ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣ – ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣ – ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ: ΜΥΚΗΤΕΣ

Βακτήρια +αρχαία: προκαρυωτικά κύτταρα H ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗ ΓΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΗΜΕΡΑ: ΒΑΚΤΗΡΙΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΥΚΗΤΕΣ ΠΡΩΤΟΖΩΑ ΑΝΩΤΕΡΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΖΩΑ ΦΥΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Βακτήρια +αρχαία: προκαρυωτικά κύτταρα Μύκητες + πρωτόζωα: ευκαρυωτικά κύτταρα ΑΝΩΤΕΡΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ: ευκαρυωτικά κύτταρα

ΜΥΚΟΤΟΞΙΝΕΣ-παραδείγματα Φαλλοειδίνη, αμανατίνη: ισχυρές νευροτοξίνες που παράγονται από μανιτάρια Εργοταμίνη: παραισθησιογόνο, η φυσική πηγή του LSD (εργοτισμός κατά το Μεσαίωνα) Αφλατοξίνη: καρκινογόνος τοξίνη (φυστικοβούτυρο)

ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΥΚΗΤΩΝ Ανάπτυξη σε όξινο περιβάλλον (ph=5) Αερόβιοι, δυνητικά αναερόβιοι (δεν υπάρχουν αυστηρά αναερόβιοι) Ανθεκτικοί στην ωσμωτική πίεση (ικανότητα παραγωγής σε υψηλές συγκεντρώσεις σακχάρων και αλάτων) Ανάπτυξη σε θρεπτικά υλικά με πολλή χαμηλή υγρασία Χαμηλές απαιτήσεις σε άζωτο Ικανότητα μεταβολισμού σύνθετων υδατανθράκων (π.χ. λιγνίνη ξύλων) ικανότητα ανάπτυξης σε απίθανα υποστρώματα (τοίχοι λουτρών, δέρμα παπουτσιών, εφημερίδες)

Επιφανειακές μυκητιάσεις ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΌ ΜΥΚΗΤΕΣ Επιφανειακές μυκητιάσεις Υποδόριες μυκητιάσεις- μυκητιάσεις βλεννογόνων Συστηματικές μυκητιάσεις

ΑΙΤΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΩΝ: ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ Ή ΔΕΡΜΑΤΟΦΥΤΙΑΣΕΙΣ Δερματόφυτα : 1 . Trichophyton species Þ τρίχες , δέρμα όνυχες 2 Microsporum species τριχωτού κεφαλής 3 Epidermophyton species Δέρμα, όνυχες

Δερματόφυτα

Δερματόφυτα Αναπτύσσονται μεταβολίζοντας την κερατίνη που βρισκεται στα νύχια, στις τρίχες και στην κεράτινη στιβάδα του δέρματος

Δερματοφυτίαση των ποδιών: «πόδι του αθλητή» …εδώ η αυξημένη υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη των μυκήτων

Δερματόφυτα

Δερματοφυτίαση τριχωτού κεφαλής: γένος trichophyton Συχνή σε παιδιά του δημοτικού Μεταδίδεται με άμεση επαφή, με μολυσμένα αντικείμενα, από σκύλους και γάτες Άτριχες περιοχές στο τριχωτό της κεφαλής που εξαπλώνονται κυκλικά (ringworm)

Δερματοφυτίαση τριχωτού κεφαλής: γένος microsporum Φθορισμός όταν η βλάβη φωτιστεί με υπεριώδεις ακτίνες → δυνατότητα άμεσης διάγνωσης στα εξωτερικά ιατρεία

Δερματοφυτίαση περιγεννητικής περιοχής: γένος epidermophyton

Δερματόφυτα, εργαστηριακή διάγνωση ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ έμμορφα, θλαστικά στοιχεία με σαφές περίγραμμα, τα τριχόφυτα μέσα στις τρίχες, τα μικρόσπορα έξω από τις τρίχες Μόνο επί αρνητικού αποτελέσματος γίνονται καλλιέγειες σε Sabouraud agar με εμφύτευση του κλινικού δείγματος

Δερματόφυτα

Malasezzia furfur Λιπόφιλος μύκητας Αποικίζει το δέρμα και ιδιαίτερα τις πλούσιες σε σμηγματογόνους αδένες περιοχές Προκαλεί την ποικιλόχρωμη πιτυρίαση Ξέσματα από τις βλάβες καλλιεργούνται σε θρεπτικά υλικά που περιέχουν λίπος

Malasezzia furfur-ποκιλόχρους πιτυρίαση

Malasezzia furfur-αποικισμός καθετήρων διατροφής Απομόνωση από το αίμα ασθενών που τρέφονται τεχνητά με ελαιώδεις ουσίες μέσω ενδαγγειακού καθετήρα (βαριές διαταραχές εντερικής λειτουργίας, πρόωρα νεογνά χαμηλού βάρους) Σήψη!

ΜΥΚΗΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ Candida albicans ΜΥΚΗΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΥΠΟΔΟΡΙΕΣ ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ Sporothrix schenckii ΜΥΚΗΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ C. albicans, C. tropicalis, C. stellatoidea Cryptococcus neoformans Histoplasma capsulatum

Candida (albicans) Μονοκυττάριος μύκητας που πολλαπλασιάζεται με εκβλαστήσεις. Αλυσίδα από τα κύτταρα αποτελεί το ψευδομυκητύλλιο. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της C.albicans: Ικανότητα να μεταπέσει στη μορφή του «χλαμυδοσπορίου» (=κύτταρα περιβαλλόμενα από παχύ περίβλημα) Πολ/μός με σωληνοειδείς εκβλαστήσεις (germ tubes)

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΝΟΣΟΙ ΑΠΌ C.ALBICANS Αποικίζει παροδικά όλους του βλεννογόνους και τις ανοικτές κοιλότητες του ανθρώπινου σώματος, χωρίς να προκαλεί νόσο παρά μόνο ευκαιριακά (ευκαιριακό παθογόνο) Νόσοι Τοπικές καντιτιάσεις του κόλπου και του αιδοίου, του ορθού, του στόματος, των νυχιών Συστηματικές καντιτιάσεις του εντέρου, του αναπνευστικού, του ουροποιητικού, γενικευμένη καντιντίαση (μικροβιαιμία, μηνιγγίτιδα, σήψη)

Candida (albicans)

Candida (albicans)

Candida (albicans)

ΛΟΙΜΩΞΗ HIV Δεύτερο στάδιο: επίμονες λοιμώξεις από μύκητες (Candida albicans) σε στοματική κοιλότητα,φάρυγγα, κόλπο

Candida (albicans)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΝΟΣΩΝ ΑΠΟ CANDIDA ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Άμεσο παρασκεύασμα Χρώση κατά Gram ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Sabouraud θερμοκρασία δωματίου Συνήθη θρεπτικά υλικά ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΝΤΙΝΤΙΑΣΕΙΣ Αιμοκαλλιέργειες Αναζήτηση αντιγόνων του μύκητα και αντισωμάτων έναντι αυτού στο αίμα του ασθενούς

Candida albicans-ανάπτυξη σε Sabouraud agar

ΥΠΟΔΟΡΙΕΣ ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ-ΣΠΟΡΟΤΡΙΧΩΣΗ Οι υποδόριες λοιμώξεις είναι σοβαρότερες από της επιφανειακές Προκαλούνται από μύκητες που ζουν στο έδαφος και την αποσιντιθέμενη βλάστηση και εισέρχονται στους υποδόριους ιστούς μέσω τραυματισμών Συχνώτερη η ΣΠΟΡΟΤΡΙΧΩΣΗ Αφορά κηπουρούς, άλλους επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με το χώμα

ΣΠΟΡΟΤΡΙΧΩΣΗ- ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Αρχικά μικρό έλκος στα χέρια Διασπορά κατά μήκος των επιχώριων λεμφαγγείων, σύστοιχες βλάβες Σπάνια καταλήγει σε θάνατο ΘΕΡΑΠΕΙΑ→ αραιό διάλυμα ιωδιούχου καλίου

Cryptococcus neoformans Μονοκύτταρος μύκητας που πολλαπλασιάζεται με εκβλάστηση μικρού με στενό λαιμό βλαστοκονιδίου στο σημείο επαφής μητρικού και θυγατρικού κυττάρου Συναντάται στο αλκαλικό έδαφος που μολύνεται από κόπρανα πτηνών και νυχτερίδων Μόλυνση μέσω της εισπνοής μολυσμένης σκόνης (πρωτοπαθής εντόπιση στο αναπνευστικό), αλλά και μέσω ενοφθαλμισμού Επαγγελματική νόσος (εκτροφείς πτηνών, αρχαιολόγοι, σπηλαιολόγοι)

Νόσοι από Cryptococcus neoformans Επί ενοφθαλμισμού → δερματική νόσος Επί εισπνοής → πνευμονία, μηνιγγίτιδα Ευπαθείς οι πάσχοντες από AIDS

Cryptococcus neoformans: αρνητική χρώση σινικής μελάνης Δοκιμασία εκλογής στο ίζημα ΕΝΥ επί υποψίας μηνιγγίτιδας →Λευκή μπάλα πάνω σε κατάμαυρο φόντο. Μέσα στη μπάλα διακρίνεται ο μύκητας με την εκβλάστησή του περιβαλόμενος από το μη χρωματιζόμενο έλυτρό του.

