Αντιικά Φάρμακα

Γενικά…. Οι ιοί είναι αποκλειστικά ενδοκυττάρια παράσιτα. Δε διαθέτουν κυτταρικό τοίχωμα και κυτταρική μεμβράνη και δεν έχουν μεταβολικές λειτουργίες Αναπαράγονται χρησιμοποιώντας πολλές από τις μεταβολικές λειτουργίες του ξενιστή και λίγα φάρμακα είναι αρκετά εκλεκτικά ώστε να εμποδίζουν τον αναδιπλασιασμό του ιού χωρίς να βλάπτουν τον ξενιστή Τα πρώτα στάδια της νόσου μπορεί να είναι συμπτωματικά γεγονός που επιτρέπει τον αναδιπλασιασμό των σωματιδίων των ιών και πολλές φορές καθιστά τα φάρμακα αναποτελεσματικά

ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ Γρίπη τύπου Α & Β Αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΑΠΌ ΕΡΠΗΤΟΪΟ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΚΚΥΤΑΡΟΪΟ Επιχείλιος έρπης Ιογενής εγκεφαλίτιδα Λοιμώξεις γεννητικών οργάνων ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΗΠΑΤΙΚΩΝ ΙΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Ηπατίτιδα Β Ηπατίτιδα C ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ HIV

ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ Aναστολείς νευραμινιδάσης (οσελταμιβίρη, ζαναμιβίρη) Αναστολείς ιικής έκδυσης (αμανταδίνη , ριμανταδίνη) Ριμπαβιρίνη

Αναστολείς της νευραμινιδάσης: Οι ορθομυξοϊοί που προκαλούν γρίπη έχουν το ένζυμο νευραμινιδάση που είναι απαραίτητο για τον κύκλο ζωής του ιού Η οσελταμιβίρη και η ζαναμιβίρη δρουν αναστέλλοντας την νευραμινιδάση και εμποδίζουν την απελευθέρωση νέων ιοσωματιδίων και την διασπορά τους από κύτταρο σε κύτταρο Είναι δραστικές ενάντια στους ιούς της γρίπης Α και Β Η οσελταμιβίρη χορηγείται από το στόμα και η ζαναμιβίρη χορηγείται εισπνεόμενη ή ενδορρινικώς ενώ και τα δύο φάρμακα απεκκρίνονται στα ούρα Ανεπιθύμητες ενέργειες: οσελταμιβίρη: γαστρεντερική δυσανεξία και ναυτία που μετριάζονται αν ληφθεί το φάρμακο μαζί με την τροφή ζαναμιβίρη : ερεθισμός της αναπνευστικής οδού

Αναστολείς ιικής έκδυσης: Αμανταδίνη & Ριμανταδίνη Τρόπος δράσης: Πιθανή καταστολή της δομικής πρωτεΐνης Μ2 στην ιική μεμβράνη, η οποία λειτουργεί ως δίαυλος ιόντων Η αντοχή μπορεί να αναπτυχθεί ταχέως στο 50% των θεραπευόμενων ασθενών και τα ενθεκτικά στελέχη μπορούν να μεταδοθούν εύκολα στα άτομα στενής επαφής Αντιιικό φάσμα: περιορίζεται στην πρόληψη αλλά και την θεραπεία του ιού της γρίπης τύπου Α εάν η χορήγηση ξεκινήσει 48 μετά την έκθεση στον ιό Φαρμακοκινητική: απορροφούνται καλά όταν χορηγούνται από το στόμα. Η αμαvταδίνη κατανέμεται σε όλο το σώμα και διεισδύει αμέσως στο ΚΝΣ, ενώ η ριμαvταδίνη δε διαπερνά στον ίδιο βαθμό τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό Η αμαvταδίνη δε μεταβολίζεται σε μεγάλο βαθμό, απεκκρίνεται με τα ούρα και μπορεί να αθροιστεί σε τοξικά επίπεδα σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια ενώ ριμαvταδίνη μεταβολίζεται σε μεγάλο βαθμό μέσα στο ήπαρ και οι μεταβολίτες και το αρχικό φάρμακο αποβάλλονται από τους νεφρούς Ανεπιθύμητες ενέργειες: γαστρεντερική δυσανεξία Η αμαvταδίνη προκαλεί διαταραχές στο ΚΝΣ (αϋπνία, ζάλη, αταξία, παραισθήσεις και επιληπτικές κρίσεις) ενώ η ριμαvταδίνη προκαλεί λιγότερες αντιδράσεις από το ΚΝΣ, διότι δε διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό

Ριμπαβιρίνη Τρόπος δράσης: μετατρέπεται αρχικά σε 5-φωσφορικά παράγωγα, εκ των οποίων το κύριο προϊόν είναι η τριφωσφορική ριμπαβιρίνη (ΑΤΡ), η οποία θεωρείται ότι ασκεί την αντιιική της δράση παρεμποδίζοντας τη σύνθεση του ιικού mRNA Aντιιικό φάσμα: χρησιμοποιείται στη θεραπεία βρεφών και μικρών παιδιών με σοβαρή λοίμωξη από αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, σε οξεία ηπατίτιδα Α και λοιμώξεις γρίπης τύπου Α και Β Φαρμακοκινητική: Χορηγείται από το στόμα ή ενδοφλεβίως ή με τη μορφή αερολύματος σε κάποιες αναπνευστικές ιώσεις (π.χ. στη θεραπεία της λοίμωξης από αναπνευστικό συγκυτιακό ιό) Η απορρόφηση αυξάνεται σε συνδυασμό με λιπαρό γεύμα Κατανέμονται σε όλους τους ιστούς αλλά όχι στον εγκέφαλο Απεκκρίνονται στα ούρα Ανεπιθύμητες ενέργειες: πιθανώς αυξημένα επίπεδα χολερυθρίνης Το αερόλυμα πιθανόν να είναι η ασφαλέστερη μορφή χορήγησης, αν και η αναπνευστική λειτουργία στα βρέφη μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία μετά την έναρξη της χορήγησής του και, κατά συνέπεια, είναι απαραίτητη η παρακολούθηση

Φάρμακα για την θεραπεία των Ηπατικών Ιογενών Λοιμώξεων Η ηπατίτιδα Β και C είναι οι συχνότερες αιτίες χρόνιας ηπατίτιδας, κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκινώματος, ενώ είναι οι μόνες για τις οποίες υπάρχει θεραπεία Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα εξής: Ιντερφερόνη Λαμιβουδίνη Αδεφοβίρη Εντεκαβίρη

Ιντερφερόνη Είναι μια οικογένεια φυσικών γλυκοπρωτεϊνών που συντίθενται με την τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DΝΑ Παρεμβαίνουν στη δυνατότητα των ιών να προσβάλλουν κύτταρα, πιθανώς μέσω της αναστολής της μεταφοράς ιικού RNA με αποτέλεσμα τον εκφυλισμό του ιικού mRNA και tRNA Υπάρχούν τουλάχιστον 3 τύποι ιντερφερόνης: α, β και γ εκ’των οποίων, η ιντερφερόνη α-2β, θεωρείται κατάλληλη για τη θεραπεία της ηπατίτιδας Β και C και για τύπους καρκίνων όπως η λευχαιμία των τριχωτών κυττάρων και το σάρκωμα Kaposi και η ιντερφερόνη β για την θεραπέια πολλαπλής σκλήρηνσης Χορηγείται ενδοφλεβίως ή υποδορίως Aανεπιθύμητες ενέργειες :πυρετό, ρίγη, μυαλγίες, αρθαλγίες, γαστρεντερικές διαταραχές, καταστολή του μυελού των οστών, κοκκιοκυτταροπενία, νευροτοξικότητα

