δ. το τέλος της επανάστασης του Θερίσου και ο θρίαμβος της πολιτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου

Παράταση της έκρυθμης κατάστασης – επιμονή των επαναστατών στον ένοπλο αγώνα Απειλή για οικονομική κατάρρευση Απειλή για την πολιτική υπόσταση της Κρήτης  2 Ιουλίου 1905: τελεσίγραφο/διακοίνωση των Μεγάλων Δυνάμεων προς τους επαναστάτες – υπέγραψαν οι Γενικοί Πρόξενοι των Δυνάμεων ↓  Καθιστούσαν σαφές ότι ΔΕΝ μπορούσαν να μεταβάλουν το πολιτικό καθεστώς του νησιού  Διαβεβαίωναν ότι θα επιφέρουν ουσιώδεις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις που θα βελτίωναν θεαματικά την κατάσταση  Ρητός όρος: εντός 15 ημερών οι επαναστάτες όφειλαν να καταθέσουν τα όπλα  Θα χορηγείτο γενική αμνηστεία

Οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν όλο το καλοκαίρι 2 Νοεμβρίου 1905: η τελική συμφωνία – υπογράφηκε από τον ελ. Βενιζέλο στο μοναστήρι των Μουρνιών Κυδωνίας Εξασφαλίστηκε γενική αμνηστεία Οι Μ. Δυνάμεις δεσμεύτηκαν να επεξεργαστούν ένα χάρτη νέων παραχωρήσεων στον κρητικό λαό Αρνήθηκαν να επιτρέψουν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα

Απολογισμός της επανάστασης Δεν πέτυχε πλήρως τους στόχους της, αλλά Έδωσε νέα ισχυρή ώθηση στο Κρητικό Ζήτημα Προκάλεσε θετικές εξελίξεις Διεθνής Επιτροπή ήλθε στην Κρήτη (Φεβρ. 1906) → για να εξετάσει την κατάσταση και τους όρους λειτουργίας του αρμοστειακού καθεστώτος και να υποβάλει σχετική έκθεση Μακρότατες διαπραγματεύσεις με τον Ελ. Βενιζέλο και την Ελληνική Κυβέρνηση Νέα ρύθμιση του Κρητικού Ζητήματος  Οριστικό κείμενο μεταρρυθμίσεων  Οργάνωση της Κρητικής Χωροφυλακής με εντελώς νέο σχήμα → ίδρυση Κρητικής Πολιτοφυλακής, με Έλληνες αξιωματικούς που θα παραιτούνταν από τον ελληνικό στρατό  Ανάκληση των ξένων στρατευμάτων μετά την αποκατάσταση της εσωτερικής γαλήνης στην Κρήτη

Θρίαμβος της πολιτικής του Βενιζέλου  Συγκρότηση της Β΄ Συντακτικής Συνέλευσης – εκπόνηση νέου συντάγματος → πρώτη πράξη η έκδοση ενωτικού ψηφίσματος, ατμόσφαιρα συμφιλίωσης και εθνικής έξαρσης  Οι Μ. Δυνάμεις παραχωρούσαν στο βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο Α΄ το δικαίωμα να διορίζει το Ύπατο Αρμοστή της Κρήτης (14 Αυγ. 1906)  ΤΟ ΝΗΣΙ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΙΑ ΙΔΙΟΤΥΠΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΡΧΙΑ Ο Πρίγκιπας Γεώργιος υποβάλλει την παραίτησή του, παρά τις επίμονες παρακλήσεις των αντιβενιζελικών φίλων του (12 Σεπτ. 1906) Αναχωρεί από την Κρήτη Ο Γεώργιος Α΄ υπέδειξε ως νέο Ύπατο Αρμοστή τον Αλέξανδρο Ζαΐμη  ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΙΧΕ ΠΛΕΟΝ ΕΙΣΕΛΘΕΙ ΣΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΛΥΣΗΣ

Το στρατηγείο των επαναστατών στο Θέρισο Σήμερα είναι μουσείο της επανάστασης του Θερίσου