Κεφάλαιο 11 Διαχείριση Συνολικής Ζήτησης: Δημοσιονομική Πολιτική «Κατόπιν, ας στραφούμε στα προβλήματα της δημοσιονομικής μας πολιτικής. Εδώ οι μύθοι αποτελούν μια λεγεώνα και η αλήθεια είναι δύσκολο να ανακαλυφθεί» JOHN F. KENNEDY

Φόροι Εισοδήματος και το Γράφημα Κατανάλωσης Δημοσιονομική πολιτική –Κρατικό πλάνο δαπανών & φορολόγησης –Να κατευθύνει τη συνολική ζήτηση Επιθυμητή κατεύθυνση Διαθέσιμο εισόδημα (DI = Y – T) –Πραγματικό ΑΕΠ (Υ) –Φόροι (Τ) 2

Φόροι Εισοδήματος και το Γράφημα Κατανάλωσης Αύξηση φόρων –Γράφημα κατανάλωσης – μετατόπιση προς τα κάτω –Γράφημα συνολικής δαπάνης – μετατόπιση προς τα κάτω –ΑΕΠ ισορροπίας (από πλευράς ζήτησης) – μειώνεται Μείωση φόρων –Γράφημα κατανάλωσης - μετατόπιση προς τα πάνω –Γράφημα συνολικής δαπάνης – μετατόπιση προς τα πάνω –ΑΕΠ ισορροπίας (από πλευράς ζήτησης) – αυξάνεται 3

Πώς Μετατοπίζει η Φορολογική Πολιτική το Γράφημα Κατανάλωσης Σχήμα 1 4 Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματική Καταναλωτική Δαπάνη C Αύξηση Φόρου Περικοπή Φόρου

Επανεξέταση Πολλαπλασιαστή Μεταβολή κρατικών δαπανών –Κάθε δολάριο – ξοδεύεται –Επίδραση πολλαπλασιαστή Μεταβολή φόρων –Δε ξοδεύεται κάθε δολάριο –Πολλαπλασιαστής – μικρότερος 5

Επανεξέταση Πολλαπλασιαστή Πολλαπλασιαστής –Μειώνεται από φόρο εισοδήματος –Φόρος εισοδήματος Μειώνει ποσοστό από κάθε δολάριο του ΑΕΠ –Που πραγματικά λαμβάνουν και ξοδεύουν οι καταναλωτές Υπεραπλουστευμένος τύπος 1/(1 – ΟΡΚ) –Υπερτιμά πολλαπλασιαστή Αγνοεί διάφορες μεταβλητές Αγνοεί μεταβολές του επιπέδου τιμών Αγνοεί φόρο εισοδήματος 6

Ο Πολλαπλασιαστής Παρουσία ενός Φόρου Εισοδήματος Σχήμα Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματική Δαπάνη 45° 6,000 C+I+G 0 +(X-IM) E0E0 C+I+G 1 +(X-IM) 7,000 $400 E1E1

Επανεξέταση Πολλαπλασιαστή Φόροι – αλλάζουν την ανάλυση του πολλαπλασιαστή –Φορολογικές αλλαγές – μικρή επίδραση του πολλαπλασιαστή Από μεταβολές σε δαπάνη –Φόρος εισοδήματος – μειώνει πολλαπλασιαστές για Φορολογικές μεταβολές Μεταβολές σε δαπάνες 8

Επανεξέταση Πολλαπλασιαστή Αυτόματος σταθεροποιητής –Στοιχείο της οικονομίας –Μειώνει την ευαισθησία της σε αναταράξεις Απότομες αυξομειώσεις σε δαπάνη –Αυτόματα – απορροφούν αναταράξεις Χαμηλότερος πολλαπλασιαστής –Π.χ. Φόρος προσωπικού εισοδήματος Ασφάλεια ανεργίας 9

