ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΕΝΗ ΜΟΥΡΔΟΥΚΟΥΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ

Οι διεκδικήσεις της Αντάντ και της Ελλάδας στην Οθωμανική αυτοκρατορία ΕΝΟΤΗΤΑ 35 Οι διεκδικήσεις της Αντάντ και της Ελλάδας στην Οθωμανική αυτοκρατορία Για τη διδασκαλία της ανωτέρω ενότητας διατίθεται μια ( 1) διδακτική ώρα.

---->Στόχοι <----- α )Να αντιληφθούν τις αιτίες , αλλά και τις αφορμές του Μικρασιατικού πολέμου. β) Να συνειδητοποιήσουν τις διαφορές μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, αλλά και τις διαφορετικές οπτικές τους απέναντι στο ίδιο ζήτημα. γ ) Να αντιληφθούν την εμπλοκή, τα συμφέροντα και τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής στον Μικρασιατικό πόλεμο.

(3 ) Η αφήγηση είναι σύντομη. Ως υποστηρικτικό υλικό τρία παραθέματα. Ως υποστηρικτικό υλικό τρία παραθέματα. Τα δύο ( 2 ) πρώτα παραθέματα προσεγγίζουν το ίδιο ζήτημα από διαφορετική οπτική. Χρήσιμα για την καλλιέργεια της ιστορικής σκέψης.

νευραλγικά σημεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία, θέτοντας Οκτώβριος 1918: Δυνάμεις της Αντάντ κατέλαβαν νευραλγικά σημεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία, θέτοντας τη Τουρκία υπό κατοχή. Λ. Κογεβίνας, Το θωρηκτό << Αβέρωφ >> στην Κωνσταντινούπολη το φθινόπωρο του 1918.

Στην προηγούμενη ενότητα ( ενότ. 34 ) έχει γίνει λόγος για τη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία όμως υπεγράφη στις28 Ιουλίου/ 10 Αυγούστου 1920 .( Να θυμηθούν οι μαθητές τη Συνθήκη των Σεβρών, δηλ.κάνουμε σύνδεση με τα προηγούμενα ) Οι Ελληνες διεκδικούσαν εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, γι αυτό και βοηθούσαν τις δυνάμεις της Αντάντ. Έτσι συμμετείχαν και αυτοί μαζί με τους συμμάχους στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Ο Βενιζέλος με υπόμνημά του στο συνέδριο του Παρισιού [ Δεκέμβριος 1918 ] ζητούσε για την Ελλάδα εδάφη στη Δυτική Μικρά Ασία με κέντρο τη Σμύρνη, την Ανατολική Θράκη και τα νησιά Ιμβρος και Τένεδος.

Γιατί η Βρετανία [Αγγλία ] υποστήριζε τις ελληνικές διεκδικήσεις ; Δηλαδή..... Τα αιτήματα του Βενιζέλου που περιέχονται στο υπόμνημα του 1918 (ενότ. 35 ) υλοποιήθηκαν με τη Συνθήκη των Σεβρών το 1920,η οποία έχει ήδη αναφερθεί στη προηγούμενη ενότητα, την 34. Ο Βενιζέλος, για να υποστηρίξει τις ελληνικές θέσεις, έστειλε ελληνικό στρατό στην εκστρατεία της Αντάντ εναντίον των μπολσεβίκων. (βλ. ενότ. 33, σελ. 95). Είναι η ονομαζόμενη << εκστρατεία στην Ουκρανία >>. Γιατί η Βρετανία [Αγγλία ] υποστήριζε τις ελληνικές διεκδικήσεις ;

2 Μαίου 1919 Το Συνέδριο του Παρισιού έδωσε εντολή στην Ελλάδα να στείλει στρατεύματα στη Μ.Ασία [Απρίλιος 1919 ]. Στις 2 Μαίου 1919 ελληνικός στρατός αποβιβάστηκε στη Σμύρνη και κατέλαβε την πόλη, καθώς και μια μεγάλη περιοχή γύρω από αυτή. 2 Μαίου 1919 Τμήματα ελληνικού στρατού στη Σμύρνη,.

