΟΥ (Β) ΣΤΗ BAΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ (Γ) ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗ ΒΑΡΕΩΣ ΠΑΣΧΟΝΤΟΣ / ΤΡΑΥΜΑΤΙΑ

22 Ιατρική και Νοσηλευτική Εκπαίδευση- Υπάρχουσα Εμπειρία - Δυνατότητες ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ....Επανεκπαίδευση… REFRESHER TRAINING

23 Πρωτοβάθμια Εκτίμηση Α irwayΑεραγωγός Β reathingΑερισμός C irculationΚυκλοφορία D isabilityΝευρολογική εκτίμηση E xposure΄Εκθεση

24 Ειδικότερα στοιχεία του προγράμματος αποτελούν: Εκπαίδευση σε βασική υποστήριξη της ζωής (BLS) και ενδιάμεση υποστήριξη της ζωής (ILS) – για ιατρούς και νοσηλευτές. Αεραγωγός & Οξυγόνωση – για ιατρούς και νοσηλευτές. Εκπαίδευση Εκπαιδευτών - για Αναισθησιολόγους (εξειδικευμένο πρόγραμμα). Εκτίμηση και άμεση αντιμετώπιση τραυματία. Διακομιδές βαρέως πασχόντων ασθενών / τραυματιών. Πρακτική άσκηση σε προπλάσματα. Εγχειρίδιο εκπαίδευσης (εκπαιδευτικό βιβλίο) – Αλγόριθμοι - Πίνακες. Δελτίο αξιολόγησης εκπαίδευσης (εκπαιδευόμενων – εκπαιδευτών). Παρατηρήσεις για αναγκαίες βελτιώσεις του Προγράμματος.

25 πρακτική εκπαίδευση … θα γίνει σε όλα τα παρουσιαζόμενα θέματα, πάνω σε ειδικά προπλάσματα- «κούκλες», με κατάλληλο εποπτικό υλικό και ενεργό συμμετοχή των συμμετεχόντων.

26 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΣ- ΤΟΠΙΚΟΙ ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΙ Θα γίνει ενημερωτική παρουσίαση τεχνικών εκπαίδευσης σε ειδικευμένους αναισθησιολόγους, οι οποίοι θα μπορούν να εκπαιδεύουν περαιτέρω στα πρότυπα αυτά, τους νεοδιοριζόμενους αγροτικούς ή άλλων φορέων υγείας, επιθυμούν να εκπαιδευτούν στα παραπάνω συγκεκριμένα αντικείμενα.

27 ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ Τις πιο συχνές ενδείξεις για εξασφάλιση του αεραγωγού αποτελούν η καρδιακή ανακοπή, η άπνοια, η σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια και η σοβαρή κωματώδης κατάσταση. Σε ποσοστό 10-20 % η εξασφάλιση του αεραγωγού αφορά σε τραυματίες, στους οποίους έχει βρεθεί ότι εμφανίζουν μεγαλύτερη επίπτωση δυσκολιών και επιπλοκών ως προς τη διαχείριση του αεραγωγού.

28 Οι ασθενείς δεν πεθαίνουν από αδυναμία να διασωληνωθούν, αλλά από αδυναμία να οξυγονωθούν! Διάφορα μέσα υποστήριξης της αναπνοής

29 Στοματοφαρυγγικός αεραγωγός Ασθενής χωρίς φαρυγγικά αντανακλαστικά

30 Στοματοφαρυγγικός Αεραγωγός (Οropharyngeal Airway-OPA) Περιορίζει την απόφραξη από τη γλώσσα Ασθενείς χωρίς συνείδηση Χωρίς αντανακλαστικά εμέτου Κατάλληλο μέγεθος Ασθενής απαντά; Αφαίρεση ΟΡΑ!

31 Αερισμός με Bag Valve mask (Ambu) Πότε; Πώς;

32 Ambu

33 Λαρυγγική μάσκα Ποικίλα μεγέθη Εισάγεται εύκολα και τυφλά Τοποθετείται στο λαρυγγοφάρυγγα μπροστά από το γλωττιδικό άνοιγμα Δεν συνιστά «οριστική αντιμετώπιση του αεραγωγού» καθώς είναι δυνατή η εισρόφηση, αφού η δίοδος της τραχείας δεν έχει απομονωθεί.