Επανεξέταση Πολλαπλασιαστή Κρατικές μεταβιβαστικές πληρωμές –Πληρωμές σε ιδιώτες Όχι αμοιβή για παραγωγή –Προστίθενται σε εισόδημα –Λειτουργούν ως αρνητικοί φόροι –Τ = φόροι – μεταβιβαστικές πληρωμές 10

Σχεδιασμός Επεκτατικής Δημοσιονομικής Πολιτικής Επεκτατική δημοσιονομική πολιτική –Αυξάνει κρατικές δαπάνες –Μειώνει φόρους –Αυξάνει μεταβιβαστικές πληρωμές Να κλείσει αντιπληθωριστικό κενό –Μεταξύ πραγματικού και δυνητικού ΑΕΠ 11

Δημοσιονομική Πολιτική προς Εξάλειψη ενός Αντιπληθωριστικού Κενού Σχήμα Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματική Δαπάνη 45° 6,000 C+I+G 0 +(X-IM) 7,000 Δυνητικό ΑΕΠ (a) Πραγματική Δαπάνη 45° 0 Πραγματικό ΑΕΠ 6,000 C+I+G 0 +(X-IM) 7,000 Δυνητικό ΑΕΠ (b) C+I+G 1 +(X-IM) F E Αντιπληθωριστικό Κενό

Σχεδιασμός Επεκτατικής Δημοσιονομικής Πολιτικής Περιοριστική δημοσιονομική πολιτική –Μειώνει κρατικές δαπάνες –Αυξάνει φόρους –Μειώνει μεταβιβαστικές πληρωμές Να κλείσει πληθωριστικό κενό –Μεταξύ πραγματικού και δυνητικού ΑΕΠ Μπορεί να αποφύγει τον πληθωρισμό 13

Επιλογή: Πολιτική Δαπανών & Φορολογική Πολιτική Ενεργή δημοσιονομική πολιτική –Μικρότερος δημόσιος τομέας –Μεγαλύτερος δημόσιος τομέας Ενεργή δημοσιονομική πολιτική –Μικρότερος δημόσιος τομέας –Μεγαλύτερος δημόσιος τομέας 14

Επεκτατική Δημοσιονομική Πολιτική Σχήμα 4 15 Πραγματικό ΑΕΠ Επίπεδο Τιμών D0D0 D0D0 S S D1D1 D1D1 A E Αύξηση στο πραγματικό ΑΕΠ Αύξηση στο επίπεδο τιμών

Επιλογή: Πολιτική Δαπανών & Φορολογική Πολιτική Συνήγοροι – περισσότερου κράτους –Αύξηση ζήτησης Υψηλότερες κρατικές δαπάνες –Συρρίκνωση ζήτησης Αύξηση φόρων Συνήγοροι μικρότερου κράτους –Αύξηση ζήτησης Περικοπή φόρων –Συρρίκνωση ζήτησης Μείωση δαπανών 16

Ορισμένες Σκληρές Πραγματικότητες Επιπλοκές –Γραφήματα των Ι, Χ – ΙΜ, C, Μετατοπίζονται με –Προσδοκίες, Τεχνολογία –Γεγονότα εξωτερικού, Άλλους Παράγοντες –Πολλαπλασιαστές – όχι γνωστοί με ακρίβεια –Στόχος – ΑΕΠ πλήρους απασχόλησης Αμυδρά ορατός – Δημοσιονομικές πολιτικές Καθυστερήσεις 17

Ορισμένες Σκληρές Πραγματικότητες Αλλαγή ποσοστού ανεργίας –Μακροπρόθεσμα κόστη Συντήρηση μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων –Πληθωριστικό κόστος Πόσο μεγάλο Οικονομικά από πλευρά προσφοράς 18

