Ηπατίτιδες

Ανατομία του ήπατος 1.ΔΕΞΙΟΣ ΛΟΒΟΣ 2.ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΛΟΒΟΣ 1.ΔΕΞΙΟΣ ΛΟΒΟΣ 2.ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΛΟΒΟΣ 3.ΚΕΡΚΟΦΟΡΟΣ ΛΟΒΟΣ 4.ΤΕΤΡΑΠΛΕΥΡΟΣ ΛΟΒΟΣ 5.ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΚΥΣΤΗ 6.ΧΟΛΗΔΟΧΟΣ ΠΟΡΟΣ 7.ΚΟΙΝΟΣ ΗΠΑΤΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ 8.ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ 9.ΠΥΛΑΙΑ ΦΛΕΒΑ 10.ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΗ ΦΛΕΒΑ

Ο μεγαλύτερος μεικτός αδένας του πεπτικού συστήματος βάρους 2 Kgr περίπου Ένα από τα σπουδαιότερα όργανα του ανθρωπίνου σώματος με άριστη αρχιτεκτονική δομή Παρουσιάζει μεγάλη αγγειοβρίθεια Βρίσκεται στην άνω κοιλία, κάτω από το διάφραγμα καταλαμβάνοντας το δεξιό υποχόνδριο Τα κυριότερα στοιχεία του είναι: τα ηπατικά λοβία, οι χοληφόροι πόροι, τα αγγεία και τα νεύρα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ Αποτελεί το κεντρικό βιοχημικό εργαστήριο του οργανισμού Πιστεύεται ότι εκτελεί περισσότερες από 70 ζωτικές λειτουργίες Το ήπαρ εξ’ αιτίας της ανατομικής του θέσης και το ότι δέχεται δια μέσου της πυλαίας φλέβας το αίμα (ηπατική αρτηρία –ηπατική φλέβα) ρυθμίζει και διευθύνει τις παρακάτω βιοχημικές επεξεργασίες

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ Μεταβολικές και συνθετικές Παραγωγή – απέκκριση χολερυθρίνης – παραγωγή χολής Αδρανοποίηση και απέκκριση εξωγενών τοξικών ουσιών (φάρμακα, αλκοόλη) Μεταβολισμός θρεπτικών ουσιών (υδατανθράκων, πρωτεϊνών, λιπών) Σύνθεση λιπαρών οξέων – πρωτεϊνών (λευκωματίνης, παραγόντων πήξης, συμπληρώματος) Αποθήκευση Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία Ανοσιακές Φαγοκυττάρωση (μικρόβια, ιοί, ενδοτοξίνες, τραυματισμένα ή γηρασμένα ερυθροκύτταρα με τα κύτταρα Kupffer)

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΗΠΑΤΟΣ Έχει σαν σκοπό: Την απεικονιστική εκτίμηση ήπατος και χοληφόρων Απλή ακτινογραφία δεξιού υποχονδρίου Υπερηχοτομογράφημα Αξονική τομογραφία – Τρισδιάστατη αξονική τομογραφία Μαγνητική τομογραφία Εκλεκτική ψηφιακή αγγειογραφία Σπινθηρογράφημα ήπατος – χοληφόρων Peros χολυκυστογραφία Ενδοφλέβια χολαγγειογραφία Βιοψία ήπατος Ειδικές ανοσολογικές και μοριακές τεχνικές για την ανίχνευση Ιολογικών δεικτών ηπατίτιδας κ.α.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΗΠΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ Στον διπλανό πίνακα αναγράφονται οι φυσιολογικές τιμές των συνήθων εξετάσεων ελέγχου ηπατικής λειτουργίας Η σωστή επιλογή και αξιολόγηση των εργαστηριακών ευρημάτων σε συνδυασμό πάντοτε με το ιστορικό και την κλινική εξέταση οδηγούν στην ορθή διάγνωση στο 80% περίπου των ασθενών που πάσχουν από κάποια μορφή ηπατίτιδας

ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΕΣ Ηπατίτιδα είναι η εκτεταμένη φλεγμονή του ήπατος με εστιακή εκφύλιση και νέκρωση των ηπατικών κυττάρων και εν συνεχεία οργανωμένη αναγέννησή τους στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Το αίτιο μπορεί να ποικίλλει, όπως επίσης μπορεί να ποικίλλει η εξέλιξή της σε οξεία ή χρόνια, με συμπτώματα που αντικατοπτρίζουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό ηπατική δυσλειτουργία. ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΕΣ Οι ιογενείς ηπατίτιδες είναι ιδιαίτερα σημαντικά νοσήματα διότι: προσβάλλουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού αποτελούν ως ένα βαθμό «καθρέπτη» του βιοτικού επιπέδου μιας χώρας μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο συχνά απαιτούν μακροχρόνια και δαπανηρή θεραπευτική παρέμβαση και τέλος έχουν σημαντικές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία

ΑΙΤΙΑ ΙΟΓΕΝΩΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΩΝ Άλλα αίτια ηπατίτιδων - Οινόπνευμα Κατάχρηση αλκοόλ -Τοξικοί παράγοντες Τετραχλωράνθρακας - Φάρμακα Ισονιαζίδη, Ερυθρομικίνη, χλωροπρομαζίνη, ακεταμινοφαίνη -Άλλα Νόσος του Wilson Ιός Α, Ιός Β, Ιός C, Ιός D, ιός Ε, ιός G Ερπητοϊοί - Μεγαλοκυτταροιός, Epstein – Barr (λοιμώδης μονοπυρήνωση) Ερυθρά Αρμποϊοί - Κίτρινος πυρετός, πυρετός Dengue Ιός πράσινου πιθήκου (Marburg) – Ιός Eβola Αδενοϊοί Εντεροϊοί - Coxsackie Αρενοϊοί - Πυρετός Αργεντινής, πυρετός Βολιβίας, πυρετός Lassa

Η ηπατίτιδα διακρίνεται σε οξεία και χρόνια με βάση διάφορα κλινικά και παθολογοανατομικά κριτήρια. ΟΞΕΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Αιφνίδια (ξαφνική), μικρή σε χρονική διάρκεια (λιγότερο από 6 μήνες) φλεγμονή του ήπατος Όλοι οι ιοί της ηπατίτιδας προκαλούν οξεία λοίμωξη Άλλα αίτια: μερικά ναρκωτικά, τοξίνες (συμπεριλαμβανομένου και του αλκοόλ Υπάρχουν 3 στάδια ή φάσεις ιογενούς ηπατίτιδας 1. Προϊκτερικό ή πρώϊμο στάδιο - Ήπια συμπτώματα (εικόνα απλής ίωσης) έως ανύπαρκτα. Κατά το στάδιο αυτό μεταδίδεται η νόσος.

3. Μεταϊκτερικό ή στάδιο ανάρρωσης 2. Ικτερικό στάδιο Κύρια συμπτώματα: έντονη αδυναμία – καταβολή, ανορεξία, ναυτία, έμετοι, μυαλγίες, αίσθημα βάρους στο δεξιό υποχόνδριο, ίκτερος, υπέρχρωση ούρων, αποχρωματισμός κοπράνων (εκδηλώσεις χολόστασης, διάρροιες, κ.λ.π.) -Σπάνια (< 2%) έχει βαρειά πορεία (κεραυνοβόλος ηπατίτιδα με υψηλή θνητότητα (70 – 80%) Αναγκαία η μεταμόσχευση ήπατος 3. Μεταϊκτερικό ή στάδιο ανάρρωσης - Διαρκεί μερικές εβδομάδες έως μήνες - Υποχωρούν τα συμπτώματα - Η λειτουργία του ήπατος επανέρχεται στο φυσιολογικό

ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Ηπατική φλεγμονή που διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες Αναπτύσσεται σε ασθενείς που δεν κατορθώνουν να αποβάλλουν τον ιό κατά τη φάση της οξείας ηπατίτιδας Υπεύθυνοι ιοί, οι HBV, HCV, HDV και ποτέ οι ιοί HAV και HEV Συνήθως κανένα σύμπτωμα Καταλήγει σε κίρρωση Αυξημένος κίνδυνος ηπατικής ανεπάρκειας και καρκίνου του ήπατος (οι δυο πιο συχνές αιτίες θανάτου ασθενών με κίρρωση)

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ HBV Η πιο κοινή και σοβαρή λοίμωξη ήπατος Ο ιός είναι 100 φορές μολυσματικότερος από τον HIV Προσβάλλει άνω 2 δις ανθρώπους (1 στα 3 άτομα) στον κόσμο 300 – 400 εκατ. άνθρωποι μολύνονται από χρονία Ηπατίτιδα Είναι 10η αιτία θανάτου παγκοσμίως

Συχνότητα: Χαμηλή στις αναπτυγμένες χώρες Β. Ευρώπη, ΗΠΑ. 10 – 15% → Αφρική, Μέση και Άπω Ανατολή 45% → Αλάσκα 85% → Αυστραλία

Ο HBV είναι DNA (HEPADNAVIDAE) με πολλούς γονότυπους Αποτελείται από 4 αντιγόνα: HbsAg → επιφανειακό αντιγόνο ΗbeAg HbcAg πυρήνα του ιού HbxAg

ΜΕΤΑΔΟΣΗ HBV Αιμοκάθαρση Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών Μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗ: Αιμοκάθαρση Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών Μεταμόσχευση οργάνων ΑΦΑΝΗ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗ: Νοσηλείες Χειρουργικές επεμβάσεις Γενετήσια μετάδοση Περιγεννητική μετάδοση Ενδοοικογενειακή μετάδοση ΑΓΝΩΣΤΗ ΟΔΟ: Περιπτώσεις χωρίς ιστορικό παρεντερικής ή άλλης οδού μετάδοσης

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ HBV Διακρίνεται σε 2 μορφές: ΑΝΙΚΤΕΡΙΚΗ (συχνή) και ΙΚΤΕΡΙΚΗ Χρόνος επώασης: 30-180 ημέρες ΟΞΕΙΑ : Η ικτερική μορφή παρόμοια της Ηπατίτιδος Α και C. Ο ασθενής εμφανίζει γαστρεντερικές διαταραχές (ανορεξία, ναυτία), άλγος (ΔΕ) υποχόνδριο, ήπια πυρεξία, αποστροφή προς το κάπνισμα, αλκοόλ,

υπέρχρωση ούρων(κονιάκ) και αποχρωματισμός κοπράνων προαναγγέλλει εμφάνιση Ικτέρου, ευαισθησία ήπατος και σπληνός. Υποχωρεί σε 2-3 μήνες και ακολουθεί περίοδος ανάρρωσης με εξαφάνιση συμπτωμάτων και ικτέρου. Ενώ η Κλινική – Βιοχημική ανάρρωση γίνεται σε 6 μήνες. Παραμονή άνω 6 μήνου εγείρει υπόνοια μετάπτωσης σε χρονιότητα.

Ακόμη Εξωηπατικές εκδηλώσεις (ανοσοσυμπλέγματα) όπως: ΧΡΟΝΙΑ: Δεν υπάρχουν συμπτώματα ή είναι μη ειδικά Το συχνότερο σύμπτωμα: κ ό π ω σ η Μη ειδικά: Υπνηλία, ανορεξία, απώλεια βάρους, υπέρχρωση ούρων ΄Η κλινικές εκδηλώσεις ηπατικής ανεπάρκειας ή προχωρημένου ΗΚΚ Ακόμη Εξωηπατικές εκδηλώσεις (ανοσοσυμπλέγματα) όπως: Σπειραματονεφρίτιδα σύνδρομο Guillian – Barre αγγειίτιδα μυοκαρδίτιδα αρθρίτιδα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΗΒV Η διάγνωση της HBV λοίμωξης βασίζεται: Στον ορολογικό προσδιορισμό αντιγόνων και αντισωμάτων με τις ανοσοενζυμικές μεθόδους ELIZA & RIO των HbsAg και anti – Hbs HbcAg anti – Hbc HbeAg anti – Hbe

