ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΘΗΤΕΣ ΟΜΑΔΑΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΜΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΟΦΙΑ ΚΟΝΤΟΛΑΤΟΥ ΟΛΓΑ-ΕΡΕΝΙΑ

ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Η Βυζαντινή τέχνη αποτελείται από τις εξής περιόδους: Πρωτοβυζαντινή περίοδος (4ος – 7ος αι.) Μεσοβυζαντινή περίοδος (843 – 1204) Περίοδος των Παλαιολόγων (1261 – 1453)

ΤΟΜΕΙΣ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Εμείς στην εργασία μας ασχοληθήκαμε με τους παρακάτω τομείς της βυζαντινής αγιογραφίας: ψηφιδωτά τοιχογραφίες φορητές εικόνες και χειρόγραφα

ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ακατέργαστα χαλίκια (άσπρα ή μαύρα) ψηφίδες (λίθινες ή τεχνικές από υαλόμαζα ή σπάνια από ημιπολύτιμους λίθους)

ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΜΟΝΗΣ ΔΑΦΝΙΟΥ Ο Παντοκράτορας- «Δίκαιος Κριτής» στο μετάλλιο του τρούλου της μονής Δαφνίου. Αυστηρότητα – ένταση του βλέμματος → ισχυρά τοξωτά φρύδια και σκούρες σκιές γύρω από τα μάτια.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Σκηνή συμμετρική γεμάτη απλότητα και χάρη.

Η Γέννηση του Χριστού. Η σκηνή είναι ειδυλλιακή με πολλή συμμετρία.

Η Σταύρωση του Χριστού.

Η Ανάσταση του Χριστού.

ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ κληρονομιά από την αρχαιότητα. τεχνική της νωπογραφίας → ζωγράφιζαν όσο ο σοβάς ήταν υγρός. τεχνική της ξηρογραφίας → ζωγράφιζαν όταν ο σοβάς είχε πια στεγνώσει.

Η Παναγία η Αρακιώτισσα στην ιερά μονή του Άρακα στα Λαγουδερά της Κύπρου.

Η παράσταση της Βάπτισης του Χριστού στο μοναστήρι της Νέας Μονής στην Χίο.

Η προσκύνηση των Μάγων στην νέα εκκλησία του Τοκαλί στο Κόραμα της Καππαδοκίας.

Ο Άγιος Αθανάσιος από τη Νέα Εκκλησία του Τοκαλί στο Κόραμα της Καππαδοκίας.

ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ Η αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας του Βλαδιμήρ . Εκφράζει τρυφερά ανθρώπινα αισθήματα στη μοναδική σχέση μητέρας και παιδιού.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στη Μονή του Σινά. Διακόσμηση με ειδυλλιακές σκηνές (σπάνιο).

ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ φύλλα παπύρου. από Νείλο, Συρία, Παλαιστίνη και Μεσοποταμία.

Ειλητάριο ή ειλητό και κώδικας. Ειλητάριο από τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου του 12ου αιώνα στη μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά.

Πολυτελείς κώδικες → πολύτιμες πέτρες, χρυσό, μαργαριτάρια, σμάλτο. Κάλυμμα ευαγγελίου από επιχρυσωμένο ασήμι πάνω σε ξύλο το οποίο βρίσκεται στη Βενετία.

Γραφείς των βιβλίων → ταχυγράφοι, χρυσογράφοι και ερυθρογράφοι. Ταχυγράφοι → μπορούσαν να γράφουν καθ’ υπαγόρευση ή να κρατούν σημειώσεις σε συζητήσεις. Χρυσογράφοι → αναλάμβαναν να γράφουν κείμενα με χρυσό. Ερυθρογράφοι → αναλάμβαναν να γράφουν κείμενα με κόκκινο.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ Τα μέλη της ομάδας: Καλαρύτη Ντόρα Ναύλερης Γιώργος Κοροβέση Άρμπη Γιαννακόπουλος Σίμος

Ιστορία Θρύλοι Αρχιτεκτονική Ψηφιδωτά Εικόνες ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η Αγία Σοφία αντιπροσωπεύει τις παραδόσεις ολόκληρης της Ορθόδοξης Ανατολής. Ταυτόχρονα είναι το πιο σημαντικό κτήριο του βυζαντινού πολιτισμού και ένα από τα πιο όμορφα και διάσημα μνημεία της Ευρώπης ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστή ως Αγιά Σοφιά. ΙΣΤΟΡΙΑ

Θεμελίωση ναού: το 330 μ. Χ. από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο Θεμελίωση ναού: το 330 μ.Χ. από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο. Ολοκληρώθηκε από τον γιο του Κωνστάντιο το 346. Το 404 η πρώτη Αγιά Σοφιά πυρπολείται και κτίζεται εκ νέου. Πυρπολείται και πάλι το 532, κατά τη Στάση του Νίκα. Έτσι, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α' την κατασκευάζει από την αρχή αλλά πολύ πιο επιβλητική, για να δεσπόζει στη Βασιλεύουσα. Αρχιτέκτονες Ανθέμιος από τις Τράλλεις και Ισίδωρος από τη Μίλητο.

ΘΡΥΛΟΙ: Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς ΘΡΥΛΟΙ: Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς Το 1453 η Πόλη κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς. Ο λαός δεν μπορούσε να πιστέψει ότι η Αγιά Σοφιά πέρασε στα χέρια των μουσουλμάνων. Διέδωσαν λοιπόν ότι ο βασιλιάς «μαρμάρωσε» στο ναό της Αγίας Σοφίας.  Κάποτε θα έρθει η ώρα που πνοή Θεού θα του δώσει δύναμη και η Πόλη θα είναι και πάλι ελεύθερη.

Ο Μαρμαρωμέ νος Βασιλιάς-Θρύλος της Πόλης

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Βασιλική με τρούλο. Ο κυρίως χώρος του κτίσματος έχει σχήμα περίπου κύβου. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος, με διάμετρο 31 μέτρων. Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω στη βάση του.

Κάτοψη και αναπαράσταση του σχεδίου της Αγίας Σοφίας.

Ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα μήκους 78,16 μ. και πλάτους 71,82 μ Ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα μήκους 78,16 μ. και πλάτους 71,82 μ. κτισμένο στη ΝΔ. πλευρά του πρώτου λόφου της Πόλης με κατεύθυνση ΝΑ.

Τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας είχαν υποστεί σημαντικές ζημιές και σήμερα γίνονται προσπάθειες για τη διάσωσή τους. Στις παρακάτω εικόνες φαίνονται λεπτομέρειες ορισμένων από αυτά. ΨΗΦΙΔΩΤΑ

Ιωάννης και Ειρήνη Κομνηνοί

Λέων ΣΤ΄ ο Σοφός τιμά τον Χριστό (9ος αι.)

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ Αν και στους περισσότερους φαίνεται παράξενο, όσο και αν οι Οθωμανοί Τούρκοι σοβάτισαν με τον πιο παχύ σοβά (2 δάχτυλα) όλες τις τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά του Ναού της Αγίας Σοφίας ήταν αδύνατο να καλύψουν τα καλλιτεχνήματα αυτά. Μερικά από τα εκατοντάδες ψηφιδωτά του ναού είναι: Η Κοίμηση της Θεοτόκου (10ος-11ος αι.) Η «Ένθρονος Θεοτόκος» που κρατά αγκαλιά τον Χριστό, (10ος αι.) Η παράσταση της «Δεήσεως», ψηφιδωτό του 1261. Αρχάγγελος

Η Κοίμηση της Θεοτόκου

Η Εικόνα της ένθρονης βρεφοκρατούσας Παναγίας αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές τοιχογραφίες του ναού με πολλούς μύθους και παραδόσεις γύρω από το όνομά της.

Παναγία ένθρονη (λεπτομέρεια)

Ο Χριστός από τη Δέηση

Αρχάγγελος

Επίλογος Το παρελθόν ενός τέτοιου πολιτισμού μας γεμίζει υπερηφάνεια και ενδιαφέρον να τον εξερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε άγνωστες ακόμη πτυχές της ιστορίας του. Τα αριστουργήματα της βυζαντινής τέχνης προσελκύουν ακόμη και στις μέρες μας πλήθος τουριστών στην επιβλητική Αγία Σοφία δείχνοντας πως όταν κάτι αξίζει, παραμένει διαχρονικό.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ: Ιππόδρομος ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ: Ιππόδρομος ΟΜΑΔΑ: -Γιώργος Κύρος -Μάριος Μαραγκός -Θωμάς Πάτας -Κωνσταντίνος Καλαφάτης

Η ΑΡΧΗ Το χτίσιμο του Ιπποδρόμου ολοκληρώθηκε περίπου το 330 μΧ κατά την αυτοκρατορία του Μέγα Κωνσταντίνου

ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ 1. Χώρος δημόσιας ψυχαγωγίας (ιπποδρομίες και αρματοδρομίες), 2. Χώρος με θεσμικές και πολιτικές διαστάσεις.

Ψηφιακή αναπαράσταση

Η σφενδόνη του Ιπποδρόμου σήμερα

Το Κάθισμα (του αυτοκράτορα)

Τα 4 άλογα στόλιζαν τον Ιππόδρομο. Σήμερα βρίσκονται στην Βενετία: πλ Τα 4 άλογα στόλιζαν τον Ιππόδρομο. Σήμερα βρίσκονται στην Βενετία: πλ. Αγίου Μάρκου

Ο ιππόδρομος βρισκόταν στην Κωνσταντινού- πολη δίπλα στο Παλάτι. ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ

Διαστάσεις Μήκος μεταξύ 450 και 480 μέτρων Πλάτος εξωτερικό 117 και εσωτερικό 80 μέτρα Υπολογίζεται ότι χωρούσε 100.000 ανθρώπους

ΦΑΤΡΙΕΣ Κύριες φατρίες του Ιπποδρόμου: Πράσινοι και Βένετοι.

Ο ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ Ο Ιππόδρομος εδραίωνε τον παραλληλισμό ανάμεσα στα αγωνίσματα του ιπποδρόμου και τον αυτοκρατορικό θρίαμβο

ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Αν και ο ρόλος των φατριών ολοένα μειωνόταν, η αγάπη του πλήθους για τις αρματοδρομίες καθόλου δεν συρρικνώθηκε, παρά το γεγονός ότι η Εκκλησία εναντιωνόταν σε αυτό.

H ΤΕΧΝΗ του ΠΟΛΕΜΟΥ Μέλη της ομάδας: Νίκος Γκελιτσάλης Νίκος Μπασλάντζε Γιώτα Νικολαϊδου Λευτέρης Σπανάκης

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ αρχαίας Ρώμης Πειθαρχία, δυναμισμός, οργάνωση. Συνέχεια των Λεγεώνων της αρχαίας Ρώμης Πειθαρχία, δυναμισμός, οργάνωση. Για πολλούς αιώνες, η πιο ισχυρή και αποτελεσματική στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης.

Ακρίτες Φύλακες των συνόρων, των «άκρων». Φύλακες των συνόρων, των «άκρων». Προφυλάσσουν τη χώρα από επιδρομές των βαρβάρων. Μόνιμοι στρατιώτες επαγγελματίες. Η πιο ηρωική περίοδος υπήρξε όταν άρχισαν τις επιδρομές οι Άραβες.

Διγενής Ακρίτας Βασίλειος Διγενής Ακρίτας ο γνωστότερος ήρωας των ακριτικών τραγουδιών. Πρωταγωνιστής του γνωστού έπους του 11ου- 12ου αιώνα Διγενής Ακρίτας. Απέκτησε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της διπλής καταγωγής του, ελληνικής και αραβικής. Θεωρείται ότι έζησε τον 9ο ή 10ο αιώνα.

Μαξιμώ Συχνά ο Διγενής πολεμά εναντίον των Απελατών, ληστών στα σύνορα με την Συρία. Εκεί συναντά την αμαζόνα Μαξιμώ. Οι δυο τους μονομαχούν, νικά ο Διγενής. Ο Διγενής της χαρίζει την ζωή. Η Μαξιμώ γίνεται σύμμαχός του.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΑΚΡΙΤΩΝ 13ος αιώνας: το σώμα των ακριτών διαλύεται. Καταστροφικό, διότι έτσι τα σύνορα μένουν ανοιχτά στις επιθέσεις των Σελτζούκων Τούρκων.

ΚΕΦΑΛΑΔΕΣ Στρατιωτικοί αξιωματούχοι που προέρχονταν μόνο από τις τάξεις των αρχόντων. Ονομάζονταν και άρχοντες από σπαθιού.

ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΟΙ Βαριά θωρακισμένοι ιππείς. Βαριά θωρακισμένοι ιππείς. Όπλα τους: λόγχες, τόξα και δευτερεύοντα όπλα. Λιγότερο ευέλικτοι από άλλους ιππείς αλλά τρομερά καταστροφικοί. Πειθαρχημένοι.

ΙΠΠΙΚΟ Όπλα τους: τόξα, λόγχες και ξίφη. τόξα, λόγχες και ξίφη. Ιδανικοί πολεμιστές για τις πεδιάδες της Ανατολής. Ελαφρύτερα οπλισμένοι από τους δυτικούς ιππότες αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικοί.

ΠΕΖΙΚΟ Συνεχίζουν την παράδοση της αρχαίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Συνεχίζουν την παράδοση της αρχαίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Επαγγελματικός στρατός από πεζικάριους. Έφεραν αλυσιδωτό θώρακα, μεγάλες ασπίδες. Κρατούσαν κοντάρια και ξίφη.

ΠΥΡΟΒΟΛΑ ΟΠΛΑ: ΒΑΛΛΙΣΤΡΑ ΠΥΡΦΟΡΟΣ Φέρει μεγάλο μεταλλικό σωλήνα εκτόξευσης. Εκτόξευε αγγεία με υγρό πυρ.

ΣΙΦΩΝ (7ος – 8ος αιώνας) Φλογοβόλος μηχανή. Φλογοβόλος μηχανή. Εκτοξεύει υγρό πυρ (κύριο υλικό: νάφθα).

ΧΕΙΡΟΣΙΦΩΝ (14ος αιώνας) Φορητό φλογοβόλο όπλο. Εκτοξεύεται από σωλήνα με έμβολο. Δυνατότητα ρίψης 10-12 βολών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (ενδεικτική) Μονογραφίες: 1. Nαυσικά Πανσελήνου, Βυζαντινή ζωγραφική, Αθήνα 19994. 2. Παύλος Λαζαρίδης, Μονή Δαφνιού: σύντομος εικονογραφημένος αρχαιολογικός οδηγός, εκδόσεις Hannibal, Αθήνα 1991 (για τις φωτογραφίες της μονής Δαφνίου) Εγκυκλοπαίδεια: 1. Υδρία-Cambridge-Ήλιος, εκδόσεις Τέσσερα Έψιλον, 1990

Ιστότοποι: 1)http://www.xanthi.ilsp.gr/istos/frames/toixografies.htm 2) http://immorfou.org.cy/unesco/mother-of-god-of- arakas.html 3) http://www.mosaic.gr/NeaMoni.htm 4) http://www.ecclesia.gr/greek/monshrines/neamonihiou.html 5) http://proskynitis.blogspot.gr/2010/08/blog-post_26.html 6)http://byzantium.arch.uoa.gr/kappadokia/mnimeia/M0018.ht m 7)http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE %AE_%CE%94%CE%B1%CF%86%CE%BD%CE%AF%CE%BF %CF%85 8) http://www.haidari.gr/Default.aspx?tabid=169&language=el- GR 9) http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1514