Λαμιβουδίνη Είναι αναστολέας της DNA –πολυμεράσης του ιού της ηπατίτιδας Β και της αντίστροφης μεταγραφάσης του ιού ΗIV Η χρόνια θεραπεία σχετίζεται με μειωμένα επίπεδα HBV-DNA στο πλάσμα, βελτίωση των βιοχημικών δεικτών και μείωση της ηπατικής φλεγμονής Απορροφάται καλά από το στόμα , κατανέμεται ευρέος και το 70% απεκκρίνεται στα ούρα αμετάβλητο Ο χρόνος ημιζωής στο πλάσμα είναι περίπου 9 ώρες Είναι καλά ανεκτή, με σπάνια εμφάνιση κεφαλαλγιών και ζάλης

Αδεφοβίρη Είναι ένα νουκλεοτιδικό ανάλογο που δρα προκαλώντας τερματισμό της σύνθεσης DNA αποτρέποντας τον ιικό πολλαπλασιασμό Η θεραπευτική αγωγή έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του ιικού φορτίου και την βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας Χορηγείται 1 φορά/ ημέρα και απεκκρίνεται στα ούρα 45% ως δραστική ουσία και η κάθαρση επηρεάζεται από την νεφρική λειτουργία Δεν έχει σοβαρές φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις

Εντεκαβίρη Είναι ένα ανάλογο της γουανοσίνης που έχει εγκριθεί για την θεραπεία των λοιμώξεων από HBV Είναι αποτελεσματική ενάντια στα ανθεκτικά στη λαμιβουδίνη στελέχη HBV Βελτιώνει την φλεγμονή και ουλοποιήση του ήπατος Χορηγείται 1 φορά/ημέρα Υφίσταται σπειραματική διήθηση και σωληναριακή απέκκριση και μεταβολίζεται ελάχιστα έως καθόλου Απαιτείται στενή παρακολούθηση του ασθενή μετά την διακοπή του φαρμάκου διότι μπορεί να εμφανιστεί βαριά ηπατίτιδα

Φάρμακα για την θεραπεία λοιμώξεων από ερπητοϊους Τα φάρμακα ασκούν τη δράση τους κατά την οξεία φάση των ιικών λοιμώξεων και είναι αναποτελεσματικά στη λανθάνουσα φάση Ακυκλοβίρη Σιδοφοβίρη Φομιβιρσένη Φοσκαρνέτη Γανκυκλοβίρη Πενκυκλοβίρη & Φαμκυκλοβίρη Βιδαραβίνη Με την εξαίρεση της φοσκαρνέτης, όλα είναι πουρινικά ή πυριμιδινικά ανάλογα που αναστέλλουν τη σύνθεση του ιικού DΝΑ

Ακυκλοβίρη Τρόπος δράσης: ανάλογο της γουανοσίνης που δεν περιέχει σάκχαρο και μονοφωσφορυλιώνεται μέσα στο κύτταρο από το ένζυμο θυμιδινική κινάση, το οποίο κωδικοποιείται από τον ιό του έρπητα Αντοχή: Σε μερικά ανθεκτικά στελέχη ιών έχουν βρεθεί αλλαγμένες ή ελαττωματικές DΝΑ πολυμεράσες και θυμιδινική κινάση Aντιιικό φάσμα: έχει μεγαλύτερη ειδικότητα από τη βιδαραβίνη κατά των ιών του έρπητα (απλός έρπητας 1 και 2, ιός ενεμευλογίας-έρπητα ζωστήρα και ορισμένες λοιμώξεις από τον ιό Epstein – Barr) Φαρμακοκινητική: χορήγηση ενδοφλεβίως, από το στόμα ή τοπικά, καλή κατανομή σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και απέκκριση στα ούρα με σπειραματική διήθηση και σωληναριακή έκκριση Ανεπιθύμητες ενέργειες: εξαρτώνται από τον τρόπο χορήγησης Χορήγηση από το στόμα: ερεθισμός στην περιοχή μετά από τοπική εφαρμογή, πονοκέφαλος, διάρροια, ναυτία και εμετός Χορήγηση ενδοφλεβίως: παροδική νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να προκύψει σε μεγάλες δόσεις ή σε αφυδατωμένο ασθενή που λαμβάνει το φάρμακο

