ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΠΑΠΑΔΑ ΑΝΤΙΟΠΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΜΕΘ-ΜΑΦ MEDITERRANEO HOSPITAL
Η παρεντερική χορήγηση φαρμάκων και υγρών πραγματοποιείται με: 1. Ενδοφλέβια 3. Υποδόρια 2. Ενδομυϊκή 4. Ενδοδερμική
ΠΕΝΤΕ ΣΩΣΤΑ Σωστός ασθενής Σωστό φάρμακο Σωστός χρόνος Σωστή οδό Σωστή δόση
ΣΤΟΙΒΑΔΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ Γίνεται όταν: Το φάρμακο δεν μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, διότι: Καταστρέφεται από τα πεπτικά υγρά Υπάρχουν διαταραχές απορρόφησης Χρόνιες ή οξείες γαστρεντερικές παθήσεις Αδυναμία κατάποσης, συγχυτικές καταστάσεις Το φάρμακο είναι ελαιώδες και δεν χορηγείται ενδοφλέβια
ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ ΔΕΝ γίνεται: Σε αιμορροφιλικά άτομα και αρρώστους υπό αντιπηκτική θεραπεία Σε αρρώστους με έμφραγμα του μυοκαρδίου ( CPK και LDH) Σε περιοχές με εγκαύματα, ουλές, λιποδυστροφικά σημεία Φλεγμονώδεις και οιδηματώδεις περιοχές
ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ Ανατομικές θέσεις: Μείζων γλουτιαίος Προσθιοπλάγια επιφάνεια του μηρού – πλατύς μηριαίος μυς Δελτοειδής μυς άνω άκρων
ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ
Πιάνουμε την μυϊκή μάζα ή τεντώνουμε ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΓΩΝΙΑ 900 Πιάνουμε την μυϊκή μάζα ή τεντώνουμε
ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ
ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ CHECKLIST IM ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΛΥΝΕΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ Διαλέξτε την κατάλληλη σύριγγα και βελόνα, εξετάστε τον όγκο και τον τύπο του φαρμάκου και την μυϊκή μάζα του ασθενή. Σύνηθες σύριγγα είναι 5-10cc και η βελόνα συνήθως είναι G 21(πράσινη). Δώστε στον ασθενή την κατάλληλη θέση ανάλογα με το σημείο που θα κάνετε την ένεση. Συνήθης θέση για ενδομυϊκή ένεση στον μείζονα γλουτιαίο είναι η πρηνής ή πλάγια με μικρή κάμψη των γονάτων για μυϊκή χάλαση. Αυτή είναι αναγκαία, διότι σε συνεσπασμένο μυ η ένεση είναι επώδυνη. Στο μηρό και στο δελτοειδή μυ μπορεί να γίνει και σε καθιστή θέση. Επιλέξτε και ψηλαφήστε την περιοχή ελέγχοντας για σκληρίες. Αν έχουν γίνει ξανά ενέσεις σε εκείνη την περιοχή, δεν πρέπει να την προτιμήσετε. Καθαρίστε την περιοχή με αντισηπτικό διάλυμα, χρησιμοποιώντας σταθερές, κυκλικές κινήσεις προς τα έξω με κέντρο το σημείο της ένεσης. Δώστε χρόνο 30sec ώστε να στεγνώσει. Φορέστε γάντια. Αφαιρέστε το καπάκι της βελόνας από την σύριγγα. Πιάνετε ή τεντώνετε την μυϊκή μάζα στο σημείο της ένεσης με το αριστερό σας χέρι, με τον αντίχειρα και το δείκτη. Λέτε στον άρρωστο να μην κινηθεί και να εισπνεύσει βαθιά. Τότε εισάγετε την βελόνα (κάθετα) στις 90μοίρες με γρήγορη και σταθερή κίνηση με το δεξί σας χέρι. Αφήνετε ορατό σημείο κάτω από την κεφαλή της βελόνας. Πριν χορηγήσετε το φάρμακο κάνετε πρώτα αναρρόφηση για να ελέγξετε τη θέση της βελόνας, μήπως τρυπήσατε αιμοφόρο αγγείο. Αν αλλάξετε θέση, επαναλάβετε την αναρρόφηση. Χορηγήστε το φάρμακο με αργό ρυθμό. Ασκείστε μικρή πίεση στο δέρμα κοντά στη βελόνα με τολύπιο και αφαιρέστε την γρήγορα. Συνεχίστε την πίεση για 5-10sec και ελέγχετε για αιμορραγία. Απορρίπτεις την βελόνα στο ειδικό κυτίο αιχμηρών, χωρίς να ξαναβάλετε το καπάκι της βελόνας και την σύριγγα στον κάδο σκουπιδιών, εκτός αν ο ασθενής έχει θετική καλλιέργεια όπου απορρίπτεται στον κάδο των μολυσματικών.
ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΕΝΕΣΗ Χορηγούνται μικρές ποσότητες φαρμάκων 1-5cc το ανώτερο (ινσουλίνη, χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνης ή αυξητικό παράγοντα λεμφοκυττάρων σε ασθενείς με λευκοπενία). Χρησιμοποιείται λεπτή βελόνα και εισάγεται στον υποδόριο ιστό με ΓΩΝΙΑ 450 . Συνήθης ανατομική θέση είναι οι κοιλιακοί μύες, ο δελτοειδής μυς και ο μηρός.
ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΕΝΕΣΗ
Πιάνουμε το δέρμα ή τεντώνουμε ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΕΝΕΣΗ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΓΩΝΙΑ 450 Πιάνουμε το δέρμα ή τεντώνουμε
ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΕΝΕΣΗ
ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΕΝΕΣΗ
ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ CHECKLIST SC ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΛΥΝΕΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ Διαλέξτε την κατάλληλη σύριγγα και βελόνα, εξετάστε τον όγκο και τον τύπο του φαρμάκου και τo δέρμα του ασθενή. Σύνηθες σύριγγα είναι 1-5cc και η βελόνα συνήθως είναι G 23(καφέ) ή G 21(πράσινη). Δώστε στον ασθενή την κατάλληλη θέση ανάλογα με το σημείο που θα κάνετε την ένεση. Συνήθης θέση για υποδόρια ένεση είναι οι κοιλιακοί μύες, ο δελτοειδής και ο μηρός. Επιλέξτε και ψηλαφήστε την περιοχή ελέγχοντας για σκληρίες. Αν έχουν γίνει ξανά ενέσεις σε εκείνη την περιοχή, δεν πρέπει να την προτιμήσετε. Καθαρίστε την περιοχή με αντισηπτικό διάλυμα, χρησιμοποιώντας σταθερές, κυκλικές κινήσεις προς τα έξω με κέντρο το σημείο της ένεσης. Δώστε χρόνο 30sec ώστε να στεγνώσει. Φορέστε γάντια. Αφαιρέστε το καπάκι της βελόνας από την σύριγγα. Πιάνετε ή τεντώνετε το δέρμα στο σημείο της ένεσης με το αριστερό σας χέρι, με τον αντίχειρα και το δείκτη. Λέτε στον άρρωστο να μην κινηθεί και να εισπνεύσει βαθιά. Τότε εισάγετε την βελόνα στις 45μοίρες με γρήγορη και σταθερή κίνηση με το δεξί σας χέρι. Αφήνετε ορατό σημείο κάτω από την κεφαλή της βελόνας. Πριν χορηγήσετε το φάρμακο κάνετε πρώτα αναρρόφηση για να ελέγξετε τη θέση της βελόνας, μήπως τρυπήσατε αιμοφόρο αγγείο. Αν αλλάξετε θέση, επαναλάβετε την αναρρόφηση. Χορηγήστε το φάρμακο με αργό ρυθμό. Ασκείστε μικρή πίεση στο δέρμα κοντά στη βελόνα με τολύπιο και αφαιρέστε την γρήγορα. Συνεχίστε την πίεση για 5-10sec και ελέγχετε για αιμορραγία. Απορρίπτεις την βελόνα στο ειδικό κυτίο αιχμηρών, χωρίς να ξαναβάλετε το καπάκι της βελόνας και την σύριγγα στον κάδο σκουπιδιών, εκτός αν ο ασθενής έχει θετική καλλιέργεια όπου απορρίπτεται στον κάδο των μολυσματικών.
ΕΝΔΟΔΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΣΗ Ενδείξεις: Tests ευαισθησίας διαφόρων αλλεργιογόνων ουσιών Διαγνωστικά tests (mantoux) Συνηθέστερες ανατομικές θέσεις είναι η έσω επιφάνεια του αντιβραχίου και η άνω περιοχή της πλάτης.
Τεντώνουμε το δέρμα στο σημείο της ένεσης. ΕΝΔΟΔΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΣΗ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΓΩΝΙΑ 100 -150 Τεντώνουμε το δέρμα στο σημείο της ένεσης.
ΕΝΔΟΔΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΣΗ
ΕΝΔΟΔΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΣΗ
ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ CHECKLIST ID ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΛΥΝΕΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ Επιλέξτε το κατάλληλο σημείο για την ένεση. Συνήθης περιοχή είναι η έσω πλευρά του πήχη και η άνω περιοχή της πλάτης. Δίνουμε στον άρρωστο την κατάλληλη θέση. Καθαρίστε την περιοχή με αντισηπτικό διάλυμα, χρησιμοποιώντας σταθερές, κυκλικές κινήσεις προς τα έξω με κέντρο το σημείο της ένεσης. Δώστε χρόνο 30sec ώστε να στεγνώσει. Φορέστε γάντια. Αφαιρέστε το καπάκι της βελόνας από την σύριγγα. Τεντώνετε το δέρμα στο σημείο της ένεσης με το αριστερό σας χέρι, με τον αντίχειρα και το δείκτη. Λέτε στον άρρωστο να μην κινηθεί και να εισπνεύσει βαθιά. Τότε εισάγετε την βελόνα στις 10-15μοίρες με γρήγορη και σταθερή κίνηση με το δεξί σας χέρι. Η βελόνα πρέπει να είναι ορατή κάτω ακριβώς από το δέρμα. Δεν χρειάζεται να αναρροφήσετε πριν εγχύσετε το φάρμακο. Χορηγήστε το φάρμακο με αργό ρυθμό. Ένα μικρό έπαρμα εμφανίζεται. Απορρίπτεις την βελόνα στο ειδικό κυτίο αιχμηρών, χωρίς να ξαναβάλετε το καπάκι της βελόνας και την σύριγγα στον κάδο σκουπιδιών, εκτός αν ο ασθενής έχει θετική καλλιέργεια όπου απορρίπτεται στον κάδο των μολυσματικών. Με έναν στυλό ζωγραφίστε έναν κύκλο ενός εκατοστού γύρω από την περιοχή που εγχύσατε το φάρμακο.
ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΕΝΕΣΗ (φλεβοκέντηση) Σκοπός: Αιμοληψία. Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και φαρμάκων. Χορήγηση ολικής παρεντερικής σίτισης του αρρώστου. Μέτρηση κεντρικής φλεβικής πιέσεως. Αφαίμαξη από αιμοδότη για μετάγγιση αίματος. Μετάγγιση αίματος και παραγώγων του.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΦΛΕΒΑΣ Να είναι ορατή, ευθεία, ψηλαφητή και σταθερή. Να είναι μεγάλη με αρκετό εύρος. Να αποφεύγεται η φλεβοκέντηση σε ουλοποιημένα σημεία, σε περιοχές με σκληρίες, φλεγμονές, θρομβωμένες φλέβες προηγούμενων φλεβοκεντήσεων. Να αποφεύγεται φλεβοκέντηση πάνω σε άρθρωση. Σε υπερήλικες αρρώστους οι φλέβες σπάζουν ευκολότερα λόγω σκλήρυνσής τους και προκαλούνται αιματώματα.
