MΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Σπονδυλική στήλη

Mυο-σκελετικές παθήσεις Συχνά η θεραπεία και η αποκατάσταση αποβαίνουν αναποτελεσματικές, ιδιαίτερα σε χρόνιες ασθένειες. Οι μυο-σκελετικές παθήσεις αποτελούν σήμερα τις πιο συνηθισμένες ασθένειες που προσβάλλουν τους εργαζόμενους σε όλους τους τομείς. Αυτό συνεπάγεται αρνητικά επακόλουθα για τους εργαζόμενους, τους εργοδότες, τα ασφαλιστικά ταμεία, την εθνική οικονομία

Ορισμός Μυο-σκελετικών παθήσεων Με τον όρο αυτό εννοούμε τις παθήσεις εκείνες που εμφανίζουν οι μύες, οι τένοντες, οι θύλακοι, τα νεύρα και τα οστά συμπεριλαμβανομένων του αυχένα, των άνω άκρων, της μέσης και των κάτω άκρων. Από τις συχνότερες ΜΣΠ είναι το αυχενικό σύνδρομο, η οσφυαλγία, οι τενοντίτιδες και το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.

Σημερινή κατάσταση-οικονομικές συνέπειες Το 30% των εργαζομένων στην Ευρώπη παραπονέθηκε για οσφυαλγία Το 17% παραπονέθηκε για μυαλγίες στα χέρια και στα πόδια Το 45% θεωρεί ότι εργάζεται σε επίπονες και κοπιαστικές στάσεις Το 33% διακινεί φορτία κατά τη διάρκεια της εργασίας Το 31% των εργαζομένων δεν μπορεί να αλλάξει τον ρυθμό εργασίας

Οι οικονομικές συνέπειες των ΜΣΠ Δεν είναι δυνατό να κοστολογηθεί με οικονομικά κριτήρια ο πόνος και η ταλαιπωρία Σε πανευρωπαϊκή κλίμακα το οικονομικό κόστος ισούται με 2,6-3,8 του ΑΕΠ 600.000.000 μέρες δουλειάς χάνονται ετησίως στην Ευρώπη λόγω ΜΣΠ. Με υπολογισμούς της Ένωσης Εργατικών Συνδικάτων 100.000-200.000 εργαζόμενοι στην Βρετανία πάσχουν από ΜΣΠ.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ Τα πιο συχνά συμπτώματα υγείας που σχετίζονται με την εργασία είναι η οσφυαλγία (25%) και οι μυϊκοί πόνοι (23%).* Το 60% των εργαζομένων εργάζονται σε πολύ υψηλές ταχύτητες το ένα τέταρτο του εργασιακού τους χρόνου. Το 62% εργάζεται με στενά χρονικά όρια το ένα τέταρτο του εργασιακού του χρόνου.* Οι ΜΣΠ επηρεάζουν 40 εκ. Ευρωπαίους και κοστίζουν 0,5- 2% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος Οι ΜΣΠ είναι ανάμεσα στις 10 πιο συχνές ασθένειες στην Ευρώπη. Οι ΜΣΠ των άνω άκρων βρίσκονται στην 6η και 7η θέση.** * Fourth European Working Conditions Survey, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2007 ** European statistics on occupational diseases ‘Evaluation of the 1995 Pilot Data’, FIOH, 1999

Η έξαρση των ΜΣΠ Το κόστος των ΜΣΠ για την Βρετανία 1 δισ. Λίρες. Αναλυτικά: 96 εκατ για χαμένο εισόδημα πασχόντων 65 εκατ για επιδόματα πασχόντων 343 εκατ για πρόνοια, προσαρμογή και αποκατάσταση 278 εκατ για χαμένη παραγωγικότητα 88 εκατ για αντικατάσταση και επανεκπαίδευση προσωπικού

Παράγοντες που οδηγούν στην καταπόνηση Επίπονες στάσεις Επαναλαμβανόμενες κινήσεις με έντονο ρυθμό Χειρωνακτικές εργασίες που απαιτούν δύναμη Δονήσεις στα χέρια και στους βραχίονες Άμεση μηχανική πίεση σε ιστούς του σώματος Ψυχρό περιβάλλον εργασίας Τρόπος οργάνωσης της εργασίας (επαναληπτικότητα –μονοτονία –έλλειψη ελέγχου) Κοινωνικο-ψυχολογικοί παράγοντες εργασίας (επισφαλής θέση- εργασία κατά αποκοπή) Μεγάλο ωράριο, πολύ δουλειά, λίγα διαλείμματα

Ομάδες υψηλού κινδύνου Χειρώνακτες Ηλικιωμένοι Γυναίκες Εργαζόμενοι προσωρινής απασχόλησης

Κυριότερα είδη ΜΣΠ Τενοντίτιδες, Ελυτρίτιδες, Θυλακίτιδες Οσφυαλγία-Ισχυαλγία Άσηπτες-Ισχαιμικές νεκρώσεις οστών Παθήσεις από δονήσεις και κραδασμούς (αγγειοκινητικές διαταραχές) Νευροπάθειες ( σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα) Εκφυλιστικές αλλοιώσεις

