Αλέξανδρου Αμπαδογιάννη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΕΣ ΧΩΡΕΣ Πτυχιακή Εργασία του Αλέξανδρου Αμπαδογιάννη Επιβλέπουσα: Αθανασία Καρακίτσιου

Αντικείμενο αυτής της εργασίας είναι: · Να προσδιορίσει την θέση της Ελλάδος σε σχέση με τις άλλες μεσογειακές χώρες στον χώρο του τουρισμού. · Να γίνει μια προσπάθεια εντοπισμού των δυνατών και αδύνατων σημείων του τουρισμού ώστε να προχωρήσουμε σε προτάσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. · Aναλύουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν τον τουρισμό και περιγράφουμε την δυναμικότητα του ξενοδοχειακού κλάδου.

Η χώρα μας δέχεται μαζικό τουρισμό, έχει καθιερωθεί με το πλεονέκτημα του ήλιου και της θάλασσας. Τα μειονεκτήματα του φαινομένου αυτού είναι η εποχικότητα και η χαμηλή τουριστική δαπάνη. Οι βασικότεροι λόγοι που αναπτύχθηκε ο τουρισμός στην Ελλάδα μεταπολεμικά είναι: - Η μείωση των ωρών εργασίας των δυνητικών τουριστών - Η δυναμική ανάπτυξη του δικαιώματος για διακοπές, - Ανάπτυξη των μέσων μαζικής μεταφοράς - Βελτίωση του εισοδήματος των πολιτών ( μεσαία τάξη) - Η μαζική παραγωγή και κατανάλωση του τουριστικού προϊόντος. - Ανάπτυξη των τεχνολογιών επικοινωνίας

Τα χαρακτηριστικά του Ελληνικού προϊόντος τα οποία καθορίζουν και το επίπεδο ανταγωνιστικότητας είναι : · Το βασικό κίνητρο του ταξιδιού προς την Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει ο ήλιος και η θάλασσα. Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό τουριστικό προϊόν παραμένει τυπικά “μεσογειακό” και δεν έχει επιτύχει ακόμη να διαφοροποιηθεί, ώστε να αμβλύνει την εξάρτηση του από τον οργανωμένο παραθεριστικό τουρισμό και να επιμηκύνει την περίοδο ζήτησης του.       · Η εξάρτηση από τον οργανωμένο παραθεριστικό τουρισμό, που χαρακτηρίζεται από χαμηλή τιμή πακέτου και χαμηλή συναλλαγματική απόδοση για τη χώρα- προορισμό, και καθοριστική συγκέντρωση της ζήτησης στο χρόνο( υψηλή εποχικότητα) καθίστανται μόνο οι περιοχές που δέχονται ναυλωμένες πτήσεις.

Συγκριτικά με τις άλλες ανταγωνίστριες χώρες της Μεσογείου, η Ελλάδα είναι: · Πρώτη από πλευράς διασκέδασης · Δεύτερη από πλευράς τιμών. - Το 36% των τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα είναι ικανοποιημένο από τις τιμές των τουριστικών υπηρεσιών που απολαμβάνουν έναντι του 12% και 35% για την Ισπανία και την Πορτογαλία, αντίστοιχα. - Η Ελλάδα είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Μεσογείου. Συνεισφέρει περισσότερο από το 10% στο Α.Ε.Π. και το ποσοστό αυτό αυξάνεται αν ληφθούν υπόψη οι παράλληλες πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στο σύνολο της οικονομίας.

Στην έκθεση Travel and Tourism Competitiveness Report 2011, βαθμολογώντας 139 χώρες του κόσμου αναφέρεται πως η Ελλάδα : · Τουριστικό θεσμικό πλαίσιο 34η θέση · Προτεραιότητα σε τουριστικά/ ταξιδιωτικά θέματα 17η θέση · Τουριστικό επιχειρηματικό περιβάλλον και υποδομές 29η θέση · Υποδομές αερομεταφορών 19η θέση · Υποδομές οδικών μεταφορών 61η θέση · Τουριστικές υποδομές 5η θέση · Ανταγωνιστικότητα τιμών στην τουριστική βιομηχανία 123η θέση · Ανθρώπινο δυναμικό, 59η θέση

Οι ανταγωνίστριες χώρες και τα χαρακτηριστικά τους Ισπανία: Η Ισπανία κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς το 2011 σε αφίξεις(31%) ενώ ακολούθησε στρατηγική η οποία είχε ως στόχο το παραθεριστικό τμήμα της αγοράς που στηρίζεται στον ήλιο, τη θάλασσα και την αμμουδιά. Η Ισπανία δέχεται ένα σημαντικό μέρος τουριστών που απολαμβάνουν διακοπές λίγων ημερών. Πορτογαλία: Η προσπάθεια της Πορτογαλίας συγκεντρώνεται στο να πείσει τους τουρίστες και τους τουριστικούς πράκτορες ότι το προϊόν που προσφέρει είναι διαφορετικό από αυτό που προσφέρει η γειτονική Ισπανία. Στη θέση ότι οι δύο χώρες προσφέρουν το ίδιο προϊόν και μάλιστα ότι η Ισπανία το προσφέρει σε χαμηλότερη τιμή και επιπλέον είναι πιο κοντά γεωγραφικά στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες της δίνει ένα πλεονέκτημα, η Πορτογαλία απαντά ότι η ποιότητα του δικού της προϊόντος είναι υψηλότερη.

Τουρκία: Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας, γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, και η ποικιλία του κλίματος σε συνδυασμό με χαμηλές τιμές, της επιτρέπουν να προσπαθεί να ανταγωνίζεται τις ελληνικές φυσικές ομορφιές και αρχαιότητες. Μια νέα αγορά η οποία άνοιξε για τη Τουρκία τα τελευταία χρόνια είναι και αυτή της Ανατολικής Ευρώπης και της Ασίας. Αυτό δίνει το πλεονέκτημα στη Τουρκία έναντι των ανταγωνιστριών χωρών, αφού της επιτρέπει να έχει περισσότερες εναλλακτικές περιοχές/ χώρες προέλευσης τουρισμού. Ιταλία: Η Ιταλία είναι η 3η ευρωπαϊκή χώρα, μετά τη Γαλλία και την Ισπανία, από πλευράς υποδοχής τουριστών και πρώτη από πλευράς εσόδων. Οι τουρίστες επισκέπτονται την Ιταλία τόσο για την ιστορική της κληρονομιά και την κουλτούρα της, όσο και για τον ήλιο και τη θάλασσα, αν και αυτή η αγορά ζητείται περισσότερο από τον εσωτερικό τουρισμό και ακολουθούν τα χειμερινά σπορ.  

Δυναμικότητα ξενοδοχειακού κλάδου Σύμφωνα με το ξενοδοχειακό επιμελητήριο της Ελλάδος και της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας στην Ελλάδα, ο αριθμός των ξενοδοχείων στην Ελλάδα είναι: - 176 ξενοδοχεία 5 αστέρων με 64.193 κλίνες, - 994 ξενοδοχεία 4 αστέρων με 176.631 κλινών, - 1804 ξενοδοχεία 3 αστέρων με 163.077 κλίνες, - 4460 ξενοδοχεία 2 αστέρων με 231.333 κρεβάτια - 1677 ξενοδοχεία με 1 αστέρι. Υπάρχουν χιλιάδες ενοικιαζόμενα δωμάτια και στούντιο. Στη δεκαετία του 1970 σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι κλίνες υψηλών κατηγοριών σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1980 κατά την οποία αυξήθηκαν οι κλίνες των μικρότερων κατηγοριών, γεγονός στο οποίο συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό ο αναπτυξιακός νόμος 1262/82.

  Η χώρα μας βέβαια υπερέχει σε σχέση με την Ισπανία και τη Τουρκία στο πολιτιστικό στοιχείο. Θα πρέπει επομένως να δοθεί έμφαση και να διαφοροποιήσει το τουριστικό προϊόν με βάση το στοιχείο αυτό ενώ παράλληλα να αναβαθμίσει την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος ήλιος και θάλασσα. Το ελληνικό τουριστικό προϊόν θεωρείται στην τουριστική αγορά το ακριβότερο σε σχέση με αυτό που προσφέρουν η Ισπανία και η Τουρκία. Η Ελλάδα θα πρέπει να αποκτήσει ηγετική θέση ως τουριστικός προορισμός στη Μεσόγειο και για να πραγματοποιηθεί θα πρέπει : 1. Να εδραιώσει τη θέση της ως κορυφαίος Μεσογειακός προορισμός στον τομέα ήλιου θάλασσας με ανώτερου επιπέδου υπηρεσίες συγκριτικά με τον τουρισμό 2. Να βελτιώσει την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος 3. Να αναπτύξει τον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού  

Κλείνοντας στη πορεία προς το μέλλον του ο τουρισμός πρέπει: - Να συνδέσει τις αξίες και τα νοήματα του ελληνικού πολιτισμού με τις σύγχρονες ανάγκες, τις προσδοκίες και τις αντιλήψεις της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, αναδεικνύοντας την Ελλάδα στην πρωτοπορία της νέας εποχής. - Να ενημερώνει και να προστατεύει τους τουρίστες- καταναλωτές εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα το δικαίωμα σε ποιοτικές διακοπές για όλους. - Να δημιουργήσει υποδομές ποιότητας σε ολόκληρη την Ελλάδα, ώστε να συμβάλλει στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη. - Να αναβαθμίσει το κύρος της επιχειρηματικότητας στην κοινωνία εξασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα και κερδοφορία των επιχειρήσεων. - Να προσδώσει αίγλη στα τουριστικά επαγγέλματα και υπερηφάνεια στους εργαζόμενους.