ΣΗΜΕΙΑ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗΣ Φλεβικό πλέγμα της ραχιαίας επιφάνειας των άνω άκρων. Φλέβες του αντιβραχίου και της κοιλότητας του αγκώνα. Υποκλείδια, σφαγίτιδα και μηριαία φλέβα. Φλέβες κρανίου σε βρέφη και παιδιά.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΟΡΟΥ Γρήγορη συγκέντρωση του φαρμάκου στο αίμα και γρήγορη απορρόφηση και επίδρασή του. Χορηγούνται φάρμακα με μεγάλη τοπική ερεθιστική και τοξική δράση. Είναι δυνατή η χορήγηση μεγάλης ποσότητας υγρών, αίματος. Περιορίζεται ο αριθμός των ενδομυϊκών ενέσεων και ελαττώνεται η ταλαιπωρία του αρρώστου.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΟΡΟΥ Ενδοφλέβια δεν χορηγούνται ελαιώδη σκευάσματα, πρόληψη εμβολής. Κίνδυνος χορήγησης εμπλουτισμένου ορού με φάρμακα ασύμβατα μεταξύ τους. Εύκολη είσοδος μικροβίων στην κυκλοφορία του αίματος. Σε περίπτωση λάθους δεν υπάρχει περιθώριο χρόνου για την εξουδετέρωση της δράσεως του φαρμάκου. Εισαγωγή αέρα στην κυκλοφορία, εμβολή αέρα.
ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΕΣ Ανάλογα με το εύρος της φλέβας G14 G16 G18 G20 G22
Ελαφρά τάση στο περιφερικό άκρο της φλέβας ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΓΩΝΙΑ 300 Ελαφρά τάση στο περιφερικό άκρο της φλέβας
ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗ
ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ CHECKLIST IV ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΛΥΝΕΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ 1. Τοποθετήστε την ελαστική περίδεση κεντρικότερα από το σημείο στο οποίο πρόκειται να γίνει ο καθετηριασμός της φλέβας. Θα πρέπει να είναι δυνατή η άρση της περίσφιξης με λύσιμό της με το ένα χέρι όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά τον καθετηριασμό της φλέβας. 2. Εντοπίστε μια φλέβα. Αν η φλέβα δεν είναι διατεταμένη αλλά είναι εύκολα ψηλαφητή, χτυπήστε ελαφρά με την παλάμη σας την περιοχή. Καθοδηγήστε τον ασθενή να ανοίγει και να κλείνει τη γροθιά του και να χαμηλώσει το άκρο κάτω από το επίπεδο της καρδιάς. Μια εναλλακτική μέθοδος είναι να τοποθετηθεί γάζα εμποτισμένη με ζεστό νερό έτσι ώστε να υποβοηθηθεί η διάταση της φλέβας. 3. Καθαρίστε το δέρμα με αντισηπτικό διάλυμα, χρησιμοποιώντας σταθερές, κυκλικές κινήσεις προς τα έξω με κέντρο το σημείο της φλεβοκέντησης. Δώστε χρόνο 30sec ώστε να στεγνώσει το δέρμα. 4. Φορέστε γάντια. 5. Χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα του αριστερού χεριού, εφαρμόστε ελαφρά τάση στο περιφερικό άκρο της φλέβας, με σκοπό την σταθεροποίησή της κατά τη διάρκεια της φλεβοκέντησης. Με το δεξί χέρι προωθείται η βελόνα μέσω του δέρματος σε μια γωνία 30 μοιρών με το ανοιχτό της λοξό άκρο προς τα πάνω, ευθυγραμμισμένη με τη φλέβα και κατά μήκος αυτής. 