Σιδοφοβίρη Έχει εγκριθεί για την θεραπεία της αμφιβληστροειδίτιδας από κυτταρομεγαλοϊό σε ασθενείς με AIDS Αναστέλλει την σύνθεση του ιικού DNA Χορηγείται ενδοφλεβίως, ενδοϋαλοειδώς και τοπικά Ανεπιθύμητες ενέργειες: νεφροτοξική δράση, ουδετεροπενία, μεταβολική οξέωση και μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης Για να μειωθεί η νεφροτοξική της δράση συγχορηγείται σιδοφοβίρη ή προβενεσίδη

Φομιβιρσένη Είναι ένα ολιγονουκλεοτίδιο που δρα ενάντια στο mRNA του CMV Η χρήση της περιορίζεται στα άτομα που δεν ανέχονται ή δεν είχαν ανταπόκριση σε άλλες θεραπείες της CMV αμφιβληστροείδιτιδας Χορηγείται ενδουλοειδώς Ανεπιθύμητες ενέργειες: ιρίτιδα, υαλοειδίτιδα, αλλοιώσεις όρασης

Φοσκαρνέτη Δεν είναι πουρινικό ή πυριμιδινικό ανάλογο, αλλά είναι φωσφορομυρμηκική ένωση Έχει έγκριση μόνο για τη θεραπεία της αμφιβληστροειδίτιδας από μεγαλοκυπαροϊό σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς με λοίμωξη από HIV Δρα αναστέλλοντας αναστρέψιμα την DΝΑ και RNA πολυμεράση, τερματίζοντας έτσι την επιμήκυνση της αλυσίδας Απορροφάται ανεπαρκώς όταν χορηγείται από το στόμα και πρέπει να χορηγείται ενδοφλεβίως σε συχνές δόσεις ώστε να αποφεύγεται η υποτροπή όταν μειώνονται τα επίπεδα Περισσότερο από 10% μπαίνει στη μητρική ουσία των οστών από την οποία αποβάλλεται αργά Το αρχικό φάρμακο απεκκρίνεται στα ούρα με σπειραματική διήθηση και σωληναριακή έκκριση Ανεπιθύμητες ενέργειες: νεφροτοξικότητα, αναιμία, ναυτία και πυρετό

Γαvκικλοβίρη Θεραπευτική χρήση: CMV αμφιβληστροειδίτιδας από μεγαλοκτταροϊό σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και για την προφύλαξη απο CMV σε μεταμοσχευμένους ασθενείς Τρόπος δράσης: ενεργοποιείται με τη μετατροπή της σε τριφωσφορικό νουκλεοτίδιο από τα ιικά και κυτταρικά ένζυμα, με την τελική οδό να καθορίζεται από τον ιό Αντοχή: έχουν εντοπισθεί ανθεκτικά στελέχη CMV που περιέχουν χαμηλότερα επίπεδα τριφωσφορική γανκυκλοβίρης Φαρμακοκινητική: χορηγείται ενδοφλεβίως και κατανέμεται σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και η απέκκριση στα ούρα γίνεται με σπειραματική διήθηση και σωληναριακή έκκριση Ανεπιθύμητες ενέργειες: οξεία δοσοεξαρτώμενη ουδετεροπενία, καρκινογόνος, εμβρυοτοξική και τερατογόνος στα πειραματόζωα

Πενκυκλοβίρη & Φαμκυκλοβίρη Είναι ένα μη κυκλικό νουκλεοσιδικό παράγωγο της γουανοσίνης Δρα κατά των ιών του απλού έρπητα τύπου 1 και 2 και κατά της ανεμευλογίας - έρπητα ζωστήρα Χορηγείται μόνο τοπικά Απορρόφηση είναι αμελητέα και γενικά είναι καλά ανεκτή Φαμκυκλοβίρη Είναι ένα πρόδρομο φάρμακο το οποίο μεταβολίζεται προς δραστική πενκικλοβίρη Το αντιιικό φάσμα είναι όμοιο με αυτό της γανκικλοβίρης αλλά, επί του παρόντος, έχει έγκριση μόνο για τη θεραπεία του οξέος έρπητα ζωστήρα Χορηγείται από του στόματος Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν κεφαλαλγίες και ναυτία Οι μελέτες σε πειραματόζωα έχουν καταδείξει αυξημένη εμφάνιση αδενοκαρκινώματος του μαστού και τοξικότητας στους όρχεις

