Μπενέκου Παναγιώτα – Μπέσιου Ελένη Γυμνάσιο Αμφίκλειας Διαχείριση Σύγκρουσης σε σχολικό διαπολιτισμικό περιβάλλον. Βιωματική προσέγγιση. Μπενέκου Παναγιώτα – Μπέσιου Ελένη Γυμνάσιο Αμφίκλειας

Η Σύγκρουση Κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα της Γ Γυμνασίου, ο τερματοφύλακας της μιας ομάδας (Έλληνας μαθητής) δηλώνει ότι τραυματίστηκε «εσκεμμένα», έπειτα από φραστική επίθεση, από τον αντίπαλό του (Αλλοδαπός μαθητής), με αποτέλεσμα την διακομιδή του πρώτου στο Κ. Υ. Ο «θύτης» παραδέχεται το περιστατικό όχι όμως την πρόθεση. Το σχολείο ζητά τις μαρτυρίες όλων των παρόντων, αλλά το περιστατικό ξεφεύγει από το σχολικό περιβάλλον αστραπιαία : οι κηδεμόνες αλληλοκατηγορούνται για εμπάθεια και ρατσιστική επίθεση.

Ανάγκη Διαχείρισης Σύγκρουσης (1) Ομάδα α Έλληνες μαθητές Κηδεμόνες Ελλήνων μαθητών Η απαίτηση του θύματος για τιμωρία του θύτη (είναι αλλοδαπός και έχει προβλήματα συμπεριφοράς με όλους τους Έλληνες) Η απειλή της οικογένειας για «αναφορά» του Σχολείου στις αρμόδιες αρχές Ομάδα β Αλλοδαποί μαθητές Κηδεμόνες αλλοδαπών μαθητών Η επιμονή του θύτη για «ρατσιστική» αντιμετώπιση (θα τιμωρηθώ επειδή είμαι Αλβανός) Η κατηγορία της οικογένειας ότι το παιδί έχει πέσει θύμα της «αφρόκρεμας» του Σχολείου που προβαίνει σε κοινωνικές / φυλετικές διακρίσεις.

Ανάγκη Διαχείρισης Σύγκρουσης (2) Αίτια Στερεότυπα που αναπαράγονται Φόβος για το διαφορετικό Ανελαστικά / ανύπαρκτα όρια Αποτελέσματα Ενδοσχολική βία Εκφοβισμός Διατάραξης ισορροπίας σχολείου Διατάραξης ισορροπίας τοπικής κοινωνίας

Θεματικοί άξονες Βία Διαφορετικότητα Ομόφωνη απόφαση του Συλλόγου των εκπαιδευτικών του Σχολείου για Δράσεις ως προς τους άξονες αυτούς. Σχεδιασμός και υλοποίηση.

Ομάδα - Στόχος Τάξη : Γ Γυμνασίου, 2 τμήματα Χαρακτηριστικά ομάδας : 16 % αλλοδαποί μαθητές 15 αγόρια - 15 κορίτσια Χρόνος δράσης : ωρολόγιο πρόγραμμα Εμπλεκόμενοι : εθελοντές εκπαιδευτικοί

ΒΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Ποιά βία; 2. Στείλε mail 3. Ο « καρότος » 4. Τα όριά μου / τα όριά σου

1. Ποια βία ; Διαδικασία Στόχος  αποσαφήνιση ορισμών / εννοιών Οι μαθητές σε κύκλο Απαντούν και συζητούν το θεματικό περίγραμμα της βίας Προβληματισμός – ευαισθητοποίηση Συμφωνία για το ΣΕΒΑΣΜΟ Ερωτηματολόγιο (ποια βία;) Στόχος  αποσαφήνιση ορισμών / εννοιών Χρόνος  30 – 45 λεπτά Υλικά  ερωτηματολόγιο πηγή : www.ecole-nonviolence.org

2. Στείλε mail Διαδικασία Στόχος  έκφραση γύρω από το θέμα (πραγματικό περιστατικό) Χρόνος  30 – 45 λεπτά Χώρος  εργαστήριο πληροφορικής Πηγή : All different – All equal, Education Pack

