O εθισμός στα ηλεκτρονικά παιχνίδια

Για τους γονείς ο “εθισμός” στα βιντεοπαιχνίδια μοιάζει σαν ένας αόρατος εχθρός από τον οποίο δεν μπορούν να προφυλάξουν τα παιδιά τους. Πίσω από την ομίχλη της άγνοιας, της παράνοιας, της ατζέντας πολλών, που τυπικά περιβάλλει τα βιντεοπαιχνίδια, η αλήθεια για τον εθισμό είναι αρκετά διαφορετική. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει κλινικός όρος «εθισμός στα βιντεοπαιχνίδια», δεν είναι αναγνωρισμένη πάθηση. Δεν έχει καν οριστεί τι είναι εθισμός στην περίπτωση αυτή. Συνήθως για την διάγνωση του «εθισμού» στα βιντεοπαιχνίδια, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα γνωστά κριτήρια που χρησιμοποιούν και στις εξαρτησιογόνες ουσίες όπως την ηρωίνη και το αλκοόλ.

1 Προσήλωση: Το παιχνίδι γίνεται η σημαντικότερη ασχολία στην ζωή ενός ατόμου, κυριεύοντας την σκέψη, τα αισθήματα και την συμπεριφορά του. 2 Αλλαγή διάθεσης: Το παιχνίδι προσφέρει μια αίσθηση ευφορίας στο παίκτη. 3 Ανοχή: Απαιτείται ολοένα και αυξανόμενη ενασχόληση με το παιχνίδι για την επίτευξη της αίσθησης ευφορίας. 4 Συμπτώματα στέρησης: Δυσάρεστα συναισθήμτα ακολουθούν την διακοπή ενασχόλησης με το παιχνίδι όπως κακή διάθεση και νευρικότητα. 5 Συγκρούσεις και παραμέληση άλλων ασχολιών: Η ενασχόληση του ατόμου με το παιχνίδι δημιουργεί συγκρούσεις ανάμεσα σε αυτό και στο οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρο, παραμέληση ασχολιών όπως σχολική μελέτη και εργασία και, εξ αιτίας αυτών, αισθήματα τύψης στο παίκτη.

Τα βιντεοπαιχνίδια είναι ένα ψυχαγωγικό μέσο, όπως η τηλεόραση, τα βιβλία, το ραδιόφωνο, τα κόμιξ. Είναι μάλιστα, μαζί με το Internet, το νεότερο μέσο ψυχαγωγίας. Η κοινωνία παραδοσιακά διατηρεί ένα φόβο και μια επιφύλαξη σε κάθε νέο μέσο και έχει την τάση να αποδίδει σε αυτό οποιαδήποτε «παράξενη» συμπεριφορά των νέων. Όπως και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, έτσι και τα βιβλία, τα κομιξ, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση έχουν κατηγορηθεί στο παρελθόν για την ηθική παρακμή της κοινωνίας.

Η μη καλή κατανόηση του μέσου των βιντεοπαιχνιδιών από τους γονείς (και γενικά άτομα που δεν ασχολούνται με τα παιχνίδια) οδηγεί πολλές φορές σε λανθασμένη εκτίμηση του τι είναι υπέρμετρη χρήση. Αν ένα παιδί (ή και ενήλικας), διαβάζει λογοτεχνία 4 ώρες την ημέρα, ή κάνει τζόκινγκ 4 ώρες την ημέρα, τότε οι περισσότεροι θα το χαρακτηρίσουν ως βιβλιοφάγο ή καλό αθλητή. Αν ξέρει κάθε λεπτομέρεια για κάθε παίκτη μιας ποδοσφαιρικής ομάδας θα το θεωρήσουν ως φίλαθλο. Αν όμως παίζει ένα βιντεοπαιχνίδι 4 ώρες την ημέρα θα το θεωρήσουν εθισμένο και θα ζητήσουν πιθανώς βοήθεια από ψυχολόγο.

Πολλές φορές πίσω από κάθε υπέρμετρη χρήση κρύβονται κάποιες ψυχολογικές διαταραχές. Συχνά ο χρήστης προσπαθεί να απαλύνει αρνητικά συναισθήματα όπως το στρες, την αγωνία, την κατάθλιψη, τη στεναχώρια, το θυμό που νιώθει μέσω ενός βιντεοπαιχνιδιού. Πίσω από τον «εθισμό» σε ένα βιντεοπαιχνίδι πρέπει πάντα να κοιτάμε το «γιατί». Ίσως κρύβονται βαθύτερα αίτια που μια απλή απόδοση σε εθισμό στο παιχνίδι μπορεί να τα κάνει να περάσουν απαρατήρητα με καταστροφικές συνέπειες.

TI ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Συνηθισμένα συμπτώματα εξάρτησης (Εθισμού) * Απομόνωση από τους συνομήλικούς (σταματά να βγαίνει έξω-βόλτα), και αγωνιώδης προσμονή τις ώρας που θα ξανά παίξουν. * Αν γίνει απότομη διακοπή της εξάρτησης τους από τον Η/Υ (λ.χ. βρεθούν σε χώρο που δεν υπάρχει Η.Υ), τότε παρουσιάζονται συμπτώματα, όπως τρέμουλο χεριών, αϋπνία, υπερκινητικοτητα. * Συχνά κάνουν αναφορά (στις κουβέντες με άλλους), για τους "ήρωες" των παιχνιδιών σαν να είναι υπαρκτά, αληθινά πρόσωπα.

Η συστηματική και παρατεταμένη χρήση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών μπορεί να προκαλέσει εθισμό σε ένα παιδί. Ιδιαίτερα ευάλωτα σε αυτή την εξάρτηση είναι τα αγόρια ηλικίας 8 - 18 ετών. Συνήθη συμπτώματα της εξάρτησης είναι: * Η κατανάλωση σταδιακά περισσότερου χρόνου στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. * Η έλλειψη ενδιαφέροντος για άλλες δραστηριότητες και η αγωνιώδης προσμονή της επόμενης στιγμής που θα ασχοληθεί με αυτά. * Η ανοχή (ανάγκη για περισσότερο χρόνο χρήσης). * Οι εμμονές ή οι φαντασιώσεις με θέματα και ρόλους που διαδραματίζονται στην πλοκή ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού, τρέμουλο, άγχος, ανησυχία, αϋπνία, εφιάλτες (συμπτώματα που παρουσιάζονται με τη μείωση ή τη διακοπή της χρήσης τους). * Η σταδιακή μείωση του κινήτρου του παιδιού για το σχολικό διάβασμα και η σοβαρή πτώση της σχολικής του επίδοσης.

* Δεν έχει νόημα η απόλυτη απαγόρευση του Η/Υ και των παιχνιδιών. * Το "απαγορευμένο" μαγνητίζει την περιέργεια τους, και τους ωθεί ακριβώς στο αντίθετο αποτέλεσμα. * Ο γονιός πρέπει να δείξει "προσαρμογή σκέψης". Να αντιληφθεί πως η χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών είναι σημείο των καιρών μας! * Όμως, δεν πρέπει να παραδοθεί εύκολα στις επιθυμίες του παιδιού. Οφείλει με σοβαρό, αποφασιστικό, τρόπο να κάνει συμφωνία μαζί του. Να διαλέξουν "μαζί" παιχνίδια με μειωμένης βίας, συμφωνώντας στον χρόνο διαρκειας του παιχνιδιού. * Να προειδοποιήσουμε το παιδί μας πως η συμφωνία μας μπορεί να είναι προφορική, αλλά είναι μια μορφή συμβολαίου και κάθε παραβίαση του έχει επιπτώσεις. * ΤΈΛΟΣ, αν δυστυχώς, ο γονιός διαπιστώσει σημεία εθισμού, να μην κρυφτεί πίσω από το δάκτυλο του, να μην αγνοήσει τον τεράστιο κίνδυνο που καραδοκεί και να ζητήσει - το συντομότερο - βοήθεια από ψυχολόγο. Τι να κάνουμε;

Αποτελέσματα Ερωτηματολογίων

ΜΑΚΑΡΙΟΙ Ασχολήθηκαν Παντράκης Αποστόλης Τσολάκης Αλέξανδρος Καστράνης Ευριπίδης Συμεωνίδης Βίκτωρ