34 Τοποθέτηση Λαρυγγικής Μάσκας

35

36 Θεματική κατανομή και εκπαίδευση στη διαχείριση του ανώτερου αεραγωγού. ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ/ΠΡΟΠΛΑΣΜΑ: 5 ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑ ΠΡΟΠΛΑΣΜΑ ΣΤΟΧΟΣ 1 ΟΞYΓΟΝΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1 σταθμός ερασίας (προπλάσματα) Χρήση μάσκας προσώπου και αυτοδιατεινόμενου ασκού (Ambu). Χρήση στοματοφαρυγγικού και ρινοφαρυγγικού αεραγωγού ΣΤΟΧΟΣ 2 ΟΞYΓΟΝΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1 σταθμός εργασίας (προπλάσματα) Υπεργλωττιδικές συσκευές αερισμού πνευμόνων Λαρυγγικές μάσκες: (Classic, Fastrach)

37 ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΣΗ ΤΡΑΧΕΙΑΣ ΣΤΟΧΟΣ 1 ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΣΗ ΤΡΑΧΕΙΑΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1 σταθμός εργασίας (προπλάσματα) Διασωλήνωση τραχείας με κλασσικό λαρυγγοσκόπιο Macintosh ΣΤΟΧΟΣ 2 ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΣΗ ΤΡΑΧΕΙΑΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1 σταθμός εργασίας (προπλάσματα) Διασωλήνωση τραχείας με λαρυγγοσκόπιο τύπου AIRTRACK

38 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Οι πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες διασωλήνωσης της τραχείας θέτουν σε κίνδυνο τον ασθενή, μέσω παρατεταμένης υποξίας και πρόκλησης επιπρόσθετου τραύματος στον ανώτερο αεραγωγό. Εναλλακτικές τεχνικές είναι βασικές και παράλληλα απαραίτητες για την οξυγόνωση του ασθενούς.

39 ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ π.χ. Υποθερμία στο δρόμο / στο ασθενοφόρο ? αντιμετώπιση υποθερμίας στο Χειρουργείο

40 ΕΚΑΒ: Αεροδιακομιδή με ελικόπτερο

41 ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ

42

43 ΤΕΠ του ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» ΑΙΘΟΥΣΑ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗΣ

44 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΜΠΤΗ ΜΕΣΗΜΕΡΙ: Άφιξη στον τόπο του Κέντρου Εκπαίδευσης Τακτοποίηση των χώρων και υλικών-προπλασμάτων. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ / ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Ολοήμερη εκπαίδευση ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ / ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΩΝ 08.00-10.00ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ 10.00-10.30ΔΙΑΛΛΕΙΜΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ 10.30-12.30ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ 12.30-13.30ΓΕΥΜΑ ΠΡΟΧΕΙΡΟ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ 13.30-15.30BLS-ILS 15.30-16.00 ΔΙΑΛΛΕΙΜΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ 16.00-18.00ΔΙΑΚΟΜΙΔΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΙΑΤΡΩΝ / ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ / ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ: Ολοήμερη εκπαίδευση ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΙΑΤΡΩΝ / ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ / ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΩΝ 08.00-10.00ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ 10.00-10.30ΔΙΑΛΛΕΙΜΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ 10.30-12.30ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ 12.30-13.30ΓΕΥΜΑ ΠΡΟΧΕΙΡΟ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ 13.30-15.30BLS-ILS 15.30-16.00 ΔΙΑΛΛΕΙΜΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ 16.00-18.00ΔΙΑΚΟΜΙΔΕΣ 18.00-18.30ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΗ: Αναχώρηση για Αθήνα. * TΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ, ΤΩΝ ΠΡΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΘΑ ΚΑΘΟΡΙΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ.

45 Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» ΕΙΣΗΓΗΣΗ « Εφαρμογή Προγραμμάτων Εκπαίδευσης στην Επείγουσα Ιατρική» Καθηγήτρια Γεωργία Γερολουκά – Κωστοπαναγιώτου Αναισθησιολόγος – Εντατικολόγος Διευθύντρια Β΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής Αναισθησιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» Διοίκηση 2 ης ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου ΗΜΕΡΙΔΑ Πειραιάς, 14/7/2011 «Υγειονομικές μονάδες στο Αιγαίο: λειτουργική ανασυγκρότηση και βελτίωση δράσεων στη Φροντίδα Υγείας»