ΑΣΠΕΡΓΙΛΛΟΙ (Aspergillus fumigatus) Μύκητες του φυσικού περιβάλλοντος που αποικίζουν το δέρμα και τους βλεννογόνους ατόμων με μειωμένη άμυνα Διαφανείς σαν από γυαλί υφές που διακλαδίζονται Κονιδιοφόρο κύτταρο που καταλήγει σε κεφαλή («αγιαστούρα» των καθολικών)

ΝΟΣΟΙ ΑΠΌ ΑΣΠΕΡΓΙΛΛΟΥΣ ΔΙΕΙΣΔΥΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΣΠΕΡΓΙΛΛΩΣΗ Φλεγμονώδης, κοκκιωματώδης, νεκρωτική αντίδραση του πνεύμονα Παρουσιάζεται σε ασθενείς πάσχοντες από λεμφώματα, λευχαμία, μεταμοσχευθέντες με μυελό των οστών ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ (παραγωγή μυκοτοξίνης) ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ (εισπνοή κονιδίων) ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ δέρματος, παραρινίων κόλπων, έξω ακουστικών πόρων, νυχιών

Aspergillus fumigatus

Aspergillus fumigatus

Aspergillus fumigatus

Mucor, αίτια των ζυμομυκώσεων Υφές χωρίς διαφράγματα Το κονιδιοφόρο κύτταρο φέρει παχειά στρογγυλή κεφαλή Προκαλούν λοιμώξεις του ΚΝΣ, των πνευμόνων, του δέρματος, του πεπτικού σε διαβητικούς, υποσιτισμένα άτομα

ταχεία αναπτυξη στο Sabouraud, πλούσιες αέριες υφές Mucor: ταχεία αναπτυξη στο Sabouraud, πλούσιες αέριες υφές

Penicillum Μύκητες του φυσικού περιβάλλοντος που αποικίζουν το σώμα και προκαλούν νόσο σε άτομα με μειωμένη άμυνα (ωτομύκωση, πνευμονική μυκητίαση) Χαρακτηριστικά κονιδιοφόρα με μακριές αλυσίδες από κονίδια που μοιάζουν με σκούπες ή πινελλα Από το είδος Penicillum nodatum απομονώθηκε για πρώτη φορά η πενικιλλίνη

Penicillum → ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥΣ ΣΑΝ ΑΙΤΙΟ ΝΟΣΟΥ Μαζί με τα μουκόρια και τους ασπέργιλλους επιμολύνουν τα καλλιεργήματα των βακτηρίων → ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥΣ ΣΑΝ ΑΙΤΙΟ ΝΟΣΟΥ

Αμφοτερικίνη→ παραγωγή από μικρόβια του εδάφους, για χρόνια φάρμακο εκλογής για τις συστηματικές μυκητιάσεις, νεφροτοξικό! 2η επιλογή η φθοριοκυτοσίνη (τοξικό σε νεφρούς, μυελό των οστών) Σήμερα τα ευρύτερα χρησιμοποιούμενα είναι οι αζόλες τόσο σε τοπικές όσο και σε συστηματικές λοιμώξεις

ΜΥΚΗΤΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΛΗΨΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΥΚΗΤΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΛΗΨΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ (ΑΝΤΙΜΥΚΗΤΟΓΡΑΜΜΑ) ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΗ – ΜΟΡΙΑΚΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ

ΤΟ ΠΑΓΟΒΟΥΝΟ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΚΑ ΠΑΘΟΓΟΝΑ ΤΟ ΠΑΓΟΒΟΥΝΟ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΥΚΑΙΡΙΑΚΑ ΠΑΘΟΓΟΝΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ευκαιριακά παθογόνο ονομάζεται το μικρόβιο που υπάρχει σαν μέλος της φυσιολογικής χλωρίδας χωρίς να προκαλεί νόσο που ωστόσο μπορεί να προκαλέσει νόσο κάτω από συνθήκες τοπικής είτε γενικής ανοσοκαταστολής. Τέτοιοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι Αγωγή με αντιβιοτικά ευρέος φάσματος Στρες Λήψη φαρμάκων (κορτικοστεροειδή, αντινεοπλασματικά, ανοσοκατασταλτικά) Ανοσολογικές διαταραχές Κακοήθεις νόσοι (λευχαιμίες, λεμφώματα) Θεραπευτικές παρεμβάσεις (μεταμοσχεύσεις, ακτινοθεραπεία, τεχνητές βαλβίδες, επεμβάσεις ανοικτής καρδιάς) Εγκαύματα, διαβήτης, AIDS, φυματίωση