Τον προσδιορισμό HBV – DNA με PCR Εργαστηριακό έλεγχο ηπατικών δοκιμασιών (τρανσαμινασών, γGΤ, χολερυθρίνης, αλκαλικής φωσφατάσης) Στη Χρόνια HBV διενεργείται ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΗΒV ΟΞΕΙΑ: Μη ειδική θεραπεία ΟΞΕΙΑ: Μη ειδική θεραπεία (ανάπαυση, ενυδάτωση, δίαιτα κ.α.) ΧΡΟΝΙΑ: INFs (a) και Αντιϊοικά φάρμακα Κλασσική α – 2α RoFeron Λαμιβουδίνη (ΖeFFix) α – 2b Intron – A Αδεφοβίρη (Ηepsera) Εντεκαβίρη (Baraclude) Πεγκυλιωμένη α – 2α Pegasys Τελμπιβουδίνη α – 2b Peglntron Τενοφοβίρη

ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ INF Πυρετός Πονοκέφαλος Καταβολή Λευκοπενία Ψυχολογικές διαταραχές Καταστολή μυελού Μυαλγίες

ΠΡΟΛΗΨΗ HBV α) Διακοπή της μετάδοσης (αποφυγή επαφής κ.α.) α) Διακοπή της μετάδοσης (αποφυγή επαφής κ.α.) β) Ανοσοποίηση Ενεργητική Παθητική ΕΜΒΟΛΙΟ (1982) Υπεράνοση γ – σφαιρίνη π.χ. ENGERIX σε 3 δόσεις (HBIG) Σε μεσοδιαστήματα 0,1,6 Μήνες

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ πρέπει να γίνεται: «Πριν» και «Μετά» έκθεση στον ιό ΠΡΙΝ: Σε άτομα υψηλού κινδύνου όπως: Ιατρικό –Νοσηλευτικό- Παραϊατρικό προσωπικό Οδοντογιατρούς Σε αιμοκαθαρόμενα, μεταγγιζόμενα άτομα που θα υποβληθούν σε μεταμόσχευση Σε ταξιδιώτες, ομοφυλόφιλους, χρήστες ναρκωτικών, προσωπικό Ιδρυμάτων και φυλακών και τρόφιμοι, σε νεογνά αρνητικών μητέρων Και σε κάθε άτομο όπου μέσω της εργασίας ή του τρόπου ζωής του εκτίθεται στον ιό

ΜΕΤΑ: Από επαφή με μολυσμένο υλικό (τρύπημα με βελόνα κ.α.) και σε νεογνά θετικών μητέρων (HbsAg ( + )

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ HCV RNA ΙΟΣ (FLAVIVIRADAE) Μεγάλη γενετική ετερογένεια στην E2 / ΝSI περιοχή Έχει 9 γονότυπους και πολλούς υπότυπους 150 εκατομμύρια άνθρωποι είναι οι φορείς του ιού Γονότυπος 4 ΑΦΡΙΚΗ Οι Γονότυποι Β. ΑΜΕΡΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ 1b, 2b, 2a, 3a ΕΥΡΩΠΗ Μ. ΑΝΑΤΟΛΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΜΕΤΑΔΟΣΗ HCV Επαφή με μολυσμένο αίμα ή παράγωγά του Κυρίως με την Παρεντερική οδό: Επαφή με μολυσμένο αίμα ή παράγωγά του

ΟΞΕΙΑ: Μη ειδική (πυρετός, ακαθόριστα κοιλιακά άλγη, υπέρχρωση ούρων, ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ HCV ΟΞΕΙΑ: Μη ειδική (πυρετός, ακαθόριστα κοιλιακά άλγη, υπέρχρωση ούρων, ναυτία). Ο χρόνος επώασης: 7 –8 εβδομάδες ΧΡΟΝΙΑ: (Κυριαρχούν ίκτερος, ηπατομεγαλία, σπληνομεγαλία, αραχνοειδείς σπίλοι, συμπτώματα πυλαίας υπέρτασης)