Κακώσεις του Μυοσκελετικού Συστήματος Εργατικά ατυχήματα Αθλητικές κακώσεις Κατάγματα εκ κοπώσεως Τροχαία ατυχήματα

Ευρωπαϊκή λίστα επαγγελματικών παθήσεων Οστεοαρθρικές παθήσεις των χεριών και των καρπών που προκαλούνται από τις δονήσεις των μηχανημάτων Παθήσεις των περιαρθικών θυλάκων λόγω πίεσης Παθήσεις λόγω υπερβολικής καταπόνησης του ελύτρου των τενόντων Παθήσεις λόγω υπερβολικής καταπόνησης του περιτενόντιου Παθήσεις λόγω υπερβολικής καταπόνησης των μυϊκών και τενόντιων καταφύσεων Κακώσεις μηνίσκων λόγω εργασίας με γόνατα λυγισμένα Παραλύσεις των νεύρων λόγω πίεσης

Αιτίες ΜΣΠ κατά το NIOSH Παθήσεις οσφυικής χώρας: Κινήσεις ανύψωσης βάρους και κινήσεις που απαιτούν να ασκηθεί μεγάλη δύναμη Κάμψη και στροφή του σώματος σε άβολες, επίπονες και αφύσικες στάσεις εργασίας Δονήσεις ολόκληρου του σώματος

Παθήσεις του αυχένα και των ώμων Σταθερές θέσεις εργασίας που απαιτούν στατικές συσπάσεις των μυών του αυχένα και των ώμων Συνδυασμός υπερβολικά επαναλαμβανόμενης εργασίας και εργασίας που απαιτεί την άσκηση δύναμης

Παθήσεις των χεριών, των καρπών και των αγκώνων Επαναλαμβανόμενη χρήση των χεριών και των καρπών και της εξάσκησης μεγάλης δύναμης με αυτά. Κραδασμοί που προέρχονται από εργαλεία που χρησιμοποιούνται με τα χέρια

Mυοσκελετικές παθήσεις Φυσιοπαθολογία

Κατάλογος επαγγελμάτων και εργασιών με κίνδυνο ΜΣΠ Φορτοεκφορτωτές Εργαζόμενοι σε οθόνες οπτικής απεικόνισης Συγκολλητές-οξυγονοκολλητές Οδηγοί βαρέων οχημάτων και φορτηγών Εργαζόμενοι στην κλωστοϋφαντουργία Εργαζόμενοι στη αλιεία Γεωργοί-Κτηνοτρόφοι Προσωπικό συνεργείων αυτοκινήτων Βαφείς Προσωπικό ασθενοφόρων οχημάτων (μέση-γόνατα) Εργαζόμενοι με σύστημα αμοιβής ανά τεμάχιο

Στρατηγική ελέγχου για ΜΣΠ Εξέταση-Παρακολούθηση Ποιοτική προσέγγιση Ποσοτική προσέγγιση Ανάλυση από ειδικούς

Παράγοντας κινδύνου 1: Επαναληπτικότητα Λύσεις: Χρήση μηχανικών βοηθημάτων Διεύρυνση των εργασιών και προσθήκη νέων Αυτοματοποίηση εργασιών Κυκλική εργασία Ομοιόμορφη κατανομή της εργασίας κάθε βάρδια Αναδιάρθρωση των εργασιών

Παράγοντας κινδύνου 2: Δύναμη/Μηχανική πίεση Λύσεις: Μείωση βάρους εργαλείων , κιβωτίων και εξαρτημάτων Αύξηση τριβής μεταξύ χειρολαβών και χεριού Βελτίωση σχήματος και μεγέθους χειρολαβών Βελτίωση μηχανικού οφέλους Επιλογή καταλλήλων γαντιών Χρήση προστατευτικών μέσων Ασφαλής εναπόθεση εργαλείων και κιβωτίων

Παράγοντας κινδύνου 3: Στάση εργασίας Λύσεις Αλλαγή θέσης των εργαλείων για αποφυγή στρέψης του καρπού Μετακίνηση εξαρτημάτων κοντά στον εργαζόμενο Επιλογή σχεδιασμού εργαλείων για κάθε θέση εργασίας Μετακίνηση εργαζομένου προς μείωση των άβολων και αφύσικων στάσεων εργασίας

Παράγοντας κινδύνου 4: Δονήσεις Λύσεις Επιλογή εργαλείων με τους λιγότερους κραδασμούς Χρήση μηχανικών μέσων Χρήση μόνωσης εργαλείων Χρήση αποσβεστήρων σε εργαλεία Ρύθμιση της ταχύτητας λειτουργίας των εργαλείων

Παράγοντας κινδύνου 5: Ψυχοκοινωνικές πιέσεις Λύσεις Διεύρυνση των καθηκόντων των εργαζομένων Παροχή μεγαλύτερου ελέγχου του τρόπου εργασίας στους εργαζόμενους Μικρά διαλείμματα Ελαχιστοποίηση της εντατικής εργασίας Κατάργηση ελέγχου μέσω ηλεκτρονικών οργάνων

