ΒΙΑ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ περιλαμβάνει τόσο τη σωματική-σεξουαλική βία, όσο και την ψυχολογική ή λεκτική βία Στην ελληνική κοινωνία είναι οικογενειακή υπόθεση Οι ψυχολογικές ή λεκτικές μορφές της, είμαστε, δυστυχώς, ακόμα στο επίπεδο να μη θεωρούνται καν βία.

Από τη μεριά του νεαρού άντρα θύτη: Κατά κανόνα είναι άτομο με έντονα προβλήματα προσωπικότητας Έχει αυξημένο εγώ Διακατέχεται από έλλειψη ικανότητας διαχείρισης του θυμού του. Ταυτόχρονα η γυναικεία μορφή είναι υποτιμημένη στο υποσυνείδητό του Σύμφωνα με έρευνες, το 25% αυτών δεν αλλάζει συμπεριφορά, ενώ το 20% γίνεται πιο βίαιο

Από τη μεριά της νεαρής γυναίκας θύματος: Δεν εγκαταλείπει το οικογενειακό της περιβάλλον, εκτός κι αν φτάσει σε πολύ ακραίο σημείο. Ως άτομα παρουσιάζουν έντονη ανησυχία και καχυποψία Θεωρούν τον εαυτό τους υπεύθυνο γι’αυτήν την κατάσταση. Δε θεωρούν τη βία έγκλημα, αλλά λάθος συμπεριφορά και απλώς προσπαθούν να ηρεμήσουν το δράστη

Από τη μεριά του παιδιού: Αντιλαμβάνεται πλήρως την κατάσταση και αισθάνεται ένοχο γι’αυτή. Όταν καθησυχάζεται από τη μητέρα, δημιουργούνται συγκρούσεις μέσα του για τον τρόπο αγάπης στη σχέση.

ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ Η κακοποίηση δεν οφείλεται στην φτώχεια και στην ανεργία. Επίσης, η κακοποίηση δεν οφείλεται στο ποτό. Οι νεαρές δεν κακοποιούνται από τα αγόρια τους που έχουν πρόβλημα αλκοολισμού. Ούτε  βέβαια, όσοι πίνουν τις ξυλοκοπούν. Απλά το ποτό είναι μια εύκολη και καλή δικαιολογία και για τον θύτη και για το θύμα. Η κακοποίηση όμως μπορεί να οφείλεται στην ζήλια. Ο νέος κυριευμένος από το αίσθημα κατωτερότητας σε σχέση με την νεαρή γυναίκα του, προσπαθεί να την υποβιβάσει, να την περιορίσει  χρησιμοποιώντας την βία. Δεν καταλαβαίνει όμως πως με αυτό τον τρόπο οδηγεί τον εαυτό του και την οικογένεια του στην καταστροφή.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Εκτός από τις πρωτογενείς επιπτώσεις της βίας, τους ποικίλους τραυματισμούς, που συχνά είναι σοβαροί και το θάνατο, υπάρχουν και δευτερογενείς σωματικές ή ψυχολογικές επιπτώσεις όπως: α) πονοκέφαλοι, άσθμα, γαστρεντερικές διαταραχές, χρόνιοι πόνοι, αϋπνίες, χρόνια κόπωση, πόνοι στα γεννητικά όργανα, στη λεκάνη και στην πλάτη που προκαλούνται από το στρες και την υπερένταση και β) άγχος, φόβος, δυσκολία στον ύπνο, εφιάλτες, αίσθηση αδυναμίας, απόγνωση, μειωμένη αυτοεκτίμηση, ενοχές, αναβίωση της βίας, οξείες συναισθηματικές αντιδράσεις.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η βία, τέλος, αποδυναμώνει την κοινωνική θέση της νέας γυναίκας, επηρεάζοντας αρνητικά βασικούς παράγοντες, όπως η εργασία Μπορεί να την κάνει ψυχολογικά ευάλωτη στην κατάθλιψη ή σε άλλες ψυχικές διαταραχές. Σταδιακά την οδηγεί στη «θυματοποίηση». Το κόστος της ενδοοικογενειακής βίας είναι πολύ μεγάλο και για την κοινωνία. Σωματικές και ψυχολογικές βλάβες, θάνατοι, αύξηση της χρήσης υπηρεσιών υγείας, αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και των δημοσίων δαπανών για την υγεία, τραυματισμοί βρεφών ή μικρών παιδιών, αύξηση των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων, ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά, αύξηση στη ζήτηση νοσοκομειακών, κοινωνικών και σωφρονιστικών υπηρεσιών. Η χειρότερη κοινωνική επίπτωση όμως είναι η αναπαραγωγή της βίας μέσω των παιδιών, η οποία υπονομεύει ολόκληρες γενεές. Τα παιδιά που βιώνουν σκηνές ενδοοικογενειακής βίας έχουν περισσότερες πιθανότητες, να γίνουν η επόμενη γενιά θυμάτων ή θυτών και να αναπτύξουν παραβατική συμπεριφορά με συνηθισμένες μορφές τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ, τη φυγή από το σπίτι και τα πολλαπλά προβλήματα στο σχολείο.

ΠΟΣΟΣΤΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ  Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του FBI, κάθε 15 δευτερόλεπτα, μια νεαρή κακοποιείται.  Σχεδόν το 50% των άστεγων γυναικών και κοριτσιών, βρίσκονται στους δρόμους επειδή ζούσαν καθημερινά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Η βία στην οικογένεια, συνήθως δεν αφορά μόνο ένα περιστατικό, αλλά τις περισσότερες περιπτώσεις έχει μεγάλη διάρκεια  Το 50% των νεαρών γυναικών κακοποιείται τουλάχιστον μια φορά κατά την διάρκεια του γάμου τους.

 Πάνω από τα δυο τρίτα των κακοποιήσεων κατά των κοριτσιών γίνονται από άτομα γνωστά σ΄αυτές.  Το 28% ήταν οι σύζυγοι τους ή το αγόρι τους. Το 35% αυτών ήταν γνωστοί σ αυτές και το υπολειπόμενο 5% αναφέρεται σ άλλα συγγενικά πρόσωπα.  Οι νέες γυναίκες είναι δέκτες 10πλάσιων περιπτώσεων βίας. Κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν 572,032 περιπτώσεις βίας ενώ οι νέοι άντρες στο ίδιο διάστημα 48,983.  Σύμφωνα με τις αστυνομικές αρχές του Μίσιγκαν, μία νεαρή σκοτώνεται από το σύντροφο της ή τον πρώην σύντροφο της κάθε πέντε ημέρες. Στην ίδια πόλη, το 75% των γυναικών που δολοφονούνται, σκοτώνονται από τους συντρόφους τους μόλις τελειώσει η σχέση τους ή καθώς τελειώνει αυτή.

Στη Γαλλία Κάθε μήνα έξι νεαρές πεθαίνουν σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Μία στις δέκα από αυτές πέφτει θύμα συζυγικής βίας Η συζυγική βία αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου των κοριτσιών από ανθρωποκτονία, ενώ εξίσου καταστροφικές με τη βία είναι και οι επαναλαμβανόμενες ψυχολογικές και φραστικές βιαιότητες (οι προσβολές, ο συναισθηματικός εκβιασμός...) Σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές στη Γαλλία, οι γυναίκες που καταφεύγουν για βοήθεια στα κέντρα υποδοχής, είναι πολύ νεότερες σε σχέση με το παρελθόν. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι τώρα αντιδρούν γρηγορότερα και δεν υπομένουν την κακοποίηση πολλά χρόνια, μέχρι να αντιδράσουν

Στη Μ. Βρετανία Μία καταγγελία για ενδοοικογενειακή βία κάθε λεπτό, καταγράφεται καθημερινά από τα αστυνομικά τμήματα της Μ. Βρετανίας. Το 81% είναι γυναίκες νεαρές. (Σύμφωνα με το Πρόγραμμα κοινωνικών και οικονομικών ερευνών, 28 Σεπτεμβρίου 2000) Σχεδόν το 50% των νεαρών γυναικών που έχουν δολοφονηθεί στην Αγγλία και την Ουαλία, σκοτώθηκαν είτε από τον πρώην είτε από τον νυν ερωτικό τους σύντροφο. Το αντίστοιχο ποσοστό στους νέους άντρες δεν ξεπερνά το 6%. (Οι πληροφορίες αυτές προέρχονται από την Women's Aid Federation της Αγγλίας).