Πώς αντέδρασαν οι Ελληνες και πώς οι Τούρκοι ; Πώς αντέδρασαν οι Ελληνες και πώς οι Τούρκοι ; [ βλ. παράθεμα 1α και 1β, σελ. 101 του σχολ. βιβλ. ]

Παράθεμα 2, σελ. 101 του σχολ. βιβλ. [ Διάγγελμα του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τους Έλληνες της Σμύρνης , Πηγή Δ. Κόκκινος, Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, Μέλισσα, τόμ. 2,σελ. 1252 -1253]

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΕΛ. 101, 1α Ο ενθουσιασμός των Ελλήνων(προσωπική μαρτυρία ) Αφήγηση του Α. Αλεξίου (αρχείο μαρτυριών του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών ).Ο ρόλος της προφορικής ιστορίας στη σύγχρονη διδακτική πράξη αναγνωρίζεται μέσα από ανάλογες αφηγήσεις, όπως η ανωτέρω. ΠΗΓΗ: Γ. Γιαννακόπουλος, << Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία>>, Ιστορία του νέου ελληνισμού , Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, τόμ. 6ος, σ. 84 ). Βλ. ιστοσελίδα Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών…..

Αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο Ενθουσιασμός των Ελλήνων της Σμύρνης. << Εζησα τις αξέχαστες στιγμές της λευτεριάς >> Αντίδραση των Τούρκων <<.. και την χτύπησαν ( δηλ. τη φάλαγγα των ευζώνων )….. από την τουρκική συνοικία..>> Η φροντίδα και η αγάπη των Μικρασιατών Ελλήνων για τον ελληνικό στρατό << ….. βρισκόταν το γήπεδο του αθλητικού ομίλου << Απόλλων Σμύρνης>>, εκεί είχε στρατοπεδεύσει ελληνικός στρατός. Η μητέρα μου από ενθουσιασμό και αγάπη για τα νέα παλικάρια μου έδινε και τους πήγαινα, μαζί με άλλα παιδιά, διάφορα εκλεκτά τρόφιμα>>. Τα κύρια σημεία της πηγής είναι: 1) ο ενθουσιασμός των Ελλήνων της Σμύρνης. 2) Η αντίδραση των Τούρκων που δίνει το μήνυμα της δυσκολίας της κατάστασης. 3) Η αγάπη των Μικρασιατών Ελλήνων για τον ελληνικό στρατό.

α) Η αξιοποίηση των πηγών ενδείκνυται να γίνει με ερωτήσεις, όπως Ποια ήταν τα συναισθήματα των Ελλήνων κατά την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη; Να αναφερθείτε στην αντίδραση των Τούρκων. Με ποιους τρόπους οι Μικρασιάτες Έλληνες απέδειξαν την αγάπη τους προς τον ελληνικό στρατό; Οι απαντήσεις στις ανωτέρω ερωτήσεις πρέπει να προκύπτουν ( αυστηρά ) από το κείμενο της πηγής. Β) Γ)

ΣΕΛ. 101, 1β Η οργή των Τούρκων(επίσημο διπλωματικό έγγραφο) ( ΠΗΓΗ : Τουρκικό υπόμνημα διαμαρτυρίας για την παρουσία ελληνικού στρατού στη Σμύρνη. ΠΗΓΗ: Σ. Αναγνωστοπούλου, << Μικρασιατικός ελληνισμός >>, Ιστορία του νέου ελληνισμού, Ελληνικά Γράμματα, τόμ. 6ος, σ. 57 )