ΔΙΑΓΝΩΣΗ HCV Ανοσοενζυμικές μεθόδους ELIZA και RIBA Aνίχνευση αντισώματος (anti – HCV) στον ορό αίματος ΟΞΕΙΑ: ανίχνευση anti – HCV 15 εβδομάδες από έναρξη συμπτωμάτων με ELIZA και εξαφάνιση μετά (Στη χρόνια φάση παραμένει το αντίσωμα) Η ELIZA δεν διακρίνει IgM & IgG Σε πειραματικό στάδιο, με ανοσοφθορισμό στα ηπατικά κύτταρα η ανίχνευση αντιγόνου

Με μοριακές τεχνικές: Μοριακός Υβριδισμός Τεχνική διακλαδιζόμενου DNA PCR γίνεται ποσοτικός προσδιορισμός HCV – RNA στον ορό και ήπαρ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ HCV ΟΞΕΙΑ: Συμπτωματική παρόμοια με HAV και HBV ΧΡΟΝΙΑ: Πεγκυλιωμένη IFN- α + ΡΙΜΠΑΒΙΡΙΝΗ = SVR 60%

ΠΡΟΛΗΨΗ HCV Δεν υπάρχει ΕΜΒΟΛΙΟ

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α Είναι γνωστή από την δεκαετία του 40 ως «λοιμώδης ηπατίτις» Οφείλεται σε ένα RNA ιό μεγέθους 27nm και προκαλεί μόνο οξεία λοίμωξη. Αφήνει μόνιμη ανοσία Τις δεκαετίες 40 και 50 απετέλεσε την σχεδόν «υποχρεωτική νόσο της παιδικής ηλικίας» Η επιδημιολογία της ηπατίτιδας Α αντικατοπτρίζει τις συνθήκες υγιεινής της εκάστοτε εποχής. Έτσι: Τις δεκαετίες 40 και 50 τα άτομα έως 25 ετών είχαν σχεδόν 100% αντισώματα έναντι της HAV, ενώ τη δεκαετία του 90 το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25 ετών με θετικά αντισώματα έναντι της ηπατίτιδας Α ήταν 20% Επιρρεπείς σε επιμόλυνση τα άτομα που δεν ακολουθούν κανόνες στοιχειώδους υγιεινής (Ιθαγενείς Αμερικής), Ιδρύματα (Βρεφονηπιακοί και Παιδικοί σταθμοί, οίκοι ευγηρίας κ.λ.π.) Τα περισσότερα κρούσματα εμφανίζονται φθινόπωρο και χειμώνα

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ HAV Πρωκτο-στοματική οδός – επώαση 15 – 45 ημέρες Ο ιός μεταδίδεται 2 εβδομάδες πριν και 1 εβδομάδα μετά την εμφάνιση του ικτέρου ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ HAV Συνήθως ήπια Στα παιδιά χαρακτηρίζεται από ένα γαστρεντερικό πρόδρομο στάδιο Στους ενήλικες πιο βαρειά και παρατεταμένη κλινική εικόνα: αδυναμία, καταβολή, ναυτία, εμέτους, διάρροιες, αποστροφή προς το κάπνισμα και το αλκοόλ, μέτριος πυρετός, ίκτερος ο οποίος συνοδεύεται με υπέρχρωση ούρων και αποχρωματισμό κοπράνων