Σε άλλες χώρες Στον Καναδά Το 29% των νέων γυναικών από πανεθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα 12.300ων εκείνων ανέφεραν ότι υπήρξαν θύματα άσκησης σωματικής βίας από τον τωρινό ή τον πρώην σύντροφό τους από την ηλικία των 16 ετών και μετά. Στη Ν. Ζηλανδία Ποσοστό 20% από 314 γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι έχουν χτυπηθεί ή κακοποιηθεί από τον νεαρό σύντροφό τους.   Στη Σουηδία Ποσοστό 20% από 1.500 νέες δήλωσαν ότι έχουν πέσει θύματα φυσικής επίθεσης σύμφωνα με έρευνα του 1997. Στο Μεξικό το ποσοστό των κακοποιημένων γυναικών από τον σύντροφό τους καταγράφεται σε 30% Στο Ισραήλ σε 32%, Στην Κένυα σε 42% και στην Ινδία το 45% των νεαρών ανδρών που έλαβαν μέρος σε πρόσφατη έρευνα, παραδέχτηκαν ότι κακοποιούν τις κοπέλες τους. Τέλος, σε έρευνα που έγινε στη Ρωσία το 25% των κοριτσιών και το 11% των αγοριών από 14ων έως 17 ετών ανέφεραν ανεπιθύμητη σεξουαλική επαφή.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Μπορεί να τηλεφωνήσει στην αστυνομία, καταγγέλλοντας το περιστατικό και ζητώντας νομική υποστήριξη για αίτηση διαζυγίου και θέματα  κηδεμονίας των παιδιών, εάν υπάρχουν. Η εκτόνωση μέσα από τη φαντασία και τη σωματική άσκηση Η αρνητική ενίσχυση της επιθετικότητας με αποθάρρυνση και αδιαφορία Η παροχή συμβουλευτικής και κοινωνικής υποστήριξης θυτών και θυμάτων Η δημιουργία ασυμβίβαστων αντιδράσεων όπως το χιούμορ και η αλληλεγγύη Ο περιορισμός της επιθετικότητας με παροχή ηπίων προτύπων Η χρήση γνωστικών στρατηγικών όπως η συνειδητοποίηση της βίας των ΜΜΕ και η πληροφόρηση του ανδρικού πληθυσμού για το μύθο του βιασμού Τα παιδιά μέσα από την αγωγή τους πρέπει να μάθουν να ελέγχουν και να διαχειρίζονται ορθά το θυμό τους καθώς επίσης και την αξία της συγγνώμης δηλαδή της έμπρακτης αποδοχής του λάθους τους.

Φάσεις της Βίας Σε πρώτη φάση γίνονται επεισόδια βίας ήπιας έντασης και η κακοποιημένη νέα γυναίκα προσπαθεί με διάφορους τρόπους να τα ελέγξει ώστε να μην καταλήξουν σε οξύ επεισόδιο. Σε δεύτερη φάση το επεισόδιο βίας χαρακτηρίζεται από οξύτητα και αγριότητα, με ξυλοδαρμό που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές σωματικές βλάβες και να οδηγήσει τη νεαρή μέχρι και στο θάνατο. Τέλος, παρατηρείται υποχώρηση της βίας και της έντασης και έρχεται η ηρεμία που είναι ευπρόσδεκτη και από τις δύο πλευρές.

ΦΟΡΕΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ Τηλεφωνικές γραμμές: Τηλεφωνική γραμμή άμεσης κοινωνικής βοήθειας ΚΚΥΓ Γραμμή SOS Δίπλα σου Φορείς φιλοξενίας & στήριξης: ΕΚΚΑ Κοινωνική Υπηρεσία Δήμου Θεσσαλονίκης Στέγη γυναικών του τάγματος της Μητέρας Τερέζας Εξειδικευμένοι Φορείς Στήριξης: Άρσις Εργάνη Κέντρο κοινωνικής υποστήριξης γυναικών ΧΕΝ κοινωνικές υπηρεσίες PRAXIS