Προέκταση στο σήμερα : Μια γελοιογραφία του Μωάμεθ ή ένας στίχος ασεβής προς το Ισλαμ θεωρείται προσβολή εναντίον όλου του μουσουλμανικού κόσμου. Επομένως, παρατηρούμε εδώ ότι η ελληνική κατοχή της Σμύρνης έχει δημιουργήσει μεγάλη αντίδραση στους Τούρκους, οι οποίοι καλούν όχι μόνον τους ίδιους τους Τούρκους σε αγώνα κατά των Ελλήνων, αλλά και όλο τον μουσουλμανικό κόσμο. Ο αγώνας τους κατά των Ελλήνων προβλέπεται σκληρός, γεμάτος από εθνικό, αλλά και θρησκευτικό συναίσθημα και φανατισμό. Η αξιοποίηση της ανωτέρω πηγής 1β ενδείκνυται να γίνει με ερωτήσεις όπως στην προηγούμενη πηγή 1α.

Επεξεργασία εικόνων καθώς και ερωτήσεων του σχολικού εγχειριδίου. Οι μαθητές θα πρέπει να παρατηρήσουν το εικαστικό υλικό του σχολικού εγχειριδίου:

Οι ασκήσεις - δραστηριότητες του σχολικού εγχειριδίου αναφέρονται στην επεξεργασία των πηγών.

ΙΣΤΟΡΙΑ - ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Ο Μικρασιατικός πόλεμος και η Μικρασιατική καταστροφή αναβιώνουν μέσα από τα μυθιστορήματα συγγραφέων που προέρχονταν από την περιοχή της Μικράς Ασίας, έζησαν την τραυματική εμπειρία του βίαιου ξεριζωμού από τα πατρογονικά εδάφη και την μετέφεραν με τα λογοτεχνικά τους έργα στις νέες τους πατρίδες. Διαβάζοντας λογοτεχνικά έργα που αναφέρονται σε αυτή την δραματική περίοδο της Νεοελληνικής Ιστορίας, τα ιστορικά γεγονότα <<γίνονται πιο ζωντανά >>, οι μνήμες έρχονται στην επιφάνεια και μια ολόκληρη ελληνική κοινωνία, πλούσια ως επί το πλείστον, ξέγνοιαστη και χαρούμενη πριν την καταστροφή και τραγική μετά από αυτή, χωρίς πατρίδα, εξαθλιωμένη και αποδεκατισμένη από το ανθρώπινο δυναμικό και τα πλούτη της, χωρίς την πρότερή της δύναμη ,εμφανίζεται μπροστά μας, παίρνοντας τον δρόμο της προσφυγιάς.

Για μια άλλη ματιά στο παρελθόν διαβάστε λογοτεχνία ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ, Ματωμένα Χώματα ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ, Οι νεκροί περιμένουν ( 1959) ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, Αιολική Γη (1943 ) ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, 31328 (1931) ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, Γαλήνη ( 1939) ΣΤΡΑΤΗ ΔΟΥΚΑ, Ιστορία ενός αιχμαλώτου (1929) ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, Στου Χατζηφράγκου (1964) ) Η ζωή στη συνοικία Χατζηφράγκου της Σμύρνης στις αρχές του 20ου αιώνα. ΓΙΩΡΓΟΥ ΘΕΟΤΟΚΑ, Λεωνής

Διαθεματικές δραστηριότητες: Να συλλέξετε φωτογραφικό υλικό με θέμα την έλευση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.( παλιές καρτ - ποστάλ,..) 2) Να συλλέξετε Φωτογραφικό υλικό για την χαρούμενη και ξέγνοιαστη ζωή των Ελλήνων της Σμύρνης πριν την καταστροφή. 3)Να δημιουργήσετε ένα κατάλογο βιβλίων με θέμα τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας πριν την καταστροφή της Σμύρνης και κατά την διάρκεια των τραγικών ωρών της καταστροφής. 4) Να δημιουργήσετε ένα λεύκωμα με θέμα τα κτίρια της Σμύρνης πριν τη καταστροφή.

Η φωτογραφία αυτή έχει ληφθεί από Το Διαδίκτυο βλ.http // www.google,com/ λ. ΣΜΥΡΝΗ , Στη Μητρόπολη της Ιωνίας.