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Μέθοδοι ELIZA και RIO για την Ανίχνευση IgM αντισωμάτων έναντι του ιού της HAV (εμφανίζονται λίγο πριν την εκδήλωση των συμπτωμάτων και διατηρούνται για 6 μήνες) - Ανίχνευση IgG αντισωμάτων έναντι του ιού της HAV (ανιχνεύονται εφόρον ζωής) ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΗΑV Νόσος καλοήθης Αυτοπεριορίζεται σε 2 ή περισσότερες εβδομάδες Σπάνια χολοστατική μορφή με βαθύ ίκτερο, αύξηση Αλκαλικής φωσφατάσης και γ–γλουταμινικής τρανσφεράσης Σπανίως οδηγεί σε οξεία ηπατική ανεπάρκεια (κεραυνοβόλος ηπατίτιδα 1%)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ HAV ΠΡΟΛΗΨΗ HAV Συμπτωματική Ανάπαυση – συντήρηση της ενυδάτωσης Δίαιτα φτωχή σε λίπος και πλούσια σε υδατάνθρακες Σε παρατεταμένη χολόσταση χορήγηση βιταμίνης Κ Σε περίπτωση έντονης ναυτίας, εμέτων ή ενδείξεις ελάττωσης της ηπατικής λειτουργίας κρίνεται αναγκαία η εισαγωγή σε νοσοκομείο ΘΕΡΑΠΕΙΑ HAV ΠΡΟΛΗΨΗ HAV

α) Γενικά μέτρα υγιεινής Πολύ καλό πλύσιμο χεριών πριν και μετά τη χρήση τουαλέτας Πλύσιμο χεριών πριν από κάθε χειρισμό τροφίμων Χρήση γαντιών στην αλλαγή πάνας σε βρέφη ή σε άλλα άτομα με ειδικές ανάγκες Κατανάλωση νερού μόνο από γνωστή και εγκεκριμένη πηγή Προσοχή στην κατανάλωση νωπών τροφών ή οστρακοειδών Χρήση γαντιών από τους παρασκευαστές τροφίμων Βελτίωση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, αποκομιδή σκουπιδιών λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης Διατήρηση καθαριότητας των χώρων σπιτιού, σχολείων, νηπιακών σταθμών, ξενοδοχείων, εστιατορίων στρατοπέδων κ.λ.π. Χρήση ατομικών και προσωπικών αντικειμένων Χρησιμοποίηση χλωρίνης για την απολύμανση μολυσμένων επιφανειών κ.λ.π.

β) Παθητική και ενεργητική ανοσοποίηση Παθητική ανοσοποίηση Χορήγηση Ι.Μ γ- σφαιρίνης 90% αποτελεσματική εφόσον χορηγηθεί 2 βδομάδες από την έκθεση στον ιό της HAV Διάρκεια προστασίας 5-6 μήνες

Ενεργητική ανοσοποίηση (εμβολιασμός) 1992 κυκλοφόρησε το πρώτο εμβόλιο 2 είδη εμβολίων ηπατίτιδας Α (Havrix και Vagta). Ασφαλή, ανοσογόνα και αποτελεσματικά Ι Μ χορήγηση σε 2 δόσεις με ελάχιστο μεσοδιάστημα 6 μηνών Τα προστατευτικά αντισώματα υπάρχουν για τουλάχιστον 10 έτη Η ανοσιακή μνήμη προσφέρει μακροχρόνια προστασία (τουλάχιστον 20 έτη) Δεν έχει έγκριση χορήγησης σε παιδιά κάτω των 2 ετών Δεν συνιστάται σε εγκύους

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ D Ο ιός της HDV είναι μικρός RNA ιός Εξαρτά την παρουσία του από τον HBV ή ταυτόχρονη λοίμωξη με τον ιό HBV και HDV των ατόμων Μόνον λοίμωξη από HDV δεν υπάρχει

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Ε RNA ιός Μεταδίδεται με την εντερική οδό (συνήθως μολυσμένο νερό) Ευθύνεται για σποραδικές και μεγάλες επιδημίες στις υποανάπτυκτες χώρες (Ινδία, Πακιστάν, Μεξικό, Ασία, Β. Αφρική)

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ G Ο ιός της ηπατίτιδας G (HGV) είναι RNA ιός μεταδίδεται παρεντερικώς πιθανώς προκαλεί συλλοιμώξεις με τον ιό της ηπατίτιδας D

Η νοσηλευτική φροντίδα ασθενών με ηπατίτιδα περιλαμβάνει: 1.Εκτίμηση της γενικής κατάστασης του ασθενή α. Ιστορικό υγείας β. Φυσική εκτίμηση γ. Διαγνωστικές εξετάσεις 2.Εκτίμηση προβλημάτων του ασθενή 1. Θρεπτικό ανισοζύγιο (έμετοι, ανορεξία) 2. Υδατοηλεκτρολυτικά ανισοζύγια (έμετοι)

3. Μείωση άνεσης και δραστηριοτήτων(κνησμός, κακουχία, πόνος, αίσθημα κόπωσης) 4. Προβλήματα κένωσης εντέρου (ακινησία) 5. Προβλήματα χρονιότητας 6. Προβλήματα κινδύνου εξάπλωσης της νόσου 7. Μείωση ασφάλειας (κίνδυνoι επιπλοκών).

Σκοποί νοσηλευτικής φροντίδας 1. Άμεσοι α. Πρόληψη μετάδοσης της νόσου β. Προαγωγή επαρκούς θρέψης γ. Προαγωγή θεραπευτικής ανάπαυσης και πρόληψη συνεπειών της δ. Απαλλαγή από πόνο και δυσχέρειες ε. Απασχόληση του αρρώστου 2. Μακροπρόθεσμοι α. Πλήρης ανάρρωση από την ηπατίτιδα β. Πρόληψη υποτροπής γ. Προαγωγή καλής θρέψης για διατήρηση ιδεώδους βάρους.

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ → Επαρκής ανάπαυση και αποφυγή κάθε είδους stress → Επαρκής θρέψη με υπερθερμιδική δίαιτα (3.000 θερμίδες) πλούσια σε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες και πτωχή σε λίπη Με συχνά – μικρά γεύματα λαμβάνοντας υπόψη και την προτίμηση του ασθενούς τροφών της αρεσκείας του Αποφυγή αλκοόλ για 6 μήνες (τουλάχιστο) → Διατήρηση ήσυχου περιβάλλοντος και μοναχικής κλίνης → Παρότρυνση ασθενούς να εκτελεί την ατομική και στοματική υγιεινή → Προοδευτική αύξηση των δραστηριοτήτων ασθενούς στο στάδιο της ανάρρωσης → Χορήγηση σκευασμάτων Βιταμινών (Βιταμίνη Κ, βιταμίνη C, βιταμίνες συμπλέγματος Β), ιδίως βιταμίνη Κ σε παρατεταμένο χρόνο προθρομβίνης.

→ Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει: Κορτικοστεροειδή για τη μείωση φλεγμονών σε βαριές περιπτώσεις, Ιντερφερόνη….. Προσεκτική χρήση κατευναστικών και αναλγητικών διότι το ήπαρ αδυνατεί να τα μεταβολίσει. → Κατά την εκτέλεση νοσηλείας ή άλλων Ιατρικών παρεμβάσεων να γίνεται χρήση προστατευτικών γαντιών και προσεκτική απόρριψη στα δοχεία απόρριψης βελονών–συριγγών και λοιπού μολυσματικού υλικού

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ (συνέχεια) → Παρακολούθηση ασθενούς για τυχόν υποτροπή ή επιπλοκές όπως: Σημεία – συμπτώματα αιμορραγίας Προοδευτική εκφύλιση ήπατος (λόγω εκτεταμένης ηπατικής νέκρωσης) → Να εκτελεί συχνά τον εργαστηριακό έλεγχο (γεν. αίματος, τρανσαμινάσες και κυρίως τα αιμοπετάλια και τον χρόνο πήξεως- PT, PTT) → Διδασκαλία του ασθενούς πριν την έξοδό του από το νοσοκομείο: Να εφαρμόζει τον ηπατικό έλεγχο, στα προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα Να γνωρίζει τρόπους πρόληψης, για αποφυγή διασποράς της ηπατίτιδας Να τηρεί τους κανόνες υγιεινής Να κατανοεί τα προφυλακτικά μέτρα ανάλογα με τον τύπο ηπατίτιδας είτε νοσεί είτε είναι φορέας Να ακολουθεί τη συσταθείσα δίαιτα και φαρμακευτική θεραπεία