Βιδαραβίνη Είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά νουκλεοσιδικά ανάλογα και το λιγότερο τοξικό Η χρήση της περιορίζεται στη θεραπεία ανοσοκατεσταλμένων ασθενών με κερατίτιδα ή δαμαλισμό και κερατοεπιπεφυκίτιδα από HSV Δρα αναστέλλοντας της σύνθεση του ιικου DNA Έχουν βρεθεί ανθεκτικά μεταλλαγμένα στελέχη του ιού του έρπητα με διαφορετική DNA πολυμεράση

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ (ΑΙDS) Εφαρμόζεται ένα θεραπευτικό σχήμα υψηλής ενεργότητας (HAART)που χρησιμοποιεί συνδυασμούς φαρμάκων με σκοπό την καταπολέμηση του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) Περιλαμβάνει: Νουκλεοσιδικούς και νουκλεοτιδικούς αναστολείς της αντιστροφής μεταγραφάσης (NRTI) Μη νουκλεοσιδικούς αναστολείς της αντιστροφής μεταγραφάσης (NNRTI) Αναστολείς πρωτεάσης (PI) Για την αρχή της θεραπείας χρησιμοποιούνται 2 NRTI μαζί με είτε 1 PI ή 1 NNRTI Οι αρχές που διέπουν την πολυφαρμακευτική θεραπεία είναι η μέγιστη αναστολή του ιικού πολλαπλασιασμού και η μικρότερη φαρμακευτική τοξικότητα

Νουκλεοσιδικοί και νουκλεοτιδικοί αναστολείς της αντιστροφής μεταγραφάσης (NRTI)

Ζιδοβουδίνη (ΑΖΤ) Ένα από τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα που έχουν έγκριση για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων από ΗIV και του AIDS Έχει εγκριθεί για ενήλικες, παιδία και την προστασία των εμβρύων από τη μόλυνση με τον ιό, όταν έγκυες μολυσμένες από τον ΗIV μπαίνουν σε πρόγραμμα χορήγησης του φαρμάκου Αντοχή: αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου Φαρμακοκινητική: απορροφάται καλά όταν χορηγείται από το στόμα αλλά εάν ληφθεί μαζί με τροφή, η μέγιστη συγκέντρωση μπορεί να είναι χαμηλότερη αλλά η συνολική ποσότητα του φαρμάκου που απορροφάται δεν επηρεάζεται Ανεπιθύμητες ενέργειες: είναι τοξικό για το μυελό των οστών (οξεία αναιμία και λευκοπενία σε ασθενείς που λαμβάνουν υψηλές δόσεις), κεφαλαλγίες, σπάσμοι Η τοξικότητα του ΑΖΤ ενισχύεται εάν η γλυκουρονίωση μειωθεί με ταυτόχρονη χορήγηση φαρμάκων

Διδανοσίνη (ddl) Aντιιικό φάσμα: Η δράση του περιορίζεται στην θεραπέια λοίμωξης απο HIV-1 Αντοχή: τα ιικά στελέχη που απομονώθηκαν από ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μακροχρόνια θεραπεία περιέχουν ανάστροφη μεταγραφάση με υποκατεστημένα αμινοξέα Φαρμακοκινητική: Επειδή είναι ασταθής σε όξινο περιβάλλον, χορηγείται είτε σε μασώμενα δισκία με ρυθμιστικό ή μέσα σε ρυθμιστικό διάλυμα Η απορρόφησή της είναι καλή εάν χορηγηθεί σε κατάσταση νηστείας Περίπου το 55% του αρχικού φαρμάκου εμφανίζεται στα ούρα Ανεπιθύμητες ενέργειες: παγκρεατίτιδα (επιβάλλεται η παρακολούθηση της αμυλάσης του ορού), εμφάνιση περιφερικής νευροπάθειας