Ιδέα Πίσω από Φορολογικές Περικοπές από Πλευρά Προσφοράς Συγκεκριμένες μορφές φορολογικών περικοπών –Αυξάνουν συνολική προσφορά Αυξάνουν προσφορά εργασίας & κεφαλαίου Μειώνουν πληθωρισμό Αυξάνουν πραγματικό ΑΕΠ –Χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές προσωπικών εισοδημάτων –Μείωση φόρων αποταμιευμένων εισοδημάτων –Μείωση φόρων κεφαλαιακών κερδών –Μείωση φόρων εταιρικών κερδών 19

Ο Στόχος των Περικοπών Φόρων από Πλευράς Προσφοράς Σχήμα 5 20 Πραγματικό ΑΕΠ Επίπεδο Τιμών\ D D S0S0 S0S0 A S1S1 S1S1 B

Μια Επιτυχημένη Περικοπή Φόρου από Πλευράς Προσφοράς. Σχήμα 6 21 Πραγματικό ΑΕΠ Επίπεδο Τιμών D0D0 D0D0 S0S0 S0S0 E S1S1 S1S1 D1D1 D1D1 A C

Ιδέα Πίσω από Φορολογικές Περικοπές από Πλευρά Προσφοράς Ανεπιθύμητες παρενέργειες –Μικρή επίδραση αποτελεσμάτων από πλευράς προσφοράς –Επιπτώσεις από πλευράς ζήτησης –Προβλήματα συγχρονισμού –Επιπτώσεις σε διανομή εισοδήματος –Απώλειες φορολογικών εσόδων 22

Μια πιο Απαισιόδοξη Άποψη των Φορολογικών Περικοπών από Πλευράς Προσφοράς Σχήμα 7 23 Πραγματικό ΑΕΠ Επίπεδο Τιμών D0D0 D0D0 S0S0 S0S0 E S1S1 S1S1 D1D1 D1D1 C

Ιδέα Πίσω από Φορολογικές Περικοπές από Πλευρά Προσφοράς Φορολογικές περικοπές από πλευράς προσφοράς –Αποτελεσματικότητα Εξαρτάται από το ποιοι φόροι περικόπτονται –Ώθηση επιχειρηματικών επενδύσεων – μεγαλύτερη επίδραση –Αυξάνουν συνολική προσφορά – βραδύτερα Απ’ ότι – αυξάνουν συνολική ζήτηση Ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη μακροπρόθεσμα 24

Ιδέα Πίσω από Φορολογικές Περικοπές από Πλευρά Προσφοράς Φορολογικές περικοπές από πλευράς προσφοράς –Επιπτώσεις από πλευράς ζήτησης Υπερκαλύπτουν βραχυπρόθεσμα επιπτώσεις από πλευράς προσφοράς –Ενδεχόμενο διεύρυνσης εισοδηματικών ανισοτήτων –Οδηγούν σε υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα 25

Παράρτημα Α Μεταβλητοί φόροι –Μεταβάλλονται με το ΑΕΠ –Φόρος προσωπικού εισοδήματος –Φόρος εταιρικού εισοδήματος –Φόρος πωλήσεων Σταθεροί φόροι –Δε μεταβάλλονται με το ΑΕΠ –Φόροι ακίνητης περιουσίας 26 Γραφική Αναπαράσταση των Φόρων και της Δημοσιονομικής Πολιτικής

Πώς Μετατοπίζουν οι Μεταβλητοί φόροι το Γράφημα Κατανάλωσης Σχήμα 8 27 Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματική Καταναλωτική Δαπάνη C Αύξηση μεταβλητού φόρου Μείωση μεταβλητού φόρου

Παράρτημα Α Μεταβλητοί φόροι –Αμβλύνουν την κλίση του γραφήματος κατανάλωσης Κρατικές δαπάνες (αγαθών & υπηρεσιών) –Προσαυξάνουν τη συνολική δαπάνη – απευθείας C + I + G + (X – IM) 28 Γραφική Αναπαράσταση των Φόρων και της Δημοσιονομικής Πολιτικής