3. Ο « καρότος » Διαδικασία Προβολή video σε 4 φάσεις Α : οι πρωταγωνιστές (θύτες, θύματα, παρατηρητές, 00 -07’’) Β : η άσκηση βίας (08 – 20’’) Γ : αυτό που θα έκανα εγώ (απόψεις και υποθέσεις των μαθητών) Δ : η αντίδραση των παρατηρητών (21 – 50’’) Στόχος  ευαισθητοποίηση στην έννοια της ενδοσχολικής βίας (bulling) Χρόνος  30 – 45 λεπτά Υλικά  υπολογιστής και video (youtube, σύνδεση με internet, αίθουσα διαδραστικού πίνακα) Πηγή: http://www.youtube.com/watch?v=nWJut7KQhI4

4. Τα όριά μου / τα όριά σου Διαδικασία Επιλέγεται ζεύγος εθελοντών μαθητών, τοποθετούνται ο ένας απέναντι του άλλου και τους δίνεται η οδηγία : « προχωρήστε ευθεία μέχρι να σας σταματήσει ο άλλος, εναλλάξ» Ο εμψυχωτής με άλλον εθελοντή επαναλαμβάνει με στόχο να χρησιμοποιήσει όλα τα είδη επικοινωνίας (λεκτική = στοπ, μη λεκτική = νόημα) Κατάθεση εμπειρίας των εθελοντών (πώς ένοιωσες όταν ο άλλος δεν σταμάτησε ενώ του είπες / γιατί δε σταμάτησες αν και ο άλλος σου το είπε;) Συζήτηση στην ολομέλεια Στόχος  αποδοχή των ορίων του άλλου Χρόνος  30 – 45 λεπτά χώρος  προαύλιο σχολείου

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Η ιστορία του Ραζβάν και του Μάριο 2. Σπάσε τον κύκλο 3. Οι ρεπόρτερ 4. Η αλλαγή

1. Η ιστορία του Ραζβάν και του Μάριο Διαδικασία Οι μαθητές σε κύκλο παίρνουν το λόγο δίνοντας ο ένας στον διπλανό του το μπαλάκι Ξεκινάει ο εμψυχωτής με τη φράση « Αυτή είναι η ιστορία του Ραζβάν, ενός παιδιού από τη Ρουμανία». Οι υπόλοιποι συνεχίζουν την ιστορία Όταν το μπαλάκι ξαναφτάσει στον εμψυχωτή λέει « Ο Ραζβάν γνώρισε μια μέρα τον Μάριο, ένα παιδί από την Αλβανία που έχει και αυτός τη δική του ιστορία». Ιδανικό είναι να αναδομηθούν οι ιστορίες όλων των εθνικοτήτων που υπάρχουν σε μια ομάδα / τάξη. Στόχος  καταπολέμηση στερεοτύπων Χρόνος  30 – 45 λεπτά Υλικά  ένα μπαλάκι (ή αντικείμενο που χρησιμεύει ως «μικρόφωνο»)

2. « Σπάσε» τον κύκλο Διαδικασία Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες, σχηματίζοντας κύκλο με τα χέρια τους. Σε κάθε ομάδα υπάρχει ο «εισβολέας» που προσπαθεί να εισχωρήσει στον κύκλο και ο «παρατηρητής» που καταγράφει τις ενέργειες του εισβολέα και των μελών. Οι ρόλοι αλλάζουν μέχρι να γίνουν σε κάθε ομάδα να γίνουν όλοι «εισβολείς» και «παρατηρητές» Συζήτηση στην ολομέλεια: πότε και γιατί μπόρεσε κάποιος να «σπάσει» τον κύκλο; Πώς αντέδρασε ο καθένας όταν άλλαζε ρόλο; Στόχος  διερεύνηση σχέσεων μεταξύ της ομάδας (ισχυρός vs αδύναμος) Χρόνος  45-90 λεπτά Χώρος  προαύλιο

3. Οι ρεπόρτερ Διαδικασία Οι μαθητές χωρίζονται σε 2 ομάδες, η μία ετοιμάζει ένα παιχνίδι ρόλων για ένα περιστατικό βίας που βασίζεται στη διαπολιτισμικότητα, ενώ η άλλη παρακολουθεί το περιστατικό. Οι παρατηρητές μοιράζονται σε ρεπόρτερ και θεατές. Οι Ρεπόρτερ περιγράφουν με τη σειρά ο καθένας το περιστατικό σαν να ήταν ανταποκριτές ειδήσεων, χωρίς να σχολιάζει ο ένας το ρεπορτάζ του άλλου. Συζήτηση στην ολομέλεια: τι ήταν εύκολο/δύσκολο να αναπαράγουν; Πόσο αντικειμενικοί ήταν; Μετέδωσαν τελικά την αλήθεια; Στόχος  διερεύνηση / αποδοχή διαφορετικών οπτικών Χρόνος  30 – 45 λεπτά

4. Η αλλαγή Στόχος  καταπολέμηση στερεοτύπων Χρόνος  30 – 45 λεπτά Διαδικασία Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο με τις καρέκλες τους ώστε η μια καρέκλα να ακουμπάει την άλλη. Σε έναν εθελοντή δίνεται η οδηγία : « μετακινήσου 3 μέτρα ή δεξιά σου ή αριστερά σου χωρίς να μπείς ή να βγείς από τον κύκλο. Συζήτηση για τη δυσκολία/ευκολία της μετακίνησης Η λύση ανάγεται και στο κοινωνικό σύνολο (οι νοοτροπίες για να αλλάξουν χρειάζεται να συμπαρασύρουν και αυτούς που δεν είναι πρόθυμοι να τις αλλάξουν) Στόχος  καταπολέμηση στερεοτύπων Χρόνος  30 – 45 λεπτά

Αποτελέσματα – (Αυτό)αξιολόγηση Εργασία μαθητών σε ομάδες Ευαισθητοποίηση ως προς τη διαφορετικότητα Δημιουργία «Χάρτη προστασίας από τη Βία» Εργασία της ομάδας ως προς την εξάλειψη των αποτελεσμάτων του περιστατικού Δημιουργία ομάδας εθελοντών μαθητών / καθηγητών για τη διαχείριση συγκρούσεων. Στο κομμάτι της αξιολόγησης, θεωρούμε πως θα μπορούσαμε να έχουμε οργανώσει και μια διαπολιτισμική βραδιά με τη συμμετοχή Μαθητών, Γονέων και Εκπαιδευτικών αλλά δεν είχαμε τον απαραίτητο χρόνο στη διάθεσή μας για την υλοποίησή της.

Ερωτηματολόγιο (ποια βία;) Απάντησε με ένα ΝΑΙ ή ένα ΟΧΙ αν κάποια από τα παρακάτω αποτελούν για σένα μορφές «βίας» ο πόλεμος ο ρατσισμός να σπάει κάποιος εσκεμμένα κάτι που δε του ανήκει να κλέβει κάποιος κάτι να κοροϊδεύει κάποιος τον τρόπο που ζουν οι άλλοι να κοροϊδεύει κάποιος ένα φίλο του να αρνείται κάποιος να υπακούει τους άλλους να τιμωρεί κάποιος ένα παιδί χωρίς λόγο να είναι κάποιος στο γήπεδο ποδοσφαίρου και προκειμένου να κερδίσει να κάνει τα πάντα να χρησιμοποιεί κάποιος λέξεις άγνωστες από τους άλλους, παρόλο που μπορεί να εκφραστεί με άλλο τρόπο (ώστε να τον καταλαβαίνουν) να ενοχλεί, να εκνευρίζει, να προκαλεί κάποιος κάποιον άλλο να παρατάει κάποιος κάποιον άλλο που βρίσκεται σε ανάγκη να βρίζει κάποιος να σιωπά κάποιος όταν βλέπει κάποιον άλλο να κάνει κάτι που δεν επιτρέπεται Πίσω στις δραστηριότητες

Πηγές http://www.coe.int/t/dg4/youth/Source/Resources/Publications/Education_Pack_en.pdf www.ecole-nonviolence.org http://cpe.spip.ac-rouen.fr/spip.php?article298

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας pbenekou@sch.gr elempesiou@gmail.com