Ζαλσιταβίνη ( ddC) Χρησιμοποιείται είτε σε συνδυασμό με το ΑΖΤ Απορροφάται ικανοποιητικά όταν χορηγείται από το στόμα, αλλά η τροφή και αντιόξινα παρεμποδίζουν την απορρόφηση Το φάρμακο κατανέμεται σε όλο το σώμα, αλλά η διείσδυση στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι χαμηλότερη από αυτή του ΑΖΤ Τα ούρα είναι η κύρια οδός απέκκρισης του ddC, αν και λαμβάνει επίσης χώρα αποβολή με τα κόπρανα Ανεπιθύμητες ενέργειες: εξάνθημα και στοματίτιδα είναι συνήθεις παρενέργειες (που υποχωρούν όταν συνεχίζεται η θεραπεία), περιφερική νευροπάθεια, παγκρεατίτιδα ( μαζί με πενταμιδίνη)

Σταβουδίνη ( d4T) Απορροφάται σχεδόν πλήρως όταν χορηγείται από το στόμα και δεν επηρεάζεται από τη λήψη τροφής Περίπου η μισή ποσότητα του αρχικού φαρμάκου ανευρίσκεται στα ούρα Η νεφρική ανεπάρκεια παρεμποδίζει την αποβολή της Η κυριότερη και πιο συχνή κλινική τοξική δράση της είναι η περιφερική νευροπάθεια.

Λαμιβουδίνη (3TC) Εγκρίθηκε για τη θεραπεία της λοίμωξης από ΗIV σε συνδυασμό με τη ζιδοβουδίνη Δεν επηρεάζει τη σύνθεση του μιτοχονδριακού DΝΑ ούτε τα πρόδρομα κύτταρα του μυελού των οστών Η αντοχή στη ζιδοβοuδίνη αναπτύσσεται πιο αργά σε περίπτωση συνδυασμένης χορήγησης Έχει καλή βιοδιαθεσιμότητα όταν χορηγείται από το στόμα και η απέκκρισή της εξαρτάται από τους νεφρούς Γενικά γίνεται καλά ανεκτή

Αμπακαβίρη Χρησιμοποιείται στη θεραπεία παιδιών και ενηλίκων με AIDS που δεν μπορούν να ανεχθούν άλλα θεραπευτικά σχήματα ή δεν ανταποκρίνονται σε αυτά Αντοχή: στελέχη του ιού ανθεκτικά στο AZT και το 3TC Απορροφάται καλά όταν χορηγείται από το στόμα Μεταβολίζεται από αντιδράσεις εξαρτώμενες από το κυττόχρωμα P450 Ανεπιθύμητες ενέργειες: γαστρεντερικές ενοχλησεις, κεφαλαλγίες, ζάλη, φαρμακευτικός πυρετός, κόπωση , εξάνθημα (3%)

Τενοφοβίρη Είναι το 1ο εγκεκριμένο φάρμακο που είναι νουκλεοτιδικό ανάλογο Αναστέλλει την αντίστροφη μεταγραφάση του HVI Ενδέχεται να εμφανίσει διασταυρούμενη αντοχή με άλλους NRTI Πρέπει να λαμβάνεται μαζί με τα γεύματα για την αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας Αποβάλλεται αμετάβλητη στα ούρα και η απομάκρυνση πραγματοποιείται με διήθηση και με ενεργό απέκκριση Παρενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερολογικά ενοχλήματα (διάρροια, ναυτία, εμέτους)

Εμτρισιταβίνη Αναστέλλει την αντίστροφη μεταγραφάση του HIV και του HBV με εφαπαξ ημερήσια δοσολογία Είναι δραστική από το στόμα με μέση βιοδιαθεσιμότητα 93% Ο χρόνος ημιζωής είναι 100 ώρες, ενώ έχει μακρό ενδοκυττάριο χρόνο ζωής 39 ωρών Απομακρύνεται αμετάβλητη στα ούρα Ανεπιθύμητες ενέργειες: κεφαλαλγία, διάρροια, ναυτία , εξάνθημα