Παράρτημα Α Υψηλότεροι φόροι –Μειώνουν συνολική δαπάνη – εμμέσως Χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα Μειώνουν: το συντελεστή C του C + I + G + (X – IM) Κρατικές ενέργειες –Αυξάνουν ή μειώνουν το επίπεδο του ΑΕΠ ισορροπίας –Εξαρτάται από Δαπάνες Φορολόγηση 29 Γραφική Αναπαράσταση των Φόρων και της Δημοσιονομικής Πολιτικής

Το Γράφημα Κατανάλωσης με Σταθερούς Έναντι Μεταβλητών Φόρων Σχήμα 9 30 Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματική Καταναλωτική Δαπάνη C1C1 C2C2

Τα αποτελέσματα ενός Φόρου Εισοδήματος στο Γράφημα Κατανάλωσης Πίνακας 1 31 (1)(2)(3)(4) Ακαθάριστο Εγχώριο ΠροϊόνΦόροι Διαθέσιμο Εισόδημα (ΑΕΠ μείον Φόροι)Κατανάλωση $4,500 5,000 5,500 6,000 6,500 7,000 7,500 $900 1,000 1,100 1,200 1,300 1,400 1,500 $3,600 4,000 4,400 4,800 5,200 5,600 6,000 $3,000 3,300 3,600 3,900 4,200 4,500 4,800

Η Σχέση Μεταξύ Κατανάλωσης και ΑΕΠ Πίνακας 2 32 Με Σταθερούς Φόρους (Τ = $1.200) (από Πίνακα 1, Κεφάλαιο 9) Με Φόρο Εισοδήματος 20 τοις εκατό (από Πίνακα 1) YCYC $4,800 5,200 5,600 6,000 6,400 6,800 7,200 $3,000 3,300 3,600 3,900 4,200 4,500 4,800 $4,500 5,000 5,500 6,000 6,500 7,000 7,500 $3,000 3,300 3,600 3,900 4,200 4,500 4,800 Γραμμή C 1 στο Σχήμα 9Γραμμή C 2 στο Σχήμα 9

Γράφημα Συνολικής Κατανάλωσης με Φόρο Εισοδήματος 20 τοις εκατό Πίνακας 3 33 (1)(2)(3)(4)(5)(6) Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Y Κατανάλωση C Επένδυση I Δημόσια Δαπάνη G Καθαρές Εξαγωγές (X-IM Συνολικές Δαπάνες C + I + G + (X – IM) $4,500 5,000 5,500 6,000 6,500 7,000 7,500 $3,000 3,300 3,600 3,900 4,200 4,500 4,800 $ $1,300 1,300 -$ $5,100 5,400 5,700 6,000 6,300 6,600 6,900

Προσδιορισμός Εισοδήματος με Μεταβλητό Φόρο Εισοδήματος Σχήμα ,0000 6,000 Πραγματικό ΑΕΠ 8,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 Πραγματική Δαπάνη 8,000 45° C+I+G+(X-IM) E

Παράρτημα Α Πολλαπλασιαστής φόρων για σταθερούς φόρους –Μεταβολή σε φόρο Μεταβολή σε καταναλωτική δαπάνη –Κάθετη μετατόπιση γραφήματος κατανάλωσης 35 Πολλαπλασιαστές για τη Φορολογική Πολιτική

Ο Πολλαπλασιαστής για μια Μείωση στους Σταθερούς Φόρους Σχήμα Πραγματικό ΑΕΠ Πραγματική Δαπάνη 45° C 0 +I+G+(X-IM) 6,000 C 1 +I+G+(X-IM) 6,750 $300 billion

Παράρτημα Β Y=C+I+G+(X-IM) C=a+bDI DI=Y-T T=T 0 +tY C=a-bT 0 +b(1-t)Y 37 Αριθμητική Αναπαράσταση της Δημοσιονομικής Πολιτικής

38 Αριθμητική Αναπαράσταση της Δημοσιονομικής Πολιτικής Παράρτημα Β