ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΠαραδοσιακοΙ χοροΙ : ΜελΕτη και διδασκαλΙα» ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΠαραδοσιακοΙ χοροΙ : ΜελΕτη και διδασκαλΙα» 2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ ΤΜΗΜΑ : Α1' ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2012 - 2013 A’ και Β‘ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ Υπεύθυνοι Καθηγητές: Τσαμούρας Σ. - Χούσος Γ.

ΤΣΑΜΙΚΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΑΛΙΤΟΒ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΑΛΙΤΟΒ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΑΤΖΙΑΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ ΓΡΑΤΣΙΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΙΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ  

ΟΙ ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΧΟΡΕΥΤΗ

ΦΙΓΟΥΡΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΧΟΡΕΥΤΗ ΜΕ ΤΟ ΔΕΞΙ ΠΟΔΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΤΥΜΠΑΝΟ

ΦΙΓΟΥΡΑ ΠΡΩΤΟΧΟΡΕΥΤΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΠΙΣΩ

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ Β1)Ο ΡΥΘΜΟΣ ΤΟΥ ΤΣΑΜΙΚΟΥ Β2)ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΣΑΜΙΚΟΥ

ΟΡΓΑΝΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΤΣΑΜΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΤΣΑΜΙΚΟΥ: η ιτιά, ο ήλιος, ο σελίμπεης κ.α.

Η ΦΟΡΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΤΣΑΜΙΚΟ Η ανδρική φορεσιά είναι η φουστανέλα , ενώ για τις γυναίκες (όπου υπάρχει συμμετοχή) η μπουραζάνα.

ΑΡΣΕΝΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΒΑΣΙΛΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕΝΤΟΖΑΛΙ ΑΡΣΕΝΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΒΑΣΙΛΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΥΝΑΜΙΔΗ ΚΙΚΗ ΚΑΛΥΜΝΑΚΗ ΦΑΙΗ

ΠροΕλευση - ΕξΕλιξη Ο πεντοζάλης είναι ένας αρκετά διαδεδομένος χορός στην Κρήτη και ιδιαίτερα στις ανατολικές περιοχές ο οποίος χορεύετε και από άντρες και από γυναίκες πιασμένους κυκλικα γύρω από τον οργανοπαίκτη θυμίζοντάς μας περιγραφές του αρχαίου υπορχήματος.Το υπόρχημα ήταν μια αρχέγονη μορφή δραματικής

ποίησης που καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε στην Κρήτη ποίησης που καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε στην Κρήτη.Σχετίζοταν με τη λατρεία του Δία,του Κρόνου,των Τιτάνων και των Κουρητών και ήταν χορός,τον οποίο εκτελούσε μια μεγάλη χορευτίκη ομάδα,με μιμητικές κινήσεις,μουσική και τραγούδι. Το μαύρο κρουσάτο μαντήλι(σαρίκι) που φορά στο κεφάλι ο χορευτής μαρτυρά τις θυσίες του κρητικού λαού. Συγκεκριμένα, λέγεται πως κατά την διάρκεια του τουρκικού ζυγού, η Κρήτη και πολλές άλλες,ελληνικές πόλεις συνεργαζόταν με τη Ρωσία.Αυτοκράτειρα της Ρωσίας ήταν η Αικατερίνη Β΄ που με την βοήθεια του Έλληνα Λοχαγού Παπαζώλη κατέβασε με πραξικόπημα

την πρώην αυτοκράτειρα Ελισάβετ την πρώην αυτοκράτειρα Ελισάβετ.Μετά λοιπόν την ενθρόνιση της Αικατερίνης Β΄ ο Παπαζώλης ζήτησε να βοηθήσει το Ελληνικό Γένος να απαλλαγεί από τον Τουρκικό ζυγό. Συνεπώς, ο Παπαζώλης ξεσήκωσε τους Έλληνες και ο Ιωάννης Βλάχος η Δασκαλογιάννης από την Κρήτη πηγαίνοντας με τα καράβια του στην Ρωσία με την μόρφωση και την ισχύ του προσέλκυσε κι άλλους Ρώσους και μετά φτάνοντας στην Κρήτη με τους υπαρχηγούς του ετοίμαζε επανάσταση στην Κρήτη υπολογίζοντας την βοήθεια της Ρωσίας. Κατά την παράδοση λοιπόν αποφάσισαν να κάνουν ένα καινούργιο πολεμικό χορό που να συμβολίζει το πέμπτο

«ζάλο» την Πέμπτη δηλαδή εξέγερση κατά των Τουρκών «ζάλο» την Πέμπτη δηλαδή εξέγερση κατά των Τουρκών.Με τη βοήθεια του οργανοπαίκτη Κιώρο από Ανώπολη Σφακιών να του συνθέσει ένα πολεμικό χορό με πέντε ζάλα(βήματα) και δωδέκα γυρίσματα όσοι και οι αρχηγοί που έπαιρναν μέρος στο ξεσηκώμο.

Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι κάτοικοι των επαρχιών Κισσάμου και Σελίνου όταν χόρευαν το πεντοζάλι, στο άκουσμα κάθε σκοπού της μουσικής του χορού, φώναζαν το όνομα του καπετάνιου που αντιστοιχούσε ο μουσικός σκοπός, τιμώντας έτσι τη μνήμη του Δασκαλογιάννη των βασικών συνεργατών του και της εξέγερσής των.

Η ΚρητικΗ ΕνδυμασΙα

ΜαντινΑΔΕΣ με το ΠεντοζΑλι «Άλλο χορό δεν ρέγομαι, οξώ το πεντοζάλι που πάει πέντε ζάλα ομπρός και δυο γυρίζει πάλι» "Για δέστε πως χορεύουνε, για δέστε πως πετούνε Χάμω στη γη χορεύουνε στον ουρανό πετούνε" "Το πεντοζάλι σα χορός έχει ομορφιά και χάρη με δύναμη με λεβεντιά της Κρήτης το καμάρι"

ΙΚΑΡΙΩΤΙΚΟΣ ΓΙΑΚΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΕΥΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΦΗ ΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ ΛΥΔΙΑ ΑΜΠΤΕΛΜΑΣΙΧ ΝΟΧΑ

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΙΚΑΡΙΑΣ-ΟΝΟΜΑΣΙΑ Οι Έλληνες πιστεύουν ότι η Ικαρία πήρε το όνομα της από τον γιο του Δαίδαλου, τον Ίκαρο που έπεσε στα κύματα ενώ πετούσε, όταν ο ήλιος έλιωσε το κερί που αποτελούσε τα φτερά στους ώμους του. . Στη μουσική ζωή της Ικαρίας την πιο σημαντίκη θέση κατέχει ο Ικαριώτικος. Είναι καθαρά τοπικός σκοπός,ως προς τη μελωδία, αλλά και ως προς το βηματισμό. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι του χορού ο παλιός και ο καινούριος.

Βασικοι Τυποι του Ικαριωτικου Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι του χορού ο παλιός και ο καινούριος. Ο παλιός είναι αυτός που παιζόταν παλαιότερα (και με τη λύρα και την τσαμπούνα) και η μελωδία του ήταν πιο απλή, με λίγες μουσικές παραλλαγές. Επίσης είχε και στίχους. Χορεύονταν σε κύκλους με τα χέρια δεμένα σταυρωτά και είχε βηματισμό. Ο νεότερος είναι εξέλιξη του παλιού .

ΒΑΣΙΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Τα βασικά όργανα της Ικαρία είναι: το βιολί η λύρα η τσαμούνα το λάουτο

ΣυρτοΣ στα τρια ΑΛΕΞΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΛΥΠΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΛΥΠΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΓΡΙΒΟΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Ο συρτός είναι ένας παραδοσιακός ελληνικός χορός που η προέλευσή του τον αναγάγει στην αρχαία Ελλάδα. Το όνομα του χορού, προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη "σύρω"Ο χορός μνημονεύεται στην Επιγραφή του Επαμεινώνδα (στα μέσα του 1ου αι. μ.Χ.), που βρέθηκε στη Βοιωτία και αναφέρει: "Τας δε πατρίους πομπάς μεγάλας και την των συρτών πάτριον όρχησιν θεοσεβώς επετέλεσεν", δηλαδή "με θεοσέβεια τέλεσε τις μεγάλες εθνικές πομπές και την εθνική όρχηση του συρτού".

Ο Συρτός χορεύεται σήμερα σε όλη την Ελλάδα και είναι διαδεδομένος σε πολλές χώρες.Οι ανθρωπολόγοι του χορού θεωρούν ότι ο γεννήτωρ χορός, με το μοτίβο του χορού στα τρία, αποτε¬λεί το παλαιότερο χορευτικό πρότυπο που εμφανίζεται σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και την Δυτική Ασία. Είναι ο πιο γνωστός χορός στα Βαλκάνια, και διαμορφώνει το βασικό βήμα σε πολλούς γνωστούς απλούς χορούς. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες με λαβή των χεριών από τις παλάμες με λυγισμέ¬νους τους αγκώνες. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 4/4 με πιο συνηθισμένη την διμερή ρυθμική ανά¬λυση 2+2 με τονισμένο το πρώτο μέρος. Το τραγούδι «Παιδιά της Σαμαρίνας» συναντάται σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα με τις κατά τόπους κομπανίες και φορεσιές.

ΕνδυμασΙα χορευτΩΝ Η Ενδυμασία όσον αφορά το συρτό στα τρία είναι οτι οι χορευτές - χορέυτριες φοράνε παραδοσιακή φορεσιά.Δηλαδή οι άνδρες φοράνε φουστανέλα με μια μακρυά κάλτσα απο κάτω. Οι γυναίκες φοράνε ένα μακρύ φόρεμα διαφόρων χρωμάτων .Επισης οι άνδρες μπορούν να παρουσιαστούν και με ένα απλό παντελόνι με ενα ζονάρη στην μέση τους.

ΡΥΘΜΟΣ-ΒΗΜΑΤΑ Είναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά βήματα. Χορευόταν, όπως και σήμερα και σ’ άλλες περιοχές της Ελλάδας, τη Θεσσαλία, τη Δυτ. Μακεδονία τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Μπορεί να χορευτεί και μόνο με τραγούδι, χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων. Τα πιο συνηθισμένα τραγούδια που χρησιμοποιούσαν ήταν τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» κλπ. Η λαβή των χεριών γίνεται από τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγκώνες για τους δύο πρώτους χορευτές και κάτω χαμηλά για τους υπόλοιπους. Σήμερα ο χορός εξακολουθεί να χορεύεται, με πιο γρήγορο όμως ρυθμό και με περισσότερο απελευθερωμένες κινήσεις τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όσους άλλους παραδοσιακούς χορούς εξακολουθούν να επιβιώνουν.

ΡΥΘΜΟΣ-ΒΗΜΑΤΑ

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