Μη νουκλεοσιδικοί αναστολείς της αντιστροφής μεταγραφάσης (NNRTI)

Νεβιραπίνη Χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα αντιρετροϊκά φάρμακα στην θεραπεία του HIV σε ενήλικες και παιδιά Απορροφάται καλά με per os χορήγηση και δεν επηρεάζεται από την τροφή ή τα αντιόξινα Κατανέμεται ευρέος στου ιστούς και στο ΚΝΣ και διαπερνά στον πλακούντα και στο μητρικό γάλα Μεταβολίζεται και το μεγαλύτερο μέρος απεκκρίνεται από τα ούρα Ανεπιθύμητες ενέργειες: εξάνθημα, πυρετός, καφαλαλγία, αύξηση τρανσαμινών, ηπατοτοξικότητα

Δελεβιρδίνη Η μονοθεραπεία έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία εμφάνιση αντοχής Μελέτες έδειξαν ότι είναι πιο αποτελεσματική σε συνδυασμό με AZT και ddl Απορροφάται ταχέως μετά από per os και είναι ανεξάρτητη από την λήψη τροφής Μεταβολίζεται σε μεγάλο βαθμό και απεκκρίνεται αναλλοίωτο με την βοήθεια του ουροποιητικού και πεπτικού συστήματος Ανεπιθύμητες ενέργειες: εμφανιση εξανθήματος (44%), ναυτία, ζάλη, κεφαλαλγία, αναστολή μεταβολισμού φαρμάκων

Εφαβιρένζη Προκαλεί μείωση του ιικού φορτίου και αύξηση των CD4+ που είναι συγκρίσιμες με την δράση του συνδυασμού PI και NRTI Χορηγείται από το στόμα και κατανέμεται καλά στους ιστούς και το ΚΝΣ Η βιοδιαθεσιμότητα της αυξάνεται μαζι με τροφή πλούσια σε λιπαρά Ο χρόνος ημιζωής είναι πάνω από 40 ώρες και επιτρέπει την χορήγηση της 1 φορά/ ημέρα Μεταβολίζεται έντονα προς αδρανή προϊόντα Ανεπιθύμητες ενέργειες: ΚΝΣ ( ζάλη, κεφαλαλγία, έντονα όνειρα, μείωση της ικανότητας συγκέντρωσης), εμφάνιση εξανθήματος (25%)

Αναστολείς πρωτεάσης (PI) Άλλαξαν σημαντικά την πορεία της νόσου ( μείωση θανάτων στις ΗΠΑ μετά την εισαγωγή τους) Αναστρέψιμοι αναστολείς της HIV- ασπαρτυλικής πρωτεάσης που είναι υπεύθυνο για τον τεμαχισμό της ιικής πολυπρωτείνης σε έναν αριθμό θεμελιώσων ενζύμων και δομικών πρωτεϊνών Μηχανισμός δράσης: εμποδίζουν την ωρίμανση ιικών σωματιδίων και παράγουν μη λοιμογόνα ιοσώματα Φαρμακοκινητική: Έχουν κακή βιοδιαθεσιμότητα από το στόμα (σε ορισμένα φάρμακα αυξάνεται, σε άλλα μειώνεται και αλλά μένουν ανεπηρέαστα από την τροφή) Ο μεταβολισμός είναι έντονος με μικρή ποσότητα αμετάβλητης πρωτεάσης να απεκκρίνεται από τα ούρα

Αναστολείς πρωτεάσης (PI) Αντοχή: εμφανίζεται ως συνέπεια συσσώρευσης σταδιακών μεταλλάξεων στο γονίδιο της πρωτεάσης Ανεπιθύμητες ενέργειες: παραισθήσεις, ναυτία, εμετούς, διάρροια, διαταραχές στο μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων, ανακατανομή του λίπους ( απώλεια από τα άκρα και συσσώρευση στην κοιλιά και την βάση τραχήλου) Συχνές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα