ΠΡΑΣΙΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ: ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΡΑΣΙΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ: ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΜΑΛΙΑ (8808) ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ κ. ΦΡΑΓΚΙΔΗΣ Γ., ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

Μεθοδολογία της εργασίας Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η πράσινη τραπεζική και η συγκεκριμένα η παρουσίαση της περιβαλλοντικής πολιτικής των ελληνικών τραπεζών. Με βιβλιογραφική ανασκόπηση παρουσιάζεται η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης και της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Αναλύεται η πράσινη τραπεζική. Δεδομένα που αντλούνται από τις ετήσιες περιβαλλοντικές εκθέσεις και εκθέσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των τεσσάρων ελληνικών τραπεζών, Εθνικής, Πειραιώς, Alpha bank και Eurobank, αναλύουν την περιβαλλοντική υπευθυνότητα των τραπεζών. Μέσω έντυπου και διαδικτυακού υλικού παρουσιάζονται τα πράσινα χρηματοοικονομικά προϊόντα της ελληνικής αγοράς και οι υπεύθυνες επενδύσεις των τραπεζών.

Η έννοια της πράσινης τραπεζικής περιλαμβάνει: Πράσινη Τραπεζική Η πράσινη ανάπτυξη είναι το σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης υπολογίζοντας την οικονομική του περιβάλλοντος. Η Πράσινη Τραπεζική βασίζεται στις αρχές που διέπουν την Βιώσιμη Ανάπτυξη και ακολουθεί τις περιβαλλοντικές πρακτικές τις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Πρακτικές που ακολουθούν οι τράπεζες για την μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Για το σκοπό αυτό συστήνονται και δημιουργούνται μονάδες υπεύθυνες για το σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης που υιοθετεί η κάθε τράπεζα. Επιτροπές ελέγχου των επενδυτικών προγραμμάτων και συμμόρφωσης αυτών σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα. Δημιουργία και προώθηση πράσινων χρηματοοικονομικών προϊόντων, δηλαδή προϊόντων περιβαλλοντικά υπεύθυνων. Η έννοια της πράσινης τραπεζικής περιλαμβάνει:

Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: περιβαλλοντικές πρακτικές (1) Οι βασικοί Άξονες  του   Προγράμματος Δράσης της  Εθνικής Τράπεζας: 1. Η εξοικονόμηση ενέργειας και  φυσικών πόρων  γενικότερα. 2. Ο εξορθολογισμός των  επαγγελματικών  μετακινήσεων. 3. Η  αποτελεσματική διαχείριση  του   χαρτιού  και  των   στερεών  αποβλήτων. 4. Η εφαρμογή  περιβαλλοντικών κριτηρίων στις  προμήθειες. 5. Η  εφαρμογή   πολιτικής ανάλυσης  και   εκτίμησης  περιβαλλοντικών κινδύνων στις  επενδυτικές και  πιστοδοτικές διαδικασίες.

Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: περιβαλλοντικές πρακτικές (2) Υποκατάσταση πετρελαίου θέρμανσης με φυσικό αέριο. Αντικατάσταση φωτιστικών, λαμπτήρων και φωτεινών επιγραφών με τεχνολογία νέας γενιάς LED. Αύξηση των προγραμμάτων εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης του προσωπικού (e-learning). Εγκατάσταση 35 συστημάτων τηλεδιασκέψεων. Για τις ανάγκες μετακίνησης στελεχών χρησιμοποιούνται 22 υβριδικά αυτοκίνητα. Προώθηση της Ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και Ηλεκτρονικό απόκομμα μισθοδοσίας των υπαλλήλων της. Προώθηση συναλλαγών μέσω internet banking μειώνοντας έτσι τα καθημερινά παραστατικά συναλλαγών με τους πελάτες. Προγράμματα ανακύκλωσης χαρτιού, τόνερ και ανακυκλώσιμων υλικών.

Τράπεζα Πειραιώς: περιβαλλοντικές πρακτικές (1) Επενδύσεις κελύφους με θερμομόνωση, εσωτερικά ή εξωτερικά των κτιρίων. Αντικατάσταση κοινών υαλοστασίων αλουμινίου με υαλοστάσια με θερμοδιακόπτη. Αντικατάσταση μονών υαλοπινάκων με διπλούς χαμηλής εκπομπής. Τοποθέτηση μεμβρανών στους υαλοπίνακες. Εξωτερική σκίαση με σταθερά σκίαστρα. Εγκατάσταση συστημάτων ενεργειακού ελέγχου. Τοποθέτηση αισθητήρων παρουσίας – απουσίας στους χώρους WC Αερισμός των χώρων συναλλαγής με το κοινό μέσω συστημάτων μέτρησης της ποιότητας του αέρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της περιβαλλοντικής έκθεσης της τράπεζας η εξοικονόμηση ενέργειας είναι κύριο μέλημα για την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Τράπεζα Πειραιώς: περιβαλλοντικές πρακτικές (2) Εξοικονόμηση χαρτιού: Έντυπες διαδικασίες αντικαταστάθηκαν με ηλεκτρονικές π.χ. ηλεκτρονική απόδειξη μισθοδοσίας. Εφαρμογή επιλογής στα ΑΤΜ όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει για την εκτύπωση ή όχι απόδειξης των συναλλαγών του. Από το 2011 λειτουργεί η υπηρεσία e-statements των πιστωτικών καρτών, όπου αντίγραφα κινήσεων των λογαριασμών διατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή. Προμήθεια πράσινων υλικών και αναλώσιμων. Πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού, μελανιών και τόνερ, συσσωρευτών, λαμπτήρων και ηλεκτρικών συσκευών. Εφαρμογή προγραμμάτων e-learning.

Alpha bank: περιβαλλοντικές πρακτικές την αποτελεσματική διαχείριση των διαθέσιμων υλικών, τη συστηματική παρακολούθηση και μείωση των καταναλώσεων ενέργειας, νερού και πετρελαίου, τη σταδιακή υποκατάσταση του πετρελαίου με φυσικό αέριο, την εξοικονόμηση καυσίμων και την ορθή διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία. Το ανακυκλωμένο φωτοτυπικό χαρτί αντικαταστάθηκε με τύπο χαμηλής ενεργειακής ανάλωσης eco efficient. Προγράμματα e-learning και εκπαίδευση του προσωπικού σχετικά με την βιώσιμη ανάπτυξη. Συμφωνία με κάθε πελάτη για χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για αποστολή ενημερωτικών σημειωμάτων.

Τράπεζα Eurobank: περιβαλλοντικές πρακτικές Εκπαίδευση, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού: το 2013 συμμετείχαν 101 άτομα σε εξ αποστάσεως εκπαίδευση e-learning σε περιβαλλοντικά θέματα. Εξοικονόμηση φυσικών πόρων , όπως χαρτιού και ενέργειας Ανακύκλωση και διαχείριση αποβλήτων Μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου Αξιολόγηση των περιβαλλοντικών κινδύνων των δανειοδοτήσεων πελατών Ανάπτυξη και προώθηση πράσινων τραπεζικών προϊόντων. Το ΣΠΔ της τράπεζας περιλαμβάνει προγράμματα και πρωτοβουλίες σε έξι τομείς:

Συγκριτικά διαγράμματα περιβαλλοντικών επιδόσεων των τραπεζών (1) Συγκριτικά διαγράμματα περιβαλλοντικών επιδόσεων των τραπεζών (1) Κατανάλωση ενέργειας ανά τετραγωνική επιφάνεια της κάθε τράπεζας Η Eurobank παρουσιάζει ελάχιστη μείωση μέσα στην τριετία. Αξιοσημείωτη είναι η μείωση της Alpha bank που ξεπερνά τις 20 Kmh/m2 μέσα στην τριετία. Η Πειραιώς παρόλη την αύξηση που παρουσίασε το 2012 έναντι του 2011 κατάφερε να μειώσει την κατανάλωση της το 2013.

Συγκριτικά διαγράμματα περιβαλλοντικών επιδόσεων των τραπεζών (2) Συγκριτικά διαγράμματα περιβαλλοντικών επιδόσεων των τραπεζών (2) ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΡΥΠΩΝ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ 2011 2012 2013 ΕΘΝΙΚΗ 51726 78607 76347 ΠΕΙΡΑΙΩΣ 28789 29342 78131 ALPHA BANK 33964 44870 65385 EUROBANK 43607 44002 42179

Συγκριτικά διαγράμματα περιβαλλοντικών επιδόσεων των τραπεζών (3) Συγκριτικά διαγράμματα περιβαλλοντικών επιδόσεων των τραπεζών (3) Η ανακύκλωση χαρτιού είναι επίσης σημαντική και η αυξητική της πορεία δεν αφορά την ετήσια μόνο κατανάλωση χαρτιού, καθώς η Alpha Bank πραγματοποίησε εκκαθάριση του αρχείου της και έστειλε σε ανακύκλωση πολύ μεγάλο όγκο εγγράφων. Τονίζεται όμως η περιβαλλοντική συνείδηση των τραπεζών και η ορθή διαχείριση των αποβλήτων.

ΠΡΑΣΙΝΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ Πράσινες λύσεις και πράσινες επενδύσεις. Οι τράπεζες προωθούν στην αγορά την πράσινη τραπεζική, την φιλική προς το περιβάλλον στάση ζωής, με σειρές προϊόντων και υπηρεσιών υπεύθυνες προς το περιβάλλον και την προστασία του. Αυτές οι ενέργειες προωθούν ένα νέο περιβαλλοντικό κίνημα και μια υπεύθυνη έναρξη ανάπτυξης και λειτουργίας τόσο των επιχειρήσεων όσο και των ιδιωτών πελατών.

Εθνική Τράπεζα: Πράσινα Προϊόντα Δάνειο «Εξοικονόμηση κατ' Οίκον» για συμμετοχή στο ομώνυμο πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με το Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε. (πρώην ΤΕΜΠΜΕ) με 16.355 εγκρίσεις δανείων για το 2013. «Πράσινο Δάνειο» με ειδικούς προνομιακούς όρους, με σκοπό τη χρηματοδότηση της αγοράς και εγκατάστασης προϊόντων εξοικονόμησης ενέργειας. Δάνειο «ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΣΠΙΤΙ» για Εγκατάσταση Φωτοβολταϊκού Συστήματος σε οικίες. Δάνειο «Εστία Πράσινη» για την αγορά, επισκευή ή κατασκευή ενεργειακά αναβαθμισμένης κατοικίας. Αμοιβαίο Κεφάλαιο ΔΗΛΟΣ «Πράσινη Ενέργεια».

Εθνική Τράπεζα: Υπεύθυνες Επενδύσεις Παραγωγή «πράσινων», παραδοσιακών και βιολογικών προϊόντων. Υποδομές (Ο.Τ.Α. κ.λ.π). Επενδύσεις περιβαλλοντικής προστασίας, «καθαρής» τεχνολογίας, πιστοποίησης συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης, εξοικονόμησης ενέργειας και φυσικών πόρων. Συμμετοχή σε χρηματοδοτικά σχήματα «περιβαλλοντικών» προγραμμάτων ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας. Έρευνα και ανάπτυξη (R&D) περιβαλλοντικών προϊόντων και πρακτικών. Η Τράπεζα φροντίζει για την έγκριση νέων χρηματοδοτήσεων με γνώμονα τη στήριξη επιχειρηματικών ενεργειών που αποσκοπούν στην ενίσχυση της απασχόλησης και την προστασία του περιβάλλοντος. Ενισχύονται και υποστηρίζονται δραστηριότητες που αναπτύσσουν το συνολικό περιβαλλοντικό δυναμικό της χώρας, όπως:

Τράπεζα Πειραιώς: Πράσινα Δάνεια Πράσινο Σπίτι: δάνεια ιδανικά για αγορά, ανέγερση ή ολοκλήρωση πράσινης κατοικίας καθώς και για ανακαίνιση ή επισκευή πράσινης κατοικίας. Green Στεγαστικό δάνειο (περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες αναλόγως το επιτόκιο π.χ σταθερό ή κυμαινόμενο και την ιδιότητα π.χ δημοσίων υπαλλήλων). Φωτοβολταϊκό Σπίτι: δάνεια ιδανικά για αγορά και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Green Στεγαστικό – επισκευαστικό δάνειο (δύο κατηγορίες με ή χωρίς εξασφάλιση για φωτοβολταϊκά συστήματα μέχρι 10Kw). Green καταναλωτικό δάνειο για φωτοβολταϊκά συστήματα. Πράσινες Αγορές / Επισκευές Καταναλωτικό δάνειο Green για Πράσινες Αγορές: Πράσινο καταναλωτικό δάνειο Green χωρίς εξασφάλιση με πολύ χαμηλό επιτόκιο και γρήγορες διαδικασίες χρηματοδότησης για την αγορά πράσινου οικιακού εξοπλισμού ή για πράσινο τρόπο μετακίνησης

Τράπεζα Πειραιώς:Υπεύθυνες Επενδύσεις Η Τράπεζα Πειραιώς είναι δημιουργός του ιστοτόπου Greenbanking, μέσω του οποίου υπάρχουσες και νεοϊδρυθείσες εταιρείες στηρίζονται με μακροπρόθεσμα επενδυτικά δάνεια και κεφάλαια κίνησης με ευνοϊκότερους όρους εφόσον τα επιχειρηματικά τους σχέδια σχετίζονται με τομείς της περιβαλλοντικής οικονομίας. Στήριξη επενδυτικών σχεδίων με όρια συνολικού ύψους 1,6 δις ευρώ στο τέλος του 2013, αυξημένα κατά 23% σε σχέση με το 2012. Αυτό φανερώνει πως παρόλες τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες παρουσιάζεται αυξητική τάση στις χορηγήσεις της περιβαλλοντικής οικονομίας. Μέχρι το 2013 δόθηκαν 13.828 πράσινα δάνεια σε ιδιώτες συνολικού ύψους 129 εκατ. Ευρώ.

Alpha Bank: Πράσινα Δάνεια Alpha Πράσινες Λύσεις – Οικολογική Επιχείρηση: απευθύνεται σε επιχειρήσεις που επιθυμούν ενεργειακή αναβάθμιση της επαγγελματικής τους στέγης και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων ισχύος έως 10Kw. Ecologiko Επιχειρείν: χρηματοδοτεί δαπάνες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων μέχρι 500Kw. Alpha Πράσινες Λύσεις – Πράσινη Μετακίνηση: αναφέρεται σε αγορά οικολογικού αυτοκινήτου. Το δάνειο προσφέρει 100% χρηματοδότηση χωρίς να παρακρατεί την κυριότητα του οχήματος.

Alpha Bank: Υπεύθυνες Επενδύσεις Απαραίτητη για την έγκριση χρηματοδότησης έργων είναι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθώς και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων από τις Αρμόδιες Αρχές. Το 2012 εξετάστηκαν από την Διεύθυνση Επενδυτικής Τραπεζικής 11 έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), από τα οποία 3 χρηματοδοτήθηκαν. Το 2013 εξετάστηκαν 6 νέα έργα ΑΠΕ, 2 θερμικά ηλιακά και τέσσερα 4 αιολικά, από τα οποία έλαβαν χρηματοδότηση τα 2 αιολικά.

Eurobank: Πράσινα Προϊόντα δάνειο που  προσφέρει στους ιδιώτες τη δυνατότητα να αναβαθμίσουν ενεργειακά το σπίτι τους. Πράσινο Δάνειο Κατοικίας – Εξοικονόμηση Ενέργειας: η Eurobank σε συνεργασία με την WWF Ελλάς το 2000 κυκλοφόρησε το πρώτο πράσινο χρηματοοικονομικό προϊόν WWF Eurobank Visa:

Eurobank: Υπεύθυνες Επενδύσεις Στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η Τράπεζα έχει δημιουργήσει ειδικά επιχειρηματικά δανειακά προϊόντα Χρηματοδότηση έργων υποδομής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), όπως φωτοβολταϊκά σε χώρους επιχειρήσεων, φωτοβολταϊκά πάρκα Ειδικά για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες των επιχειρήσεων η Eurobank προσφέρει ένα πλήρες πακέτο εξυπηρέτησης των υποψήφιων επενδυτών, το οποίο καλύπτει πέραν της απαιτούμενης χρηματοδότησης, όλα τα διαδικαστικά θέματα που σχετίζονται με την υλοποίηση της επένδυσης.

Σύγκριση Πράσινων Δανείων ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΙΔΟΣ ΔΑΝΕΙΟΥ ΥΨΟΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΕΞΟΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΘΝΙΚΗ Φωτοβολταικά από 1500 έως 40.000€ 3Μ Euribor + σταθερό 8,5 % από 36 έως 120 μήνες   απαραίτητη μεχρι την αποπληρωμή όλου του δανείου Πράσινο δάνειο από 1500 έως 30.000€ 9,03% από 36 έως 84 μήνες αναλόγως το ποσό δανεισμού εφάπαξ δαπάνη 87,50€ προαιρετικό πρόγραμμα προστασίας πληρωμών EUROBANK ανεξαρτήτου ποσού 9,7% +0,6% εισφοράς εως 180 μήνες ανευ δωρεάν κάλυψη για χρεωστικό υπόλοιπο έως 3000€ ALPHA BANK 8,75+0,6 εισφορά από 6 έως 84 μήνες 120 € προαιρετική ΠΕΙΡΑΙΩΣ Green Στεγαστικό για Φωτοβολταικά από 3000 έως 15.000€ Euribor μηνός πλέον 6% + ο,6 εισφορά από 2 έως 12 έτη χωρίς

Συμπέρασμα (1) Στο πλαίσιο ανάπτυξης της Πράσινης Τραπεζικής, οι ελληνικές τράπεζες συμμορφώνονται με τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης και ακολουθούν τις οδηγίες της ΕΚΕ. Αναπτύσσουν προγράμματα μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος και αναλύοντας τα αριθμητικά αποτελέσματα τονίζεται η περιβαλλοντική συνείδηση των τραπεζών και η ορθή διαχείριση των αποβλήτων τους. Πράσινες χρηματοοικονομικές λύσεις προωθούνται στην αγορά τόσο σε ιδιώτες όσο και σε επιχειρήσεις. Οι ευνοϊκότεροι όροι των πράσινων δανείων δελεάζουν το κοινό να ακολουθήσει την πράσινη ανάπτυξη και την υπεύθυνη προς το περιβάλλον στάση ζωής.

Συμπέρασμα (2) Η αξιολόγηση των πελατών βάση περιβαλλοντικών επιπτώσεων μειώνει τους κινδύνους της τράπεζας. Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ αποτελούν κερδοφόρες επιλογές. Οι πράσινες επενδύσεις και η πράσινη επιχειρηματικότητα αποτελούν διέξοδο από την οικονομική κρίση ανοίγοντας νέες θέσεις εργασίας. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αποκτούν ετήσιο οικονομικό όφελος διενεργώντας ενεργειακές αναβαθμίσεις. Πράσινη τραπεζική σημαίνει επένδυση. Τα οφέλη της πέραν της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος είναι πολλαπλά τόσο για τις τράπεζες όσο και για την οικονομία και την κοινωνία.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Η κοινωνία και οι τράπεζες στηρίζουν την πράσινη ανάπτυξη. Ο καθένας μπορεί να υιοθετήσει μια υπεύθυνη και φιλική προς το περιβάλλον στάση ζωής, καθώς υπάρχει χρηματοοικονομική στήριξη για πράσινες λύσεις. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.