ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Επιμέλεια: Φωτεινή Σωτηροπούλου, Βιολόγος, 1ο ΓΕΛ Αμαλιάδας

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, συγκεντρώσεις διαφόρων συστατικών κτλ), παρά τις εξωτερικές μεταβολές Ερέθισμα (Απομάκρυνση από το σημείο ισορροπίας) ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ αξιολόγηση και συντονισμός (εγκέφαλος) ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ χρήση κατάλληλων μηχανισμών με βάση τις πληροφορίες (μυς ή αδένες) ΥΠΟΔΟΧΕΑΣ διαπίστωση της μεταβολής (αισθητήριοι νευρώνες) Αντίδραση στο ερέθισμα Η αντίδραση οδηγεί σε μεταβολή. Η μεταβολή, με την κυκλοφορία του αίματος «ανατροφοδοτεί» τους υποδοχείς

ΟΜΟΙΟΣΤΑΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος (δέρμα) Ρύθμιση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα Ρύθμιση του pH του αίματος (7,4) Ρύθμιση επιπέδων CO2 στο αίμα Ανοσοβιολογικό σύστημα

ΘΕΡΜΟΡΥΘΜΙΣΗ ΔΕΡΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ = θερμοϋποδοχείς = ειδικά νευρικά σωμάτια ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ = ιδρωτοποιοί αδένες και αιμοφόρα αγγεία ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ Κέντρο γενικών αισθήσεων Ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας (υποθάλαμος)

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΟΡΥΘΜΙΣΗΣ (ζέστη) Οι ιδρωτοποιοί αδένες ενεργοποιούνται . Ψύξη μέσω εξάτμισης Ο «θερμοστάτης» στον εγκέφαλο ενεργοποιεί μηχανισμούς ψύξης Τα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος διαστέλλονται. Το αίμα που έρχεται σε επαφή με την επιφάνεια ψύχεται Η θερμοκρασία του σώματος μειώνεται. Ο «θερμοστάτης» κλείνει τους μηχανισμούς ψύξης ΞΕΚΙΝΑ ΕΔΩ: ΕΡΕΘΙΣΜΑ = Αύξηση θερμοκρασίας σώματος Κανονική θερμοκρασία (36,6οC)

Ο «θερμοστάτης» στον εγκέφαλο ενεργοποιεί μηχανισμούς θέρμανσης ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΟΡΥΘΜΙΣΗΣ (κρύο) Οι ιδρωτοποιοί αδένες παραμένουν αδρανείς. Μυς ενεργοποιούν το τρέμουλο που παράγει θερμότητα Ο «θερμοστάτης» στον εγκέφαλο ενεργοποιεί μηχανισμούς θέρμανσης Τα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος συστέλλονται. Το αίμα απομακρύνεται από το δέρμα μειώνοντας τις απώλειες της θερμότητας από την επιφάνειά του Η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται. Ο «θερμοστάτης» κλείνει τους μηχανισμούς θέρμανσης ΞΕΚΙΝΑ ΕΔΩ: ΕΡΕΘΙΣΜΑ = Μείωση θερμοκρασίας σώματος Κανονική θερμοκρασία (36,6οC)

Θερμορύθμιση – ροή του αίματος

Διαταραχές της ομοιόστασης Μπορούν να προκαλέσουν διάφορες ασθένειες Μπορεί να οφείλονται - σε παθογόνους μικροοργανισμούς - σε ακραίες μεταβολές περιβαλλοντικών συνθηκών - στον τρόπο ζωής Η αδυναμία αποκατάστασης της ομοιόστασης μπορεί να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτες βλάβες, ακόμα και στο θάνατο

Και μια αιτία διαταραχής της ομοιόσταστης εκτός βιβλίου….