6. Όταν παρακεντηθεί η φλέβα, εμφανίζεται αίμα στον οπίσθιο θάλαμο του φλεβοκαθετήρα. Η βελόνα και ο φλεβοκαθετήρας προωθούνται κατά περίπου 1 cm μέσα στην φλέβα. 7. Ο φλεβοκαθετήρας προωθείται πάνω στην βελόνα μέσα στην φλέβα. Αν γίνει αισθητή οποιαδήποτε αντίσταση στην προώθηση του καθετήρα, σταματάτε αμέσως, αφαιρέστε τη βελόνα και τον καθετήρα και εφαρμόστε πίεση στο σημείο της παρακέντησης. 8. Αν μέσω του φλεβοκαθετήρα πρόκειται να ληφθούν δείγματα αίματος, προσαρμόστε στον οπίσθιο θάλαμο του καθετήρα μια σύριγγα και αναρροφήστε την απαιτούμενη ποσότητα αίματος. 9. Λύστε την ελαστική περίδεση. 10. Ξεπλύνετε τον φλεβοκαθετήρα με φυσιολογικό ορό και εφαρμόστε συσκευή 3way αφού την έχετε εξαερώσει πρώτα. 11. Στερεώστε τον φλεβοκαθετήρα με την βοήθεια διαφανούς επιθέματος 12. Γράψτε πάνω στο διαφανές επίθεμα την ημερομηνία. 13. Απορρίψτε την βελόνα στο κυτίο αιχμηρών. ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΑ ΥΓΡΑ 14. Συνδέστε τον ορό με την συσκευή και αφήστε να εξαερωθεί η συσκευή. 15. Καθαρίστε το σημείο του 3way που θα χρησιμοποιήσετε αφού ξεβιδώσετε το καπάκι με αλκοολούχο αντισηπτικό διάλυμα. 16. Γράψτε σε ετικέτα πάνω στον ορό το φάρμακο που μπορεί να περιέχει (π.χ. Ν/S 100ml + 2 amp KCl) ή( N/S 1000ml) 17. Προσαρμόστε κατάλληλα την ταχύτητα ροής των χορηγούμενων υγρών.
ΑΡΤΗΡΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ Ενδείξεις: Εκτίμηση οξέος/βάσης ασθενούς (pH). Αξιολόγηση της αναπνευστικής κατάστασης (PaCO2). Εκτίμηση της κατάστασης οξυγόνωσης (PaO2).
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗΣ Αιμορραγία «Μετανάστευση» θρόμβου Αρτηριακή διάσχιση Μόλυνση Φυσαλίδες στην κυκλοφορία- εμβολή
ΣΗΜΕΙΑ ΑΡΤΗΡΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πλύσιμο χεριών. Πέντε σωστά. Ενδομυϊκή ένεση (IM) στις 900. Υποδόρια ένεση (SC) στις 450. Ενδοδερμική ένεση (ID) στις 100 -150. Ενδοφλέβια ένεση στις 300 και επιλογή του σωστού φλεβοκαθετήρα.
Η ενδομυϊκή ένεση γίνεται : Στις 900 ; Στις 450 ; Στις 100 ; Απάντηση: Στις 900
Πως χορηγείται η ινσουλίνη; Ενδομυϊκώς Ενδοδερμικώς Υποδορίως Απάντηση: Υποδορίως
Κατά την διάρκεια που πραγματοποιείτε ενδομυϊκή ένεση, βλέπετε μέσα στην σύριγγα να επιστρέφει ποσότητα αίματος. Τι κάνετε; Χορηγείτε το φάρμακο και μετά πιέζετε το σημείο για 5min για να μην αιμορραγήσει; Χορηγείτε το φάρμακο και μετά πιέζετε το σημείο για 10min για να μην αιμορραγήσει; Στην θέα του αίματος ….λιποθυμάτε. Απάντηση: Σταματάτε την διαδικασία και αλλάζετε σημείο ή αλλάζετε φορά στην βελόνα σας.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!