Το πρόγραμμα πέντε σημείων του NIOSH Ανάλυση του χώρου εργασίας Έλεγχος του κινδύνου Παρακολούθηση της υγείας Ιατρική παρακολούθηση

Ιατρική παρακολούθηση Προσδιορισμός ΜΣΠ που προκύπτουν από την εργασία Προώθηση της πρόωρης αναφοράς των συμπτωμάτων Άμεση πρόσβαση του εργαζόμενου σε ιατρική περίθαλψη Έμφαση σε μη χειρουργικές θεραπευτικές μεθόδους Ιατρική παρακολούθηση μετά την επιστροφή στην εργασία Καθιέρωση της κατάλληλης περιόδου ανάρρωσης

Οδηγία πλαίσιο της ΕΕ για την πρόληψη Αποφυγή κινδύνων Αξιολόγηση των κινδύνων που δεν μπορούν να αποφευχθούν Καταπολέμηση των κινδύνων στην ρίζα τους Προσαρμογή της εργασίας σε κάθε εργαζόμενο χωριστά Προσαρμογή στις τεχνικές εξελίξεις Αντικατάσταση του επικίνδυνου με το ακίνδυνο ή λιγότερο επικίνδυνο Εξέλιξη μιας συνολικής πολιτικής για τη πρόληψη Προτεραιότητα στα μέτρα συλλογικής προστασίας

Πρόληψη ΜΣΠ-Νομοθετική προσέγγιση ΠΔ 17/96 ΠΔ 397/94 ΠΔ 398/94 Ν. 1568/85

Άρθρο 40 του Κανονισμού ασφαλείας του ΙΚΑ για τις επαγγελματικές παθήσεις Νόσοι εκ μεταβολών της ατμοσφαιρικής πιέσεως Παθήσεις οφειλόμενες σε μηχανικές δονήσεις Επαγγελματικός σπασμός Βλάβες μηνίσκων των μεταλλωρύχων Απόσπαση από υπερφόρτωση των ακανθωδών αποφύσεων

Αρχές χειρωνακτικής διακίνησης φορτίων Διατήρηση του αντικειμένου πιο κοντά στο σώμα του εργαζομένου Ανύψωση του φορτίου με αργές και ομαλές κινήσεις Αποφυγή απότομων κινήσεων

Αρχές διακίνησης φορτίων Άρση του φορτίου με τους μηρούς Αποφυγή σκυψίματος

Προβλήματα Δεν ελαττώνει την ενδοκοιλιακή πίεση Δεν ελαττώνει την πίεση στον μεσοσπονδύλιο δίσκο Τετρακέφαλος

Αρχές Μηχανοποίηση της χειρωνακτικής διακίνησης φορτίων Μείωση απαιτήσεων χειρωνακτικής μεταφοράς

Μείωση απαιτήσεων χειρωνακτικής μεταφοράς Ύψος τοποθέτησης φορτίου (έδαφος, αγκώνας, ώμική ζώνη). Όσο μεγαλύτερο το ύψος τόσο καλύτερα. Ώθηση προτιμότερη απο την έλξη Κάθοδος προτιμότερη απο την άνοδο Ανάθεση μετακίνησης βαρέως φορτίου σε περισσότερα άτομα

Αρχές Ελάτωση ρυθμού επαναληπτικών κινήσεων Εναλλαγή εργαζομένων κατά τη διάρκεια της ημέρας

Αρχές Εργασία με το ένα χέρι: επιθυμητό όπως ο εργαζόμενος χρησιμοποιεί και τα δυο άκρα Εκπαιδευόμενοι εργαζόμενοι: σταδιακή είσοδος στην εργασία

Αρχές Χαρακτηριστικά εργαλείων Σε πάτημα κουμπιού καλό είναι να χρησιμοποιείται ο αντίχειρας Ή και τα 4 δάκτυλα μαζί, χωρίς τον αντίχειρα

Αρχές Χρησιμοποίηση εργαλείων που κάμτονται και δεν χρειάζεται κάμψη του καρπού Εργαλεία με μικρότερη έκθεση σε δονήσεις Αντι- δονητικά γάντια

Αρχές Το κέντρο βάρους του εργαλείου να είναι κοντά στο κέντρο της παλάμης Η λαβή του εργαλείου να έχει διάμετρο 1.9-5.1 εκατοστά Οι τανάλιες και γενικά εργαλεία που ανοιγοκλείνουν δεν πρέπει να ανοίγουν πάνω απο το 11.5 εκατοστά

Αρχές Οι λαβές να έχουν αντι- ολισθητικό υλικό

Αρχές Διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης Έλεγχος σωματικού βάρους

Αρχές Αποφυγή εργαλείων με: Κοντές λαβές -πιέζουν την παλάμη Πολύ λεπτές λαβές Λαβές αιχμηρές