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Οι ιογενείς ηπατίτιδες καταλαμβάνουν ένα σημαντικό τμήμα των λοιμωδών νοσημάτων Η γνώση της επιδημιολογίας και των τρόπων μετάδοσης των ηπατίτιδων αποτελεί προϋπόθεση για την πρόληψη της νόσου Αναγκαιότητα συνεισφοράς της Νοσηλευτικής Επιστήμης, η οποία κατέχει και δύναται να προσφέρει πολλά Ο κατάλληλα καταρτισμένος νοσηλευτής έχει τη δυνατότητα να βοηθά όχι μόνο σε επιστημονική βάση αλλά και σε επίπεδο επικοινωνίας – συνεργασίας με τον ασθενή

Για το λόγο αυτό η γνωστοποίηση και εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων κρίνεται απαραίτητη: Σωστή και ευρεία ενημέρωση του πληθυσμού για θέματα που αφορούν την ιογενή ηπατίτιδα αλλά και για την πρόληψη. Έλεγχος ΗΒsAg στα σχολεία και εμβολιασμός, έλεγχος των οικογενειών και των φορέων του ιού της ηπατίτιδας Β Διαφώτιση σχετικά με την πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Προληπτικός εμβολιασμός των ατόμων που πρόκειται να ταξιδέψουν σε περιοχές που ενδημεί η νόσος

Παθητική ανοσοπροφύλαξη για όλους όσους έχουν εκτεθεί στον ιό, με τη χορήγηση της ειδικής ανοσοσφαιρίνης για την ηπατίτιδα Β Έλεγχος όλων των υποψηφίων αιμοδοτών, καθώς και των υποψηφίων δωρητών οργάνων Εκπαίδευση των ατόμων, τα οποία ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, για το πώς θα αποφύγουν οι ίδιοι την μόλυνση, αλλά και για το πώς θα προστατέψουν τους άλλους από την μόλυνση, σε περίπτωση, που είναι φορείς του ιού

Μέσα στο χώρο των υγειονομικών κέντρων (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, πρέπει να λαμβάνονται τα εξής μέτρα: Έλεγχος του αυστραλιανού αντιγόνου (ΗβsAg) σε όλο το Ιατρικό, Νοσηλευτικό και Παραϊατρικό προσωπικό Εμβολιασμός των αρνητικών (-) στο ΗβsAg, το αργότερο ένα μήνα από την πρόσληψή τους Χρησιμοποίηση συσκευών μιας χρήσεως στις κλινικές, χειρουργεία, αιμοδοσία, τεχνητό νεφρό Το αυστραλιανό αντιγόνο (ΗβsAg), να αποτελεί εξέταση ρουτίνας, για όλους τους νεοεισαχθέντες ασθενείς κάθε Νοσοκομείου

Βελτίωση της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των νοσηλευτών Παρακολούθηση συνεδρίων- σεμιναρίων σχετικά με το αντικείμενό τους Ανασκόπηση και μελέτη της σύγχρονης ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας για εμπλουτισμό και ανανέωση των γνώσεών τους Οι Νοσηλευτικοί Σύνδεσμοι, θα πρέπει να ασκούν επιρροή στους πολιτικούς, που διαμορφώνουν την Πολιτική της Υγείας, με σκοπό τη βελτίωση της φροντίδας υγείας

Από μέρους της Πολιτείας: Να γίνονται προγράμματα επιμόρφωσης των ομάδων υγείας, με ευθύνη του Κράτους Καθιέρωση σχολικού νοσηλευτή στα σχολεία Να δίδονται κρατικές επιχορηγήσεις για έρευνα, επιμόρφωση και ενημέρωση- διαφώτιση του κοινού.